Tóm tắt: Trong thời đại công nghệ số phát triển như hiện nay, mô hình kinh doanh truyền thống của các ngân hàng thương mại (NHTM) đang thay đổi nhanh chóng. Đặc biệt, sau đại dịch Covid-19, đa số người dân có xu hướng chuyển sang sử dụng kỹ thuật số nhiều hơn trước, do vậy, hầu hết các ngân hàng đều đang tích cực thực hiện quá trình chuyển đổi số. Nghiên cứu này sử dụng phương pháp phân tích định tính để đánh giá thực trạng chuyển đổi số tại các NHTM Việt Nam, so sánh với các ngân hàng trên thế giới và phân tích những thách thức, cơ hội trong quá trình này. Bài viết cũng đưa ra các khuyến nghị nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, hướng tới một hệ sinh thái ngân hàng hoàn thiện, tạo ra nhiều giá trị cho khách hàng và theo kịp xu hướng của thời đại.
Từ khóa: Thời đại công nghệ số, chuyển đổi số, NHTM.
THE IMPACT OF THE WAVE OF DIGITAL TRANSFORMATION ON VIETNAM COMMERCIAL BANKS
Abstract: In the current era of digital technological development, the traditional business model of commercial banks is being replaced by modern one. Especially after the Covid-19 pandemic, the majority of people's tendency to use digital services makes banks actively engage in the digital transformation process. This article employs qualitative methods to assess the current situation of digital transformation in Vietnamese commercial banks, compares with global banks, and analyzes the challenges–opportunities in this process. Thereby, the authors propose some recommendations to accelerate digital transformation, aiming towards a complete banking ecosystem that creates more value for customers and keeps pace with contemporary trends.
Keywords: Era of digital technological development, digital transformation, commercial banks.
 |
| Các NHTM Việt Nam đang đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số trong hoạt động (Nguồn ảnh: Internet) |
1. Tổng quan nghiên cứu về chuyển đổi số trong ngành Ngân hàng
Chuyển đổi số trong ngành Ngân hàng không chỉ đơn thuần là việc tích hợp công nghệ số vào mọi khía cạnh của hoạt động, mà còn là quá trình thúc đẩy sự thay đổi và cải thiện toàn diện. Qua đó, ngân hàng không chỉ tạo ra các phương pháp mới hoặc điều chỉnh các quy trình kinh doanh, mà còn tạo điều kiện cho việc thay đổi văn hóa tổ chức và cải thiện trải nghiệm của khách hàng. Mục tiêu cuối cùng của chuyển đổi số là linh hoạt đáp ứng các yêu cầu mới từ thị trường, đồng thời thỏa mãn mong muốn của khách hàng một cách hiệu quả nhất (Lương Văn Hải, Nguyễn Thị Hồng Lan, 2022).
Trong ngành Ngân hàng, quá trình chuyển đổi số còn là quá trình thay đổi cách thức làm việc, văn hóa tổ chức và trải nghiệm của khách hàng để đáp ứng nhanh chóng những yêu cầu mới từ thị trường. Chuyển đổi số không chỉ giúp ngân hàng tiết kiệm chi phí và tối ưu hóa hoạt động mà còn mang lại trải nghiệm dễ dàng, qua đó thu hút sự quan tâm cho khách hàng (Nguyễn Thành Hưng, Mai Xuân Đức, 2022).
Nghiên cứu về chuyển đổi số trong ngành Ngân hàng là một trong những đề tài thu hút được sự quan tâm của nhiều học giả trên thế giới. Nghiên cứu của Xuanli Xie và Shihui Wang (2023) đã phát triển một hệ thống chỉ số để đo lường sự chuyển đổi số của các NHTM tại Trung Quốc. Phương pháp nghiên cứu bao gồm thu thập dữ liệu từ các báo cáo tài chính và sử dụng các công cụ phân tích định lượng. Kết quả cho thấy chuyển đổi số giúp cải thiện hiệu quả hoạt động của ngân hàng và thúc đẩy các kênh ngoại tuyến tiến xa hơn.
