Microsoft chính thức công bố hệ điều hành mới Windows 11, người dùng đang sử dụng Windows 10 cũng sẽ được nâng cấp miễn phí lên Windows 11.
Tuy nhiên, không phải tất cả đều được cung cấp bản cập nhật ngay lập tức. Việc nâng cấp lên Windows 11 sẽ là tùy chọn, nghĩa là người dùng Windows 10 vẫn có thể sử dụng Windows 10 cho đến khi nó bị ngừng hỗ trợ vào năm 2025. Microsoft cho biết, Windows 11 nhanh hơn nhiều so với các phiên bản tiền nhiệm, nó cho phép người dùng sử dụng các ứng dụng Android trên máy tính của mình, chúng có sẵn trong Microsoft Store thông qua Amazon App Store. Các ứng dụng Android sẽ nằm trong thanh tác vụ giống như những ứng dụng khác và người dùng có thể dễ dàng kéo cửa sổ App xung quanh màn hình. Bài viết giới thiệu các tính năng mới nhất của Windows 11, giúp người sử dụng có cái nhìn tổng quan về hệ điều hành mới này, từ đó có thể dễ dàng lựa chọn những tính năng phù hợp cho công việc của mình.
1. Các tính năng mới trong hệ điều hành Windows 11
Hệ điều hành Windows 11 là một phiên bản hoàn toàn mới so với các phiên bản trước đó, từ âm thanh khởi động cho đến các biểu tượng ứng dụng mới. Tính năng "báo thức" máy khỏi chế độ ngủ được cải thiện, các bản cập nhật Windows nhỏ hơn đến 40% và diễn ra trong chế độ nền, các trình duyệt cũng sẽ có tốc độ nhanh hơn trên hệ điều hành mới này. Microsoft thông báo rằng đây sẽ là bản Windows an toàn nhất.
Menu khởi động (Start Menu)
Windows 11 đi kèm với trải nghiệm Start Menu và Taskbar hoàn toàn mới.
Các ô vuông Live Tiles đã được thay thế bằng các biểu tượng, tương tự như Android và iOS. Người dùng vẫn có thể di chuyển Menu Start về bên trái và chọn màu theo sở thích (accent color) để tùy chỉnh giao diện và chức năng của hệ điều hành.
Windows Store mới
Microsoft Store được thiết kế lại từ đầu để cải thiện tốc độ, mang đến một cửa hàng ứng dụng mới cho Windows 11. Người dùng sẽ dễ dàng khám phá và cài đặt các ứng dụng, trò chơi, phim yêu thích...
Tab phát trực tuyến hiện tích hợp nhiều dịch vụ phát trực tuyến hơn, cho phép người dùng truyền nội dung từ thiết bị đang sử dụng sang Tivi. Danh sách ứng dụng trên Store cũng được mở rộng, gồm App Win 32, PWA, UWP và các ứng dụng khác. Một số ứng dụng dành cho máy tính để bàn, bao gồm Adobe Creative Cloud, Microsoft Teams, TikTok, Notepad và Paint sẽ có mặt trên Store.
App Android trên Windows
Ấn tượng nhất của Windows 11 là hỗ trợ các ứng dụng Android (như trên điện thoại thông minh sử dụng hệ điều hành Android). Trên nền tảng sử dụng công nghệ Intel, Windows 11 sẽ cho phép người dùng sử dụng các ứng dụng Android trên máy tính của mình, chúng có sẵn trong Microsoft Store thông qua Amazon App Store. Các ứng dụng Android sẽ nằm trong thanh tác vụ giống như những ứng dụng khác và người dùng có thể dễ dàng kéo cửa sổ App xung quanh màn hình.
Windows Widgets
Microsoft đã giới thiệu các tiện ích được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI), mang đến những tin tức, dự báo thời tiết và nội dung mà người dùng yêu thích ngay trên màn hình. Biểu tượng các tiện ích sẽ nằm trong thanh tác vụ, người dùng chỉ cần nhấp chuột vào để xem thông tin.
