Khai thác giá trị kinh tế từ ngành công nghiệp âm nhạc Việt Nam trong kỷ nguyên số

Tóm tắt: Bài viết phân tích sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp âm nhạc trên thế giới và tại Việt Nam trong bối cảnh kinh tế số đang bùng nổ. Với sự tăng trưởng vượt trội của các nền tảng âm nhạc số, thu nhập người dân tăng, cùng xu hướng tiêu dùng âm nhạc hiện đại, ngành công nghiệp âm nhạc Việt Nam đang dần chuyển mình, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế quốc gia. Bài viết cũng chỉ ra những thách thức và đề xuất một số giải pháp nhằm khai thác tối đa giá trị kinh tế của ngành công nghiệp âm nhạc, từ đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên số.

Từ khóa: Công nghiệp âm nhạc, kinh tế số, tăng trưởng kinh tế.

LEVERAGING THE ECONOMIC VALUE
OF VIETNAMESE MUSIC INDUSTRY IN THE DIGITAL ERA

Abstract: The article analyzes the strong growth of the music industry globally and in Vietnam amid the booming digital economy. With the rapid rise of digital music platforms, increasing income levels, and modern music consumption trends, Vietnamese music industry is undergoing a significant transformation, contributing positively to national economic growth. The article also identifies challenges and proposes solutions to maximize the economic value of the music industry, thereby boosting Vietnam’s economic growth in the digital era.

Keywords: Music industry, digital economy, economic growth.

1. Tổng quan về ngành công nghiệp âm nhạc

Ngành công nghiệp âm nhạc bao gồm các cá nhân và đơn vị tham gia kinh doanh thu âm, ghi hình, sáng tác, chế bản ca khúc, bán vé từ các buổi hòa nhạc trực tiếp hoặc trên các kênh số. Các cá nhân và tổ chức tham gia hoạt động trong ngành công nghiệp này bao gồm nghệ sĩ, công ty và chuyên gia đảm nhiệm việc tạo ra và bán bản thu âm; các nhà phát hành âm nhạc, nhà sản xuất, phòng thu, kỹ sư âm thanh, hãng thu âm, nhà bán lẻ, các cửa hàng âm nhạc trực tuyến, các tổ chức tác quyền biểu diễn cũng như đội ngũ hỗ trợ trong việc tổ chức và biểu diễn âm nhạc…

Từ đầu thập niên 2000, ngành công nghiệp âm nhạc đã trải qua quá trình thay đổi quyết liệt với sự ra đời của hệ thống phân phối nhạc số lan rộng thông qua mạng Internet. Theo Liên đoàn Công nghiệp ghi âm quốc tế (IFPI, 2025), doanh thu thương mại âm nhạc toàn cầu năm 2024 đạt 29,6 tỉ USD - mức cao nhất kể từ năm 1999. Trong đó, mức tăng trưởng lớn nhất tập trung ở các khu vực Mỹ Latinh là 22,5%; châu Phi cận Sahara là 22,6%; Trung Đông - Bắc Phi là 22,8% (Hình 1). Đặc biệt, trong tổng doanh thu thương mại, doanh thu phát trực tuyến năm 2024 đạt 20,4 tỉ USD, chiếm 69,0% tổng doanh thu âm nhạc, qua đó nhấn mạnh sự phát triển vượt trội của âm nhạc số trong bối cảnh nền kinh tế đang chuyển mình mạnh mẽ sang số hóa và hội nhập toàn cầu.

Hình 1: Doanh thu thương mại âm nhạc năm 2024 theo khu vực

Nguồn: IFPI, 2025

2. Tác động của ngành công nghiệp âm nhạc đến phát triển kinh tế

2.1. Tạo ra việc làm, thu nhập, góp phần tăng trưởng GDP

Ngành công nghiệp âm nhạc không chỉ là một lĩnh vực văn hóa - giải trí, mà ngày càng khẳng định vị thế là một ngành kinh tế sáng tạo, có khả năng thúc đẩy việc làm, tạo thu nhập và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế quốc gia. Thông qua chuỗi giá trị phong phú từ sáng tác, sản xuất, thu âm, biểu diễn trực tiếp, phân phối trên nền tảng số, đến các hoạt động truyền thông, tiếp thị và quản lý bản quyền, ngành âm nhạc tạo ra một hệ sinh thái việc làm đa dạng. Những đối tượng được hưởng lợi không chỉ là ca sĩ, nhạc sĩ, nhà sản xuất âm nhạc, mà còn bao gồm kỹ sư âm thanh, đạo diễn nghệ thuật, nhà tổ chức sự kiện, chuyên gia truyền thông, nhân sự công nghệ kỹ thuật số và cả những người làm trong lĩnh vực hỗ trợ như logistics, du lịch, nhà hàng - khách sạn phục vụ các sự kiện âm nhạc.

