“Dọn đường” cho nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường chứng khoán Việt Nam

Thị trường tài chính 12:18 | 24/03/2025

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã và đang nỗ lực tháo gỡ từng điểm nghẽn chính sách, công nghệ để nới rộng cơ hội tiếp cận thị trường chứng khoán Việt Nam cho nhà đầu tư nước ngoài.

Nhiều cơ chế chính sách đang dần được tháo gỡ để nhà đầu tư nước ngoài dễ dàng tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam.

Những rào cản cần tháo gỡ

Nhà đầu tư nước ngoài hiện còn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận thị trường chứng khoán Việt Nam, do thị trường còn thiếu vắng hàng hóa mới, hạn chế tỷ lệ cổ phiếu tối đa mà khối ngoại được phép sở hữu (room ngoại). Thực tế, thị trường chứng khoán Việt Nam những năm gần đây có rất ít doanh nghiệp mới thực hiện IPO và niêm yết. Tiến độ chuyển sàn của các doanh nghiệp còn khá chậm. Các doanh nghiệp từ UPCoM lên HOSE, HNX rất ít.

Trong khi doanh nghiệp khó tìm kiếm nhà đầu tư nước ngoài, thì nhà đầu tư nước ngoài lại không có lựa chọn để tìm kiếm các công ty lớn, ổn định. Việc cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước chưa có chuyển biến nhiều, phụ thuộc vào khá nhiều quy định của pháp luật. Trong khi đó, khối doanh nghiệp FDI đóng góp rất lớn trong cấu trúc nền kinh tế, nhiều doanh nghiệp lớn có nhu cầu niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam nhưng hiện tại không có quy định pháp lý cụ thể.

Do room ngoại còn hạn chế và chưa quy định cụ thể, khiến nhà đầu tư nước ngoài khó có khả năng sở hữu các cổ phiếu đã hết room, cũng như gặp khó khăn khi mua cổ phần tại các doanh nghiệp không quy định cụ thể, rõ ràng. Khả năng chuyển nhượng, tỷ lệ free-float thực tế các doanh nghiệp thấp, nhà đầu tư nước ngoài gặp khó khăn khi giao dịch, chưa đáp ứng được đúng kỳ vọng vào tính thanh khoản của cổ phiếu. Nhóm cổ phiếu Ngân hàng, Bất động sản vẫn là nhóm chiếm tỷ trọng vốn hóa lớn, thiếu vắng các doanh nghiệp niêm yết chất lượng thuộc các lĩnh vực khác tham gia thị trường.

Bên cạnh đó, quy trình mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) gặp nhiều khó khăn. Thông tư số 05/2014/TT-NHNN đã ban hành hơn 10 năm và bộc lộ nhiều vấn đề cần sửa đổi để nhà đầu tư nước ngoài dễ dàng hơn khi mở tài khoản FII để đầu tư tại Việt Nam.

Công bố thông tin của doanh nghiệp, các văn bản, tài liệu đăng tải bằng tiếng Anh trên thị trường còn ít, phần lớn bằng tiếng Việt, khiến nhà đầu tư nước ngoài bị hạn chế khi tiếp cận thông tin. Điều này tạo sự bất bình đẳng giữa nhà đầu tư nước ngoài và trong nước.

Một rào cản nữa là, hiện nay, chưa có quy định về ký quỹ (margin) cho nhà đầu tư nước ngoài. Điều này tạo sự bất bình đẳng giữa nhà đầu tư nước ngoài và trong nước, cũng như chưa tiệm cận với các thị trường khác trong khu vực.

Hiện thực hóa kế hoạch nâng hạng thị trường chứng khoán

Hướng đến mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán nhằm thu hút dòng tiền khối ngoại, UBCKNN đã đưa ra nhiều giải pháp và quyết tâm thực hiện trong năm 2025.

