Trong quá trình phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến công tác phụ nữ; ban hành nhiều văn kiện, nghị quyết, chính sách, pháp luật, nghị định... khẳng định và bảo vệ quyền của phụ nữ, tạo điều kiện để phụ nữ phát triển và thúc đẩy bình đẳng giới. Với vai trò là cánh tay nối dài của Chính phủ thực hiện tín dụng xã hội đối với người nghèo và các đối tượng yếu thế khác trong xã hội, trong những năm qua, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) Việt Nam đã phối hợp cùng Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đặc biệt quan tâm đến việc hỗ trợ vốn cho phụ nữ phát triển kinh tế, nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ, từ đó nâng cao vị thế của người phụ nữ trong gia đình và xã hội, góp phần thực hiện bình đẳng giới, tiếp tục phát huy truyền thống của người phụ nữ Việt Nam trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng.
Tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế, tỉ lệ hộ nghèo đa chiều năm 2021 là 49,98%, đến năm 2023 giảm xuống còn 24,3% tương đương với 3.485 hộ là một trong những tiền đề quan trọng để huyện A Lưới về đích sớm so với kế hoạch của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Thừa Thiên Huế giao “ra khỏi danh sách 74 huyện nghèo nhất cả nước”. Kết quả này có sự đồng hành sát sao của những người làm tín dụng chính sách cùng Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Thừa Thiên Huế và các tổ chức chính trị - xã hội khác hỗ trợ các chị em đồng bào dân tộc huyện A Lưới phát triển kinh tế, làm giàu cho gia đình, góp phần vào thành quả phát triển kinh tế chung của tỉnh.
Nghệ nhân phi vật thể Lê Thị Sỹ đang truyền nghề dệt Zèng cho thiếu nữ Hồ Thị Xé
Nghệ nhân di sản phi vật thể nghề dệt Zèng - Lê Thị Sỹ ở thôn Ky Ré, xã Hồng Thượng, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết: “Không có cơ hội đổi đời vươn lên nào tốt như hiện nay. Từ Trung ương đến tỉnh, huyện và đặc biệt là NHCSXH luôn tạo mọi thuận lợi để người dân huyện A Lưới phát triển sản xuất, chăn nuôi, tăng thu nhập, cải thiện đời sống. Bản thân tôi và nhiều đồng bào Tà Ôi cũng như đồng bào Pa Cô, Cờ Tu, người Kinh đều ra khỏi danh sách hộ nghèo nhờ những đồng vốn chính sách ưu đãi từ NHCSXH huyện. Quý nhất là chúng tôi được vay vốn, hỗ trợ vươn lên bằng chính nghề truyền thống của mình - nghề dệt Zèng”.
Bản thân Nghệ nhân Lê Thị Sỹ cũng vươn lên từ việc vay 30 triệu đồng chương trình hộ nghèo của NHCSXH huyện A Lưới từ năm 2015; hiện đang vay 50 triệu đồng chương trình giải quyết việc làm. Từ đồng vốn chính sách, qua quá trình lao động, gia đình bà đã có cơ ngơi khang trang, có cả trang trại chăn nuôi bò, dê, 05 ha rừng trồng... Nguồn vốn NHCSXH cũng đã giúp cho 05 người con của bà được đi học, có công ăn việc làm và cuộc sống ổn định.
Thực tế khảo sát các hộ vay cho thấy, để chị em phát triển kinh tế một vòng vốn tín dụng là rất hiếm mà phải có hành trình đồng hành dài của NHCSXH. Trường hợp của chị Lê Thị Thia - người đã 07 lần vay vốn NHCSXH huyện A Lưới là một ví dụ. Từ những đồng vốn nhỏ, gia đình chị đã thoát nghèo và hiện có 06 ha rừng trồng, có đàn bò, dê vài chục con. Chị Thia có 03 người con đều đã trưởng thành, công ăn việc làm ổn định nhờ nguồn vốn NHCSXH mà gia đình chị được vay để cho các con học tập, trong đó có một người con đang đi lao động nước ngoài...
Giám đốc NHCSXH huyện A Lưới Lê Quang Thắng cho biết, với đặc thù là huyện 30a, có 77% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số và hơn 90% trong số đó là hộ nghèo, những năm qua, mọi hoạt động của NHCSXH huyện A Lưới đều tập trung cho các đối tượng này, đặc biệt là chị em phụ nữ. Trong 02 tháng đầu năm 2024, NHCSXH huyện A Lưới đã cho vay 26,461 tỉ đồng với 466 lượt khách hàng được vay vốn, tập trung chủ yếu vào chương trình cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, cho vay hộ gia đình sản xuất, kinh doanh tại vùng khó khăn; cho vay theo Nghị định số 28/2022/NĐ-CP ngày 26/4/2022 của Chính phủ về chính sách tín dụng ưu đãi thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2030, giai đoạn 1 từ năm 2021 đến năm 2025; cho vay xuất khẩu lao động. Đến nay, tổng dư nợ của NHCSXH huyện A Lưới đạt 537,780 tỉ đồng, với 16 chương trình tín dụng; tăng 13,297 tỉ đồng so cuối năm 2023, tỉ lệ tăng trưởng 2,54%. Trong đó, riêng các chị em vay qua Tổ tiết kiệm và vay vốn (TK&VV) thuộc Hội phụ nữ huyện A Lưới quản lí là 236,51 tỉ đồng, chiếm 44,37%, chưa kể các chị em vay qua các tổ chức hội khác.
