Hạn chế rủi ro thanh toán cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam

Nghiên cứu - Trao đổi
Do hạn chế kiến thức, kinh nghiệm trong hoạt động ngoại thương, cùng với đó là mong muốn xuất khẩu sản phẩm ra thị trường quốc tế, rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã không tìm hiểu kĩ đối tác và phương thức thanh toán phù hợp dẫn đến các rủi ro đáng tiếc.
aa

Tóm tắt: Do hạn chế kiến thức, kinh nghiệm trong hoạt động ngoại thương, cùng với đó là mong muốn xuất khẩu sản phẩm ra thị trường quốc tế, rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã không tìm hiểu kĩ đối tác và phương thức thanh toán phù hợp dẫn đến các rủi ro đáng tiếc. Trong bài viết này, tác giả phân tích một số vấn đề về phương thức thanh toán nhờ thu mà các doanh nghiệp Việt Nam hay sử dụng, qua đó đánh giá những hạn chế và đề xuất giải pháp hạn chế rủi ro thanh toán cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.

Từ khóa: Phương thức thanh toán nhờ thu, phương thức thanh toán L/C, rủi ro thanh toán quốc tế.

LIMITING PAYMENT RISKS FOR VIETNAMESE EXPORT ENTERPRISES

Abstract: Due to limited knowledge and experience in foreign trade activities, along with the desire to export products to international market, many Vietnamese businesses have not thoroughly researched partners and suitable payment methods, lead to unfortunate risks. In this article, the author analyzes some issues regarding collection payment methods that Vietnamese businesses often use, thereby assessing the limitations and proposing solutions to limit payment risks for Vietnamese export enterprises.

Keywords: Collection payment method, L/C payment method, international payment risks.

1. Phương thức thanh toán nhờ thu và rủi ro thanh toán trong phương thức thanh toán nhờ thu của các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam trong thời gian qua

Theo thống kê của các ngân hàng, hiện nay các doanh nghiệp xuất khẩu tại Việt Nam chủ yếu sử dụng phương thức thanh toán là phương thức chuyển tiền, phương thức nhờ thu và phương thức thư tín dụng (L/C). Nếu tính theo khối lượng giao dịch, hiện nay phương thức chuyển tiền được sử dụng nhiều nhất, những đơn hàng trị giá lớn thông thường dùng L/C, phương thức thanh toán nhờ thu được sử dụng ít nhất. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, các doanh nghiệp có xu thế chuyển sang phương thức nhờ thu do chi phí tiết kiệm hơn phương thức L/C. Đây là phương thức thanh toán tồn tại khá nhiều rủi ro thanh toán.

Phương thức thanh toán nhờ thu

Là phương thức thanh toán quốc tế, tại đó ngân hàng thay mặt nhà xuất khẩu (người ủy nhiệm) thu hộ một khoản tiền từ nhà nhập khẩu (người có trách nhiệm thanh toán hối phiếu) trên cơ sở hối phiếu và/hoặc chứng từ giao hàng. Theo phương thức này, ngân hàng chỉ là trung gian thanh toán, không có nghĩa vụ cam kết phải trả tiền. (Hình 1)

Hình 1: Quy trình của phương thức thanh toán nhờ thu

Nguồn: Tác giả phân tích


Quy trình của phương thức nhờ thu gồm:

- Bên bán (xuất khẩu) giao hàng cho bên mua (nhập khẩu).

- Bên bán lập bộ chứng từ thanh toán chuyển cho ngân hàng bên bán và nhờ ngân hàng thu hộ.

- Ngân hàng bên bán chuyển toàn bộ chứng từ thanh toán cho ngân hàng bên mua và nhờ ngân hàng này thu hộ ở bên mua.

- Ngân hàng bên mua yêu cầu người mua trả tiền để nhận chứng từ.

- Bên mua trả tiền cho ngân hàng bên mua và nhận chứng từ.

- Ngân hàng bên mua chuyển tiền cho ngân hàng bên bán.

- Ngân hàng bên bán chuyển tiền cho bên bán.

Phương thức nhờ thu gồm:

- Nhờ thu kèm chứng từ trả ngay (Document against payment - D/P): Ngân hàng nhờ thu chỉ giao chứng từ cho nhà nhập khẩu khi nhà nhập khẩu thanh toán bộ chứng từ. Ngân hàng chỉ giao bộ chứng từ khi được thanh toán.

- Nhờ thu kèm chứng từ trả chậm (Document against acceptance - D/A): Ngân hàng nhờ thu chỉ giao chứng từ cho nhà nhập khẩu khi họ nhập khẩu chấp nhận thanh toán bộ chứng từ.

