Phát huy thế mạnh phục vụ khách hàng doanh nghiệp (KHDN), VietinBank liên tục cải tiến, có các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, cung ứng nguồn tín dụng với lãi suất ưu đãi, kịp thời đáp ứng nhu cầu phát triển cho cộng đồng doanh nghiệp (DN), trong đó, có phân khúc KHDN nhỏ và vừa (NVV).
Giải pháp nâng cao khả năng tiếp cận vốn cho KHDN NVV
Trong những năm qua, DNNVV luôn được VietinBank coi là phân khúc khách hàng trọng tâm và chiến lược. Từ năm 2016 - 2018, nguồn vốn và dư nợ phân khúc KHDN NVV của VietinBank duy trì tốc độ tăng trưởng 20% - 25%/năm. Tốc độ tăng trưởng này đã đưa VietinBank vươn lên chiếm vị trí top đầu về thị phần SME trên toàn quốc. Đến hết năm 2018, tổng số lượng DNNVV có quan hệ với VietinBank là 171.780 DN với tổng số vốn giải ngân trong năm là 512 nghìn tỷ đồng, trong đó, giải ngân vốn lưu động phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD) là 480 nghìn tỷ đồng.
VietinBank đã triển khai nhiều chương trình tín dụng mới phù hợp với nhu cầu tài chính của khách hàng SME, như: “Chương trình cho vay trung, dài hạn lãi suất cố định”; “Chương trình đồng hành với DN SME”. VietinBank cũng tận dụng các nguồn vốn để có chính sách ưu tiên đối với các ngành nghề đặc thù như “Chương trình ưu đãi đối với KHDN NVV ngành thương mại phân phối”; “Chương trình cho vay phát triển nông nghiệp công nghệ cao - nông nghiệp sạch”; “Chương trình ưu đãi lãi suất đối với KHDN vay mua ô tô”...
Đặc biệt, VietinBank phối hợp cùng chính quyền và Ngân hàng Nhà nước các tỉnh/thành phố triển khai các chương trình thúc đẩy kinh tế - xã hội như: Chương trình kết nối Ngân hàng - Doanh nghiệp; Chương trình bình ổn giá; Chương trình dành cho 5 lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ... Tính đến hết 31/12/2018, dư nợ 5 nhóm lĩnh vực, đối tượng ưu tiên của Chính phủ tại VietinBank đạt khoảng 345 nghìn tỷ đồng. Riêng đối với Chương trình kết nối Ngân hàng - Doanh nghiệp, trong năm 2018, dư nợ cho vay bình quân theo Chương trình đạt 128.000 tỷ đồng, doanh số giải ngân 447 nghìn tỷ đồng.
VietinBank cũng cung cấp tới khách hàng các gói giải pháp sản phẩm, dịch vụ (SPDV) toàn diện bao gồm các sản phẩm tín dụng, tiền gửi, tài trợ thương mại, dịch vụ thanh toán, bảo hiểm trên nền tảng công nghệ Core Banking hiện đại nhất hiện nay. Một số gói sản phẩm được thiết kế theo đối tượng khách hàng như: Gói SPDV dành cho KHDN ngành dệt may, Combo 6 trong 1 dành cho KHDN NVV mới, gói ưu đãi dành cho đối tác thụ hưởng của khách hàng tiền vay. Vừa qua, VietinBank cũng vừa ra mắt sản phẩm thẻ tín dụng dành cho DNNVV với hạn mức lên đến 5 tỷ đồng.
Chất lượng dịch vụ và các giá trị gia tăng cho KHDN NVV được nâng cao
VietinBank đưa ra cam kết chất lượng dịch vụ (SLA) cụ thể với từng bộ phận khi xử lý hồ sơ tín dụng cho khách hàng, đảm bảo kiểm soát thời gian, chất lượng dịch vụ cùng với đó là việc xây dựng hoàn thiện các bộ chỉ tiêu chấm điểm phù hợp với DNNVV, trong đó có tiêu chí cụ thể về chỉ tiêu tài chính, năng lực kinh nghiệm để tăng sự minh bạch trong công tác thẩm định, phê duyệt tín dụng. Khách hàng có thể đăng ký vay vốn online ngay tại website www.vietinbank.vn/smebanking và được giải quyết nhanh chóng. Đối với DN tư nhân thuộc phân khúc DN siêu nhỏ, VietinBank nghiên cứu dự án triển khai phương pháp thẩm định khách hàng mới dựa trên việc sử dụng bộ câu hỏi sinh trắc tâm lý, rút giảm thủ tục, hồ sơ vay vốn.
Nhằm tạo cơ chế chính thống, xuyên suốt về việc chăm sóc KHDN NVV, VietinBank đã ra mắt thương hiệu VietinBank SME Club với nhiều ưu đãi chuyên biệt. Song song với VietinBank SME Club là sự ra mắt website Vietinbank.vn/smebanking đăng tải những thông tin về các bản tin phân tích ngành và thị trường.