Từ góc độ kinh tế, nhiều quốc gia đã ghi nhận những đóng góp đáng kể của ngành âm nhạc đối với GDP và thị trường lao động, minh chứng cho tiềm năng to lớn của lĩnh vực này trong việc thúc đẩy phát triển bền vững. Chẳng hạn, tại Hoa Kỳ, Báo cáo của Hiệp hội Công nghiệp Ghi âm Hoa Kỳ (RIAA, 2024) cho thấy, ngành công nghiệp âm nhạc là động lực mạnh mẽ cho sự thịnh vượng và tăng trưởng kinh tế của Hoa Kỳ. Năm 2020, ngành công nghiệp âm nhạc đã đóng góp 212 tỉ USD vào GDP của Hoa Kỳ, tăng 18% so với giá trị vào năm 2017 (179 tỉ USD). Trên nhiều lĩnh vực nghề nghiệp khác nhau, ngành âm nhạc trực tiếp hoặc gián tiếp hỗ trợ hơn 2,5 triệu việc làm tại Hoa Kỳ, tăng hơn 350.000 việc làm so với năm 2017. Số lượng doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh trong ngành âm nhạc, từ các cửa hàng truyền thống cho đến các nền tảng số là 252.085, tăng vượt trội so với quy mô năm 2017 là 25.000 doanh nghiệp và cơ sở kinh doanh.

Tại Vương quốc Anh, ngành công nghiệp âm nhạc cũng đóng góp đáng kể trong tăng trưởng kinh tế đất nước. Theo báo cáo “This is Music 2024” của UK Music - tổ chức đại diện cho toàn bộ ngành công nghiệp âm nhạc tại Vương quốc Anh, năm 2023, ngành công nghiệp âm nhạc đóng góp 7,6 tỉ GBP về tổng giá trị gia tăng gộp - GVA (GVA là chỉ số kinh tế đo lường giá trị của hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong một khu vực, ngành hoặc lĩnh vực của một nền kinh tế, trước khi trừ đi các chi phí trung gian), tăng 13% so với mức 6,7 tỉ GBP vào năm 2022. Doanh thu xuất khẩu âm nhạc của Vương quốc Anh năm 2023 đạt mức cao mới là 4,6 tỉ GBP, tăng 15% so với mức 4 tỉ GBP năm 2022. Tổng số việc làm trong ngành công nghiệp âm nhạc tại Vương quốc Anh năm 2023 đạt mức kỷ lục 216.000 (tương đương với số việc làm toàn thời gian), tăng 3% so với mức 210.000 của năm 2022.

2.2. Thúc đẩy phát triển các ngành kinh tế khác

Ngành công nghiệp âm nhạc không chỉ đóng vai trò là lĩnh vực sản xuất và tiêu dùng sản phẩm văn hóa, mà còn là chất xúc tác thúc đẩy phát triển nhiều ngành kinh tế khác. Thông qua việc tận dụng nền tảng số để phân phối sản phẩm, tương tác với khán giả và khai thác dữ liệu người dùng, âm nhạc góp phần tạo nên những chuỗi giá trị mới, thúc đẩy tiêu dùng và đổi mới sáng tạo trong nền kinh tế số, qua đó thúc đẩy nhiều ngành kinh tế khác phát triển như quảng cáo, du lịch, thời trang, thương mại điện tử…

Cụ thể, các chiến dịch quảng cáo gắn liền với âm nhạc có thể gia tăng hiệu quả truyền thông và khả năng ghi nhớ thương hiệu; các lễ hội âm nhạc trở thành động lực thúc đẩy du lịch, dịch vụ lưu trú, ẩm thực và bán lẻ địa phương; trong khi đó, các xu hướng thời trang, làm đẹp và phong cách sống từ giới nghệ sĩ nhanh chóng lan tỏa và tác động mạnh mẽ đến ngành công nghiệp thời trang và thương mại điện tử. Nhờ sự lan tỏa và sức ảnh hưởng sâu rộng, âm nhạc ngày càng đóng vai trò như một điểm kết nối sáng tạo giữa các lĩnh vực, tạo ra hệ sinh thái kinh tế liên ngành đầy tiềm năng.

Minh chứng rõ nét cho vai trò lan tỏa của âm nhạc đối với các ngành kinh tế khác có thể thấy qua thực tiễn phát triển tại khu vực Đông Á - nơi âm nhạc không chỉ là ngành công nghiệp mũi nhọn mà còn trở thành công cụ quảng bá văn hóa Á Đông, thúc đẩy các ngành công nghiệp sáng tạo vươn tầm quốc tế. Trong đó, Nhật Bản - cái nôi của ngành công nghiệp “Idol”, cũng là thị trường âm nhạc lớn thứ hai thế giới, doanh thu J-Pop (nhạc Pop Nhật Bản) từ nhạc ghi âm và nhạc kỹ thuật số đạt trên 328 tỉ Yên năm 2024 (Statista, 2025). Ngành công nghiệp âm nhạc kết hợp với các loại hình giải trí khác như Anime, Manga, J-Pop, J-Rock (nhạc Rock Nhật Bản), phim ảnh, trò chơi điện tử, thời trang và cosplay đã tác động lâu dài đến văn hóa đại chúng, thúc đẩy các ngành công nghiệp sáng tạo (bao gồm quảng cáo, giải trí kỹ thuật số, kiến trúc, mỹ thuật đồ cổ và thủ công mỹ nghệ, thiết kế mỹ thuật, phim ảnh và video, in ấn, xuất bản, nghệ thuật biểu diễn, âm nhạc, phát thanh truyền hình và phần mềm vi tính…) tại Nhật Bản vươn tầm thế giới, đóng góp đáng kể vào GDP tại quốc gia này.