Tại Indonesia, Regina Jansen Arsjah và Toto Sugihyanto (2023) sử dụng dữ liệu sơ cấp thu thập qua bảng câu hỏi và phân tích bằng phần mềm PLS SmartPls. Nghiên cứu tập trung vào đánh giá hiệu quả của ngành Ngân hàng sau chuyển đổi số. Kết quả nghiên cứu cho thấy, ngành Ngân hàng ở Indonesia có xu hướng tăng hiệu quả sau khi triển khai ngân hàng số.
Một nghiên cứu trong nước của Lương Văn Hải và Nguyễn Thị Hồng Lan (2022) đã khẳng định rằng, chuyển đổi số không chỉ là một yếu tố quan trọng mà còn là điều không thể thiếu đối với sự phát triển kinh tế tổng thể, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng. Phương pháp nghiên cứu bao gồm phân tích tài liệu và khảo sát thực địa. Kết quả cho thấy, việc chuyển đổi số đã góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và trải nghiệm khách hàng, nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức về hạ tầng công nghệ và nhân lực.
Đặng Thị Hồng Nhung (2022) trong nghiên cứu của mình đã sử dụng phương pháp định tính, phỏng vấn các chuyên gia trong Ngành để đánh giá giai đoạn đầu của hệ sinh thái ngân hàng số tại Việt Nam. Kết quả chỉ ra rằng, dưới tác động của đại dịch Covid-19, nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng số tăng mạnh, đặt ra yêu cầu mới cho các ngân hàng trong việc duy trì và phát triển hệ thống số hóa.
Những nghiên cứu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về tác động của chuyển đổi số đối với ngành Ngân hàng, nhấn mạnh sự cần thiết của việc áp dụng công nghệ mới để cải thiện hiệu quả hoạt động và trải nghiệm khách hàng. Tuy nhiên, những nghiên cứu này cũng chỉ ra những thách thức lớn cần phải khắc phục để đạt được sự thành công trong quá trình chuyển đổi số.
2. Thực trạng chuyển đổi số của các NHTM trên thế giới và Việt Nam
2.1. Trên thế giới
Chuyển đổi số đang trở thành xu hướng tất yếu trong mọi lĩnh vực và ngành Ngân hàng cũng không ngoại lệ. Nhờ ứng dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây (Cloud Computing), Internet vạn vật (IoT), công nghệ chuỗi khối (Blockchain)... các ngân hàng đang thay đổi cách thức hoạt động, mang đến những trải nghiệm mới mẻ và tiện lợi cho khách hàng.
Tại Mỹ, thị trường ngân hàng nổi tiếng với sự sôi động, là tâm điểm của ngành tài chính thế giới. Sự bùng nổ của ngân hàng số đã mang đến đột phá trong cung cấp dịch vụ và đáp ứng nhu cầu khách hàng. Trải qua hơn một thế kỷ phát triển, các ngân hàng hàng đầu tại Mỹ không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng mà còn tiên phong trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Chuyển đổi số bắt đầu từ Mobile Banking cách đây một thập kỷ, mở ra kỷ nguyên mới cho ngành Ngân hàng. Ngày nay, các ngân hàng Mỹ ứng dụng AI, tạo nên các trợ lý ảo thông minh, nâng cao trải nghiệm khách hàng và thúc đẩy phát triển ngân hàng số. Năm 2021 đánh dấu một cột mốc quan trọng cho ngân hàng Mỹ trong lĩnh vực kỹ thuật số khi ghi nhận hơn 2 triệu khách hàng mới, đưa tổng số người dùng kỹ thuật số được xác minh lên hơn 54 triệu người. Lượng truy cập nền tảng kỹ thuật số của ngân hàng cũng tăng 15% lên mức kỷ lục 10,5 tỉ lần, minh chứng cho sự tin tưởng và ưa chuộng của khách hàng đối với các dịch vụ số. Điểm sáng trong bức tranh chuyển đổi số là, có đến 16 triệu người dùng sử dụng ứng dụng chuyển tiền Zelle®. Trợ lý ảo Erica® tương tác với khách hàng trong 2,2 triệu giờ vào năm 2021. Thành công này khẳng định cam kết của Mỹ trong việc mang đến trải nghiệm tài chính toàn diện, tiện lợi và an toàn cho khách hàng thông qua các giải pháp kỹ thuật số tiên tiến.
