Nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên

Bài viết khoa học chuyên sâu
Để đánh giá nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng, nghiên cứu này sử dụng phương pháp định lượng kết hợp với định tính. Quy trình nghiên cứu được thực hiện theo các bước: Thống kê mô tả, đánh giá độ tin cậy của thang đo thông qua kiểm định Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy tuyến tính bội và kiểm định giả thuyết. Nhóm nghiên cứu sử dụng dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua việc gửi phiếu khảo sát dưới hình thức online đến sinh viên các trường đại học.
aa

Tóm tắt: Cho vay ngang hàng là mô hình kinh doanh sử dụng nền tảng công nghệ kết nối trực tiếp bên cho vay với khách hàng có nhu cầu vay. Hiện nay, cho vay ngang hàng đã phát triển trên toàn cầu nói chung, Việt Nam nói riêng và trở thành một phương thức tiếp cận vốn mới cho khách hàng cá nhân cũng như doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME). Bài viết tập trung nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên, từ đó đưa ra một số khuyến nghị đối với hoạt động này.

Từ khóa: Cho vay ngang hàng, ý định sử dụng, sinh viên.

FACTORS INFLUENCING STUDENTS’ INTENTION TO USE PEER-TO-PEER LENDING PLATFORMS

Abstract: Peer-to-peer (P2P) lending is a business model that leverages technology platforms to directly connect lenders with borrowers. Nowadays, P2P lending has expanded globally, including Vietnam, becoming a new financing method for individuals, small and medium-sized enterprises (SME). This study examines the factors influencing students’ intention to use P2P lending platforms and provides recommendations to enhance their adoption and effectiveness.

Keywords: P2P, intention to use, students.

1. Tổng quan nghiên cứu

Cho vay ngang hàng ngày càng phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ, trong đó có sinh viên các trường đại học. Khác với các kênh vay vốn truyền thống, cho vay ngang hàng được thực hiện trên nền tảng số, giúp tiết kiệm thời gian, quy trình thủ tục đơn giản, tiếp cận vay dễ dàng và tiết kiệm chi phí phát sinh của người vay. Tuy nhiên, cho vay ngang hàng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro như vấn đề lừa đảo công nghệ, rủi ro đạo đức từ phía khách hàng vay, tình trạng thông tin bất cân xứng… Do đó, việc nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên đại học rất cần thiết để sinh viên đưa ra quyết định đúng đắn và giảm thiểu rủi ro khi sử dụng.

Trên thế giới, nhiều nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng dịch vụ cho vay ngang hàng đã được thực hiện. Kurillová và cộng sự (2021) nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng dịch vụ cho vay ngang hàng của thế hệ Y, dựa trên mô hình lý thuyết hành vi được định hướng bởi mục tiêu (MGB), bảng hỏi được thu thập từ đối tượng mục tiêu ở Cộng hòa Séc và Slovakia. Kết quả nghiên cứu cho thấy trong các nhân tố được đưa vào xem xét thì nhân tố thái độ, xu hướng xã hội và hành vi quá khứ có ảnh hưởng tích cực đáng kể đến mong muốn sử dụng dịch vụ cho vay ngang hàng, trong đó hành vi trong quá khứ là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất.

Widyanto và cộng sự (2022) dựa trên mô hình chấp nhận công nghệ (TAM) nghiên cứu ý định vay từ các nền tảng cho vay ngang hàng tại Indonesia. Trong đó, nhận thức về mức độ bảo đảm, sự dễ dàng và nhận thức về tính hữu ích có ảnh hưởng tích cực đối với ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng.

Septiani và cộng sự (2020) dựa trên mô hình TAM và lý thuyết hành vi hoạch định (TPB); lý thuyết thống nhất về chấp nhận và sử dụng công nghệ 2 (UTAUT2) nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của nông dân. Kết quả cho thấy kỳ vọng về lợi ích, chi phí, thói quen có ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của nhóm đối tượng này.

Sipingkar và cộng sự (2020) dựa trên lý thuyết về niềm tin ban đầu và nhận thức rủi ro, nghiên cứu tập trung vào việc xem xét yếu tố ảnh hưởng đến ý định đầu tư vào các nền tảng cho vay ngang hàng ở góc độ người cho vay. Các lý thuyết về sự dễ dàng sử dụng, sự bảo đảm, danh tiếng và yếu tố về pháp lý được sử dụng để đánh giá ý định đầu tư vào các nền tảng cho vay ngang hàng. Kết quả cho thấy, yếu tố về danh tiếng, sự tin tưởng, niềm tin ban đầu có ảnh hưởng tích cực, trong khi các yếu tố như sự dễ dàng sử dụng, tính pháp lý, nhận thức rủi ro không có ảnh hưởng đáng kể đến ý định đầu tư vào các nền tảng cho vay ngang hàng. Cũng nghiên cứu ở khía cạnh người cho vay, mô hình UTAUT2 được Angelina và cộng sự (2021) sử dụng để phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến ý định của người cho vay sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng tại Thổ Nhĩ Kỳ. Trong đó, nhân tố kỳ vọng lợi ích, sự dễ dàng, ảnh hưởng xã hội, các điều kiện hỗ trợ, chi phí và niềm tin có ảnh hưởng tích cực, nhận thức về rủi ro có ảnh hưởng tiêu cực.