Triển khai Thông tư số 68/2024/TT-BTC, UBCKNN đề xuất giữ room ngoại cho nhà đầu tư nước ngoài khi thực hiện giao dịch mua lại cổ phiếu từ công ty chứng khoán. Theo Thông tư số 68/2024/TT-BTC, khi công ty chứng khoán dùng tiền để thanh toán giao dịch không yêu cầu ký quỹ (Non Prefunding) mà nhà đầu tư tổ chức nước ngoài thiếu tiền thì chứng khoán được hạch toán vào tài khoản tự doanh của công ty chứng khoán.

Phần room ngoại trống ra sẽ có thể bị mua hết, dẫn tới việc nhà đầu tư tổ chức nước ngoài không thực hiện được giao dịch mua lại, do đó, đề xuất được giữ room ngoại để nhà đầu tư tổ chức nước ngoài thực hiện được giao dịch mua lại. Như vậy, việc vận hành hệ thống công nghệ mới KRX sẽ cho phép giữ room ngoại đến thời điểm T+3.

Về giải pháp giao dịch Non Prefunding, UBCKNN đã trao đổi và đề nghị các công ty chứng khoán thống nhất cách xử lý về các vấn đề liên quan danh mục chứng khoán áp dụng Non Prefunding; việc xác định hạn mức tiền phải có; Quy trình xử lý giao dịch thất bại (fail-trade) và khung hợp đồng ký kết với khách hàng. Điều này giúp hạn chế thấp nhất sự khác biệt khi triển khai Non Prefunding.

Đối với việc công bố thông tin, UBCKNN dự kiến sửa đổi phụ lục công bố thông tin của Thông tư số 68/2024/TT-BTC theo hướng bỏ nội dung công bố thông tin về danh tính đại diện có thẩm quyền.

Đối với nhóm giải pháp về chính sách, Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán (VSDC) dự kiến sẽ triển khai tài khoản giao dịch tổng (OTA - Omnibus trading account) cho phép công ty quản lý quỹ thực hiện mua/bán đồng thời với tất cả các quỹ mà không phải thực hiện mua/bán riêng lẻ trên từng tài khoản. Khi đó, công ty quản lý quỹ, nhà đầu tư nước ngoài sẽ được đơn giản hóa việc đặt lệnh, thuận tiện hơn. Dự kiến, nhóm giải pháp này sẽ được triển khai trước tháng 08/2025.

Đối với nhóm giải pháp về hạ tầng công nghệ, dự kiến trong tháng 3/2025, VSDC sẽ triển khai hệ thống giao dịch tiếp điện tử giữa công ty chứng khoán và Ngân hàng lưu ký (STP), đồng thời sẽ nâng cấp STP sử dụng điện chuẩn SWIFT, giúp thuận tiện hơn trong việc phục vụ nhà đầu tư nước ngoài. UBCKNN giao các sở giao dịch chứng khoán, VSDC nhanh chóng triển khai thực hiện, báo cáo UBCKNN, để đưa KRX vận hành trong tháng 5 hoặc tháng 6/2025.

Các công việc cần triển khai trong tương lai là VSDC phải thành lập công ty con chuyên trách mô hình thanh toán, bù trừ (CCP); Hoàn thiện quy trình thanh toán giữa VSDC với các thành viên thị trường và ngân hàng thương mại trở thành thành viên bù trừ. Như vậy, dự kiến trong năm 2026 sẽ vận hành CCP.

Theo các chuyên gia chứng khoán, với những giải pháp tháo gỡ khó khăn cho việc tham gia thị trường chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài trên, xác suất nâng hạng thành công vào tháng 9/2025 là trên 90%. Khi được nâng hạng, kỳ vọng khối ngoại sẽ mua ròng trở lại. Trước thời điểm nâng hạng, dòng vốn từ các quỹ đầu tư thụ động có thể đổ vào khoảng 1 tỷ USD.