Tại châu Âu, ngành Ngân hàng đang chuyển đổi số mạnh mẽ, chuyển từ giao dịch chi nhánh sang tương tác kỹ thuật số và trải nghiệm cá nhân hóa. Tầm nhìn tương lai là ứng dụng Big Data và AI để cung cấp giải pháp tài chính phù hợp. Công nghệ đã thay đổi thói quen khách hàng từ giao dịch tại chi nhánh sang trực tuyến qua ứng dụng di động. Theo khảo sát của PwC, dự kiến tổng giá trị giao dịch kỹ thuật số tại châu Âu sẽ đạt 2.994 tỉ USD vào năm 2027. Starling Bank thành lập năm 2014, nổi bật với tính minh bạch, an toàn và bảo mật là một trong những ngân hàng đi đầu trong chuyển đổi số.
Tại Trung Quốc, đây là quốc gia không chỉ nổi tiếng với nền kinh tế năng động mà còn là quốc gia đi đầu trong lĩnh vực thanh toán điện tử. Việc sử dụng ví điện tử đã trở thành thói quen thường nhật, từ mua sắm nhỏ, lẻ, thanh toán taxi, đến cả việc quyên góp từ thiện… Bí quyết đằng sau thành công này chính là sự kết hợp hoàn hảo giữa hệ sinh thái ví điện tử khổng lồ như Alipay của Alibaba và WeChat Pay, cùng thói quen ưa chuộng sản phẩm nội địa của người dân Trung Quốc. Các NHTM Trung Quốc đang trong giai đoạn chuyển đổi số mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, sự thay đổi hành vi khách hàng và chính sách hỗ trợ của Chính phủ. Điều này giúp quá trình chuyển đổi số tại Trung Quốc có một số đặc điểm nổi bật so với các quốc gia khác. Nhờ sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ và sự tham gia tích cực của các ngân hàng, chuyển đổi số ở Trung Quốc diễn ra với tốc độ nhanh chóng. Việc chuyển đổi số đồng thời diễn ra ở nhiều ngân hàng với quy mô lớn, tạo ra sức ảnh hưởng đến toàn bộ Ngành. Các ngân hàng Trung Quốc tích cực ứng dụng các công nghệ tiên tiến nhất để phát triển các sản phẩm, dịch vụ và nâng cao hiệu quả hoạt động. Trong đó, các công ty công nghệ đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi số của ngành Ngân hàng. Họ cung cấp các giải pháp kỹ thuật số, hợp tác với các ngân hàng để phát triển sản phẩm, dịch vụ mới, tạo ra hệ sinh thái tài chính số sôi động. Thanh toán di động đã trở thành phương thức thanh toán phổ biến nhất ở Trung Quốc với sự thống trị của các “ông lớn” công nghệ như Alipay và WeChat Pay. Các ngân hàng cũng đang tích cực tham gia vào lĩnh vực này và phát triển các giải pháp thanh toán di động của riêng mình.
Ngân hàng Trung Quốc (BoC) là một trong những tập đoàn tài chính lớn nhất thế giới về hoạt động quốc tế và đang tích cực đẩy mạnh chuyển đổi số để nâng cao khả năng cạnh tranh trên toàn cầu. Sáng kiến nổi bật của BoC là phát triển các nền tảng thanh toán di động và thương mại điện tử để phục vụ khách hàng quốc tế, sử dụng công nghệ AI để phát hiện hành vi gian lận, lừa đảo, rửa tiền… Ngoài ra, BoC còn xây dựng các giải pháp tài chính số cho các doanh nghiệp đa quốc gia. BoC là minh chứng cho sự thành công của chuyển đổi trong ngành Ngân hàng hiện nay với mô hình tiên tiến, chiến lược hiệu quả, sự đầu từ mạnh mẽ từ nguồn lực tài chính, công nghệ, con người… BoC vẫn đang tiếp tục đổi mới, sáng tạo để duy trì vị thế tiên phong và trở thành ngân hàng số hàng đầu thế giới.