Nhìn vào quy trình trên có thể thấy, bên bán phải giao hàng cho bên mua, sau đó mới có thể lập hối phiếu đòi tiền cùng bộ chứng từ giao hàng để gửi ngân hàng nhờ thu hộ tiền. Từ đó, có thể phát sinh những rủi ro sau đối với bên bán:

- Rủi ro nhà nhập khẩu không nhận hàng và không thanh toán, rủi ro này khiến nhà xuất khẩu thiệt hại do phải chịu phí lưu container, lưu bãi, chi phí hải quan, vận chuyển, bảo hiểm hàng bán, thiệt hại giá trị hàng trong trường hợp không thể thu hồi hàng để bán cho khách hàng khác, hoặc hàng bị hỏng trong thời gian vận chuyển, chờ đợi người mua nhận hàng, ngoài ra là chi phí phát sinh do phải quay đầu hàng về lại cảng của người bán và các chi phí khác liên quan…

- Rủi ro nhà nhập khẩu nhận hàng nhưng không thanh toán (với phương thức nhờ thu trả sau).

- Rủi ro bên mua lừa đảo hoặc kết hợp với kẽ hở của ngân hàng để chiếm dụng bộ chứng từ đi nhận hàng mà không thanh toán cho bên bán.

- Các rủi ro khác.

Một số trường hợp doanh nghiệp Việt Nam áp dụng phương thức nhờ thu gặp rủi ro thanh toán

Thực tế, trong thời gian qua, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu tại Việt Nam đã gặp phải các rủi ro thanh toán do áp dụng phương thức nhờ thu. Có thể kể đến một số trường hợp gần đây như:

Trường hợp 1:

Theo Trung tâm WTO và Hội nhập, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, tháng 3/2022, một doanh nghiệp Việt Nam đã kí kết hợp đồng bán 100 container hạt điều tương đương 20 triệu USD sang Thổ Nhĩ Kỳ và Italia thông qua công ty môi giới Kim Hạnh Việt. Phương thức thanh toán trong hợp đồng là nhờ thu kèm chứng từ.

Vấn đề bắt đầu phát sinh khi doanh nghiệp tiến hành gửi các lô container đầu tiên cùng với bộ chứng từ. Trong quá trình ngân hàng Việt Nam gửi hồ sơ nhờ thu tới ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ của bên mua theo hướng dẫn, số SWIFT của ngân hàng bên mua có thay đổi, thể hiện sự không nhất quán của ngân hàng bên mua.

Tiếp đó, sau khi ngân hàng được cho là của bên mua nhận được bộ chứng từ gốc, đã thông báo bên mua không phải khách hàng của họ và trả lại bộ chứng từ, nhưng không nói rõ là trả theo hình thức nào. Ngân hàng phía Việt Nam đã liên tục liên hệ nhiều lần nhưng không nhận được câu trả lời.

Đối với hồ sơ nhờ thu gửi đến Italia, ngân hàng tại đây thông báo họ đã nhận được bộ chứng từ nhưng chỉ là bản sao chứ không phải bản gốc.

Trường hợp 2:

Theo thông tin từ Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (7/2023), Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam cho biết, từ tháng 6/2023, một số doanh nghiệp Việt Nam khi kí hợp đồng xuất khẩu nông sản như hồ tiêu, quế, điều… sang Dubai đã gặp khó khăn về thanh toán, có dấu hiệu bị người mua lừa đảo.

Các giao dịch xuất hiện hành vi có dấu hiệu lừa đảo từ cùng một bên mua (Công ty Bab Al Rehab Foodstuff Trading LLC) và cùng một ngân hàng tại Dubai thuộc Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), dẫn đến các lô hàng của các Công ty đã bị mất trắng tại cảng Jebel Ali, UAE. Phương thức thanh toán trong hợp đồng là “nhờ thu kèm chứng từ”.

Giao dịch lừa đảo xảy ra ngay tại chính ngân hàng bên mua - nơi các doanh nghiệp này gửi bộ chứng từ nhờ thu. Điều này cho thấy có dấu hiệu bắt tay hợp tác lừa đảo giữa ngân hàng và bên mua. Do đó, bên mua đã tiếp cận được bộ chứng từ gốc của lô hàng mà không cần thanh toán, đồng thời cắt đứt liên lạc với các doanh nghiệp phía Việt Nam.

Sự thất thoát này có vai trò và trách nhiệm liên đới của ngân hàng bên mua với bên mua để cùng tổ chức và âm mưu thực hiện các giao dịch lừa đảo các lô hàng của các doanh nghiệp Việt Nam.

Nhận xét về các trường hợp doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam trên gặp rủi ro thanh toán:

Tại trường hợp 1:

Rủi ro đến từ việc bên bán không xác định chính xác ngân hàng của bên mua. Do thông tin ngân hàng của bên mua trên hợp đồng và hồ sơ nhờ thu không giống nhau nên khi chứng từ được chuyển đến ngân hàng được cho là ngân hàng của bên mua đã bị từ chối tiếp nhận và chuyển trả cho bên bán, tuy nhiên bị thất lạc trong quá trình chuyển trả. Vì vậy, chứng từ gốc có thể bị đánh mất, khiến bên bán có nguy cơ bị mất hàng.

