1. Quốc hội thông qua Luật Dữ liệu
Ngày 30/11/2024, Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Dữ liệu. Đây là một trong những dự án luật do Bộ Công an chủ trì soạn thảo. Luật này gồm 5 Chương, 46 Điều và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025.
Dữ liệu tại Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia là nguồn tài nguyên dùng chung cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng. Việc xây dựng, phát triển Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia với vai trò là trụ cột dữ liệu chính để tạo nền tảng cho phát triển Chính phủ số, thúc đẩy kinh tế số và hình thành xã hội số.
 |
| Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Dữ liệu |
Luật này được kỳ vọng sẽ thiết lập thị trường dữ liệu, thúc đẩy chuyển đổi số trong các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế và thay đổi phương thức giao tiếp giữa cơ quan nhà nước với tổ chức, cá nhân trên môi trường số.
2. Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030.
Ngày 02/02/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 142/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030.
Chiến lược đưa ra tầm nhìn: Dữ liệu của Việt Nam mở ra không gian hoạt động và phát triển mới cho Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số; phản ánh đầy đủ mọi mặt hoạt động kinh tế - xã hội trên môi trường số và là nhân tố thúc đẩy tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo đảm cho tiến trình chuyển đổi số thành công, đưa Việt Nam trở thành quốc gia số an toàn. Dữ liệu góp phần chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế, đưa Việt Nam vượt qua mức thu nhập trung bình thấp, đạt mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và đạt mức thu nhập cao vào năm 2045.
Một trong những mục tiêu đến năm 2030 được đặt ra trong Chiến lược là 100% các Trung tâm dữ liệu quốc gia, Trung tâm dữ liệu vùng, khu vực, Trung tâm cấp quốc gia về lưu trữ dữ liệu lớn và tính toán hiệu năng cao trên cả nước được bảo đảm kết nối thành công, tạo thành một mạng lưới chia sẻ năng lực tính toán, xử lý dữ liệu lớn phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa của đất nước...
3. Chính phủ ban hành Nghị định về việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng
Ngày 09/11/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 147/2024/NĐ-CP về việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng. Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 25/12/2024, bãi bỏ các quy định sau: Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng (Nghị định số 72/2013/NĐ-CP); Nghị định số 27/2018/NĐ-CP ngày 01/3/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 72/2013/NĐ-CP; Điều 2 Nghị định số 150/2018/NĐ-CP ngày 07/11/2018 của Chính phủ sửa đổi một số Nghị định liên quan đến điều kiện đầu tư kinh doanh và thủ tục hành chính trong lĩnh vực thông tin và truyền thông.
Nghị định áp dụng đối với tổ chức, cá nhân trong nước, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có liên quan đến việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng.
Nghị định được xây dựng hướng tới mục tiêu khắc phục những vướng mắc, bất cập phát sinh từ thực tiễn sau hơn 10 năm thi hành Nghị định số 72/2013/NĐ-CP, phù hợp với xu thế phát triển hội nhập công nghệ số, nội dung số và các dịch vụ Internet; kế thừa các quy định còn phù hợp của Nghị định số 72/2013/NĐ-CP. Bên cạnh đó, Nghị định còn có các mục đích như: Đơn giản hóa các thủ tục hành chính, trực tuyến hóa thủ tục cho doanh nghiệp; đẩy mạnh phân cấp thực hiện các thủ tục hành chính; tạo điều kiện cho doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trong nước phát triển lành mạnh và cạnh tranh bình đẳng với các doanh nghiệp nước ngoài; tăng cường bảo đảm an ninh thông tin, chế tài xử lý tranh chấp tên miền, xử lý vi phạm trong lĩnh vực tên miền phù hợp với thông lệ quốc tế và các quy định pháp luật có liên quan.
Để đạt được những mục tiêu trên, Nghị định có những chính sách mới nhằm điều chỉnh hoạt động quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet, thông tin trên mạng, bao gồm: Dịch vụ Internet, tài nguyên Internet; thông tin trên mạng; cung cấp dịch vụ nội dung thông tin trên mạng viễn thông di động; giám sát thông tin và ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin vi phạm pháp luật trên mạng.