2.2. Tại Việt Nam
Ngành Ngân hàng Việt Nam đang chuyển đổi số mạnh mẽ nhờ chính sách hỗ trợ của Chính phủ, nhu cầu ngày càng cao của khách hàng và sự cạnh tranh gay gắt từ các công ty công nghệ tài chính (Fintech). Đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy việc sử dụng các dịch vụ ngân hàng số và thanh toán không tiền mặt mạnh mẽ. Giai đoạn giãn cách xã hội kéo theo sự phát triển mạnh mẽ của phương thức chuyển khoản và ví điện tử liên kết với các sàn thương mại điện tử. Thanh toán số tiện lợi, an toàn đã nhanh chóng thu hút người tiêu dùng và thay đổi thói quen thanh toán của họ. Các NHTM Việt Nam đang tập trung đầu tư vào chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả và thu hút khách hàng. Các công ty Fintech và công ty công nghệ lớn (Bigtech) đang tạo ra áp lực cạnh tranh với các ngân hàng truyền thống, qua đó thúc đẩy các ngân hàng truyền thống phải đưa ra nhiều giải pháp sáng tạo để tiếp cận khách hàng tiềm năng, thúc đẩy chuyển đổi số cho ngành Ngân hàng Việt Nam.
NHTM cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đã dẫn đầu Ngành trong việc số hóa ngân hàng. Với tầm nhìn chiến lược, sự đầu tư mạnh vào công nghệ, Vietcombank đã thành công vượt trội và khẳng định vị thế dẫn đầu trên thị trường ngân hàng số. Trong đó, cơ sở hạ tầng vững chắc và nền tảng đột phá là hai yếu tố quan trọng trong chiến lược của Vietcombank. Thời gian qua, Vietcombank đã liên tục nâng cấp hệ thống để bảo đảm tính ổn định và sẵn sàng đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Hệ thống ngân hàng lõi mới (Core Banking Signature) triển khai từ năm 2020, cho phép xử lý đa dịch vụ, tăng tốc độ giao dịch và cung cấp dịch vụ 24/7, qua đó giúp quản lý hiệu quả và giảm thiểu rủi ro trong hoạt động.
Để đáp ứng nhu cầu sử dụng ngân hàng số của khách hàng, Vietcombank đã phát triển VCB Digibank - nền tảng số cho khách hàng cá nhân ra mắt vào tháng 7/2020. VCB Digibank tích hợp hai hệ thống ngân hàng điện tử, mang đến trải nghiệm liền mạch và an toàn trên nhiều thiết bị điện tử. Với nguồn lực đầu tư lớn vào công nghệ, Vietcombank đã tăng cường nguồn nhân lực trình độ cao và áp dụng các giải pháp tiên tiến như Core Banking, phát triển dự án Chuyển đổi Mô hình tín dụng Khối Bán buôn (Mô hình CTOM)... Những đổi mới này đã giúp Vietcombank mang đến nhiều sản phẩm, dịch vụ hiện đại trên nền tảng ngân hàng số, đáp ứng tốt nhu cầu đa dạng của khách hàng. Điển hình là dịch vụ VCB DigiBiz dành cho khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) ra mắt vào tháng 11/2021 và hệ thống thanh toán, quản lý dòng tiền VCB CashUp.
Trên thị trường, NHTM cổ phần Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (HDBank) nổi lên như một trong những ngân hàng tiên phong trong chuyển đổi số tại Việt Nam. Với bước tiến mạnh mẽ và nỗ lực chuyển đổi số toàn diện, HDBank hướng đến mục tiêu trở thành “Ngân hàng số hạnh phúc” - nơi mang đến trải nghiệm tài chính hiện đại, tiện lợi và gia tăng giá trị cho khách hàng. Chiến lược chuyển đổi số của HDBank là lấy khách hàng làm trung tâm, tập trung vào việc phát triển các sản phẩm, dịch vụ số, qua đó, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng và mang đến trải nghiệm liền mạch, cá nhân hóa. HDBank cung cấp đa dạng các kênh giao dịch số như Internet Banking, Mobile Banking, kiosk… giúp khách hàng dễ dàng thực hiện giao lịch ở bất cứ nơi đâu và bất cứ thời điểm nào.