Ngành công nghiệp âm nhạc của Hàn Quốc với làn sóng Hallyu và K-Pop (nhạc Pop Hàn Quốc) từ những năm 2000 trở lại đây đã trở thành ngành công nghiệp chiến lược, đóng góp mạnh vào tốc độ phát triển kinh tế của Hàn Quốc cũng như xây dựng thương hiệu quốc gia trên trường quốc tế. Không chỉ tự tạo ra lợi nhuận, K-Pop còn tác động tích cực đến nhiều ngành kinh tế khác như xuất khẩu các sản phẩm thời trang, mỹ phẩm (với doanh thu 16 tỉ USD năm 2023 và dự kiến đạt 21,5 tỉ USD vào năm 2027). Trong báo cáo “Chiến lược toàn diện nhằm phục hồi du lịch Hallyu” của Tổ chức Du lịch Hàn Quốc (tháng 12/2024), số lượng du khách nước ngoài đến Hàn Quốc vì K-Pop, K-Drama, hoặc các nội dung Hallyu khác đã tăng gần 30 lần, từ 63.000 khách (năm 2020) lên 1,765 triệu khách (năm 2023). Quy mô thị trường du lịch âm nhạc của Hàn Quốc đạt 4.114,8 triệu USD năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 21.579,3 triệu USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) là 20,3% từ năm 2025 đến năm 2033.

2.3. Thúc đẩy phát triển nền kinh tế số

Trong kỷ nguyên số, âm nhạc không còn đơn thuần là một sản phẩm giải trí, mà đã trở thành một loại tài sản số có giá trị kinh tế cao, có thể lưu trữ, phân phối, mua bán và tái sử dụng trên phạm vi toàn cầu. Đặc điểm dễ số hóa và dễ lan tỏa đã giúp ngành công nghiệp này nhanh chóng thích nghi với mô hình kinh tế số, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược tăng trưởng kinh tế số dựa trên đổi mới sáng tạo và tài sản trí tuệ. Các nền tảng âm nhạc như Spotify, Apple Music, Youtube Music hay Tidal cho phép người dùng trả phí để nghe nhạc trực tuyến, góp phần hình thành mô hình kinh tế dựa trên đăng ký (subscription-based economy). Theo Global Music Report của IFPI, năm 2024, dịch vụ nghe nhạc trực tuyến theo hình thức đăng ký đã tăng trưởng mạnh mẽ, với số lượng người dùng có tài khoản đăng ký đạt 752 triệu người trên toàn cầu, tăng 10,6% so với năm 2023.

Bên cạnh đó, âm nhạc còn tạo hệ sinh thái công nghệ tài chính (Fintech) gồm thanh toán điện tử, quảng cáo số, phân tích dữ liệu người dùng, phát triển AI cho gợi ý cá nhân hóa về tiêu dùng âm nhạc... Việc nghệ sĩ có thể phát hành nhạc dưới dạng NFT (Non-fungible token) cũng là một hình thức biến âm nhạc thành tài sản kỹ thuật số, có thể giao dịch trên các nền tảng công nghệ chuỗi khối (Blockchain). Điều này cho thấy, âm nhạc đang trở thành lĩnh vực tiên phong trong việc hiện thực hóa giá trị tài sản số và hội nhập với xu hướng phát triển kinh tế số trên toàn cầu.

3. Khai thác giá trị kinh tế của ngành công nghiệp âm nhạc Việt Nam trong kỷ nguyên số

3.1. Tiềm năng lớn của ngành công nghiệp âm nhạc Việt Nam

Âm nhạc là một trong những nhu cầu quan trọng, chiếm tỉ trọng đáng kể trong hoạt động trực tuyến của người dân Việt Nam. Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang phát triển và hội nhập toàn cầu, ngành công nghiệp âm nhạc cũng giàu tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ do các tác động từ:

(i) Sự phát triển của Internet và điện thoại thông minh. Theo DataReportal, đầu năm 2025, Việt Nam có 79,8 triệu người sử dụng Internet vào đầu năm 2025, với tỉ lệ 78,8% dân số có kết nối trực tuyến¹. Đặc biệt, một trong những mục tiêu của Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 36/QĐ-TTg ngày 11/01/2024 là 100% dân số ở độ tuổi trưởng thành có điện thoại thông minh. Cùng với sự bùng nổ của thị trường nhạc số, người tiêu dùng cũng dễ dàng tiếp cận với các dịch vụ âm nhạc thông qua Internet và điện thoại thông minh, qua đó kích cầu tiêu dùng âm nhạc.