Theo Minh Lâm/tapchitaichinh.vn

Tags:

Tin bài khác

Tiềm năng phát triển đối với chứng khoán hóa tài sản trí tuệ

Thị trường tài chính

Để khai thác tối đa tiềm năng của chứng khoán hóa tài sản trí tuệ, đa phần các quốc gia đều xây dựng một khung pháp lý chuyên biệt, hoàn thiện cơ chế định giá tài sản trí tuệ minh bạch và hiệu quả, cũng như sự tham gia tích cực của các chủ thể liên quan. Bài viết này sẽ tìm hiểu về cơ chế hoạt động, các thương vụ trên thế giới và lợi ích của chứng khoán hóa tài sản trí tuệ; qua đó, đưa ra một số kiến nghị nhằm chuẩn bị cho trường hợp hoạt động chứng khoán hóa tài sản trí tuệ đi vào hoạt động tại thị trường Việt Nam thời gian tới.

Nghiên cứu ảnh hưởng của tính cách nhà đầu tư cá nhân đến hiệu quả đầu tư cổ phiếu và một số khuyến nghị

Thị trường tài chính

Nghiên cứu này nhằm mục tiêu khám phá và giải thích chính xác mối quan hệ giữa tính cách nhà đầu tư và hiệu quả đầu tư cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2020 - 2022. Đặc biệt, nghiên cứu còn hướng đến trả lời câu hỏi: Liệu trong bối cảnh thị trường giảm điểm mạnh và liên tục thì tất cả các nhà đầu tư có phải đều chịu thua lỗ, hay vẫn tồn tại cơ hội sinh lợi dựa trên tính cách và nhận thức khác biệt của mỗi nhà đầu tư, ngay cả trong điều kiện thị trường đầy thách thức này?

Hoạt động quản lý hạn mức tín dụng tại các ngân hàng thương mại Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi số

Thị trường tài chính

Trong giai đoạn 2015 - 2024, tỉ lệ tăng trưởng tín dụng của ngành Ngân hàng Việt Nam đã có sự biến động rõ rệt, phản ánh sự thay đổi trong nền kinh tế và nhu cầu tín dụng của các doanh nghiệp và cá nhân.

Triển vọng phát triển thị trường bất động sản năm 2025

Thị trường tài chính

Năm 2025, thị trường bất động sản (BĐS) phát triển sôi động hơn năm trước trên mọi phân khúc, dù tốc độ không đồng đều với nhiều cơ hội mới, gắn với cải cách thể chế, biến động thị trường trong nước và quốc tế, cũng như khả năng giải quyết thách thức cấu trúc tại từng phân khúc thị trường.

Một số giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục tài chính cá nhân tại Việt Nam

Thị trường tài chính

Tài chính cá nhân là thuật ngữ chỉ việc quản lý tiền bạc, bao gồm lập kế hoạch chi tiêu, tiết kiệm, đầu tư và bảo vệ tài sản. Cụ thể, tài chính cá nhân liên quan đến các hoạt động như lập ngân sách, mở tài khoản, sử dụng dịch vụ ngân hàng (vay vốn, thế chấp, thẻ tín dụng…), mua bảo hiểm, lập kế hoạch nghỉ hưu, quản lý thuế và bất động sản.

Sự tham gia của bảo hiểm tiền gửi để hỗ trợ việc xử lý ngân hàng yếu kém - Kinh nghiệm quốc tế và bài học đối với Việt Nam

Thị trường tài chính

Vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi ngày càng được củng cố và ghi nhận rõ ràng sau mỗi cuộc khủng hoảng tài chính. Bảo hiểm tiền gửi giúp củng cố niềm tin của người gửi tiền, góp phần ổn định hệ thống tài chính, tuy nhiên, hoạt động của bảo hiểm tiền gửi cũng có thể làm phát sinh rủi ro đạo đức.