Đối với hồ sơ nhờ thu gửi đến ngân hàng Italia thì bị phản hồi lại là bộ chứng từ chỉ là bản photo, do đó có khả năng bộ chứng từ gốc đã bị lấy cắp trong quá trình chuyển bộ chứng từ từ ngân hàng Việt Nam đến ngân hàng Italia và đã bị đánh tráo bằng bản photo. Trường hợp này, bên bán cũng đối mặt với nguy cơ bị mất hàng do kẻ đánh tráo mang bộ chứng từ gốc ra cảng để nhận hàng.

Tại trường hợp 2:

Rủi ro đến từ việc không tìm hiểu kĩ đối tác là bên mua và ngân hàng của bên mua, dẫn đến có nguy cơ bên mua và ngân hàng của họ bắt tay với nhau để lừa đảo.

Từ những tình huống trên có thể thấy, phương thức thanh toán nhờ thu chưa hẳn là phương thức thanh toán tối ưu nhất khi các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn còn thiếu nhiều kinh nghiệm về giao dịch ngoại thương; chưa tận dụng được kinh nghiệm ràng buộc chặt chẽ vai trò các ngân hàng trong thanh toán, mặc dù ở trường hợp 2, Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam được coi là tổ chức có nhiều kinh nghiệm trong thanh toán quốc tế. Ngoài ra, theo phương thức này, bên bán phải giao hàng trước rồi mới có thể làm thủ tục nhờ thu. Đây là những lí do khiến việc áp dụng phương thức thanh toán nhờ thu hiện nay có thể khiến các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam gặp nhiều rủi ro trong thanh toán.

Vì vậy, phương thức thanh toán nhờ thu tồn tại các rủi ro trong các trường hợp:

- Đơn vị chuyển phát nhanh chứng từ lừa đảo, đánh tráo bộ chứng từ.

- Chủ đích lừa đảo của bên mua và ngân hàng của bên mua.

- Sự chủ quan, thiếu kinh nghiệm của doanh nghiệp Việt Nam.

Để hạn chế rủi ro, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam nên áp dụng phương thức thanh toán chuyển tiền trả trước hoặc trả sau có bảo lãnh, đối với các đơn hàng có giá trị lớn nên áp dụng phương thức thanh toán L/C. Bởi đây là tập quán quốc tế điều chỉnh cũng như có sự tham gia sâu hơn ở phía ngân hàng trong hoạt động thanh toán quốc tế.

2. L/C và áp dụng phương thức thanh toán L/C


Đây là phương thức thanh toán mà theo đó dựa theo yêu cầu của nhà nhập khẩu, ngân hàng sẽ mở một L/C cam kết với người thụ hưởng (nhà xuất khẩu) sẽ thanh toán, chấp nhận hối phiếu… nếu nhà xuất khẩu xuất trình được bộ chứng từ thanh toán phù hợp với các điều kiện và điều khoản được quy định trong L/C. (Hình 2)

Hình 2: Quy trình thanh toán L/C

Nguồn: Tác giả phân tích


(1) Nhà nhập khẩu và xuất khẩu kí hợp đồng.

(2) Nhà nhập khẩu làm giấy đề nghị mở L/C gửi đến ngân hàng mình yêu cầu phát hành L/C cho nhà xuất khẩu.

Thủ tục gồm:

- Đơn xin mở L/C.

- Giấy phép kinh doanh xuất nhập, khẩu.

- Hợp đồng mua, bán ngoại thương.

- Giấy phép nhập khẩu lô hàng hoặc quota nhập (nếu có).

- Các chứng từ khác có liên quan...

Khi quyết định mở L/C, ngân hàng mở L/C phải hiểu rằng, chính họ là người thanh toán cho bên mua khi họ thực hiện đúng các quy định trong L/C.

(3) Ngân hàng nhà nhập khẩu phát hành L/C chuyển L/C đến ngân hàng của nhà xuất khẩu (ngân hàng thông báo).

(4) Ngân hàng của nhà xuất khẩu thông báo L/C cho nhà xuất khẩu.

Khi nhận được L/C do ngân hàng phát hành chuyển đến, ngân hàng thông báo sẽ thông báo cho nhà xuất khẩu toàn bộ nội dung L/C đó.

Trước khi thông báo, ngân hàng thông báo phải kiểm tra tính xác thực của L/C. Ngân hàng thông báo không có trách nhiệm phải dịch, diễn giải các từ chuyên môn ra tiếng địa phương (chỉ chuyển nguyên văn).

Nhà xuất khẩu kiểm tra nội dung của L/C:

Kiểm tra L/C là một khâu cực kì quan trọng trong việc thực hiện phương thức thanh toán tín dụng chứng từ, bởi vì cơ sở để ngân hàng thanh toán tiền cho nhà xuất khẩu sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng là nhà xuất khẩu phải tuân thủ đúng theo những quy định của L/C.