Sunardi và cộng sự (2021) sử dụng mô hình TAM kết hợp với một số yếu tố của lý thuyết lan truyền đổi mới (IDT) để phân tích ý định chấp nhận cho vay ngang hàng của người dùng tại Indonesia. Nghiên cứu cho thấy các nhân tố ảnh hưởng tích cực đáng kể đến ý định chấp nhận của người dùng đối với nền tảng cho vay ngang hàng bao gồm cảm nhận lợi ích, sự dễ dàng, sự tin tưởng, sự tương thích, kinh nghiệm và nhu cầu của người dùng, trong khi đó yếu tố rủi ro có tác động tiêu cực.

Thanh Hung Nguyen (2024) và cộng sự cũng tìm thấy các nhân tố động lực vay, nhận thức lợi ích, sự tin tưởng ảnh hưởng tích cực đến ý định sử dụng cho vay ngang hàng của sinh viên Việt Nam, nhận thức về rủi ro có ảnh hưởng tiêu cực.

Dias và cộng sự (2022) cũng dựa trên mô hình TAM và kết luận, các nhân tố về cảm nhận tính hữu ích, cảm nhận tính dễ sử dụng có ảnh hưởng tích cực đến ý định vay ngang hàng của người dân Ấn Độ.

Trần Ngọc Anh và cộng sự (2022) nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên khoa Tài chính - Ngân hàng, trường Đại học Mở Hà Nội. Kết quả phân tích hồi quy cho thấy 5/6 biến độc lập có ảnh hưởng tích cực và trực tiếp đến ý định sử dụng cho vay ngang hàng gồm: Tính dễ sử dụng, tính hữu ích, sự tin tưởng, tính ưa đổi mới và quan điểm về sự ủng hộ của Chính phủ. Trong đó, tính hữu ích là yếu tố có tác động mạnh nhất đến ý định sử dụng, thái độ không có ý nghĩa thống kê trong mô hình, tức là không ảnh hưởng đáng kể đến ý định sử dụng cho vay ngang hàng.

2. Mô hình và phương pháp nghiên cứu

2.1. Mô hình nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu

Nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng được xem xét ở nhiều góc độ khác nhau, như góc độ của người đi vay, người cho vay. Trong bài viết này, nhóm nghiên cứu tiếp cận từ góc độ của người đi vay.

Trên cơ sở kế thừa lý thuyết và kết quả nghiên cứu của các học giả đi trước, nhóm nghiên cứu đề xuất mô hình nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng. (Hình 1)

Trong đó:

- Biến phụ thuộc: Ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng.

- Các biến độc lập gồm: Sự tin tưởng; nhận thức về rủi ro; sự dễ dàng; động cơ vay; nhận thức về lợi ích; chuẩn chủ quan.

Nhóm nghiên cứu xây dựng bảng hỏi để đánh giá nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên. Thang đo các biến độc lập và phụ thuộc trong mô hình được đo lường bằng thang đo Likert 5 mức độ: (1) Hoàn toàn không đồng ý; (2) Không đồng ý; (3) Không có ý kiến; (4) Đồng ý; (5) Hoàn toàn đồng ý.

Hình 1: Mô hình nghiên cứu đề xuất

Nguồn: Tổng hợp của tác giả
Nguồn: Tổng hợp của tác giả

2.2. Phương pháp và dữ liệu nghiên cứu

Để đánh giá nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng, nhóm nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng kết hợp với định tính. Quy trình nghiên cứu được thực hiện theo các bước: Thống kê mô tả, đánh giá độ tin cậy của thang đo thông qua kiểm định Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy tuyến tính bội và kiểm định giả thuyết. Nhóm nghiên cứu sử dụng dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua việc gửi phiếu khảo sát dưới hình thức online đến sinh viên các trường đại học.

3. Kết quả và thảo luận

3.1. Kết quả nghiên cứu

Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu: Với 348 phiếu thu được, về cơ cấu giới tính chủ yếu là nữ, trong đó có 69,5% là nữ, 30,5% là nam. Về cơ cấu theo ngành học, chủ yếu các trường thuộc khối ngành kinh tế với tỉ lệ 87,9%. Về số năm học, với 65,2% số sinh viên khảo sát học năm thứ 2, các năm còn lại chiếm tỉ lệ nhỏ (Bảng 1).

Bảng 1: Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu

Nguồn: Tổng hợp của tác giả
Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23

Kiểm định độ tin cậy của thang đo: Sau bước mã hóa và làm sạch dữ liệu, nghiên cứu thực hiện kiểm nghiệm độ tin cậy thang đo cho từng nhân tố. Kết quả trong 33 biến quan sát (thuộc 8 biến độc lập và 1 biến phụ thuộc) đều thỏa mãn điều kiện hệ số tương quan biến tổng > 0,3 và hệ số Cronbach’s Alpha ≥ 0,6. Vì vậy, các thang đo đủ tiêu chuẩn được đưa vào các phân tích tiếp theo (Bảng 2).

Bảng 2: Kết quả kiểm định độ tin cậy các thang đo

Bảng 2: Kết quả kiểm định độ tin cậy các thang đo
Nguồn: Kết quả phân tích xử lý dữ liệu từ SPSS 23

Phân tích EFA: Đối với biến độc lập, kết quả kiểm định ở Bảng 3 cho thấy hệ số KMO đạt 0,957 > 0,5 và giá trị Sig của kiểm định Bartlett là 0,000 < 0,05 mang ý nghĩa 19 biến quan sát thuộc 6 nhân tố độc lập có tương quan với nhau trong tổng thể từng nhân tố, hoàn toàn phù hợp đưa vào phân tích EFA.