Thấu hiểu nhu cầu kết nối của các DN, VietinBank đi đầu làm cầu nối cho các khách hàng SME có nhiều hơn cơ hội phát triển kinh doanh qua các kênh kết nối đa dạng với chi phí hợp lý hoặc miễn phí như: Trực tiếp qua các hội thảo (fair), hay kết nối 1-1 với đối tác nằm trong chuỗi cung ứng - phân phối cùng quan hệ với VietinBank... Ngoài ra, đẩy mạnh sử dụng ứng dụng công nghệ, VietinBank đã hợp tác với công ty Fintech - Opportunity Network (ON) để cung ứng dịch vụ Kết nối khách hàng trên nền tảng số hóa.
Những giải thưởng danh giá mà VietinBank đạt được đã khẳng định thương hiệu hàng đầu trong phục vụ đối tượng DNNVV tại Việt Nam. Năm 2017, VietinBank đã đạt 3 giải thưởng “Ngân hàng SME của năm” do The Asian Banker trao, “Ngân hàng SME phát triển nhanh nhất Việt Nam 2017” của Global Banking & Finance Review và giải thưởng “Ngân hàng Tài trợ Thương mại tốt nhất Việt Nam cho phân khúc doanh nghiệp vừa và nhỏ” do The Asset tôn vinh. Năm 2018, VietinBank là “Ngân hàng SME tốt nhất năm 2018” do Asia Money chứng nhận.
Nhận diện những khó khăn trong đầu tư tín dụng cho DNNVV
Đứng theo góc độ NHTM cho vay, có thể nhận định một số khó khăn, vướng mắc trong việc đầu tư tín dụng cho DN, đặc biệt là DNNVV như sau:
- Năng lực quản lý, điều hành DN chưa cao: Phần lớn các lãnh đạo điều hành DN đều trưởng thành và đi lên từ thực tiễn, nhất là, đối với DNNVV, dẫn đến các NHTM thường đánh giá năng lực lãnh đạo của các chủ DNNVV ở mức trung bình.
- Báo cáo tài chính chưa minh bạch: Tình trạng “2 báo cáo tài chính” còn tồn tại ở nhiều DN tại Việt Nam, dẫn đến số liệu trong báo cáo thường không phản ánh đầy đủ, chính xác về tình hình “sức khỏe” tài chính. Số liệu thiếu thống nhất, chưa theo kịp các chuẩn mực quốc tế đang là rào cản lớn đối với DN khi tiếp cận vốn từ NHTM.
- Thiếu tài sản bảo đảm (TSBĐ): Các DN khi vay vốn các NHTM thường thiếu TSBĐ theo quy định, có nhiều lý do, nhưng nhìn chung như: (i) Tài sản cố định của DN trên thực tế cao nhưng thiếu các giấy tờ pháp lý làm căn cứ để định giá và thế chấp TSĐB cho khoản vay; (ii) Máy móc thiết bị thường đặc thù, chuyên dụng và có tính thanh khoản thấp; (iii) Bất động sản thường là đất thuê trả tiền hằng năm, không đủ điều kiện thế chấp làm TSĐB cho khoản vay; (iv) Các cổ đông hoặc thành viên góp vốn và các bên liên quan còn dè dặt trong việc dùng các tài sản của cá nhân để bảo đảm cho khoản vay của DN.
Định hướng và đề xuất
Để hỗ trợ DNNVV tiếp cận nguồn vốn chính thức từ các tổ chức tín dụng được dễ dàng hơn, VietinBank có một số kiến nghị với các cơ quan quản lý Nhà nước và các DNNVV như:
- Cần truyền thông nâng cao năng lực quản trị DN và năng lực lập kế hoạch tài chính, minh bạch và chuyên nghiệp hóa công tác kế toán - quản trị tài chính, từ đó, cải thiện các chỉ số tài chính, quản trị dòng tiền, nâng cao năng lực cạnh tranh.
- Đối với mô hình Công ty gia đình, cần chú trọng đào tạo thế hệ kế cận, thu hút nhân tài để duy trì hoạt động ổn định lâu dài.
- DNNVV cũng cần chú trọng nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh để tham gia vào các chuỗi giá trị; từ đó, phát triển quy mô hoạt động, nâng cao hiệu quả kinh doanh. Cũng cần nhấn mạnh rằng: Lợi thế của DN khi tham gia chuỗi phân phối - cung ứng của các DN lớn với dòng tiền ổn định được các ngân hàng ưu tiên cho vay bởi khi đó, ngân hàng có điều kiện để kiểm soát dòng tiền và đầu ra của phương án vay vốn. Khi tài trợ chuỗi, ngân hàng cũng sẽ cung cấp cho khách hàng các khoản bao thanh toán; tài trợ khoản phải thu... Đây là phương thức giảm thiểu áp lực về TSBĐ đối với khách hàng so với phương pháp vay độc lập truyền thống.
Với tôn chỉ “Nâng giá trị cuộc sống”, cùng với sự chuyên nghiệp, tinh thần tôn trọng, hợp tác để cùng phát triển, VietinBank cam kết tiếp tục là người đồng hành tin cậy, hỗ trợ các DNNVV Việt Nam cùng phát triển trong giai đoạn hội nhập.
TS. Lê Đức Thọ
Nguồn: TCNH - CĐĐB 2019