Cơ sở để kiểm tra L/C là hợp đồng thương mại mà đôi bên đã kí:

L/C phải phù hợp với hợp đồng, không được mâu thuẫn với những nội dung cơ bản của hợp đồng. Các nội dung của L/C phải rõ ràng, không mơ hồ, tối nghĩa và không được mâu thuẫn nhau. Người mở L/C không thể đề ra những yêu cầu quá cao khiến cho nhà xuất khẩu không thể thực hiện được.

Cần phải xem rõ những quy định mà L/C yêu cầu đối với nhà xuất khẩu có thực hiện được không. Trong trường hợp nhà xuất khẩu không thể thực hiện được những yêu cầu của L/C thì có thể đề nghị điều chỉnh L/C hoặc từ chối L/C.

(5) Nhà xuất khẩu nước ngoài giao hàng cho nhà nhập khẩu.

Sau khi kiểm tra L/C nếu thấy phù hợp, nhà xuất khẩu sẽ thực hiện giao hàng cho nhà nhập khẩu.

(6) Nhà xuất khẩu nước ngoài lập bộ chứng từ gửi đến ngân hàng xuất trình.

Bộ chứng từ xuất trình phải đạt các yêu cầu:

- Đầy đủ chứng từ về chủng loại và số lượng theo yêu cầu L/C.

- Hoàn chỉnh về mặt hình thức bên ngoài.

- Nội dung các chứng từ phải tuân theo đúng các quy định trong L/C.

- Nội dung các chứng từ không có sự mâu thuẫn với nhau.

Việc xuất trình bộ chứng từ phải trong thời hạn hiệu lực của L/C (nghĩa là chứng từ phải được xuất trình cùng hoặc trước ngày hết hạn của L/C). Việc kiểm tra bộ chứng từ của ngân hàng sau đó sẽ không tính vào thời hạn hiệu lực.

(7) Ngân hàng xuất trình sau khi kiểm tra tính phù hợp của bộ chứng từ thì chuyển đến ngân hàng phát hành kèm theo chỉ thị đòi tiền.

(8) Ngân hàng phát hành tiến hành kiểm tra sự phù hợp của bộ chứng từ và tiến hành thanh toán cho ngân hàng nhà xuất khẩu.

Ngân hàng tiếp nhận chứng từ tiến hành kiểm tra và thanh toán (nếu được chỉ định) bộ chứng từ:

Khi tiếp nhận bộ chứng từ, việc kiểm tra sẽ được tiến hành nhằm bảo đảm là các chứng từ được thể hiện trên bề mặt là phù hợp với các điều khoản và các điều kiện của L/C.

(9) Ngân hàng phát hành thông báo đến nhà nhập khẩu thanh toán.

(10) Nhà nhập khẩu nhận bộ chứng từ và thực hiện thanh toán.

(11) Ngân hàng xuất trình nước ngoài ghi có cho tài khoản nhà xuất khẩu.

Sự khác biệt cơ bản của quy trình thanh toán L/C và phương thức thanh toán nhờ thu:

- Phương thức L/C: Ngân hàng bên mua phải phát hành L/C được bên bán chấp nhận, bên bán mới giao hàng. Người có trách nhiệm thanh toán là ngân hàng của bên mua.

- Phương thức nhờ thu: Bên bán giao hàng trước, sau đó mới làm thủ tục nhờ thu. Người có trách nhiệm thanh toán là bên mua.

Vì vậy, phương thức L/C giúp bên bán an toàn hơn trong giao dịch, giảm thiểu rủi ro thanh toán trong giao dịch ngoại thương. Tuy nhiên, bên bán vẫn có thể gặp phải rủi ro thanh toán khi áp dụng L/C trong những trường hợp như bên bán không đáp ứng được yêu cầu chứng từ trong L/C, ngân hàng phát hành L/C không có khả năng thanh toán…

3. Một số kiến nghị để hạn chế rủi ro thanh toán cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam

Để hạn chế rủi ro thanh toán, ngoài việc lựa chọn phương thức thanh toán phù hợp, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần thực hiện tốt các công việc sau:

Thứ nhất, kiểm tra uy tín và danh tiếng của bên mua và ngân hàng của bên mua trước khi kí kết hợp đồng

Việc làm này rất cần thiết, giúp hạn chế rủi ro nhiều nhất cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam. Đối với ngân hàng của bên bán, các doanh nghiệp chỉ nên chấp nhận những ngân hàng có nhiều kinh nghiệm thanh toán quốc tế, có thương hiệu tại quốc gia của bên mua. Đối với bên mua, cần kiểm tra về lịch sử đối tác, uy tín, tình hình tài chính. Bên cạnh đó, tìm hiểu về nhu cầu mua hàng của bên mua để đánh giá khả năng đáp ứng của doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.