Bảng 3: Kiểm định KMO cho biến độc lập

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23
Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23

Sau 8 phép xoay, kết quả phân tích EFA rút ra được 8 nhân tố độc lập với tổng phương sai trích thể hiện 8 nhóm nhân tố được rút trích giải thích 86,336% (> 50%) sự biến động của dữ liệu. Hệ số Eigenvalue đại diện cho phần biến thiên được giải thích bởi mỗi nhân tố, hệ số này có giá trị lớn hơn 1.

Đồng thời, theo kết quả phân tích EFA, hệ số tải nhân tố cho biết tương quan giữa từng biến quan sát với nhân tố đều > 0,5. Do đó, các biến quan sát đều có ý nghĩa thống kê tốt, phù hợp đưa vào phân tích tiếp theo (Bảng 4).

Bảng 4: Phân tích EFA cho biến độc lập

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23.
Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23.

Kiểm định KMO và phân tích EFA đối với biến phụ thuộc đều thỏa mãn điều kiện để đưa vào phân tích tiếp theo (Bảng 5, 6).

Bảng 5: Kiểm định KMO cho biến phụ thuộc

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23.
Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23.

Bảng 6: Kết quả phân tích EFA cho biến phụ thuộc

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23.
Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23.

Kết quả hồi quy cho thấy, R2 hiệu chỉnh = 0,528 cho biết các biến độc lập đưa vào mô hình giải thích được 52,8% sự thay đổi của biến phụ thuộc (Bảng 7). Đồng thời, giá trị thống kê F có Sig. rất nhỏ (Sig.= 0,000), cho biết mô hình hồi quy là phù hợp.

Bảng 7: Đánh giá độ phù hợp của mô hình

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23.
Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23.

Kết quả phân tích ANOVA cho biết kiểm định F với Sig = 0,0000 < 0,05 có ý nghĩa thống kê. Do đó mô hình tuyến tính xây dựng phù hợp với dữ liệu khảo sát (Bảng 8). Kết quả phân tích hồi quy với hệ số phóng đại phương sai VIF < 2 cho thấy mô hình lựa chọn không có hiện tượng đa cộng tuyến. Kết quả phân tích hồi quy là đáng tin cậy.

Bảng 8: Phân tích ANOVA

Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23.
Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23.

Bảng 9: Kết quả hồi quy

Nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên
Nguồn: Kết quả xử lý dữ liệu từ SPSS 23.

Kết quả hồi quy (Bảng 9) cho thấy có 4/6 nhân tố độc lập ảnh hưởng tích cực đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên với mức ý nghĩa 1%, lần lượt theo thứ tự như sau: Nhận thức về lợi ích (HI), động cơ vay (DC), chuẩn chủ quan (CCQ), sự tin tưởng (TT) và nhận thức về rủi ro (RR) tác động ngược lại. Như vậy, ta có mô hình hồi quy như sau:

Mô hình chưa chuẩn hóa:

Y = 0,021 + 0,274*HI + 0,270*DC + 0,231*CCQ + 0,154*TT - 0,069*RR

Mô hình chuẩn hóa:

Y = 0,271*HI + 0,287*DC + 0,233*CCQ + 0,158*TT - 0,068*RR

3.2. Thảo luận kết quả nghiên cứu

Thứ nhất, nhân tố động cơ vay tác động mạnh nhất đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên với hệ số β đã chuẩn hóa là 0,287. Kết quả này phù hợp với kết quả nghiên cứu thực nghiệm của Septiani và cộng sự (2020), Thanh Hung Nguyen (2024), Kondratjeva (2021); Ojong (2019).

Thứ hai, nhân tố nhận thức về lợi ích tác động tích cực đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên với hệ số β = 0,271. Tính hữu ích có vai trò quan trọng trong nghiên cứu hành vi đã được chứng minh trong các nghiên cứu thực nghiệm của Sunardi và cộng sự (2021); Lee (2017; Khan và cộng sự (2021), Kamleitner và cộng sự (2010); Trần Ngọc Anh và cộng sự (2022); Thanh Hung Nguyen (2024). Nhận thức về lợi ích là nhận thức về việc vay vốn nhanh chóng, tiện lợi, dễ dàng, linh hoạt và không đòi hỏi các yêu cầu khắt khe về khả năng tín dụng. Trong bối cảnh các dịch vụ công nghệ tài chính (Fintech) phát triển mạnh mẽ, người dùng sẽ chọn áp dụng các dịch vụ Fintech vì có tác động tích cực đến họ.