4. Chính phủ phê duyệt Chiến lược Hạ tầng số đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030
Ngày 09/10/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1132/QĐ-TTg phê duyệt “Chiến lược hạ tầng số đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030”. Chiến lược này là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng và phát triển hạ tầng số, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia số hiện đại, thông minh, đồng thời đạt mục tiêu thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045.
Chiến lược chỉ rõ: Quan điểm phát triển hạ tầng số được xác định rõ ràng, bao gồm việc coi hạ tầng số là hạ tầng của nền kinh tế, đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế số, xã hội số và Chính phủ số. Hạ tầng số của Việt Nam sẽ được phát triển với dung lượng siêu lớn, băng thông rộng, bền vững, xanh, thông minh và an toàn. Chính phủ cũng đặt mục tiêu xây dựng một hạ tầng số tiên tiến, hiện đại ngang tầm với các nước phát triển trên thế giới.
Mục tiêu cụ thể đến năm 2025 gồm có: Phổ cập cáp quang đến các hộ gia đình; 100% các tỉnh, thành phố và các khu công nghệ cao có dịch vụ di động 5G; triển khai tối thiểu hai tuyến cáp quang biển quốc tế mới; phát triển các trung tâm dữ liệu hỗ trợ trí tuệ nhân tạo (AI); mỗi người dân sẽ có một kết nối Internet vạn vật (IoT) và một định danh số; tỉ lệ dân số trưởng thành có chữ ký số đạt trên 50%. Đặc biệt, Việt Nam sẽ phát triển các nền tảng công nghệ số như IoT, AI, chuỗi khối và dữ liệu lớn, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội.
Ngoài ra, Việt Nam cũng sẽ đưa vào khai thác tối thiểu hai tuyến cáp quang biển quốc tế mới, bảo đảm dung lượng truyền dẫn lớn và khả năng kết nối ổn định với quốc tế. Việc phát triển các trung tâm dữ liệu hỗ trợ AI (AI Data Center) cũng là một trong những ưu tiên hàng đầu, giúp tăng cường khả năng xử lý và phân tích dữ liệu quy mô lớn.
Mục tiêu đến năm 2030 hướng đến việc phủ sóng mạng di động 5G tới 99% dân số, triển khai thử nghiệm mạng 6G, phát triển 6 tuyến cáp quang biển quốc tế mới, nâng dung lượng cáp quang biển đạt tối thiểu 350 Tbps.
Đồng thời, Việt Nam cũng sẽ xây dựng các trung tâm dữ liệu siêu lớn (Hyperscale Data Center) và hỗ trợ phát triển các trung tâm dữ liệu khu vực, đưa số lượng kết nối IoT của Việt Nam đạt mức trung bình cao trên thế giới.
5. Chỉ số phát triển chính phủ điện tử tăng 15 bậc
Theo Báo cáo khảo sát Chính phủ điện tử của Liên hợp quốc, năm 2024, Việt Nam đạt 0,7709 điểm về Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử (EGDI), xếp vị trí thứ 71 trong 193 quốc gia thành viên Liên hợp quốc, tăng 15 bậc so với năm 2022 (0,6787 điểm). Với kết quả này, Việt Nam lần đầu tiên được xếp vào nhóm EGDI ở mức “rất cao” và vươn lên vị trí xếp hạng cao nhất kể từ khi bắt đầu tham gia đánh giá EGDI của Liên hợp quốc năm 2003.
Chỉ số EGDI được tổng hợp từ ba thông số chính: Hạ tầng viễn thông, nguồn nhân lực và dịch vụ trực tuyến. Các chỉ số thể hiện mức độ Chính phủ ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. Tại Việt Nam, nhiều hệ thống nền tảng của Chính phủ điện tử đã được vận hành, giúp đổi mới cơ quan nhà nước, cung cấp dịch vụ trực tuyến cho người dân, doanh nghiệp. Các hệ thống này có thể kể đến Trục liên thông văn bản quốc gia khai trương từ tháng 3/2019; Cổng Dịch vụ công quốc gia vận hành cuối năm 2019; Hệ thống thông tin báo cáo quốc gia và Trung tâm Thông tin phục vụ chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ khai trương tháng 8/2020.
Với kết quả xếp hạng vượt bậc này, Việt Nam đã hoàn thành mục tiêu đặt ra năm 2024 về xếp hạng Chính phủ điện tử là tăng ít nhất 5 bậc tại Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 05/01/2024 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2024; đồng thời thể hiện sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc, nỗ lực của cơ quan nhà nước các cấp đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận.