Windows Clipboard
Microsoft thiết kế lại bảng điều khiển Windows Clipboard, có thể thêm ảnh động và biểu tượng cảm xúc vào ứng dụng. Thay vì tìm kiếm ảnh động, biểu tượng cảm xúc trực tuyến, người dùng có thể nhấn tổ hợp phím Windows+V để khởi chạy trình quản lý Clipboard và chọn tra cứu tài liệu qua thanh tìm kiếm trong Menu.
Windows Clipboard cũng có một tính năng mới gọi là “dán dưới dạng văn bản thuần túy”. Như đã biết, Windows 10 hiện vẫn giữ nguyên định dạng của nội dung văn bản khi nó được sao chép từ một trang web hoặc email. Nếu người dùng dán nội dung vào một ứng dụng khác như Word, sẽ thấy định dạng bị thay đổi. Trong Windows 11, người dùng có thể mở Clipboard Menu (Windows+V) và dán nội dung dưới dạng văn bản thuần túy, loại bỏ tất cả các định dạng không mong muốn.
Cải thiện trải nghiệm trên thiết bị cảm ứng
Windows 11 có thể xử lý tốt cả chuột, bàn phím và cảm ứng. Khi sử dụng chế độ cảm ứng, các biểu tượng trên thanh tác vụ sẽ tự động giãn ra, tạo thêm khoảng trống để dễ chạm hơn. Có một bàn phím cảm ứng trông như bàn phím trên điện thoại di động, người dùng có thể vuốt ngón tay để nhập ký tự, sử dụng phím cách làm bàn di chuột.
Người dùng có thể nhập liệu bằng giọng nói nếu không muốn sử dụng bàn phím để gõ. Tính năng này đã được cải thiện rất nhiều, có thể tự động ngắt câu và chấp nhận lệnh thoại.
Task View và desktop
Với Windows 11, Microsoft thiết kế lại màn hình Task View với các quyền mới cho desktop ảo.
Theo mặc định, Taskbar có nút Task View để giúp người dùng xem toàn bộ các ứng dụng, chương trình đang chạy trên desktop. Với Windows 11, người dùng có thể đổi tên, sắp xếp lại và tùy chỉnh nền cho từng desktop ảo.
Ví dụ, người dùng có thể sử dụng một desktop ảo cho công việc và cái khác cho cá nhân, như phát trực tuyến. Người dùng được phép tạo nhiều desktop ảo theo ý muốn.
Như đã đề cập, người dùng cũng có thể thay đổi nền của desktop ảo. Để thay đổi nền, hãy mở ứng dụng Settings/Personalization/Background. Ở màn hình tiếp theo, nhấp chuột trái vào nền và thay đổi nền cho desktop ảo đang hoạt động. Người dùng sẽ thấy màn hình nhỏ xem trước trong Task View.
Cải thiện đa nhiệm
Microsoft đã giới thiệu các tính năng đa nhiệm mới của Windows 11, bao gồm một bố cục đa nhiệm được thiết kế thông minh, cho phép người dùng nhanh chóng chuyển sang phần cửa sổ mình cần. Windows 11 sẽ ghi nhớ vị trí người dùng đặt các cửa sổ để có thể nhanh chóng tìm và chuyển sang chúng. Nút xem Task này nằm ngay cạnh các tiện ích trên Taskbar.
Nếu người dùng sử dụng Laptop và Desktop cùng lúc thì khi chuyển sang Laptop, Windows sẽ ghi nhớ vị trí các cửa sổ và ngay lập tức trả chúng về đúng vị trí cho người dùng. Tính năng này cũng sẽ hoạt động tương tự khi người dùng dùng nhiều màn hình, và kết nối lại với một màn hình đã dùng trước đó.