Một nội dung quan trọng cũng cần đánh giá đó là thiện chí của bên mua. Mặc dù phương thức thanh toán nhờ thu hay L/C đều có sự ràng buộc trách nhiệm thanh toán của bên mua khi bên bán cung cấp được bộ chứng từ theo quy định. Tuy nhiên, do không có thiện chí, bên mua có thể dựa vào sai sót cho dù là rất nhỏ của bộ chứng từ để đòi giảm giá, kéo dài thời gian để chiếm dụng vốn của nhà xuất khẩu và từ chối thanh toán.

Thứ hai, doanh nghiệp Việt Nam nên tìm hiểu thông tin về khách hàng trong cộng đồng ngành hàng

Doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam có thể tham gia vào các cộng đồng ngành hàng theo từng lĩnh vực, mặt hàng xuất khẩu để có thể tranh thủ học hỏi kinh nghiệm của nhau. Trong trường hợp chưa rõ về quy định xuất khẩu mặt hàng hay thị trường, đối tác, phương thức thanh toán, vận chuyển… có thể đưa ra các câu hỏi để được tư vấn, từ đó giảm thiểu rủi ro trong giao dịch xuất khẩu nói chung và giao dịch thanh toán nói riêng. Ngoài ra, các doanh nghiệp có thể hỗ trợ, hợp tác với nhau trong hoạt động bán hàng tại quốc gia của bên mua để giảm thiểu rủi ro giao dịch.

Thứ ba, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam chỉ nên áp dụng phương thức thanh toán nhờ thu với khách hàng truyền thống, có uy tín, quan hệ làm ăn lâu dài

Có thể thấy, phương thức thanh toán nhờ thu kèm chứng từ trả ngay không an toàn cho nhà xuất khẩu bởi bên bán phải thực hiện giao hàng trước, sau đó mới có thể làm thủ tục nhờ thu. Bên cạnh đó, trong trường hợp bên mua hàng không có thiện chí thanh toán, không chấp nhận bộ chứng từ nên không thanh toán, hoặc trường hợp ngân hàng của bên mua và bên mua cấu kết để lừa đảo.

Để đảm bảo không bị mất hàng trong phương thức nhờ thu, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam có thể yêu cầu sử dụng vận đơn theo lệnh của ngân hàng thu hộ. Với loại vận đơn này, dù có vận đơn trong tay mà chưa có lệnh của ngân hàng thì bên mua cũng chưa thể nhận được hàng.

Ngoài ra, trong phương thức nhờ thu thì vai trò của ngân hàng chỉ là trung gian thanh toán, không có trách nhiệm phải thu được tiền cho bên bán. Do vậy, nhà xuất khẩu chỉ nên áp dụng phương thức này khi bên mua là khách hàng truyền thống, có uy tín, quan hệ làm ăn lâu dài.

Thứ tư, đưa ra các điều khoản đảm bảo thanh toán trong hợp đồng

Trong hợp đồng mua, bán hàng hóa quốc tế cần có các chế tài nghiêm ngặt để bảo đảm nhà nhập khẩu thanh toán. Ví dụ: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do không thanh toán, chậm thanh toán hoặc thanh toán không đầy đủ; chịu lãi suất chậm trả, chịu phạt vi phạm nghĩa vụ thanh toán… Điều này giúp nhà xuất khẩu nhận được tiền thanh toán nhanh hơn, từ đó giảm thiểu rủi ro trong thanh toán.

Thứ năm, cần phối hợp tốt với ngân hàng trong hoạt động thanh toán

Ngoài việc thực hiện theo đúng quy định và quy trình thanh toán của ngân hàng, nhà xuất khẩu có thể nhờ ngân hàng tư vấn, bảo lãnh hoặc hỗ trợ cung cấp thông tin về phía ngân hàng đối tác để hạn chế rủi ro lừa đảo. Khi nhận được thông tin về phía ngân hàng của nhà nhập khẩu, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam nên gửi thông tin của ngân hàng đó (tên, địa chỉ) để ngân hàng của họ kiểm tra. Ngân hàng thường có những dữ liệu về hệ thống các ngân hàng trên thế giới với thông tin đầy đủ và cập nhật nhất nên khả năng kiểm tra của họ sẽ rất đảm bảo tính chính xác, tránh trường hợp bên mua lừa đảo bằng cách điền địa chỉ của ngân hàng chính là địa chỉ của bên mua để tiện chiếm đoạt bộ chứng từ, khiến các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam có nguy cơ mất trắng hàng (trường hợp này đã xảy ra nhiều lần).

Bên cạnh đó, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam có thể sử dụng dịch vụ bảo lãnh ngân hàng trong trường hợp phải chi trả chi phí vận chuyển. Theo đó, bên bán không nên trả hết tiền cho hãng tàu ngay, mà lấy bảo lãnh ngân hàng để đàm phán với hãng tàu cho thanh toán trả chậm. Nếu bên mua chưa thanh toán tiền hàng, bên bán chưa trả hết cước thì hãng tàu cũng không thể giao hàng cho bên mua.