6. Công bố Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương
Tại Nghị quyết số 10/NQ-CP ngày 03/02/2022, Chính phủ đã giao Bộ Khoa học và Công nghệ chính thức triển khai Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) trên phạm vi toàn quốc từ năm 2023.
Bộ chỉ số nhằm cung cấp bức tranh thực tế, tổng thể về hiện trạng mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương, qua đó, cung cấp căn cứ, bằng chứng về điểm mạnh, điểm yếu, các yếu tố tiềm năng, điều kiện cần thiết để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương.
Ngày 12/3/2024, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương, đồng thời, công bố bảng xếp hạng đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2023 của 63 tỉnh, thành phố, trong đó, Thành phố Hà Nội đạt điểm số cao nhất, tiếp theo là Thành phố Hồ Chí Minh và Hải Phòng.
7. Các ngân hàng thực hiện sinh trắc học để chống lừa đảo trực tuyến
Thời gian qua, đi cùng với các tiện ích khi giao dịch trực tuyến, lừa đảo trên không gian mạng cũng bùng nổ. Theo phân tích của các chuyên gia, khi thực hiện lừa đảo, những đối tượng sử dụng tài khoản ngân hàng “rác” để nhận tiền của nạn nhân. Khi tài khoản phát sinh số dư, số tiền sẽ tiếp tục được chuyển lòng vòng sang tài khoản khác hoặc đổi ra tiền điện tử, từ đó chuyển ra nước ngoài để gây khó khăn cho cơ quan điều tra trong việc truy vết và thu hồi tiền.
Theo Quyết định số 2345/QĐ-NHNN ngày 18/12/2023 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), từ ngày 01/7/2024, khách hàng của các ngân hàng khi thực hiện một số giao dịch trực tuyến sẽ bắt buộc phải xác thực bằng sinh trắc học khuôn mặt khớp đúng với dữ liệu được lưu trữ trong chíp của căn cước công dân. Phương thức xác thực này nhằm bảo đảm an toàn giao dịch cho khách hàng, tránh bị kẻ gian lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Quyết định số 2345/QĐ-NHNN quy định các trường hợp cần xác thực bằng sinh trắc học gồm: Giao dịch chuyển tiền trên 10 triệu đồng giao dịch; giao dịch có tổng mức chuyển tiền cộng dồn trong ngày trên 20 triệu đồng; lần đầu thực hiện giao dịch bằng ứng dụng Mobile Banking hoặc thực hiện giao dịch trên thiết bị khác với thiết bị thực hiện giao dịch Mobile Banking lần gần nhất...
Việc xác thực sinh trắc học theo Quyết định số 2345/QĐ-NHNN đã hạn chế tối đa các tài khoản “rác”, tài khoản ảo. Đây là công cụ rất hữu hiệu trong phòng, chống lừa đảo trên không gian mạng, khi thu hẹp phạm vi hoạt động của các đối tượng lừa đảo bằng cách loại bỏ hầu hết các tài khoản ngân hàng “rác”.
Năm 2024, xác thực sinh trắc học trở thành “từ khóa chủ chốt” trong toàn ngành Ngân hàng khi được xác định là giải pháp quan trọng chống lừa đảo online.
8. Thương mại hóa 5G mở ra nhiều cơ hội mới về thị trường và trải nghiệm
Năm 2024 đánh dấu một cột mốc quan trọng khi các nhà mạng viễn thông tại Việt Nam như Viettel, VNPT đồng loạt thương mại hóa mạng 5G. Việc đẩy nhanh quá trình triển khai công nghệ này không chỉ mở ra những tiềm năng lớn trong chuyển đổi số mà còn đặt nền tảng cho sự cạnh tranh khu vực và toàn cầu.
Ngày 15/10/2024, Viettel thương mại hóa 5G, phủ sóng 100% thủ phủ của 63/63 tỉnh, thành phố, các khu công nghiệp, khu du lịch, cảng biển, sân bay, bệnh viện, đại học. Ngày 20/12/2024, Tập đoàn VNPT đã công bố chính thức cung cấp dịch vụ VinaPhone 5G siêu tốc độ, siêu trải nghiệm; đặt mục tiêu sẽ tiếp tục được phủ sóng rộng hơn nữa trong năm 2025 và sớm phủ sóng 85% dân số trong thời gian tới. MobiFone cũng đang dự kiến thương mại hóa 5G vào đầu năm 2025 với mục tiêu phủ rộng khắp các tỉnh, thành trong cả nước.
