Hoàn thiện Luật Bảo hiểm tiền gửi - Củng cố an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng và bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền

Kinh tế - xã hội 14:04 | 21/01/2022

Luật Bảo hiểm tiền gửi (BHTG) là văn bản pháp lý cao nhất và toàn diện nhất điều chỉnh hoạt động BHTG.

Luật Bảo hiểm tiền gửi (BHTG) là văn bản pháp lý cao nhất và toàn diện nhất điều chỉnh hoạt động BHTG. Tuy nhiên, sau 10 năm triển khai, Luật BHTG cần sớm được sửa đổi, bổ sung để đồng bộ với sự thay đổi của hệ thống pháp luật hiện hành, qua đó, góp phần ngày càng củng cố an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD), bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người gửi tiền.

Chặng đường 10 năm triển khai Luật BHTG

Luật BHTG số 06/2012/QH13 được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 18/6/2012 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2013, đánh dấu bước phát triển lớn cũng như vai trò quan trọng của chính sách BHTG tại Việt Nam. Theo đó, các quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực BHTG được điều chỉnh tại một đạo luật riêng, độc lập. Trước đây, những quan hệ này được điều chỉnh tại nhiều văn bản dưới luật khác nhau của các cấp có thẩm quyền.

Luật BHTG ra đời đã quy định đầy đủ các nội dung về hoạt động BHTG như: Mục đích, nguyên tắc BHTG, cơ quan quản lý Nhà nước về BHTG, người được BHTG, quyền và nghĩa vụ của tổ chức BHTG, tổ chức tham gia BHTG, chứng nhận tham gia BHTG, phí BHTG, thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm, hạn mức trả tiền bảo hiểm…

Triển khai các quy định tại Luật BHTG, các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động BHTG, đặc biệt là các văn bản của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) về BHTG, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) đã từng bước đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động, tích cực tham gia xử lý quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) yếu kém, quản lý an toàn nguồn vốn, nâng cao năng lực tài chính. Đặc biệt, BHTGVN luôn chú trọng việc giám sát, kiểm tra đối với các QTDND.

Thông qua các nghiệp vụ giám sát, kiểm tra các tổ chức tham gia BHTG, BHTGVN chủ động kiến nghị NHNN xem xét xử lý nếu phát hiện vi phạm quy định pháp luật trong lĩnh vực BHTG hoặc những vi phạm quy định về an toàn hoạt động ngân hàng, rủi ro gây mất an toàn trong hệ thống ngân hàng. Đồng thời, BHTGVN cũng tích cực đẩy mạnh, đa dạng hóa các kênh tuyên truyền chính sách BHTG, trong đó có Luật BHTG nhằm giữ vững niềm tin của người gửi tiền đối với các tổ chức tham gia BHTG, ngăn ngừa các nguy cơ về rút tiền hàng loạt khi xảy ra tin đồn thất thiệt đe dọa an toàn hệ thống ngân hàng. Khi TCTD gặp sự cố mất thanh khoản, BHTGVN cũng thực hiện chi trả đầy đủ, kịp thời cho người gửi tiền để niềm tin ấy luôn được củng cố vững chắc.

Có thể nói, những năm qua, với việc triển khai có hiệu quả Luật BHTG - hành lang pháp lý cao nhất cho hoạt động của BHTGVN, quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền luôn được bảo đảm, sự ổn định của hệ thống các TCTD cũng được duy trì.

Cần sớm hoàn thiện Luật BHTG trong thời gian tới

Sự ra đời của Luật BHTG đã cho thấy sự phát triển tích cực của chính sách BHTG tại Việt Nam, khắc phục được những tồn tại, hạn chế của hệ thống pháp luật trước đó về BHTG, bổ sung những quy định có hiệu lực thực thi cao hơn và tiếp thu nhiều tiến bộ từ thông lệ quốc tế về BHTG. Tuy nhiên, qua 10 năm triển khai, Luật BHTG cũng đã bộc lộ một số bất cập, hạn chế, do Luật chưa quy định, quy định chưa rõ hoặc có quy định nhưng không thống nhất với luật khác như: Về thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm, miễn phí BHTG; về tiền gửi không được bảo hiểm; về trục lợi BHTG...