NHTM cổ phần Tiên Phong (TPBank) xác định chuyển đổi số là chiến lược trọng tâm để nâng cao hiệu quả hoạt động, gia tăng trải nghiệm khách hàng và tạo dựng lợi thế cạnh tranh trong kỷ nguyên số. Đầu năm 2020, TPBank chính thức áp dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt trên hệ thống LiveBank 24/7. Khách hàng có thể thực hiện nhiều giao dịch như tại ngân hàng truyền thống mà không cần mang theo bất kỳ giấy tờ nào tại hệ thống LiveBank 24/7 khắp cả nước. Tháng 8/2023, mô hình giao dịch "nói không với giấy tờ" được TPBank triển khai rộng rãi tại các điểm giao dịch truyền thống. Toàn bộ quầy giao dịch TPBank trên toàn quốc đều được trang bị thiết bị "giao dịch viên số" phục vụ khách hàng. Khi giao dịch với thiết bị này, khách hàng chỉ cần đăng ký nhận diện sinh trắc học một lần bao gồm nhận diện khuôn mặt, quét vân tay và scan giấy tờ tùy thân. Từ lần giao dịch tiếp theo, khách hàng không cần mang theo bất kỳ giấy tờ nào. Thay vì chờ giao dịch viên, khách hàng có thể tự thao tác các giao dịch như nộp/rút tiền, chuyển tiền chỉ sau vài giây nhận diện. Thiết bị "giao dịch viên số" có thiết kế đẹp mắt, tích hợp công nghệ hiện đại, giúp ghi nhận hình ảnh rõ nét, kiểm tra tính thật/giả của giấy tờ tùy thân và khuôn mặt, đối chiếu khuôn mặt với giấy tờ để phát hiện sai sót nhanh chóng, góp phần giảm thiểu rủi ro so với nhận diện bằng mắt thường. Dấu vân tay mỗi người là duy nhất, không thể sao chép hay bị đánh cắp, do đó khách hàng có thể hoàn toàn an tâm về bảo mật khi giao dịch. Khách hàng đã đăng ký nhận diện sinh trắc học tại LiveBank 24/7 sẽ tự động cập nhật dữ liệu trên thiết bị "giao dịch viên số" và ngược lại. Chỉ cần đăng ký một lần duy nhất, khách hàng có thể giao dịch "đi người không" tại cả điểm giao dịch tự động LiveBank 24/7 và quầy giao dịch truyền thống. Đây là nỗ lực của TPBank trong việc đồng bộ dữ liệu khách hàng trên toàn bộ kênh giao dịch, tăng cường năng lực phục vụ, nâng cao trải nghiệm khách hàng và giảm tải cho giao dịch viên.
Ngoài sự nhanh chóng, tiện lợi, thiết bị "3 trong 1" này còn cho phép khách hàng giao dịch với hạn mức lớn hơn, cao hơn nhiều lần so với LiveBank 24/7. TPBank không ngừng ứng dụng các công nghệ tiên tiến, mang đến trải nghiệm độc đáo cho khách hàng. Các công nghệ mới được liên tục ra mắt, ứng dụng TPBank luôn đạt tỉ lệ khách hàng sử dụng thường xuyên cao. Nhiều tính năng độc đáo như chuyển tiền bằng giọng nói (VoicePay), chuyển tiền bằng giao diện hội thoại (ChatPay)... chỉ có trên ứng dụng TPBank Mobile. Với chủ shop kinh doanh nhỏ, TPBank tiên phong triển khai phương thức thanh toán không tiếp xúc SoftPOS, biến điện thoại thành máy quẹt thẻ. Chỉ cần tải ứng dụng TPBank SoftPOS, chủ shop có ngay ứng dụng thanh toán thẻ hiện đại, không cần máy POS. TPBank SoftPOS chấp nhận thanh toán với tất cả các loại thẻ có tốc độ nhanh vượt trội chỉ 5 giây cho một giao dịch. Từ giữa năm 2023, khách hàng sử dụng hệ điều hành iOS trên thiết bị di động có thể dễ dàng thêm thẻ TPBank vào ví Apple Pay. Thông qua việc đồng bộ tính năng mở thẻ ghi nợ ảo (virtual card) qua ứng dụng ngân hàng hoặc LiveBank 24/7, TPBank hoàn thiện vòng tròn trải nghiệm 100% online, giúp khách hàng mở thẻ và chi tiêu chỉ trong vài phút.