Theo chiến lược của Bộ Thông tin và Truyền thông, đến năm 2025, tất cả các tỉnh, thành phố và các khu vực kinh tế, công nghệ trọng điểm như khu công nghiệp, sân bay, cảng biển sẽ được phủ sóng 5G. Tốc độ tối thiểu của dịch vụ 5G cần đạt 100 Mbps.
Dự báo, đến năm 2030, 5G sẽ đem lại cho các nhà mạng Việt Nam doanh thu 1,5 tỉ USD. Năm 2025, 5G có khả năng đóng góp vào tăng trưởng GDP của Việt Nam từ 7,3 - 7,4%.
Việc đẩy nhanh quá trình triển khai công nghệ 5G mở ra những tiềm năng lớn trong chuyển đổi số.
9. Viettel vận hành trung tâm dữ liệu lớn nhất Việt Nam
Tháng 4/2024, Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) đưa vào hoạt động Trung tâm dữ liệu Viettel Hòa Lạc với công suất 30MW, lớn nhất tại Việt Nam. Viettel triển khai các công nghệ mới nhất để xây dựng trung tâm dữ liệu xanh. Đây là trung tâm dữ liệu đầu tiên của Việt Nam được thiết kế công suất cao, gấp 2 lần mức trung bình, nhằm đáp ứng xu thế phát triển của AI với yêu cầu về các con chíp hiệu năng cao, gia tăng khả năng tính toán.
Với 60.000 máy chủ, hơn 2.400 rack, 21.000m2 mặt sàn, tổng công suất điện 30MW, Trung tâm dữ liệu Viettel Hòa Lạc cũng trở thành trung tâm dữ liệu lớn nhất Việt Nam hiện nay.
Trung tâm dữ liệu Viettel Hòa Lạc đang nắm giữ nhiều chứng chỉ xanh như tiêu chuẩn về quản lý năng lượng, tiêu chuẩn về quản lý tác động môi trường, tiêu chuẩn về quản lý vệ sinh lao động. Đây cũng là trung tâm dữ liệu đầu tiên cam kết hướng tới sử dụng năng lượng tái tạo để đáp ứng 30% lượng điện tiêu thụ.
10. Xây dựng Trung tâm AI đầu tiên tại Việt Nam
Ngày 18/8/2024, Liên danh FPT Quy Nhơn (thuộc Tập đoàn FPT) phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định chính thức khởi công Dự án Trung tâm AI và đô thị phụ trợ tại thành phố Quy Nhơn. Dự án có quy mô hơn 93,2 ha, tổng vốn đầu tư 4.362 tỉ đồng. Trung tâm AI được xác định là nơi nghiên cứu, đào tạo, sản xuất phần mềm, hỗ trợ chuyển đổi số, cung cấp giải pháp an ninh mạng, an ninh xã hội, AI phục vụ con người, nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị dịch vụ. Cũng trong năm 2024, FPT đã hợp tác với NVIDIA đầu tư lớn vào công nghệ AI. Cụ thể, FPT dự kiến đầu tư 200 triệu USD vào AI Factory (Nhà máy AI) tại Việt Nam và Nhật Bản, kỳ vọng nâng cao năng lực cung cấp giải pháp công nghệ cao về AI và Cloud cho Việt Nam cũng như trên quy mô toàn cầu, đồng thời nâng tầm nguồn nhân lực công nghệ.
 |
| Các đại biểu bấm nút khởi công Dự án Trung tâm AI - đô thị phụ trợ |
Tháng 11/2024, Nhà máy AI bắt đầu đi vào hoạt động, chính thức cung cấp dịch vụ vào tháng 01/2025 tại Việt Nam và Nhật Bản, giúp các tổ chức tiếp cận với nguồn lực cốt lõi nhất, để nâng cao năng lực nghiên cứu, đẩy nhanh tốc độ ứng dụng AI, đặc biệt là AI tạo sinh (Generative AI), đạt được những đột phá trong nâng cao năng suất, trải nghiệm khách hàng.
