Giai đoạn 2020 - 2021, trước bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp thì những chủ trương, đường lối đúng đắn cũng như lộ trình đề ra phù hợp của Đảng đã thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Các doanh nghiệp, trong đó có Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đã vận dụng sáng tạo các đường lối, chủ trương của Đảng vào thực tiễn, đưa ra nhiều sản phẩm thanh toán online vừa tiện lợi, an toàn, chi phí rẻ để thúc đẩy người tiêu dùng đến gần hơn với thói quen không dùng tiền mặt.
Các ngân hàng đã sẵn sàng
Trong mọi lĩnh vực, các cuộc cách mạng đều bao hàm sự thay đổi cơ bản về chất, có tính đột biến, sâu sắc và triệt để, theo hướng tiến bộ. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã làm cho tri thức được vốn hóa, thâm nhập sâu vào nền sản xuất vật chất, vào mọi “ngõ ngách” của đời sống con người, làm thay đổi lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất. Quá trình này diễn ra nhanh chóng trong thời gian ngắn và làm biến đổi nhiều đặc điểm văn hóa, lối sống của con người ở nhiều quốc gia - dân tộc, trong đó có Việt Nam. Đảng ta đã xác định từ sớm Cách mạng công nghiệp lần thứ tư là cơ hội cho mọi dân tộc. Do vậy, cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân về phát triển khoa học công nghệ và nắm bắt ứng dụng các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp đương đại.
Chương trình “Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” ban hành theo Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ đã nêu rõ, tài chính - ngân hàng là một trong những lĩnh vực có tác động xã hội, liên quan hằng ngày tới người dân, thay đổi nhận thức nhanh nhất, mang lại hiệu quả, giúp tiết kiệm chi phí nên cần ưu tiên chuyển đổi số trước. Đặc biệt là dưới sức ép phải tồn tại và phát triển trong đại dịch Covid-19, hệ thống ngân hàng Việt Nam đang bước vào một giai đoạn then chốt với những cơ hội lớn và thách thức chưa có tiền lệ.
Thực tế cho thấy, diện mạo của các ngân hàng Việt đang thay đổi mỗi ngày với tốc độ số hóa nhanh chóng. Nhiều ngân hàng Việt Nam đã chuyển đổi số ở Top đầu với 90% giao dịch khách hàng thực hiện trên kênh số, vượt sớm và xa mục tiêu đặt ra tại Quyết định số 810/QĐ-NHNN ngày 11/5/2021 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là 70% vào năm 2025. Sáu trong số bảy ngân hàng niêm yết tiêu biểu đã đầu tư mạnh mẽ vào công cuộc chuyển đổi số trong nhiều năm và nằm trong Top dẫn đầu, với tỷ lệ giao dịch qua ngân hàng số chiếm đến trên 90% trên tổng số giao dịch.
Biểu đồ tỷ lệ giao dịch qua ngân hàng số trên tổng số giao dịch
Nguồn: Tổng hợp từ thông cáo báo chí của các ngân hàng công bố năm 2022
Công nghệ số đã thẩm thấu đến các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng một cách tự nhiên, nhanh chóng, được minh chứng qua việc các ngân hàng không ngừng đưa ra thị trường những sản phẩm, dịch vụ có hàm lượng công nghệ cao, cung cấp trải nghiệm giao dịch, hệ sinh thái sản phẩm, dịch vụ số hiện đại, tiện ích như: Mở tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng bằng phương thức điện tử e-KYC; ứng dụng AI trong trả lời tự động, hỗ trợ khách hàng bằng Chatbot; sử dụng RPA tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, nhân lực hoặc cung cấp các dịch vụ mang tính cá nhân hoá cao dựa trên phân tích hành vi, thói quen của khách hàng...
Theo NHNN, nhờ tích cực chuyển đổi số, nhiều tổ chức tín dụng có hiệu quả hoạt động tốt, giảm tỷ lệ chi phí trên thu nhập (CIR) xuống ngưỡng 30%, tiệm cận tỷ lệ mà nhiều ngân hàng khu vực, quốc tế đang chuyển đổi số nỗ lực hướng tới.