Thứ ba, nhân tố chuẩn chủ quan là một trong các nhân tố tác động tích cực đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên với hệ số β đã chuẩn hóa là 0,233. Kết quả này phù hợp với các lý thuyết TPB, mô hình UTAUT2. Đồng thời, kết quả này cũng đã được tìm thấy trong các nghiên cứu thực nghiệm của Sipingkar và cộng sự (2020); Amaro và cộng sự (2018); Mao và Lyu (2017); Alžbeta Kurillová và Pavla Marciánová (2021). Ảnh hưởng xã hội theo nghĩa rộng được hiểu là sự tác động của tự nhiên xã hội để lại kết quả trên các sự vật hiện tượng hay con người. Ảnh hưởng xã hội là sự tác động bằng các hình thức khác nhau trong một quá trình tương tác làm thay đổi hành vi, tâm lý của người bị tác động. Ảnh hưởng xã hội là nhận thức của con người về áp lực xã hội để thực hiện hay không thực hiện hành vi. Vankatesh và cộng sự (1999) coi ảnh hưởng xã hội tác động đến nhận thức của cá nhân về ý kiến của những người quan trọng thực hiện nhu cầu sử dụng hệ thống. Đối với sinh viên, chuẩn chủ quan có ảnh hưởng rất lớn đến ý định hành vi sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng.

Thứ tư, nhân tố sự tin tưởng là một trong các nhân tố tác động tích cực đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên với hệ số β đã chuẩn hóa là 0,158. Kết quả này tương đồng với các nghiên cứu trước đó của Ichwan và Karsi (2019); Sunardi và cộng sự (2021); Thanh Hung Nguyen (2024); Trần Ngọc Anh và cộng sự (2022). Sự tin tưởng là chất xúc tác để hình thành và duy trì mối quan hệ, nhờ có sự tin tưởng, sinh viên không còn những lo ngại về quyền riêng tư, rủi ro có thể xảy ra trong giao dịch.

Thứ năm, nhân tố nhận thức về rủi ro là một trong những nhân tố tác động tiêu cực đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên với hệ số β đã chuẩn hóa là -0,068. Cho vay ngang hàng là hình thức cho vay dựa trên nền tảng công nghệ, vì vậy nhận thức về rủi ro là một trong những nhân tố quan trọng quyết định hành vi sử dụng. Kết quả này tương đồng với nghiên cứu của Thanh Hung Nguyen (2024).

4. Một số khuyến nghị

Từ kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đề xuất một số khuyến nghị như sau:

Đối với các cơ quan quản lý: Ban hành các quy định pháp lý cụ thể, chặt chẽ về các hoạt động cho vay ngang hàng, tăng cường các quy định bảo mật để bảo vệ thông tin cá nhân người dùng, đồng thời, cần xem xét yêu cầu các công ty cho vay ngang hàng áp dụng tiêu chuẩn bảo mật tài chính để bảo đảm an toàn giao dịch cho người sử dụng.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), các trường đại học cần tăng cường giáo dục tài chính cá nhân tới cộng đồng nói chung và tới đối tượng sinh viên nói riêng nhằm nâng cao nhận thức đúng đắn về quản lý tài chính, những lợi ích, rủi ro khi sử dụng các nền tảng vay ngang hàng.

Đối với các công ty cung cấp dịch vụ cho vay ngang hàng: Cần có chính sách công khai thông tin, minh bạch, rõ ràng, dễ hiểu về cách tính lãi, chi phí phát sinh, chính sách vay, trả, đổi với khách hàng, chỉ rõ những lợi ích và trách nhiệm của người vay. Đồng thời, với đối tượng người vay là sinh viên, người lao động có thu nhập thấp, cần thiết kế những sản phẩm vay phù hợp để người vay có thể có kế hoạch trả nợ hợp lý. Các nền tảng cũng nên xem xét hợp tác với tổ chức tài chính uy tín để gia tăng sự tin cậy đối với khách hàng; nâng cấp bảo mật, khuyến khích người dùng chia sẻ, đánh giá trải nghiệm tích cực, giúp khách hàng có nhận thức đúng về các nền tảng cho vay ngang hàng.

Đối với khách hàng nói chung và sinh viên nói riêng: Cần xác định rõ mục đích vay và vay vốn khi thực sự cần thiết, có kế hoạch trả nợ rõ ràng, tìm hiểu kỹ về các nền tảng cho vay ngang hàng, đồng thời, đọc kỹ các điều khoản hợp đồng, so sánh lãi suất cũng như điều kiện vay vốn giữa các tổ chức tài chính, các nền tảng cho vay ngang hàng để có sự lựa chọn nền tảng uy tín, kịp thời báo cáo cơ quan quản lý khi có những vấn đề bất thường phát sinh.

Tài liệu tham khảo:

1. Ajzen (1991), The theory of planned behavior, Elsevier Volume 50, Issue 2, December 1991, pages 179-211.

2. Ajzen & Fishbein (1980), Belief, Attitude, Intention, and Behavior: An Introduction to Theory and Research. Reading, MA: Addison-Wesley.

3. Angelina et al. (2021), “Analysis Factors Affecting Lenders Intention In P2p Lending Platform Using Utaut2 Model”, Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, Vol.12 No.3(2021), pages 3527-3537.

4. Bachmann et al. (2011), Online Peer-to-Peer Lending - A Literature Review, The Journal of Internet banking and commerce, August 2011, Vol 16, No 2.

5. Beuer (1960), Consumer behavior as risk taking. In R. S. H. (Ed.) (Ed.), Dynamic marketing for a changing world (pages 389-398), Chicago: American Marketing Association.

6. Berger & Glersner (2009), “Emergence of financial intermediaries in electronic markets: The case of online p2p lending”, Business research, 2009.

7. David (2016), “Peer-to-peer lending and financial innovation in the United Kingdom - Ulrich Atz and David Bholat,” Bank of England working papers 598, Bank of England.