(ii) Thu nhập của người dân tăng kéo theo mức sẵn sàng chi trả cho các dịch vụ âm nhạc tại Việt Nam tăng lên. Năm 2024, thu nhập bình quân đầu người theo giá hiện hành của Việt Nam là 5,4 triệu đồng, tăng 8,8% so với năm 2023 (Cục Thống kê, 2025). Sự cải thiện thu nhập này giúp nâng cao mức sống và xu hướng chi tiêu cho các sản phẩm văn hóa - giải trí, đặc biệt là dịch vụ âm nhạc trực tuyến có bản quyền.

(iii) Sự tăng trưởng của các hoạt động quảng cáo và dịch vụ trả phí trên các nền tảng phát nhạc trực tuyến. Tại thị trường Việt Nam, doanh thu từ quảng cáo trên các nền tảng phát nhạc khá lớn. Bên cạnh đó, các nền tảng phát nhạc trực tuyến cũng thu về nguồn lợi nhuận khổng lồ từ các dịch vụ trả phí như Youtube Âm nhạc với dịch vụ trả phí Youtube Premium và Youtube Music ra mắt vào tháng 4/2023 hay Spotify với các gói dịch vụ trả phí khác nhau cho người dùng tại Việt Nam bao gồm sinh viên, cá nhân, mini.

3.2. Ngành công nghiệp âm nhạc thúc đẩy các ngành kinh tế số

Theo Tổng hợp Báo cáo ngành kinh doanh âm nhạc ở Việt Nam tại Tuần lễ Âm nhạc Việt Nam năm 2024 do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp cùng Hội Âm nhạc Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức tháng 12/2024, năm 2024 đánh dấu sự tăng trưởng vượt bậc của các nền tảng âm nhạc số tại Việt Nam với thống kê, cứ 2 người lên mạng thì có 1 người nghe nhạc trực tuyến. Doanh thu từ quảng cáo trên các nền tảng âm nhạc trực tuyến tăng trưởng mạnh nhất, đạt 21,7 triệu USD năm 2024 và kỳ vọng sẽ tăng lên 31,4 triệu USD vào năm 2028 (Statista Market Insights, 2024). Bảng 1 ghi nhận doanh thu theo loại hình dịch vụ âm nhạc số tại Việt Nam giai đoạn 2019 - 2024 và dự kiến đến hết năm 2028.

Bảng 1: Doanh thu theo loại hình dịch vụ âm nhạc số tại Việt Nam

Đơn vị: Triệu USD

Nguồn: Statista Market Insights (2024)

Các hoạt động sản xuất, phân phối và biểu diễn âm nhạc tại Việt Nam hiện nay được tích hợp chặt chẽ với các nền tảng công nghệ số, tạo điều kiện thuận lợi cho việc quảng bá thương hiệu và phát triển thương mại điện tử. Nhiều nghệ sĩ trở thành “KOL thương mại”, livestream bán hàng trên nền tảng như TikTok Shop, Shopee Live, Facebook Live, LazLive... qua đó tăng tương tác, kết nối cảm xúc giữa nghệ sĩ và fan, đồng thời kích thích hành vi mua sắm tức thời nhờ hiệu ứng thần tượng, giải trí. Bên cạnh đó, “Fandom commerce” - nền kinh tế người hâm mộ đang định hình tại Việt Nam. Fan không chỉ nghe nhạc hay theo dõi nghệ sĩ, mà trực tiếp tham gia tiêu dùng các sản phẩm liên quan đến thần tượng, như: Album vật lý, photobook, lightstick, vé fanmeeting, quà tặng độc quyền, Sản phẩm đồng thương hiệu (co-branding) giữa nghệ sĩ và nhãn hàng, các dịch vụ “đặt riêng” như video chúc mừng sinh nhật, livestream tương tác riêng. Các fandom lớn như Sky (của ca sĩ Sơn Tùng), Potatoes (của ca sĩ Đông Nhi), SUNDAYs (của ca sĩ Hiếu Thứ Hai)… sẵn sàng chi tiêu để ủng hộ thần tượng, hình thành mô hình kinh tế cộng đồng người hâm mộ tương tự như ở Hàn Quốc, Trung Quốc.

Sự bùng nổ các sự kiện, festival âm nhạc đã tạo điều kiện để phát triển công nghiệp quảng cáo. Hai chương trình âm nhạc “Anh trai vượt ngàn chông gai” và “Anh trai say hi” cùng concert của hai chương trình này được tổ chức trong tháng 12/2024 đã mang đến doanh thu khổng lồ. Bên cạnh nguồn thu là tiền vé, thành công của hai chương trình còn đem lại nguồn thu lớn về quảng cáo và các dịch vụ liên quan. Trong khi “Anh trai say hi” được phát sóng trên kênh truyền hình HTV2 với mỗi 30 giây quảng cáo, nhãn hàng phải chi 40 - 50 triệu đồng thì “Anh trai vượt ngàn chông gai” được phát trên khung giờ vàng của VTV3 với chi phí là 170 - 180 triệu đồng. Theo báo cáo tài chính quý III/2024 của Yeah1 - nhà sản xuất chương trình “Anh trai vượt ngàn chông gai”, Yeah1 đã ghi nhận doanh thu gấp 3 lần so với cùng kỳ năm 2022, lên hơn 345 tỉ đồng và là mức doanh thu cao nhất kể từ quý IV/2020².