Ngoài ra, TPBank tham gia phát triển ngân hàng mở ngay từ giai đoạn tiên phong khi các giải pháp Open API được ra mắt những năm 2018 - 2019. Hiện nay, TPBank đã kết nối với 12 ví điện tử và là một trong những ngân hàng có tỉ lệ phủ dịch vụ kết nối ví lớn nhất Việt Nam. TPBank với chiến lược chuyển đổi số hiệu quả và những thành tựu nổi bật đã khẳng định vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực này. Ngân hàng cam kết tiếp tục đầu tư vào chuyển đổi số để mang đến cho khách hàng những trải nghiệm tốt nhất, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế số của đất nước.
Quá trình chuyển đổi số của các NHTM Việt Nam đã ghi nhận nhiều bước tiến đáng kể, thể hiện một sự chuyển mình mạnh mẽ và cần thiết trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghệ lần thứ tư bùng nổ mạnh mẽ. Các ngân hàng đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc áp dụng công nghệ hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin, tích hợp các giải pháp tiên tiến đã mang lại những kết quả tích cực, góp phần vào tự động hóa quy trình, giảm thiểu chi phí vận hành và nâng cao độ chính xác cũng như tốc độ xử lý giao dịch. Những nỗ lực này không chỉ giúp các ngân hàng tăng cường năng lực cạnh tranh mà còn mang lại trải nghiệm người dùng tốt hơn thông qua các dịch vụ ngân hàng số. Khách hàng hiện nay có thể thực hiện các giao dịch một cách dễ dàng, nhanh chóng, an toàn, góp phần nâng cao mức độ hài lòng và lòng trung thành của họ đối với ngân hàng. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số cũng đối mặt với nhiều thách thức, đó là sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin, hạ tầng kỹ thuật còn chưa đồng bộ và rủi ro an ninh mạng là những trở ngại lớn.
3. Một số kiến nghị thúc đẩy quá trình chuyển đổi số tại các NHTM Việt Nam
Để thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số trong ngành Ngân hàng Việt Nam, bài viết đưa ra một số kiến nghị sau:
Thứ nhất, Chính phủ cần tiếp tục nâng cao nhận thức cộng đồng về chuyển đổi số ngân hàng, trong đó, tập trung vào công tác phổ biến, tuyên truyền cho người dân ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa về lợi ích và cách thức sử dụng các ứng dụng số an toàn, hiệu quả. Khuyến khích người dân sử dụng các dịch vụ số thiết yếu, đồng thời, cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo, giúp người dân phòng tránh nhiều rủi ro nhất trên nền tảng điện tử.
Thứ hai, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống chính sách, quy định phù hợp, tạo điều kiện cho các NHTM phát triển các mô hình kinh doanh mới, hiệu quả. Trong đó, yêu cầu các NHTM chú trọng bảo mật thông tin khách hàng và bảo đảm quyền lợi người dùng các sản phẩm do ngân hàng cung cấp; khuyến khích hợp tác lâu dài giữa ngân hàng và các công ty Fintech, ứng dụng công nghệ số vào hoạt động chính của ngân hàng. Các NHTM cũng cần đặt ra tiêu chuẩn cao hơn cho các sản phẩm tài chính, nâng cao trải nghiệm khách hàng, tăng tính cạnh tranh với đối thủ trên thị trường và tăng độ nhận diện thương hiệu đối với khách hàng, doanh nghiệp, đồng thời, ngăn chặn lưu hành các sản phẩm tài chính kém chất lượng, giảm thiểu rủi ro cho hệ thống tài chính trên thị trường. Bên cạnh đó, đẩy mạnh phát triển cơ sở hạ tầng cho quá trình chuyển đổi số, tăng cường kết nối cơ sở hạ tầng giữa các bộ, ngành, phát triển cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và hạ tầng viễn thông theo hướng thống nhất.