Triển vọng dòng vốn bất động sản năm 2025

Thị trường tài chính

Về tổng thể, quy mô và xu hướng dòng vốn trên thị trường bất động sản năm 2025 có nhiều khả năng cao hơn năm 2024 và không đồng đều giữa các khu vực, phụ thuộc nhiều vào hiệu quả của các thành quả kinh tế tích hợp năm 2024, các chính sách tài chính và các cơ hội mới, gắn với cải cách thể chế và biến động thị trường chung trong nước và quốc tế, cũng như khả năng giải quyết các thách thức cấu trúc tại từng phân khúc thị trường.

Phát triển ngân hàng xanh trong bối cảnh mới

Thị trường tài chính

Biến đổi khí hậu trên phạm vi toàn cầu đã và đang tạo áp lực ngày càng khốc liệt lên môi trường và các nền kinh tế, buộc nhiều quốc gia phải lựa chọn tăng trưởng xanh là con đường tất yếu, phương thức duy nhất để đạt mục tiêu phát triển bền vững.

Xem thêm

Ấn phẩm in

TCNH số 5 năm 2025

TCNH số 4 năm 2025

Chuyên đề CN và NHS số 2 năm 2025

Multimedia

Infographic Video Longform Emagazine

Các loại mực phủ bảo vệ tiền giấy: Quá trình phát triển và xu hướng mới hiện nay

Chính phủ cam kết luôn đồng hành cùng doanh nghiệp phát triển

Infographics

Tiềm năng phát triển đối với chứng khoán hóa tài sản trí tuệ

Kinh nghiệm quốc tế về áp dụng Hiệp ước vốn Basel III trong hoạt động ngân hàng và khuyến nghị cho Việt Nam

Môi trường đầu tư kinh doanh an toàn, minh bạch: Sức hút để 'tăng tốc' dòng vốn FDI

Phát triển kinh tế xanh của Đan Mạch và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Tương lai cho thế hệ vươn mình

Chính sách

Sửa quy định về nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của tổ chức tín dụng Việt Nam

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 69/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 01/2014/NĐ-CP ngày 3/1/2014 về việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của tổ chức tín dụng Việt Nam.

Giải pháp cho quyền tiếp cận đất đai của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài

Quyền tiếp cận đất đai của các tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút nguồn vốn đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế và hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, quá trình này vẫn gặp phải nhiều bất cập do những hạn chế về pháp lý, thủ tục hành chính phức tạp, thời hạn sử dụng đất ngắn và thiếu sự minh bạch trong quản lý đất đai. Các rào cản này không chỉ làm giảm sức hút của môi trường đầu tư Việt Nam mà còn cản trở sự phát triển bền vững của các dự án FDI. Để nâng cao hiệu quả quyền tiếp cận đất đai của các tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp...

Vận dụng “Binh pháp Tôn Tử” vào trong hoạt động của ngân hàng trung ương

Chính sách tiền tệ đòi hỏi sự linh hoạt và sự kết hợp của nhiều biện pháp khác nhau, tương tự như nghệ thuật chiến tranh được mô tả trong chuyên luận nổi tiếng của Tôn Tử. Các ngân hàng trung ương (NHTW) có thể học được điều gì đó từ một chiến lược gia người Trung Quốc sống cách đây hơn 2.500 năm. Bài viết giới thiệu sáu nguyên tắc chiến lược được vận dụng tư tưởng của Tôn Tử dành cho các NHTW, được đề xuất bởi Giáo sư Kristin Forbes - Trường Quản lý Sloan thuộc Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), nhằm qua đó, giúp họ quản lý hiệu quả các khủng hoảng và duy trì sự ổn định kinh tế.

Bảo đảm an toàn trong việc kết nối và xử lý dữ liệu của khách hàng khi triển khai Open API

Thông tư số 64/2024/TT-NHNN góp phần tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, đặc biệt trong việc kết nối và xử lý dữ liệu của khách hàng một cách an toàn, tạo ra những sản phẩm, dịch vụ sáng tạo mới, đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của khách hàng; cho phép bên thứ ba truy cập thuận tiện và an toàn dữ liệu của khách hàng khi được sự đồng ý của chủ sở hữu dữ liệu.