Những năm gần đây, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo quan trọng liên quan đến việc sửa đổi, bổ sung Luật BHTG. Theo đó, tại Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 12/3/2019 về tăng cường giải pháp nhằm đảm bảo an toàn hoạt động, củng cố vững chắc hệ thống QTDND, Thủ tướng chỉ đạo NHNN: “Tăng cường vai trò và giao nhiệm vụ Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam và BHTGVN trong việc phối hợp tham gia, hỗ trợ chức năng kiểm tra, giám sát của NHNN đối với các QTDND; thực hiện tốt vai trò trách nhiệm đầu mối liên kết hệ thống của Ngân hàng Hợp tác xã trong điều hòa vốn, hỗ trợ cho vay đối với QTDND gặp khó khăn về tài chính, thanh khoản; tích cực tham gia xử lý các QTDND yếu kém hoặc có dấu hiệu mất an toàn trong hoạt động; nghiên cứu đề xuất việc sửa đổi Luật BHTG để sử dụng nguồn tiền kết dư phí BHTG để xử lý các TCTD yếu kém”.

Theo đó, được sự chỉ đạo của NHNN, BHTGVN đã chủ động thực hiện việc tổng kết thi hành Luật BHTG và nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật BHTG. Với tinh thần bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền và phát huy hơn nữa vai trò hỗ trợ các TCTD yếu kém, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các TCTD, đảm bảo sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng, BHTGVN đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật BHTG theo 03 định hướng lớn như sau:

Thứ nhất, sửa đổi, bổ sung những nội dung tại Luật BHTG nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý phù hợp với thông lệ quốc tế, nâng cao vị thế, vai trò của BHTGVN để tham gia sâu hơn, hiệu quả hơn vào quá trình cơ cấu lại hệ thống TCTD nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.

Thứ hai, sửa đổi, bổ sung những nội dung tại Luật BHTG nhằm giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Luật BHTG sau hơn 10 năm thực hiện như: Về thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm, về việc tổ chức tham gia BHTG thực hiện tính phí, miễn phí BHTG; về tiền gửi không được bảo hiểm; về trục lợi BHTG...

Thứ ba, sửa đổi, bổ sung Luật BHTG để thống nhất với các luật có liên quan như: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các TCTD số 17/2017/QH14, Luật Phá sản...

Quá trình tái cơ cấu hệ thống các TCTD đặt ra nhiều thách thức, đòi hỏi chính sách BHTG cần được hoàn thiện để phát huy hơn nữa vai trò của tổ chức BHTG. Do vậy, việc nghiên cứu, khảo sát các bài học thành công của các tổ chức BHTG trong khu vực và quốc tế, đặc biệt là của các quốc gia có hệ thống tài chính - ngân hàng tương đồng với điều kiện Việt Nam là yêu cầu thiết thực đặt ra đối với BHTGVN. Tiêu biểu có thể kể đến các tổ chức BHTG tại Nhật Bản (JDIC), Hàn Quốc (KDIC), Indonesia (LPS) là những tổ chức đã được trao quyền sử dụng công cụ mua lại và tiếp nhận nợ (P&A), ngân hàng bắc cầu, thanh lý, chi trả BHTG và sử dụng rất hiệu quả.

Đại diện BHTGVN cho biết, tổ chức này đang tích cực nghiên cứu đề xuất bổ sung các quy định này trong Luật BHTG để tổ chức BHTG tại Việt Nam có thể tham gia sâu hơn vào quá trình tái cơ cấu các TCTD, trước mắt là tái cơ cấu hệ thống QTDND với chi phí tối thiểu nhằm hạn chế tổn thất của người gửi tiền, của nền kinh tế cũng như của xã hội, tránh nguy cơ đổ vỡ TCTD.

Cũng theo BHTGVN, trong thời gian tới, tổ chức này sẽ tiếp tục củng cố năng lực tài chính, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động; tích cực tham gia và phối hợp với các cơ quan liên quan trong quá trình tái cơ cấu hệ thống các TCTD; đẩy mạnh tuyên truyền chủ trương, chính sách về hoạt động ngân hàng, BHTG đến người gửi tiền để giữ vững vai trò, tôn chỉ bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người gửi tiền và là công cụ đắc lực của Chính phủ, NHNN trong đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng.

Phạm Tuấn (Hà Nội)

https://tapchinganhang.gov.vn

Tin bài khác

Những thách thức về biến đổi khí hậu và hàm ý chính sách đối với nợ công

Thị trường tài chính

Biến đổi khí hậu là thách thức toàn cầu, đòi hỏi đầu tư tài chính lớn, đặc biệt từ ngân sách nhà nước và sự hỗ trợ của các nước phát triển. Việc cân bằng giữa mục tiêu khí hậu và tính bền vững nợ công là vấn đề phức tạp. Bài viết phân tích những hạn chế tài chính mà các nhà hoạch định chính sách gặp phải và đề xuất một số hàm ý chính sách.