Ngoài ra, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần nâng cao kiến thức, kĩ năng về xuất, nhập khẩu và thanh toán quốc tế cho nhân sự của doanh nghiệp. Trường hợp doanh nghiệp chưa hiểu rõ về vấn đề gì, cần tham vấn ý kiến của chuyên gia trước khi quyết định thực hiện giao dịch ngoại thương.

Tài liệu tham khảo:

1. Nguyễn Văn Tiến và Nguyễn Thị Hồng Hải (2021), Giáo trình Thanh toán quốc tế và Tài trợ ngoại thương, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân.

2. TS. Võ Thị Thúy Anh, TS. Hồ Hữu Tiến (2019), Thanh toán quốc tế, NXB. Tài chính.

3. Quy tắc thống nhất về Nhờ thu (URC) 522, Phòng Thương mại Quốc tế, 1995.

4. Quy tắc và thống nhất về thực hành tín dụng chứng từ (UCP) 600, Phòng Thương mại Quốc tế, 2007.

5. Tập quán ngân hàng Tiêu chuẩn quốc tế về kiểm tra chứng từ theo L/C (ISBP) 745, Phòng Thương mại Quốc tế, 2013.

6. Trung tâm WTO và Hội nhập, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (2022).

7. Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics

Việt Nam (2023).

TS. Lê Thị Ánh
Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông

https://tapchinganhang.gov.vn

Tin bài khác

Dân trí tài chính số tại Việt Nam: Thực trạng và giải pháp

Dân trí tài chính số tại Việt Nam: Thực trạng và giải pháp

Bài viết nghiên cứu thực trạng dân trí tài chính số tại Việt Nam trong bối cảnh các sản phẩm tài chính số phát triển mạnh, nhưng hiểu biết của người dân còn hạn chế, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trên cơ sở đó, bài viết đề xuất các giải pháp nâng cao kiến thức tài chính số cho nhóm dễ tổn thương và mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ an toàn, góp phần bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy hệ sinh thái tài chính số bền vững.
Kiểm soát hành vi “tẩy xanh” hướng tới tăng trưởng bền vững - Góc nhìn từ khía cạnh pháp lý

Kiểm soát hành vi “tẩy xanh” hướng tới tăng trưởng bền vững - Góc nhìn từ khía cạnh pháp lý

Ô nhiễm môi trường đang là vấn đề cấp bách toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay, đòi hỏi sự chung tay hành động từ cả quốc gia và từng cá nhân. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp và tổ chức tài chính vẫn đặt lợi nhuận lên trên trách nhiệm xã hội, thể hiện qua hành vi “tẩy xanh”. Việc nhận diện và kiểm soát hành vi này là cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và thúc đẩy chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, hướng tới phát triển bền vững.
Sự tham gia của Thừa phát lại vào hoạt động xử lý nợ xấu của tổ chức tín dụng: Thực trạng pháp luật và kiến nghị

Sự tham gia của Thừa phát lại vào hoạt động xử lý nợ xấu của tổ chức tín dụng: Thực trạng pháp luật và kiến nghị

Nợ xấu là thách thức lớn đối với sự ổn định tài chính, trong khi việc xử lý qua cơ quan thi hành án còn gặp nhiều khó khăn. Thừa phát lại được xem là giải pháp thay thế hỗ trợ các tổ chức tín dụng thu hồi nợ hiệu quả hơn, nhưng khung pháp lý hiện hành chưa tạo điều kiện phát huy vai trò này. Bài viết phân tích các quy định pháp luật liên quan, chỉ ra bất cập và tác động đến việc xử lý nợ xấu. Từ đó, nghiên cứu đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp lý, tham khảo kinh nghiệm của Pháp.
Những điểm dễ tổn thương của hệ thống tài chính trong kỷ nguyên biến động mạnh địa chính trị và kinh tế - Một số khuyến nghị chính sách

Những điểm dễ tổn thương của hệ thống tài chính trong kỷ nguyên biến động mạnh địa chính trị và kinh tế - Một số khuyến nghị chính sách

Bài viết phân tích những thách thức lớn đối với ổn định của hệ thống tài chính quốc tế trong bối cảnh bất ổn toàn cầu gia tăng, bao gồm bất định kinh tế vĩ mô, định giá tài sản cao, đòn bẩy tài chính và sự phát triển nhanh của khu vực phi ngân hàng. Các rủi ro mang tính hệ thống có thể làm khuếch đại cú sốc thị trường và lan truyền toàn cầu. Từ đó, bài viết đề xuất các khuyến nghị chính sách như tăng cường quản trị rủi ro, kiểm soát đòn bẩy, mở rộng giám sát và thúc đẩy hợp tác quốc tế nhằm nâng cao khả năng chống chịu của hệ thống tài chính.
Tác động của rủi ro địa chính trị đến hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp Việt Nam

Tác động của rủi ro địa chính trị đến hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp Việt Nam