Tài chính xanh doanh nghiệp - Giải pháp phát triển bền vững tại Việt Nam

Tại Việt Nam, tài chính xanh là tiền đề trong việc triển khai chiến lược tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.

Quốc tế

Kinh nghiệm quốc tế về áp dụng Hiệp ước vốn Basel III trong hoạt động ngân hàng và khuyến nghị cho Việt Nam

Hòa cùng xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế, các ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam đã từng bước tiếp cận và áp dụng các Hiệp ước vốn Basel. Hiện nay, Việt Nam đã có hơn 20 NHTM áp dụng Basel II và 10 NHTM tiên phong áp dụng Basel III. Đây là bước tiến quan trọng của hệ thống ngân hàng Việt Nam nhằm đáp ứng các chuẩn mực và quy định quốc tế.

Phát triển kinh tế xanh của Đan Mạch và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

Đan Mạch là một trong những quốc gia đi đầu trong việc chuyển đổi nền kinh tế từ các hoạt động dựa trên năng lượng hóa thạch sang các công nghệ năng lượng tái tạo, giao thông bền vững và các quy trình sản xuất xanh. Học hỏi từ kinh nghiệm của Đan Mạch sẽ là một nền tảng quý giá, giúp Việt Nam hiện thực hóa tầm nhìn về một nền kinh tế xanh, công bằng và phát triển bền vững.

Xung đột thương mại Mỹ - Trung Quốc và chiến lược ứng phó của ngành Ngân hàng

Viễn cảnh về làn sóng thứ hai của xung đột thương mại Mỹ - Trung Quốc được dự báo trong năm 2025, không chỉ là một sự kiện kinh tế đơn lẻ mà là một yếu tố cấu trúc định hình lại bối cảnh hoạt động của ngân hàng toàn cầu. Bài viết xác định và phân tích sâu các cơ chế truyền dẫn quan trọng, bao gồm biến động thị trường tài chính, gián đoạn chuỗi cung ứng, sự chuyển hướng dòng chảy thương mại, biến động tiền tệ và rủi ro ngành cụ thể. Kết quả nghiên cứu cho thấy, sự thành công của ngành Ngân hàng trong việc duy trì sự ổn định và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh xung đột thương mại leo thang phụ thuộc vào khả năng kết hợp hài hòa giữa các biện pháp ứng phó ngắn hạn và điều chỉnh chiến lược dài hạn.

Phát triển kinh tế tuần hoàn: Kinh nghiệm quốc tế và khuyến nghị đối với Việt Nam

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, mô hình kinh tế truyền thống “tuyến tính” - khai thác, sản xuất, tiêu thụ và loại bỏ đang bộc lộ nhiều hạn chế. Các thách thức như khan hiếm tài nguyên, ô nhiễm môi trường và suy giảm đa dạng sinh học đòi hỏi các quốc gia phải chuyển đổi sang một mô hình kinh tế bền vững hơn. Kinh tế tuần hoàn nổi lên như một giải pháp khả thi với mục tiêu tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, giảm thiểu chất thải và tái tạo các hệ sinh thái tự nhiên.

Tài sản ảo: Nhìn từ góc độ pháp lý tại các quốc gia trên thế giới và Việt Nam

Theo Tổ chức quốc tế về Tiêu chuẩn hóa (ISO), tài sản ảo là biểu hiện của tài sản trong không gian mạng - môi trường phức hợp được hình thành bởi sự tương tác của người sử dụng, phần mềm và các dịch vụ trên Internet thông qua thiết bị kỹ thuật và mạng lưới được kết nối. Tài sản ảo không có dạng vật chất và là đại diện kỹ thuật số của giá trị có thể được giao dịch, chuyển nhượng hoặc sử dụng cho mục đích thanh toán hoặc đầu tư.