Gợi mở hướng đi cho ngân hàng Việt vươn ra thế giới trong kỷ nguyên số

Sự kiện

Ngày 05/5/2025, tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Phạm Thanh Hà, Thời báo Ngân hàng đã tổ chức Diễn đàn “Đưa thương hiệu Việt Nam ra thế giới và gợi ý với hệ thống ngân hàng”, với sự tham dự của 150 đại biểu là đại diện lãnh đạo các vụ, cục thuộc NHNN; các bộ, ngành liên quan; các chuyên gia, tổ chức tài chính uy tín trong nước và quốc tế… Tại Diễn đàn, các chuyên gia đều nhấn mạnh, thương hiệu là giá trị vô cùng quan trọng của doanh nghiệp và cơ sở để xây dựng thương hiệu chính là niềm tin của người dùng.

Thủ tướng: Năm 2025, dự kiến quy mô kinh tế Việt Nam trên 500 tỷ USD

Sự kiện

Trình bày Báo cáo của Chính phủ tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới, với mục tiêu năm 2025 tăng trưởng GDP từ 8% trở lên, quy mô nền kinh tế đạt trên 500 tỷ USD (dự kiến đứng thứ 30 trên thế giới, tăng 2 bậc), GDP bình quân đầu người đạt trên 5.000 USD.

Thư chúc mừng của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhân dịp kỷ niệm 74 năm thành lập ngành Ngân hàng Việt Nam

Sự kiện

Tạp chí Ngân hàng trân trọng giới thiệu Thư chúc mừng của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhân dịp kỷ niệm 74 năm thành lập ngành Ngân hàng Việt Nam (6/5/1951 - 6/5/2025).

Diễn văn của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

Sự kiện

Sáng 30/4, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đọc diễn văn tại Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025). Trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của đồng chí Tô Lâm.

Bức thư gửi về quá khứ

Infographics

Trong không khí tươi vui của những ngày mừng Xuân đại thắng, "Bức thư gửi về quá khứ" không chỉ là lời tri ân sâu sắc đến thế hệ cha ông đã hi sinh vì độc lập dân tộc, mà còn là nhịp cầu kết nối giữa quá khứ huy hoàng và tương lai rạng rỡ, giữa những năm tháng lịch sử gian lao và một non sông hôm nay hùng cường, thịnh vượng, vững vàng bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Một số giải pháp chính sách thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội tại Việt Nam

Kinh tế - xã hội

Mặc dù Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách và hỗ trợ nguồn lực để phát triển nhà ở xã hội, nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu thực tế của người dân, nhất là ở các đô thị lớn và khu công nghiệp. Bài viết đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, dựa trên việc đánh giá các chính sách qua các giai đoạn từ khi có Luật Nhà ở đầu tiên.

Thực thi ESG: Chiến lược phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới

Sự kiện

Chiều 23/4/2025, Báo Dân trí tổ chức Diễn đàn ESG Việt Nam lần thứ nhất với chủ đề “Chiến lược phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới”. Diễn đàn đã khẳng định, ESG không chỉ là xu hướng, mà đang trở thành kim chỉ nam cho Việt Nam phát triển bền vững, tạo lợi thế cạnh tranh và hội nhập toàn cầu trong thời đại chuyển đổi xanh và số hóa nền kinh tế.

Xem thêm

Ấn phẩm in

TCNH số 7 năm 2025

TCNH số 6 năm 2025

TCNH số 5 năm 2025

Multimedia

Infographic Video Longform Emagazine

Các loại mực phủ bảo vệ tiền giấy: Quá trình phát triển và xu hướng mới hiện nay

Chính phủ cam kết luôn đồng hành cùng doanh nghiệp phát triển

Infographics

Những thách thức về biến đổi khí hậu và hàm ý chính sách đối với nợ công

Gợi mở hướng đi cho ngân hàng Việt vươn ra thế giới trong kỷ nguyên số

Thủ tướng: Năm 2025, dự kiến quy mô kinh tế Việt Nam trên 500 tỷ USD

Thư chúc mừng của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhân dịp kỷ niệm 74 năm thành lập ngành Ngân hàng Việt Nam

Quản trị rủi ro tín dụng và hiệu quả tài chính của các ngân hàng thương mại Việt Nam

Chính sách

Đột phá thể chế, pháp luật để đất nước vươn mình

Ngày 4/5, Tổng Bí thư Ban Chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam Tô Lâm đã có bài viết, trong đó nêu rõ các yêu cầu mục tiêu; những nhiệm vụ, giải pháp cơ bản để đưa Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/04/2025 của Bộ Chính trị vào cuộc sống, mang lại những kết quả thiết thực trong đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Xin trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết của đồng chí Tổng Bí thư.

Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 94/2025/NĐ-CP quy định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng.

Cấp thiết hoàn thiện pháp luật về tài sản bảo đảm là tài sản số, tín chỉ carbon

Cùng với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế số và quá trình chuyển đổi xanh, vấn đề đặt ra hiện nay là liệu các loại tài sản mới như tài sản số, tín chỉ carbon có thể và sẽ được chấp nhận như thế nào với vai trò là tài sản bảo đảm cho khoản vay tại các tổ chức tín dụng ở Việt Nam. Các chuyên gia trong nước và quốc tế đều cùng chung nhận định đó là cần sớm hoàn thiện pháp luật về tài sản bảo đảm là tài sản số, tín chỉ carbon tại Hội thảo “Tài sản bảo đảm ngân hàng - Những vấn đề quan tâm hiện nay” do Thời báo Ngân hàng tổ chức ngày 28/4/2025.

Những rào cản trong phát triển kinh tế tuần hoàn tại doanh nghiệp và một số giải pháp khắc phục

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, để đạt được sự phát triển bền vững và hài hòa mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường, việc chuyển đổi mô hình kinh tế từ tuyến tính truyền thống sang nền kinh tế tuần hoàn là hướng đi đúng đắn, phù hợp với chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước ta.

Doanh nghiệp Việt Nam cần có chiến lược linh hoạt, kịp thời để đối phó với thách thức và tận dụng cơ hội từ thị trường nội địa, quốc tế

Trong bối cảnh các chính sách thuế quan và các biện pháp thương mại quốc tế đang thay đổi nhanh chóng, doanh nghiệp Việt Nam cần phải có những chiến lược linh hoạt và kịp thời để đối phó với những thách thức, đồng thời tận dụng các cơ hội từ thị trường nội địa và quốc tế.

Quốc tế

Đánh giá thực tiễn triển khai CBDC tại ngân hàng trung ương của một số quốc gia trên thế giới và khuyến nghị đối với Việt Nam

Đối với Việt Nam, CBDC có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hiện đại hóa hệ thống thanh toán, tăng cường tài chính toàn diện và nâng cao hiệu quả giám sát tiền tệ. Tuy nhiên, để triển khai thành công, cần có một chiến lược rõ ràng, bao gồm: Xác định rõ mục tiêu của CBDC, xây dựng khung pháp lý toàn diện, đầu tư vào hạ tầng công nghệ, thử nghiệm các mô hình triển khai phù hợp và thúc đẩy hợp tác quốc tế để đảm bảo tính tương thích với hệ thống tài chính toàn cầu.

Kinh nghiệm quốc tế về mô hình chuyển đổi số báo chí và một số khuyến nghị đối với lĩnh vực truyền thông ngành Ngân hàng Việt Nam

Chuyển đổi số mang lại cơ hội cũng như thách thức lớn đối với hoạt động truyền thông, báo chí ngành Ngân hàng Việt Nam. Việc áp dụng công nghệ không chỉ giúp báo chí gia tăng khả năng truyền tải thông tin, mà còn làm thay đổi phương thức quản lý, sản xuất và phân phối tin tức. Điều này đòi hỏi báo chí ngành Ngân hàng phải đổi mới mô hình tổ chức, bảo đảm tính linh hoạt và sáng tạo.

Thông điệp sau làn sóng tăng thuế đối ứng của Mỹ

Chính quyền Mỹ cho biết, khi xác định mức thuế quan đối ứng cho mỗi quốc gia, họ không chỉ xem xét thuế nhập khẩu mà còn các hoạt động khác mà họ cho là không công bằng, bao gồm thuế giá trị gia tăng, trợ cấp của chính phủ, chiến lược thao túng tiền tệ, chuyển nhượng công nghệ và các vấn đề liên quan đến sở hữu trí tuệ.

Vươn mình trong hội nhập quốc tế

Tổng Bí thư Tô Lâm có bài viết với tiêu đề "Vươn mình trong hội nhập quốc tế". Trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết của đồng chí Tổng Bí thư.

Kinh nghiệm quốc tế về áp dụng Hiệp ước vốn Basel III trong hoạt động ngân hàng và khuyến nghị cho Việt Nam

Hòa cùng xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế, các ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam đã từng bước tiếp cận và áp dụng các Hiệp ước vốn Basel. Hiện nay, Việt Nam đã có hơn 20 NHTM áp dụng Basel II và 10 NHTM tiên phong áp dụng Basel III. Đây là bước tiến quan trọng của hệ thống ngân hàng Việt Nam nhằm đáp ứng các chuẩn mực và quy định quốc tế.