Task Manager được tích hợp Microsoft Edge
Task Manager là công cụ để phân tích hiệu suất của trình duyệt web như Edge và Chrome... Khi người dùng mở Task Manager và Microsoft Edge hoặc bất kỳ trình duyệt nào khác đang chạy trong nền sẽ thấy một danh sách dài các quy trình “Edge” cùng tên. Không thể xác định tab nào ngốn nhiều tài nguyên nhất bằng Task Manager là không thể, do đó, có khả năng người dùng sẽ đóng toàn bộ trình duyệt khi kết thúc quy trình của một tab hoặc tiện ích mở rộng nhất định. Windows 11 mang lại cho Microsoft Edge lợi thế lớn so với các trình duyệt khác, vì các “quy trình” này hiện được tổ chức hợp lý trong Task Manager. Mỗi tab và các quy trình khác sẽ được đặt tên và sắp xếp theo các danh mục khác nhau để người dùng có thể biết tính năng trình duyệt nào đang chiếm nhiều tài nguyên nhất.
Hiện tại, Task Manager sẽ hỗ trợ các loại trình duyệt sau:
- Tabs.
- Brower, GPU Process, Crashpad.
- Các plugin tiện ích.
- Dedicated & Service.
Mỗi quy trình sẽ có một biểu tượng hoặc biểu tượng yêu thích riêng biệt để giúp người dùng xác định các tab, trang web đang mở, bao gồm biểu tượng yêu thích cho trang web.
Eco Mode trong Task Manager
Windows 11 đi kèm với Eco Mode (chế độ tiết kiệm) mới cho Task Manager để cung cấp cho người dùng quyền kiểm soát tốt hơn đối với các quy trình đang chạy. Trong Task Manager mới, người dùng có thể nhấp chuột phải vào một ứng dụng và chọn Eco Mode để ngăn chặn quá trình ngốn tài nguyên, giúp tiết kiệm năng lượng nhất.
Khi một ứng dụng bị tạm dừng sử dụng Eco Mode, các ứng dụng khác sẽ nhận được sự ưu tiên của hệ thống tài nguyên. Điều này có thể làm giảm mức sử dụng CPU, cải thiện hiệu suất tổng thể của hệ thống và cung cấp hiệu suất nhiệt tốt hơn.
Để bật Eco Mode cho bất kỳ quá trình nào, người dùng thực hiện các bước sau:
- Mở Task Manager/Processes.
- Nhấp chuột phải vào một quá trình.
- Chọn Eco Mode trong Context Menu.
Cài đặt phụ đề và máy ảnh
Microsoft giới thiệu các cải tiến cho cài đặt phụ đề trong Windows 11, người dùng có thể tìm thấy các quyền mới bằng cách chọn Settings/Ease of Access/ Hearin/Captions.
Bên cạnh đó, người dùng cũng tìm thấy cài đặt webcam mới bằng cách truy cập Settings/Devices/Camera. Cài đặt mới cho phép người dùng cấu hình webcam được kết nối với thiết bị, bao gồm một máy ảnh bên ngoài và tích hợp với laptop, máy tính để bàn của người dùng. Từ đó, người dùng có thể điều chỉnh độ sáng và độ tương phản của webcam để cải thiện chất lượng hình ảnh. Trước đây, chỉ có thể tùy chỉnh webcam thông qua các ứng dụng của bên thứ ba vì Windows không có tính năng này. Khi người dùng sử dụng webcam cho các ứng dụng Skype, Microsoft Teams... một thông báo sẽ xuất hiện trong vùng thông báo.
Theo dõi tình trạng lưu trữ
Windows 11 hiện có thể theo dõi tình trạng lưu trữ của ổ SSD NVMe (ổ đĩa thể rắn) và thông báo cho người dùng khi dữ liệu gặp rủi ro. Tính năng này có thể được tìm thấy trong ứng dụng Settings. Nếu ổ đĩa có vấn đề, người dùng sẽ được nhắc nhở bằng một thông báo sao lưu và khôi phục.
Với Windows 11, một số tính năng cũ như “Optimize Drive” nhận được cải tiến nhỏ. Ví dụ, một checkbox “Advanced View” mới sẽ hiển thị các volume bị ẩn của người dùng. Một checkbox mới khác “Current status” sẽ hiển thị thêm thông tin chi tiết khi khối lượng không có sẵn để chống phân mảnh.