Nghiên cứu này tập trung phân tích tác động của rủi ro địa chính trị đến hoạt động đầu tư của doanh nghiệp tại Việt Nam. Thông qua tổng hợp các nghiên cứu trong và ngoài nước kết hợp với mô hình định lượng, nghiên cứu sẽ làm rõ tác động của rủi ro địa chính trị ảnh hưởng đến quyết định đầu tư, cung cấp bằng chứng thực nghiệm giúp doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách có cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề này.
Khai thác hình ảnh vệ tinh để nghiên cứu ảnh hưởng về bất bình đẳng kinh tế địa phương đến ESG của doanh nghiệp Việt Nam

Khai thác hình ảnh vệ tinh để nghiên cứu ảnh hưởng về bất bình đẳng kinh tế địa phương đến ESG của doanh nghiệp Việt Nam

Nghiên cứu phân tích mối liên hệ giữa bất bình đẳng kinh tế giữa các địa phương và hoạt động kinh doanh bền vững của doanh nghiệp tại Việt Nam dựa trên tiêu chí ESG. Dữ liệu được thu thập từ hình ảnh vệ tinh và thông tin của hơn 1.000 doanh nghiệp trên cả nước. Kết quả giúp đánh giá tác động của các yếu tố kinh tế - xã hội đến hoạt động bền vững và đưa ra khuyến nghị chính sách phù hợp.
Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân

Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân

Trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm với tiêu đề: "BÁC VẪN CÙNG CHÚNG CHÁU HÀNH QUÂN".
Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay

Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương sáng trong việc bảo vệ môi trường, luôn nhấn mạnh vai trò của thiên nhiên đối với xã hội và con người. Người coi thiên nhiên như người bạn tri kỷ và là phần không thể tách rời của tài nguyên quốc gia.
Xem thêm
Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại

Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện 82/CĐ-TTg ngày 4/6/2025 về tiếp tục đẩy mạnh cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng

Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng

Chiều 28/5, đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã có buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng trong thời gian tới.
Ngành Ngân hàng tiếp tục tiên phong trong chuyển đổi số, cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới

Ngành Ngân hàng tiếp tục tiên phong trong chuyển đổi số, cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới

Ngày 27/5/2025, tại Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức Hội nghị phát động phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và “Bình dân học vụ số” của ngành Ngân hàng gắn với Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Hội nghị do đồng chí Nguyễn Thị Hồng - Thống đốc NHNN chủ trì cùng toàn thể Ban Lãnh đạo NHNN, lãnh đạo các đơn vị thuộc NHNN, các tổ chức tín dụng (TCTD)... tại điểm cầu Trung tâm và kết nối đến các điểm cầu NHNN khu vực.
Một số phương pháp lập dự toán và lợi ích của việc lập dự toán trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí

Một số phương pháp lập dự toán và lợi ích của việc lập dự toán trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí

Trong quá trình phát triển kinh tế của lĩnh vực công cũng như lĩnh vực tư nhân, việc giới hạn nguồn lực luôn là một vấn đề nan giải đối với các nhà quản lý. Để giải quyết vấn đề này, một trong các biện pháp được áp dụng phổ biến là lập dự toán. Việc nghiên cứu, sử dụng biện pháp lập dự toán một cách hiệu quả sẽ giúp các nhà quản lý kiểm soát nguồn lực tài chính thuận lợi hơn để đạt được mục tiêu đã đề ra và xa hơn nữa có thể đạt được mục tiêu tiết kiệm, chống lãng phí.
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Các tổ chức tín dụng 2024: Khắc phục các hạn chế, bất cập trong việc xử lý tài sản bảo đảm và nợ xấu

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Các tổ chức tín dụng 2024: Khắc phục các hạn chế, bất cập trong việc xử lý tài sản bảo đảm và nợ xấu

Dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Các tổ chức tín dụng là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức tín dụng xử lý tài sản và giảm thiểu nợ xấu. Những quy định mới tại Dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung Luật Các tổ chức tín dụng không chỉ giúp cải thiện hiệu quả hoạt động của hệ thống ngân hàng mà còn góp phần thúc đẩy sự ổn định và phát triển của nền kinh tế Việt Nam.
Vị thế của đô la Mỹ trên thị trường tài chính toàn cầu

Vị thế của đô la Mỹ trên thị trường tài chính toàn cầu

Tháng 4/2025 chứng kiến cuộc khủng hoảng niềm tin nghiêm trọng đối với đồng USD, bất chấp lợi suất trái phiếu Mỹ tăng. Bài viết phân tích những bất thường trên thị trường tài chính toàn cầu sau các biện pháp thuế quan gây tranh cãi của Mỹ, đồng thời chỉ ra nguyên nhân từ sự thay đổi cấu trúc tài chính, phi toàn cầu hóa và biến động địa chính trị. Nếu xu hướng này tiếp diễn, USD có nguy cơ mất dần vị thế, đe dọa sự ổn định của hệ thống tài chính thế giới.
Kinh nghiệm quốc tế về áp dụng Hiệp ước vốn Basel III  trong hoạt động ngân hàng và khuyến nghị cho Việt Nam