Chương trình “Anh trai vượt ngàn chông gai” mang lại doanh thu quảng cáo khổng lồ (Nguồn ảnh: Báo điện tử Đại biểu Nhân dân)

3.3. Ngành công nghiệp âm nhạc thúc đẩy phát triển kinh tế du lịch

Đặc biệt, âm nhạc còn trở thành yếu tố quan trọng góp phần nâng cao trải nghiệm du lịch, thu hút du khách trong và ngoài nước thông qua các lễ hội âm nhạc, tour du lịch kết hợp biểu diễn nghệ thuật hay các sản phẩm văn hóa sáng tạo mang đậm bản sắc địa phương. Nhiều địa phương tại Việt Nam như tỉnh Bắc Ninh (với dân ca quan họ), thành phố Huế (với ca Huế) hay các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, Hội An, Thành phố Hồ Chí Minh (với việc tổ chức hàng loạt các đêm hội âm nhạc, concert…) đã tận dụng hiệu quả âm nhạc để gia tăng giá trị điểm đến, kích thích tiêu dùng và mở rộng không gian văn hóa - du lịch theo hướng hiện đại và bền vững.

Với tinh thần đưa âm nhạc trở thành “đại sứ du lịch”, nhiều ca sĩ đã cho ra mắt sản phẩm âm nhạc mang đến hiệu quả cao trong quảng bá du lịch, qua đó thúc đẩy ngành du lịch phát triển tại nhiều địa phương. Chẳng hạn, đầu năm 2025, MV “Bắc Bling” của ca sĩ Hòa Minzy (kết hợp với nghệ sĩ Xuân Hinh, Massew, Tuấn Cry và hơn 300 người dân tỉnh Bắc Ninh) đã “gây sốt” và tạo hiệu quả bất ngờ trong việc quảng bá du lịch. Hiệu ứng của MV này khiến cho chỉ vài ngày sau khi ra mắt, các điểm du lịch của tỉnh Bắc Ninh xuất hiện trong MV được rất nhiều người tìm kiếm. Từ sức hút của MV “Bắc Bling”, tỉnh Bắc Ninh đã tổ chức hai tour du lịch miễn phí vào thứ Bảy, Chủ nhật hằng tuần, kéo dài hết tháng 6/2025 để thu hút du khách đến tỉnh Bắc Ninh.

Nhiều nghệ sĩ Việt Nam đã và đang cho ra mắt nhiều sản phẩm âm nhạc có chất lượng cao, trở nên “viral” tại nhiều quốc gia trên thế giới. Sự hiện diện của nhiều nghệ sĩ trẻ Việt Nam trên thị trường âm nhạc quốc tế đã mang đến những cơ hội kinh doanh mới để củng cố doanh thu, mở rộng thị trường, hợp tác thương hiệu, thúc đẩy du lịch Việt Nam phát triển, đóng góp tích cực trong việc phát triển kinh tế, văn hóa quốc gia. Các ca khúc “See tình” của Hoàng Thùy Linh được trình diễn trên sân khấu “Tỷ tỷ đạp gió rẽ sóng” của Trung Quốc, Đài truyền hình NHK của Nhật Bản và được nhiều ca sĩ Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc cover…, ca khúc “Ngây thơ” của ca sĩ Tăng Duy Tân kết hợp với ca sĩ Huang Ling hát bằng tiếng Trung đã đạt hơn 10 tỉ view trên Douyin, góp mặt tại QQ Music- bảng xếp hạng âm nhạc hàng đầu Trung Quốc, qua đó gia tăng giá trị xuất khẩu nội dung số cho nền kinh tế Việt Nam.

3.4. Ngành công nghiệp âm nhạc thúc đẩy phát triển ngành tài chính - ngân hàng

Tận dụng sức hút của âm nhạc, nhiều tổ chức tài chính - ngân hàng đã phát triển các chương trình hợp tác chiến lược, nhằm kích thích tiêu dùng và xây dựng hình ảnh thương hiệu. Nhiều ngân hàng còn tận dụng sức lan tỏa của âm nhạc để tiếp cận thế hệ khách hàng trẻ, đặc biệt là nhóm gen Z - lực lượng tiêu dùng đang gia tăng nhanh chóng cả về số lượng lẫn nhu cầu trải nghiệm dịch vụ số. Qua các đại nhạc hội, concert, sự kiện âm nhạc, các ngân hàng đã gia tăng mức độ nhận diện thương hiệu và thu hút người dùng mở tài khoản, sử dụng thẻ, trải nghiệm dịch vụ tài chính số. Cùng với đó, ứng dụng ngân hàng số (Digital Banking) tích hợp các nội dung giải trí như âm nhạc, livestream, mini game cũng đang trở thành công cụ marketing hiện đại, giúp các ngân hàng tiếp cận khách hàng theo cách tự nhiên, gần gũi hơn. Xu hướng này không chỉ mang lại lợi ích truyền thông, mà còn mở ra dòng doanh thu mới từ hệ sinh thái dịch vụ tài chính tích hợp văn hóa - giải trí, góp phần làm phong phú thêm cấu trúc thị trường tài chính tiêu dùng tại Việt Nam.