8. Dias et al. (2022), Adoption Factors of cho vay ngang hàng Lending in India, A. Asmawi (Ed.): ICTIM 2022, AEBMR 665, pages 129–144, 2022.

9. Feng et al. (2015), Lenders and borrowers’ strategies in online peer-to-peer lending market: An empiricalanalysis of ppdai.com, Journal of Electronic Commerce Research, Vol 16, No 3, 2015.

10. Galloway (2009), Peer-to-peer lending and community development finance, Community Investments, Winter 2009/2010, Volume 21, Issue 3.

11. Kurniawan & Wijaya (2020), “The effect of loan granted factor on peer-to-peer lending (funded loan) in Indonesia”, Investment Management and Financial Innovations, 17(4), pages 165-174.

12. Kurillová et al. (2021), Factors influencing millennials intention to use peer to peer accommodation, Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 34:1, pages 1323-1341.

13. Lin (2009), “Peer-to-peer lending: An empirical study, Proceedings of the Americas Conference on Information Systems (AMCIS).

14. Mateescu, A. (2015), Peer to peer lending, Data & Society research institue, volume 2, pages 19-25.

15. Nguyen, Thanh Hung et al. (2024), Undergraduate students’ opinions of peer-to-peer lending and pawnbroking: A comparison study in Vietnam, Cogent education 2024, Vol. 11, No. 1, 2375073.

16. Rahadi (2018), Peer-To-Peer Lending Platform Adoption for Small Medium Enterprises (SMEs): A Preliminary Study, International Journal of Accounting, Finance and Busines, Volume: 3 Issues: 10 [June, 2018] pages 1-14.

17. Rogers (1962), Diffusion of innovations, Free Press, New York.

18. H. Septiani; U. Sumarwan; L. Yuliati; Kirbrandoko Kirbrandoko (2020), “Farmers’ Behavioral Intention to Adopt Peer-To-Peer Lending Using UTAUT2 Approach”, Approach. Jurnal Manajemen Dan Agribisnis, Vol 17, No 2, July, 2020.

19. Sipingkar et al. (2020), Factors Affecting Intention to Investing in Peer-to-Peer Lending Platform Toward Universitas Indonesia Students, International Journal of Management (IJM), Volume 11, Issue 5, May 2020, pages 751-763.

20. Sunardi, R., Suhud, U., Purwana, D., & Hamidah, H. (2021). Examining the Factors Contributing to Fintech Peer-to-peer Lending Adoption. Journal of Information Systems Engineering and Business Intelligence, 7(2), 91.Suryono, Purwandari & Budi (2019).

21. Trần Ngọc Anh và cộng sự (2022), Các nhân tố ảnh hưởng đến ý định sử dụng các nền tảng cho vay ngang hàng của sinh viên khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Mở Hà Nội, Tạp chí khoa học Trường Đại học Mở Hà Nội 92 (6/2022), trang 77-84.

22. Venkatesh, V., Morris, M. G., Davis, G. B., & Davis, F. D. (2003). User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS Quarterly: Management Information Systems, 27(3), pages 425-478.

23. Widyanto et al. (2022), Intention to use Peer-to-Peer Lending: The Roles of Perceived Structural Assurance and Perceived Critical Mass, Organizations and Markets in Emerging Economies, 13, 1, (2022), pages 183-208.

TS. Vương Thị Minh Đức, TS. Phan Thị Hồng Thảo, ThS. Hạ Thị Hải Ly, ThS. Nguyễn Minh Loan
Học viện Ngân hàng, Phân viện Bắc Ninh

Tin bài khác

Các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi sử dụng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng xanh tại Việt Nam

Các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi sử dụng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng xanh tại Việt Nam

Mặc dù ngân hàng xanh đã phát triển ở nhiều quốc gia trên thế giới, việc thúc đẩy khách hàng tại Việt Nam sử dụng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng xanh vẫn còn nhiều thách thức, người tiêu dùng Việt Nam có xu hướng thận trọng, chưa hoàn toàn quen thuộc với các sản phẩm tài chính - ngân hàng mang tính xanh và bền vững. Do đó, việc hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi sử dụng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng xanh là rất cần thiết, nhằm xây dựng chiến lược marketing và phát triển sản phẩm phù hợp, qua đó góp phần thúc đẩy ngân hàng xanh phát triển bền vững tại Việt Nam.
Gắn kết ESG và hiệu quả tài chính trong ngành Ngân hàng Việt Nam: Bằng chứng thực nghiệm và hàm ý chính sách

Gắn kết ESG và hiệu quả tài chính trong ngành Ngân hàng Việt Nam: Bằng chứng thực nghiệm và hàm ý chính sách

Nghiên cứu này đã phân tích mối quan hệ giữa áp dụng ESG và hiệu quả tài chính trong ngành Ngân hàng Việt Nam trong giai đoạn 2017 - 2024. Kết quả cho thấy hiệu quả ESG tổng thể có mối liên hệ tích cực mạnh mẽ và ngày càng tăng cường với hiệu quả tài chính. Đặc biệt, nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa ESG và hiệu quả tài chính gia tăng đáng kể theo thời gian, với bước ngoặt rõ rệt trong giai đoạn 2022 - 2024. Những phát hiện này đóng góp quan trọng vào lĩnh vực nghiên cứu về ngân hàng bền vững tại các thị trường mới nổi Đông Nam Á và đưa ra những hàm ý thực tiễn có giá trị cho các bên liên quan trong ngành Ngân hàng Việt Nam. Khi Việt Nam tiếp tục hội nhập sâu rộng vào hệ thống tài chính toàn cầu và cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, tầm quan trọng của các thực hành tài chính bền vững dự kiến sẽ ngày càng gia tăng mạnh mẽ.
Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tài chính xanh của doanh nghiệp tại Việt Nam

Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tài chính xanh của doanh nghiệp tại Việt Nam

Việc nghiên cứu, giải quyết các rào cản trong tiếp cận nguồn tài chính xanh của doanh nghiệp tại Việt Nam là rất quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển bền vững và bảo vệ môi trường, cũng như giúp doanh nghiệp nâng tầm giá trị trên thị trường quốc tế. Những rào cản hiện tại không chỉ làm chậm tiến trình thực hiện các dự án xanh mà còn cản trở việc đạt được các mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia. Bài viết phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến việc tiếp cận tài chính xanh của các doanh nghiệp tại Việt Nam; từ đó, đề xuất một số khuyến nghị để hỗ trợ các doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng hơn với nguồn tài chính xanh, bảo đảm sự đồng bộ, hiệu quả trong việc thực hiện các chính sách phát triển bền vững của Chính phủ.
Quản lý rủi ro thẻ tín dụng -  Kinh nghiệm từ các quốc gia trên thế giới và bài học cho Việt Nam

Quản lý rủi ro thẻ tín dụng - Kinh nghiệm từ các quốc gia trên thế giới và bài học cho Việt Nam

Thẻ tín dụng ngày càng phổ biến khiến các ngân hàng thương mại đối mặt với rủi ro nợ xấu và kiểm soát chi tiêu. Bài viết phân tích kinh nghiệm quốc tế để rút ra bài học giúp NHTM Việt Nam xây dựng chính sách tín dụng an toàn và ứng dụng công nghệ kiểm soát rủi ro hiệu quả.
Những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển tín dụng xanh tại các ngân hàng thương mại trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh

Những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển tín dụng xanh tại các ngân hàng thương mại trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh

Tín dụng xanh là một trong những trụ cột quan trọng của hệ thống tài chính xanh. Thời gian qua, Việt Nam cũng như các quốc gia trên thế giới đang thúc đẩy phát triển tín dụng xanh. Tuy được ghi nhận có sự tăng trưởng đều qua các năm nhưng số lượng lĩnh vực đầu tư xanh cũng như tỉ trọng còn hạn chế. Điều này xuất phát từ nguyên nhân chủ quan và khách quan, cần có nghiên cứu chuyên sâu về phát triển tín dụng xanh tại Việt Nam.
Nhóm nhân tố tác động đến chất lượng báo cáo tài chính của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam và một số đề xuất, khuyến nghị

Nhóm nhân tố tác động đến chất lượng báo cáo tài chính của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam và một số đề xuất, khuyến nghị

Mục đích của nghiên cứu là cung cấp cái nhìn toàn diện và sâu sắc về các nhân tố tác động đến chất lượng báo cáo tài chính của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ 78 doanh nghiệp trong giai đoạn 2019 - 2023. Sử dụng phương pháp phân tích hồi quy tuyến tính trên phần mềm Stata 17, kết quả cho thấy các yếu tố như kiểm soát nội bộ, khả năng sinh lời, vốn trí tuệ, đòn bẩy tài chính và chất lượng kiểm toán độc lập có ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng báo cáo tài chính của các doanh nghiệp này, từ đó nhóm nghiên cứu đề xuất một số khuyến nghị cụ thể giúp các doanh nghiệp nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý thông tin tài chính, đồng thời, cung cấp góc nhìn hữu ích dành cho các nhà đầu tư, giúp họ có cơ sở để đưa ra các quyết định đầu tư phù hợp.
Ứng dụng mô hình hồi quy nhị phân trong việc dự đoán rủi ro phá sản của các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán

Ứng dụng mô hình hồi quy nhị phân trong việc dự đoán rủi ro phá sản của các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán

Phân tích báo cáo tài chính cung cấp thông tin rõ ràng về tình hình tài chính, vốn và công nợ của doanh nghiệp, giúp nhà quản trị đưa ra các quyết định điều hành và đầu tư chính xác. Nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt rõ rệt giữa các chỉ số tài chính của nhóm doanh nghiệp có nguy cơ phá sản và nhóm doanh nghiệp không có nguy cơ phá sản. Các doanh nghiệp có nguy cơ phá sản thường có chỉ số tài chính không ổn định (quá cao hoặc quá thấp) so với các doanh nghiệp hoạt động bình thường.
Dự đoán xu hướng sử dụng công nghệ mới của người dùng thông qua chỉ số sẵn sàng công nghệ

Dự đoán xu hướng sử dụng công nghệ mới của người dùng thông qua chỉ số sẵn sàng công nghệ