NHCSXH huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế thực hiện giải ngân cho các hộ vay
Báo cáo của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cho biết, để nâng cao hiệu quả thực hiện công tác ủy thác vốn của NHCSXH hỗ trợ chị em phát triển kinh tế, Đảng đoàn Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã lãnh đạo Ban Chấp hành, Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội đưa nội dung phổ biến, quán triệt Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội; Kết luận số 06-KL/TW ngày 10/6/2021 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW; các giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm liên quan đến nâng cao chất lượng, hiệu quả tín dụng chính sách gắn với nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ trong văn kiện Đại hội đại biểu Phụ nữ toàn quốc lần thứ XII (nhiệm kì 2017 - 2022), lần thứ XIII (nhiệm kì 2022 - 2027); các nghị quyết Ban Chấp hành Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, định hướng trọng tâm hoạt động Hội hằng năm. Chỉ tính riêng cấp Trung ương, từ khi có Chỉ thị số 40-CT/TW đến nay, Đoàn Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã ban hành 18 văn bản chỉ đạo liên quan trực tiếp đến tín dụng chính sách và hoạt động ủy thác NHCSXH.
Không chỉ đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về tín dụng chính sách xã hội góp phần nâng cao nhận thức của hội viên, phụ nữ và người dân về tín dụng chính sách, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam còn lồng ghép nguồn lực, đồng bộ nhiều giải pháp hỗ trợ, xây dựng năng lực phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững cho hộ vay; đẩy mạnh giáo dục tài chính, nâng cao năng lực quản lí tài chính giúp hộ vay có kiến thức quản lí tài chính hiệu quả, đồng thời, góp phần thực hiện Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia.
Nhằm hỗ trợ các hộ vay phát huy hiệu quả nguồn vốn, các cấp Hội luôn chú trọng lồng ghép việc triển khai tín dụng chính sách xã hội với các hoạt động hỗ trợ nâng cao quyền năng kinh tế, các chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án, đề án; đặc biệt là trong 09 năm qua (2014 - 2023), Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam được Chính phủ giao là cơ quan chủ trì thực hiện Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 - 2025” (Đề án 939) và Đề án “Hỗ trợ hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lí, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030” (Đề án 01). Từ việc thực hiện Đề án 939, qua tham mưu, đề xuất của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, nguồn vốn ủy thác của UBND các tỉnh, thành phố qua NHCSXH để hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp được tăng lên, đặc biệt, ở một số địa phương, UBND tỉnh, thành phố ưu tiên dành nguồn vốn hoặc thành lập nguồn tín dụng riêng cho phụ nữ khởi nghiệp và ủy thác qua NHCSXH với số vốn tăng lên hằng năm.
Thực hiện Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia, nhằm nâng cao năng lực quản lí tài chính cho các đối tượng vay vốn tín dụng chính sách, hằng năm, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cùng NHCSXH đã phối hợp tổ chức nhiều lớp tập huấn về tài chính toàn diện, quản lí tài chính cá nhân và hộ gia đình, giúp hộ vay có thêm hiểu biết, kiến thức về tài chính, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn; đẩy mạnh hướng dẫn các hộ vay vốn, hội viên, phụ nữ gửi tiết kiệm tại NHCSXH và các tổ chức tín dụng chính thức, tạo nguồn vốn tự có cho gia đình, đồng thời, giảm nhẹ gánh nặng hoàn trả vốn. Qua đó, số dư tiết kiệm tại NHCSXH từ các tổ TK&VV do Hội Liên hiệp Phụ nữ quản lí luôn tăng trưởng cao, chiếm 40,8% tổng số dư tiền tiết kiệm của NHCSXH.
Với sự nỗ lực và quyết tâm cao, Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp và NHCSXH đã hỗ trợ hàng triệu hộ tiếp cận và sử dụng hiệu quả nguồn vốn ưu đãi của Chính phủ, góp phần không nhỏ trong cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, trong đó có một bộ phận không nhỏ hội viên, phụ nữ. Tính đến nay, dư nợ ủy thác qua Hội Liên hiệp Phụ nữ đạt gần 128 nghìn tỉ đồng với gần 2,6 triệu hộ vay vốn, thông qua 61.937 tổ TK&VV.
Trong thời gian tới, NHCSXH sẽ tiếp tục tăng cường các hoạt động phối hợp với các Hội, đoàn thể thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 40-CT/TW, Kết luận số 06-KL/TW và văn bản thỏa thuận đã được kí kết giữa NHCSXH với các tổ chức chính trị - xã hội; tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác ủy thác của các đoàn thể, các tổ trưởng tổ TK&VV đáp ứng yêu cầu của tình hình mới; mở rộng đối tác, kết nối nguồn lực hỗ trợ khách hàng tham gia các mô hình chuỗi liên kết, chuỗi giá trị, mô hình kinh tế tập thể, hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp do nữ làm chủ. Đặc biệt, phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội phát triển đa dạng các sản phẩm, chương trình giáo dục tài chính nhằm góp phần thực hiện Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia; phối hợp đề xuất chương trình tín dụng cho các nhóm phụ nữ đặc thù (lao động nữ mất việc làm, phụ nữ khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh, hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lí, tạo việc làm cho lao động nữ thuộc Đề án 939 và Đề án 01); đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của ngân hàng, tạo thuận lợi cho khách hàng, đặc biệt tại các vùng sâu, vùng xa trong các hoạt động giao dịch tín dụng chính sách.
Minh Ngọc (Hà Nội)