Trở thành nhà tài trợ Kim cương của Chương trình “Anh trai vượt ngàn chông gai”, Ngân hàng Thương mại cổ phần (NHTMCP) Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) đã phát hành thẻ tín dụng đồng thương hiệu và cho ra mắt các chương trình tích lũy điểm thưởng Techcombank Rewards, trải nghiệm Sinh lời tự động cùng ưu đãi giảm giá 20% cho khách hàng khi mua vé Concert bằng thẻ thanh toán hoặc thẻ tín dụng Techcombank, qua đó khẳng định tiếp tục khẳng tầm nhìn “Chuyển đổi ngành tài chính, nâng tầm giá trị sống” mà Techcombank đang hướng tới.

NHTMCP Quốc tế (VIB) đồng hành cùng concert “Anh trai say hi” như một phần trong chiến lược tiếp cận thế hệ khách hàng trẻ thông qua các hoạt động văn hóa - giải trí hiện đại. Qua đó, VIB đã giới thiệu tới người dùng các sản phẩm tài chính số như thẻ tín dụng, ngân hàng số MyVIB 2.0 với giao diện cá nhân hóa, thao tác thân thiện, phù hợp với lối sống năng động của giới trẻ. Thông qua hình thức tương tác tại sự kiện, các gian hàng trải nghiệm, mini game và ưu đãi độc quyền dành riêng cho khán giả tham dự, VIB đã lồng ghép thông điệp tài chính vào không gian âm nhạc, góp phần thay đổi nhận thức của người tiêu dùng về ngân hàng hiện đại - không còn khô khan, xa cách, mà gần gũi, sáng tạo và truyền cảm hứng tới khách hàng. Đây cũng là một phần của VIB trong nỗ lực mở rộng tệp khách hàng mới, đặc biệt là nhóm gen Z, lực lượng đang định hình tương lai của thị trường tài chính tiêu dùng tại Việt Nam.

Tháng 6/2025, NHTMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) phối hợp tổ chức đại nhạc hội quốc tế “VPBank K-Star Spark”, thể hiện bước chuyển mình mạnh mẽ trong chiến lược tiếp thị trải nghiệm (experiential marketing) của ngân hàng này. Với sự góp mặt của nhiều ngôi sao âm nhạc hàng đầu trong nước và quốc tế, sự kiện thu hút hàng chục nghìn khán giả trẻ, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trên các nền tảng số. Thông qua đại nhạc hội, VPBank đã triển khai loạt hoạt động tương tác đa kênh như đăng ký tài khoản trực tuyến, trải nghiệm ngân hàng số VPBank NEO, các chương trình ưu đãi thanh toán không tiền mặt, phát hành thẻ đồng thương hiệu dành riêng cho sự kiện. Việc kết hợp giữa âm nhạc và dịch vụ tài chính không chỉ giúp VPBank tiếp cận gần hơn với thế hệ tiêu dùng mới, mà còn góp phần thúc đẩy xu hướng tài chính số, thanh toán số và gia tăng mức độ gắn kết thương hiệu trong hành trình trải nghiệm phong cách sống hiện đại của khách hàng.

VPBank đồng hành cùng đại nhạc hội VPBank K-Star Spark năm 2025 (Nguồn ảnh: VP Bank)

4. Một số thách thức và giải pháp nhằm khai thác giá trị kinh tế của ngành công nghiệp âm nhạc Việt Nam trong kỷ nguyên số

4.1. Thách thức

Trong kỷ nguyên số, hội nhập và toàn cầu hóa, bên cạnh tiềm năng to lớn, ngành công nghiệp âm nhạc Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức. Những thách thức này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng gia tăng doanh thu và sức cạnh tranh của âm nhạc Việt Nam, mà còn tác động trực tiếp ảnh hưởng tới các ngành kinh tế liên quan, cụ thể như sau:

Thứ nhất, ngành công nghiệp âm nhạc chưa thuộc diện ưu tiên đầu tư phát triển, thiếu sự đồng hành, bảo trợ của Nhà nước trong các dự án âm nhạc. Cơ sở hạ tầng ngành công nghiệp âm nhạc còn yếu, thiếu các công ty quản lý nghệ sĩ chuyên nghiệp, hệ thống sản xuất và phân phối hiện đại, theo tiêu chuẩn quốc tế; thiếu vốn đầu tư vào các dự án âm nhạc khi vốn đầu tư thường dựa vào nguồn vốn cá nhân của nghệ sĩ hoặc các nhà tài trợ nhỏ lẻ nên khó có cơ hội phát triển lâu dài.