Những năm gần đây, với sự chuyển đổi số mạnh mẽ và sự phát triển không ngừng của các công nghệ tiên tiến, việc đo lường mức độ chấp nhận và sử dụng công nghệ mới của người dùng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Sự sẵn sàng áp dụng công nghệ của một cá nhân sẽ phản ánh khuynh hướng chấp nhận công nghệ của họ trong các hoạt động thường ngày. Để đánh giá chính xác xu hướng này, Chỉ số sẵn sàng công nghệ đã trở thành một công cụ hữu ích, giúp đo lường tâm lý, thái độ và hành vi của người dùng đối với các ứng dụng công nghệ. Từ đó, doanh nghiệp và các nhà nghiên cứu có thể hiểu rõ hơn về mức độ sẵn sàng áp dụng công nghệ của các đối tượng mục tiêu, cũng như dự báo xu hướng phát triển của thị trường.
Xem thêm
Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát - Bước ngoặt chiến lược thúc đẩy Fintech và chuyển đổi số ngành Ngân hàng

Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát - Bước ngoặt chiến lược thúc đẩy Fintech và chuyển đổi số ngành Ngân hàng

Ngày 29/4/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 94/2025/NĐ-CP về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng. Đây là Nghị định đầu tiên tại Việt Nam thiết lập khuôn khổ pháp lý cho việc thử nghiệm các sản phẩm, mô hình, dịch vụ tài chính mới ứng dụng công nghệ, đồng thời là bước tiến quan trọng trong quá trình thể chế hóa đổi mới sáng tạo tài chính tại Việt Nam. Không chỉ góp phần hiện thực hóa chiến lược tài chính toàn diện quốc gia và chuyển đổi số ngành Ngân hàng, Nghị định này còn tạo ra các tác động sâu rộng đối với cả hệ thống ngân hàng thương mại và nền kinh tế.
Góc độ pháp lý về rào cản của thủ tục thông báo tập trung kinh tế theo Luật Cạnh tranh đối với hoạt động của doanh nghiệp

Góc độ pháp lý về rào cản của thủ tục thông báo tập trung kinh tế theo Luật Cạnh tranh đối với hoạt động của doanh nghiệp

Thủ tục thông báo tập trung kinh tế theo Luật Cạnh tranh năm 2018, dù đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các hành vi hạn chế cạnh tranh nhưng lại đang tạo ra những rào cản đáng kể cho doanh nghiệp do thời gian thẩm định kéo dài, yêu cầu hồ sơ phức tạp, đòi hỏi nhiều tài liệu chuyên sâu như mô tả giao dịch và phân tích thị trường. Những yếu tố này không chỉ làm tăng chi phí tuân thủ, rủi ro pháp lý, nguy cơ rò rỉ thông tin, mà còn cản trở doanh nghiệp tận dụng cơ hội kinh doanh, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gia tăng.
Kinh nghiệm thế giới về sử dụng tín chỉ các-bon làm tài sản bảo đảm ngân hàng  và khuyến nghị đối với Việt Nam

Kinh nghiệm thế giới về sử dụng tín chỉ các-bon làm tài sản bảo đảm ngân hàng và khuyến nghị đối với Việt Nam

Phát triển các sản phẩm tài chính mới gắn với tín chỉ các-bon là chiến lược then chốt để thu hút dòng vốn tư nhân vào lĩnh vực giảm phát thải. Các sản phẩm như trái phiếu xanh được gắn với việc phát hành hoặc mua tín chỉ các-bon có thể tạo ra các dòng tiền ổn định và hấp dẫn cho nhà đầu tư bền vững (Asian Development Bank, 2019). Các khoản vay xanh thế chấp bằng tín chỉ các-bon cho phép doanh nghiệp tiếp cận vốn với chi phí thấp hơn nếu cam kết tạo ra lượng giảm phát thải xác thực. Việc đa dạng hóa các sản phẩm tài chính gắn với tín chỉ các-bon không chỉ tạo thêm động lực kinh tế cho các dự án xanh mà còn giúp thị trường các-bon phát triển theo hướng tích hợp sâu rộng với hệ sinh thái tài chính quốc gia.
Tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, chủ động, thích ứng với tình hình mới

Tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, chủ động, thích ứng với tình hình mới

Sáng 09/7/2025, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức Hội nghị sơ kết hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025. Tham dự Hội nghị có Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng và các đồng chí trong Ban Lãnh đạo NHNN, lãnh đạo các vụ, cục, đơn vị thuộc NHNN, các ngân hàng thương mại (NHTM) và điểm cầu trực tuyến tới NHNN các khu vực trên cả nước.
Sử dụng tín chỉ carbon làm tài sản bảo đảm ngân hàng và một số gợi mở về mặt pháp lý

Sử dụng tín chỉ carbon làm tài sản bảo đảm ngân hàng và một số gợi mở về mặt pháp lý

Việc sử dụng tín chỉ carbon làm tài sản bảo đảm trong hoạt động tín dụng ngân hàng không chỉ mở ra một hướng tiếp cận vốn mới cho các doanh nghiệp xanh, mà còn góp phần thúc đẩy phát triển thị trường carbon và thực hiện hiệu quả các cam kết giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam.
Vị thế của đô la Mỹ trên thị trường tài chính toàn cầu

Vị thế của đô la Mỹ trên thị trường tài chính toàn cầu

Tháng 4/2025 chứng kiến cuộc khủng hoảng niềm tin nghiêm trọng đối với đồng USD, bất chấp lợi suất trái phiếu Mỹ tăng. Bài viết phân tích những bất thường trên thị trường tài chính toàn cầu sau các biện pháp thuế quan gây tranh cãi của Mỹ, đồng thời chỉ ra nguyên nhân từ sự thay đổi cấu trúc tài chính, phi toàn cầu hóa và biến động địa chính trị. Nếu xu hướng này tiếp diễn, USD có nguy cơ mất dần vị thế, đe dọa sự ổn định của hệ thống tài chính thế giới.
Kinh nghiệm quốc tế về áp dụng Hiệp ước vốn Basel III  trong hoạt động ngân hàng và khuyến nghị cho Việt Nam