Kinh nghiệm quốc tế về áp dụng Hiệp ước vốn Basel III trong hoạt động ngân hàng và khuyến nghị cho Việt Nam

Hiệp ước vốn Basel III là khuôn khổ nâng cao với sự sửa đổi và củng cố cả ba trụ cột của Basel II, đây là công cụ hỗ trợ đắc lực để nâng cao chất lượng quản trị rủi ro và năng lực cạnh tranh của các ngân hàng. Bài viết phân tích tình hình áp dụng các Hiệp ước vốn Basel của hệ thống ngân hàng trên thế giới, cùng với kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn tại Việt Nam trong việc áp dụng Hiệp ước vốn Basel III, tác giả đưa ra một số đề xuất giải pháp chính sách cho hệ thống ngân hàng...
Hiểu biết tài chính và truyền tải chính sách tiền tệ: Kinh nghiệm từ Ngân hàng Trung ương châu Âu và một số khuyến nghị

Hiểu biết tài chính và truyền tải chính sách tiền tệ: Kinh nghiệm từ Ngân hàng Trung ương châu Âu và một số khuyến nghị

Bài viết phân tích vai trò của hiểu biết tài chính trong việc truyền dẫn chính sách tiền tệ, dựa trên khảo sát của Ngân hàng Trung ương châu Âu; đồng thời, đề xuất tăng cường giáo dục và truyền thông tài chính để hỗ trợ chính sách tiền tệ và phát triển kinh tế bền vững.
Giải mã bẫy thu nhập trung bình: Kinh nghiệm Đông Á và một số khuyến nghị chính sách

Giải mã bẫy thu nhập trung bình: Kinh nghiệm Đông Á và một số khuyến nghị chính sách

Bài viết này tổng hợp bài học từ các nền kinh tế đã thành công vượt qua "bẫy thu nhập trung bình" như Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan (Trung Quốc), Malaysia và Trung Quốc. Trên cơ sở đó, tác giả nêu một số khuyến nghị chính sách đối với Việt Nam nhằm duy trì đà tăng trưởng, tránh rơi vào “bẫy” và hướng tới mục tiêu thu nhập cao vào năm 2045.
Kinh tế vĩ mô thế giới và trong nước các tháng đầu năm 2025: Rủi ro, thách thức và một số đề xuất, kiến nghị

Kinh tế vĩ mô thế giới và trong nước các tháng đầu năm 2025: Rủi ro, thách thức và một số đề xuất, kiến nghị

Việt Nam đã đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 đạt 8% trở lên, nhằm tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn tăng trưởng hai con số từ năm 2026. Đây là một mục tiêu đầy thách thức, khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất định và tăng trưởng khu vực đang có xu hướng chậm lại, cùng với việc Hoa Kỳ thực hiện áp thuế đối ứng với các đối tác thương mại, trong đó có Việt Nam. Mặc dù vậy, mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8% năm 2025 vẫn có thể đạt được, với điều kiện phải có sự điều hành chính sách linh hoạt, đồng bộ và cải cách thể chế đủ mạnh để khơi thông các điểm nghẽn về đầu tư, năng suất và thị trường…

Thông tư số 07/2025/TT-NHNN Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 39/2024/TT-NHNN ngày 01 tháng 7 năm 2024 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về kiểm soát đặc biệt đối với tổ chức tín dụng

Nghị định số 94/2025/NĐ-CP ngày 29 tháng 4 năm 2025 của Chính phủ quy định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng

Nghị định số 26/2025/NĐ-CP của Chính phủ ngày 24/02/2025 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

Thông tư số 59/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 12/2021/TT-NHNN ngày 30 tháng 7 của 2021 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác phát hành trong nước

Thông tư số 60/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 Quy định về dịch vụ ngân quỹ cho tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài

Thông tư số 61/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 Quy định về bảo lãnh ngân hàng

Thông tư số 62/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 Quy định điều kiện, hồ sơ, thủ tục chấp thuận việc tổ chức lại ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng phi ngân hàng

Thông tư số 63/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 Quy định về hồ sơ, thủ tục thu hồi Giấy phép và thanh lý tài sản của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài; hồ sơ, thủ tục thu hồi Giấy phép văn phòng đại diện tại Việt Nam của tổ chức tín dụng nước ngoài, tổ chức nước ngoài khác có hoạt động ngân hàng

Thông tư số 64/2024/TT-NHNN ngày 31/12/2024 Quy định về triển khai giao diện lập trình ứng dụng mở trong ngành Ngân hàng

Thông tư số 57/2024/TT-NHNN ngày 24/12/2024 Quy định hồ sơ, thủ tục cấp Giấy phép lần đầu của tổ chức tín dụng phi ngân hàng