2. Một số ứng dụng được cập nhật qua Store
Các ứng dụng như MS Paint, Windows Notepad và Snipping Tool hiện có thể được cập nhật thông qua Microsoft Store. Các ứng dụng này hiện có thể cập nhật bên ngoài các bản cập nhật Windows lớn. Microsoft cũng làm mới các biểu tượng của ứng dụng. Tương tự như vậy, Paint đã được chiếm vị trí riêng trong Start Menu, bên ngoài thư mục Windows Accessories. Bản cập nhật Windows vẫn giữ lại công cụ cắt kế thừa, hiện có thể được cập nhật thông qua Microsoft Store.
Windows Tool
“Windows Tool” mới sẽ mở trong File Explorer với các liên kết đến các ứng dụng nâng cao, chẳng hạn như PowerShell và Windows Accessories.
Về cơ bản, các công cụ quản trị và hệ thống Organizing ở trong thư mục Windows Tools. Người dùng có thể truy cập thông qua thư mục này.
Tất nhiên, người dùng vẫn có thể tìm thấy PowerShell ở Windows Search. Microsoft cũng tạo một vị trí riêng cho File Explorer trong Start menu.
Cải thiện trải nghiệm âm thanh Bluetooth
Để hợp lý hóa trải nghiệm âm thanh Bluetooth và cung cấp khả năng kiểm soát tốt hơn, Microsoft bổ sung các tính năng mới cho công cụ âm thanh Bluetooth.
Với Windows 11, Microsoft thống nhất điểm âm thanh cuối cùng, tức là người dùng có thể chuyển đổi giữa micro và loa mà không cần thay đổi điểm cuối âm thanh theo cách thủ công. Windows sẽ chỉ hiển thị một điểm cuối trên Taskbar và nó sẽ tự động chuyển sang điểm cuối chính xác theo cách mặc định.
Điều này đảm bảo người dùng có trải nghiệm liền mạch khi chuyển đổi giữa các ứng dụng như Spotify và Microsoft Teams.
Microsoft cũng giới thiệu hỗ trợ Codec AAC, cho phép chất lượng truyền phát âm thanh tốt ở tai nghe Bluetooth như AirPods.
Bàn phím ảo mới
Cuối cùng, Microsoft cũng thiết kế lại bàn phím ảo trên Windows. Giờ đây, người dùng có thể chuyển đổi giữa nhiều bố cục bàn phím. Windows cho phép người dùng chuyển sang bố cục bàn phím nhỏ để thao tác linh hoạt hơn.
Ngoài ra, bàn phím ảo có một vùng ở ngay phía trên để người dùng có thể di chuyển bàn phím dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, Microsoft còn làm mới bố cục cũng như tạo ra một menu cài đặt mới để cải thiện độ rõ ràng cho các công cụ quan trọng.
Kể từ Windows 8, bàn phím ảo đã là một phần quan trọng của hệ điều hành, nhưng nó chưa bao giờ nhận được các tùy chọn tùy chỉnh bổ sung. Do đó, Windows 11 sẽ giúp người dùng có trải nghiệm với bàn phím ảo tốt hơn, trong đó có hỗ trợ hình nền cho bàn phím ảo.
Trong C:WindowsWebTouchkey Board, người dùng sẽ thấy 8 hình nền mới cho bàn phím với chế độ tối và sáng. Người dùng cũng có thể tìm thấy màu sắc và kích thước bàn phím ở trong Windows Settings.
Windows 11 sẽ là phiên bản đầu tiên nhận được tất cả các bản sửa lỗi và cập nhật bảo mật lớn có thể ảnh hưởng đến người dùng đã được Microsoft tổng hợp từ những phiên bản Windows trước. Do đó, ngay cả khi người dùng hoàn toàn không quan tâm đến các tính năng mới, việc cập nhật hệ thống lên phiên bản mới nhất luôn là yêu cầu quan trọng để giữ an toàn cho chính mình trước những sự đe dọa từ thế giới kỹ thuật số.
ThS. Trần Quốc Việt
Đại học Tài nguyên và Môi trường
https://tapchinganhang.gov.vn