Kinh nghiệm quốc tế về áp dụng Hiệp ước vốn Basel III trong hoạt động ngân hàng và khuyến nghị cho Việt Nam

Hiệp ước vốn Basel III là khuôn khổ nâng cao với sự sửa đổi và củng cố cả ba trụ cột của Basel II, đây là công cụ hỗ trợ đắc lực để nâng cao chất lượng quản trị rủi ro và năng lực cạnh tranh của các ngân hàng. Bài viết phân tích tình hình áp dụng các Hiệp ước vốn Basel của hệ thống ngân hàng trên thế giới, cùng với kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn tại Việt Nam trong việc áp dụng Hiệp ước vốn Basel III, tác giả đưa ra một số đề xuất giải pháp chính sách cho hệ thống ngân hàng...
Hiểu biết tài chính và truyền tải chính sách tiền tệ: Kinh nghiệm từ Ngân hàng Trung ương châu Âu và một số khuyến nghị

Hiểu biết tài chính và truyền tải chính sách tiền tệ: Kinh nghiệm từ Ngân hàng Trung ương châu Âu và một số khuyến nghị

Bài viết phân tích vai trò của hiểu biết tài chính trong việc truyền dẫn chính sách tiền tệ, dựa trên khảo sát của Ngân hàng Trung ương châu Âu; đồng thời, đề xuất tăng cường giáo dục và truyền thông tài chính để hỗ trợ chính sách tiền tệ và phát triển kinh tế bền vững.
Giải mã bẫy thu nhập trung bình: Kinh nghiệm Đông Á và một số khuyến nghị chính sách

Giải mã bẫy thu nhập trung bình: Kinh nghiệm Đông Á và một số khuyến nghị chính sách

Bài viết này tổng hợp bài học từ các nền kinh tế đã thành công vượt qua "bẫy thu nhập trung bình" như Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan (Trung Quốc), Malaysia và Trung Quốc. Trên cơ sở đó, tác giả nêu một số khuyến nghị chính sách đối với Việt Nam nhằm duy trì đà tăng trưởng, tránh rơi vào “bẫy” và hướng tới mục tiêu thu nhập cao vào năm 2045.
Kinh tế vĩ mô thế giới và trong nước các tháng đầu năm 2025: Rủi ro, thách thức và một số đề xuất, kiến nghị

Kinh tế vĩ mô thế giới và trong nước các tháng đầu năm 2025: Rủi ro, thách thức và một số đề xuất, kiến nghị

Việt Nam đã đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 đạt 8% trở lên, nhằm tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn tăng trưởng hai con số từ năm 2026. Đây là một mục tiêu đầy thách thức, khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất định và tăng trưởng khu vực đang có xu hướng chậm lại, cùng với việc Hoa Kỳ thực hiện áp thuế đối ứng với các đối tác thương mại, trong đó có Việt Nam. Mặc dù vậy, mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8% năm 2025 vẫn có thể đạt được, với điều kiện phải có sự điều hành chính sách linh hoạt, đồng bộ và cải cách thể chế đủ mạnh để khơi thông các điểm nghẽn về đầu tư, năng suất và thị trường…

Thông tư số 10/2025/TT-NHNN quy định về tổ chức lại, thu hồi Giấy phép và thanh lý tài sản của quỹ tín dụng nhân dân

Thông tư số 07/2025/TT-NHNN Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 39/2024/TT-NHNN ngày 01 tháng 7 năm 2024 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về kiểm soát đặc biệt đối với tổ chức tín dụng

Thông tư số 08/2025/TT-NHNN Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 43/2015/TT-NHNN ngày 31 tháng 12 năm 2015 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về tổ chức và hoạt động của phòng giao dịch bưu điện trực thuộc Ngân hàng thương mại cổ phần Bưu điện Liên Việt, Thông tư số 29/2024/TT-NHNN ngày 28 tháng 6 năm 2024 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về quỹ tín dụng nhân dân và Thông tư số 32/2024/TT-NHNN ngày 30 tháng 6 năm 2024 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nướ

Nghị định số 94/2025/NĐ-CP ngày 29 tháng 4 năm 2025 của Chính phủ quy định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng

Nghị định số 26/2025/NĐ-CP của Chính phủ ngày 24/02/2025 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

Thông tư số 59/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 12/2021/TT-NHNN ngày 30 tháng 7 của 2021 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác phát hành trong nước

Thông tư số 60/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 Quy định về dịch vụ ngân quỹ cho tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài

Thông tư số 61/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 Quy định về bảo lãnh ngân hàng

Thông tư số 62/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 Quy định điều kiện, hồ sơ, thủ tục chấp thuận việc tổ chức lại ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng phi ngân hàng

Thông tư số 63/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 Quy định về hồ sơ, thủ tục thu hồi Giấy phép và thanh lý tài sản của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài; hồ sơ, thủ tục thu hồi Giấy phép văn phòng đại diện tại Việt Nam của tổ chức tín dụng nước ngoài, tổ chức nước ngoài khác có hoạt động ngân hàng