Bên cạnh đó, hạ tầng kỹ thuật và công nghệ phục vụ thanh toán không dùng tiền mặt, nhất là thanh toán điện tử được chú trọng đầu tư, nâng cấp. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng hoạt động an toàn, hiệu quả, thông suốt, đáp ứng nhu cầu thanh toán liên ngân hàng trong toàn quốc. Các phương tiện và dịch vụ thanh toán ngày càng phát triển, đa dạng hóa, góp phần thúc đẩy thanh toán điện tử, đáp ứng nhu cầu thanh toán đa dạng của người dân. Nhiều tổ chức tín dụng đã đẩy mạnh xây dựng, cập nhật các phiên bản Mobile Banking thế hệ mới với rất nhiều dịch vụ ngân hàng số, đặc biệt là xây dựng hệ sinh thái số với việc tích hợp dịch vụ ngân hàng với các dịch vụ thiết yếu như: điện, viễn thông, thực phẩm, y tế, siêu thị, sàn thương mại điện tử…
Thanh toán số bùng nổ - Vietcombank tạo dấu ấn
Tại Vietcombank, nền tảng ứng dụng và hạ tầng cho chuyển đổi số đã được đầu tư từ rất sớm và quá trình chuyển đổi hoạt động để đáp ứng với đại dịch cũng đã diễn ra một cách nhanh chóng. Với vai trò là doanh nghiệp có vốn Nhà nước, Vietcombank đã triển khai có hiệu quả mọi chủ trương, đường lối của Đảng, trong đó nhấn mạnh việc xây dựng nền kinh tế số là mục tiêu hàng đầu trong chiến lược phát triển của Vietcombank trong giai đoạn tới đến tất cả đảng viên trong Đảng bộ Vietcombank cũng như các cán bộ đang hoạt động trong hệ thống.
Đảng bộ Vietcombank với đại diện là Ban Lãnh đạo Ngân hàng đã hiện thực hóa các chủ trương, đường lối của Đảng trong triển khai giải pháp, ứng dụng chuyển đổi số vào thực tiễn công việc kinh doanh. Đầu tiên phải kể đến việc Vietcombank quyết định thay đổi hệ thống ngân hàng lõi (Core banking system) vào năm 2020 đáp ứng đầy đủ nền tảng công nghệ của một ngân hàng thương mại hiện đại và đang được sử dụng tại hơn 45 quốc gia trên thế giới. Việc tối đa hóa ứng dụng công nghệ trong từng sản phẩm không chỉ giúp đẩy nhanh tốc độ số hóa trong thanh toán mà còn đáp ứng kịp thời mọi yêu cầu đa dạng của khách hàng. Cũng trong năm 2020, Vietcombank tiếp tục ra mắt dịch vụ ngân hàng số hoàn toàn mới VCB Digibank trên cơ sở hợp nhất các nền tảng giao dịch trực tuyến với sự chuyển biến đột phá từ giao diện trải nghiệm đến tính năng sản phẩm. Hàng triệu giao dịch đã được thực hiện mỗi ngày, nhất là trong bối cảnh giãn cách xã hội vì Covid-19, VCB Digibank đã hỗ trợ tích cực cho khách hàng cũng như chính ngân hàng.
Bên cạnh đó, không nằm ngoài xu hướng, Vietcombank đã triển khai nhiều chính sách ưu đãi miễn, giảm phí giao dịch thanh toán, giúp cho các công cụ thanh toán không tiền mặt trở nên thân thiện, đơn giản, tiết kiệm với người dân. Vietcombank đã miễn, giảm phí dịch vụ như phí quản lý tài khoản, phí chuyển tiền trong và ngoài hệ thống Vietcombank, phí phát hành thẻ, phí rút tiền tại ATM... cho cả đối tượng khách hàng doanh nghiệp và cá nhân. Đặc biệt, từ ngày 01/01/2022, Vietcombank chính thức triển khai chính sách Zero fee - miễn toàn bộ phí chuyển tiền và phí duy trì dịch vụ trên VCB Digibank - nền tảng ngân hàng số dành cho khách hàng cá nhân.
Mỗi đảng viên là một tuyên truyền viên
Không khó để bắt gặp hình ảnh thanh toán trực tuyến ở khắp các ngõ ngách, từ miền quê đến thành phố. Giờ đây từ những tiệm tạp hóa nhỏ cũng đã sử dụng QR Code để thanh toán hay tại chợ truyền thống cũng đã có bảng ghi số tài khoản… Mặt khác, hầu hết các lĩnh vực như dịch vụ công, giáo dục, y tế… đều đã phát triển mạnh mẽ thanh toán không dùng tiền mặt, không chỉ tại Vietcombank mà còn tại hầu hết các tổ chức tín dụng.
Như vậy, mỗi đảng viên, cán bộ ngân hàng giờ đây đã và đang tiên phong trong việc thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt từ chính những sinh hoạt hằng ngày trong cuộc sống của mình. Phải xác định công tác tuyên truyền là kênh thông tin quan trọng, trực tiếp phổ biến chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, NHNN trong định hướng thanh toán không dùng tiền mặt đến các tầng lớp Nhân dân.
Mỗi đảng viên, cán bộ ngân hàng cần đổi mới mạnh mẽ hơn nữa hình thức, nội dung tuyên truyền về thanh toán không dùng tiền mặt, trong đó chú trọng phương pháp thông tin hai chiều, bởi việc đối thoại với khách hàng là nguồn thông tin bổ ích cho ngân hàng trong quá trình nắm bắt nhu cầu và sự thay đổi trong hoạt động thanh toán. Mặt khác, bằng cách nắm vững thông tin sản phẩm, kịp thời giải đáp những vấn đề bức xúc của khách hàng, hoạt động tuyên truyền sẽ trở nên thuyết phục hơn.
Trang Trần