Thứ ba, đối với các NHTM chú trọng nâng cấp cơ sở dữ liệu, nâng cao năng lực thu thập, làm giàu, sàng lọc, phân tích và quản lý dữ liệu lớn và ứng dụng AI để nắm bắt, dự báo tốt hơn nhu cầu của khách hàng và đưa ra các sản phẩm, dịch vụ, trải nghiệm tương ứng. Ngoài ra, việc đào tạo, phát triển nguồn nhân lực cần triển khai một cách hiệu quả hơn, áp dụng các chế độ thu hút nhân tài, đào tạo lại nguồn lực nội bộ, nâng cao năng lực, tư duy sáng tạo, khả năng thích ứng cho đội ngũ nhân viên, nâng cao đạo đức nghề nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra liên tục.
4. Kết luận
Làn sóng chuyển đổi số đang tác động mạnh mẽ đến các NHTM Việt Nam với nhiều cơ hội và thách thức để các NHTM bứt phá, nâng cao vị thế cạnh tranh trên thị trường, phát triển bền vững trong kỷ nguyên số. Do đó, việc nắm bắt xu hướng và ứng dụng hiệu quả các giải pháp công nghệ sẽ giúp các NHTM nâng cao năng lực cạnh tranh, mang đến cho khách hàng những trải nghiệm tốt nhất, góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của nền kinh tế.
Tài liệu tham khảo:
1. Bank of American (2022, Feb 17). Digital Engagement Soars at Bank of America to More Than 10 Billion Logins, up 15% Year-Over-Year. (n.d.-b). https://newsroom.bankofamerica.com/content/newsroom/press-releases/2022/02/digital-engagement-soars-at-bank-of-america-to-more-than-10-bill.html
2. Báo điện tử Đại biểu nhân dân (16/05/2024). HDBank - Dấu ấn trong chuyển đổi số ngành ngân hàng. https://daibieunhandan.vn/tai-chinh-doanh-nghiep/hdbank-dau-an-trong-chuyen-doi-so-nganh-ngan-hang-i371899/
3. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (18/05/2023). Chuyển đổi số ngân hàng phải lấy người dân làm trung tâm. https://dangcongsan.vn/kinh-te/chuyen-doi-so-ngan-hang-phai-lay-nguoi-dan-lam-trung-tam-638113.html
4. Cấn Văn Lực và Nhóm chuyên gia (2023). Chuyển đổi số ngành Ngân hàng Việt Nam: Cơ hội, thực trạng và giải pháp. Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ số 3+4/2023.
5. Đoàn Thị Cẩm Thư (2022). Chuyển đổi số ngành Ngân hàng - Kinh nghiệm quốc tế và bài học đối với Việt Nam. Tạp chí Ngân hàng. https://tapchinganhang.gov.vn/chuyen-doi-so-nganh-ngan-hang-kinh-nghiem-quoc-te-va-bai-hoc-doi-voi-viet-nam-11903.html
6. Jin, M. (2023). Digital Transformation of Commercial Banks under the Impact of the Epidemic. Advances in Economics, Management and Political Sciences, 9(1), pages 215-219.
7. Lương Văn Hải, Nguyễn Thị Hồng Lan (2022). Chuyển đổi số ở các NHTM Việt Nam: Thực trạng và giải pháp. Tạp chí khoa học, số 94 - Tháng 8/2022
8. Sugihyanto, T., & Jansen Arsjah, R. (2023). The effect of digital banking, digital transformation on the efficiency of Commercial Banks in Indonesia. International Journal of Islamic Education, Research and Multiculturalism (IJIERM), 5(2), pages 387-408.
9. Xie, X., & Wang, S. (2023). Digital transformation of commercial banks in China: Measurement, progress and impact. China Economic Quarterly International, 3(1), pages 35-45.