Thứ hai, hành lang pháp lý liên quan đến phát triển công nghiệp âm nhạc chưa thực sự rõ ràng, đặc biệt là các quy định về bảo vệ bản quyền số, phân phối và quản lý âm nhạc, quản lý nghệ sĩ tham gia bán hàng, hợp tác thương hiệu… còn chưa đồng bộ, khó thực thi, thiếu chế tài xử phạt nghiêm minh trong các sai phạm liên quan đến âm nhạc như hành vi vi phạm bản quyền, sao chép và phân phối trái phép sản phẩm âm nhạc... Việc vi phạm bản quyền tác động tiêu cực đến doanh thu và động lực của làm việc của nghệ sĩ, đồng thời cũng cản trở chất lượng và sự đa dạng chung của thị trường âm nhạc.

Thứ ba, thách thức về công nghệ. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và sản xuất tự động hóa, đang ngày càng can thiệp sâu vào quá trình sáng tạo âm nhạc. Tại Việt Nam, xu hướng này bước đầu đã xuất hiện với việc ứng dụng AI trong phối khí, tạo beat, thậm chí “giả lập” giọng hát nghệ sĩ. Tuy nhiên, phần lớn nghệ sĩ độc lập vẫn còn hạn chế trong việc tiếp cận các công cụ công nghệ cao do chi phí đầu tư lớn và thiếu kiến thức chuyên môn về công nghệ số. Bên cạnh đó, sự phụ thuộc quá mức vào nền tảng nước ngoài như Youtube, Spotify, TikTok… khiến ngành âm nhạc Việt Nam dễ bị chi phối bởi thuật toán, chính sách phân phối và mô hình chia sẻ doanh thu từ bên thứ ba, từ đó hạn chế khả năng kiểm soát và phát triển một hệ sinh thái âm nhạc số mang tính bản địa.

Thứ tư, nguồn nhân lực chất lượng cao cho lĩnh vực âm nhạc số còn thiếu hụt, đặc biệt trong các vị trí như sản xuất âm nhạc điện tử (digital music production), quản lý dữ liệu người nghe, hay vận hành hệ thống phân phối số. Điều này tạo ra khoảng cách lớn giữa tiềm năng phát triển của ngành và năng lực thực thi trên thực tế. Bên cạnh đó, các nghệ sĩ và công ty giải trí gặp khó khăn trong việc quảng bá sản phẩm ra thị trường quốc tế do thiếu kinh nghiệm và chiến lược hiệu quả, lại phải cạnh tranh gắt gao với các công ty giải trí trên thế giới, do đó, việc thâm nhập và phát triển âm nhạc tại thị trường quốc tế còn là chặng đường dài của ngành công nghiệp âm nhạc Việt Nam.

4.2. Giải pháp

Trước những thách thức liên quan đến phát triển ngành công nghiệp âm nhạc Việt Nam trong kỷ nguyên số, cần thiết phải triển khai đồng bộ nhiều giải pháp chiến lược, cụ thể như sau:

Thứ nhất, có khung chính sách đầu tư vào ngành công nghiệp âm nhạc. Theo kinh nghiệm của Hàn Quốc, sự quan tâm và thúc đẩy phát triển từ Chính phủ là giải pháp chiến lược trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp âm nhạc tại quốc gia này. Năm 2010, Bộ Kinh tế và Tài chính Hàn Quốc đã dành 585 triệu USD để hỗ trợ phát triển âm nhạc cùng các lĩnh vực liên quan. Bên cạnh đó, Hàn Quốc cũng ban hành chính sách “thị thực K-Pop” nhằm khuyến khích du khách nước ngoài tìm hiểu về vũ đạo K-Pop hoặc tham gia đào tạo tại các công ty giải trí nước này, qua đó, kích cầu du lịch và các hoạt động kinh tế khác. Do vậy, Chính phủ và doanh nghiệp có thể hỗ trợ tài chính cho nghệ sĩ bằng cách thiết lập các quỹ hỗ trợ sáng tạo để khuyến khích nghệ sĩ ra mắt sản phẩm mới, phát triển nhiều dòng nhạc khác nhau để đáp ứng thị hiếu đa dạng của khán giả trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ phát triển công nghiệp âm nhạc như ưu đãi về thuế, tín dụng… cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.

Thứ hai, hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến lĩnh vực âm nhạc và nghệ sĩ. Cần rà soát, điều chỉnh các quy định liên quan đến quyền tác giả, có quy định rõ ràng về bảo vệ các sản phẩm âm nhạc kỹ thuật số, bao gồm cả streaming, phối trực tuyến, quy định về sử dụng hình ảnh nghệ sĩ trong quảng bá thương hiệu, hợp tác nhãn hàng... Bên cạnh đó, cần xây dựng chế tài nghiêm khắc, áp dụng mức xử phạt cao hơn đối với các hành vi vi phạm bản quyền về sao chép, phân phối trái phép âm nhạc.

Thứ ba, tăng cường đầu tư vào công nghệ âm nhạc. Để sản xuất được những sản phẩm âm nhạc chất lượng, cần xây dựng phòng thu chuyên nghiệp, không gian biểu diễn đạt tiêu chuẩn cao và nền tảng kỹ thuật số dành riêng cho âm nhạc Việt, tạo ra những ứng dụng hoặc website nghe nhạc của Việt Nam, cạnh tranh với các nền tảng quốc tế như Spotify hay Apple Music… Đặc biệt, cần sử dụng các công nghệ hiện đại như AI, dữ liệu lớn trong sáng tác, phối khí để tạo ra sản phẩm âm nhạc độc đáo hay trong các khâu nghiên cứu, phân tích thị hiếu khán giả để nắm bắt xu hướng thị trường, từ đó định hướng sản phẩm phù hợp.

Thứ tư, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực âm nhạc. Theo đó, cần thúc đẩy hợp tác giữa các cơ sở đào tạo âm nhạc, công nghệ và doanh nghiệp giải trí nhằm xây dựng các chương trình đào tạo liên ngành, tập trung vào các kỹ năng mới như sản xuất âm nhạc điện tử, kỹ thuật âm thanh số, quản lý nền tảng số, phân tích dữ liệu người dùng và chiến lược tiếp thị âm nhạc toàn cầu.

5. Kết luận

Là một quốc gia giàu truyền thống văn hóa, nền âm nhạc đậm đà bản sắc dân tộc nhưng không kém phần năng động, hiện đại, tiềm năng phát triển ngành công nghiệp âm nhạc Việt Nam vô cùng to lớn, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế số hóa và hội nhập sâu rộng. Chặng đường đưa công nghiệp âm nhạc thành động lực mũi nhọn để phát triển kinh tế còn rất nhiều khó khăn, song với sự vào cuộc của Nhà nước, Chính phủ, doanh nghiệp, nghệ sĩ và khán giả, ngành công nghiệp âm nhạc Việt Nam hứa hẹn sẽ sớm khẳng định vị thế vững chắc trong nền kinh tế cũng như thị trường âm nhạc toàn cầu.

¹ https://datareportal.com/reports/digital-2025-vietnam

² https://dantri.com.vn/kinh-doanh/dau-chan-kinh-te-hang-nghin-ty-dong-tu-con-sot-am-nhac-anh-trai-20241213090649897.htm

Tài liệu tham khảo:

1. Bin Chen (2022), The Relationship between Music Development and Economic Development.

2. Fanpage VPBank, VPBANK K-STAR SPARK IN VIETNAM 2025.

3. Mỹ Tâm, Nhật Quang và Phương Liên, "Dấu chân kinh tế" hàng nghìn tỷ đồng từ cơn sốt âm nhạc "Anh trai", https://dantri.com.vn/kinh-doanh/dau-chan-kinh-te-hang-nghin-ty-dong-tu-con-sot-am-nhac-anh-trai-20241213090649897.htm

4. Datareportal, Digital 2025: Vietnam, https://datareportal.com/reports/digital-2025-vietnam

5. IAA Mid-Year 2024 Recorded Music Revenue Report, RIAA, September 2024.

6. Kpop Map (2025), Beyond The Light-Sticks: How K-Pop And K-Drama Fans Are Powering Korea’s Tourism Boom (2025 Deep Dive), https://trends.kpopmap.com/beyond-the-light-sticks-how-k-pop-and-k-drama-fans-are-powering-koreas-tourism-boom-2025-deep-dive

7. Nguyễn Văn Thăng Long, Nguyễn Trần Mai Chi, Đặng Nguyễn Song Ngọc (2024), Tổng quan ngành công nghiệp âm nhạc kĩ thuật số Việt Nam năm 2024.

8. Thanh Thư, Dấu ấn Techcombank tại show “Anh trai vượt ngàn chông gai”, https://vnexpress.net/dau-an-techcombank-tai-show-anh-trai-vuot-ngan-chong-gai-4805884.html

9. The U.S. music industries: Jobs & benefits, The 2024 Report is the third iteration prepared for the Recording Industry Association of America (RIAA) since 2018.

10. Tường Bách, Sau MV ca nhạc, đến lượt show thực tế góp phần kích cầu du lịch, https://vneconomy.vn/sau-mv-ca-nhac-den-luot-show-thuc-te-gop-phan-kich-cau-du-lich.htm

11. US Music, “This Is Music 2024” report, https://www.ukmusic.org/news/this-is-music-report-reveals-sector-contributes-record-7-6-billion-to-uk-economy/#:~:text=UK%20music's%20contribution%20to%20the,%C2%A34%20billion%20in%202022.

12. Website VIB, Tặng vé Anh Trai "Say Hi" Concert - Đêm 5 dành cho khách hàng VIB, https://www.vib.com.vn/vn/promotion/detail?promotionId=4394755&name=Tang-ve-Anh-Trai-Say-Hi-Concert---Dem-5-danh-cho-khach-hang-VIB