1. Những kết quả bước đầu
Ngay sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và Chính phủ ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh tỉnh Tuyên Quang đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại (NHTM) tổ chức rà roát, khảo sát các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh đang vay vốn tại các ngân hàng trên địa bàn để thực hiện phương án sản xuất, kinh doanh thuộc 11 nhóm ngành, nghề được hỗ trợ lãi suất tiền vay theo Nghị quyết số 43/2022/QH15; đồng thời, thực hiện tốt công tác tuyên truyền, rà soát đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh vay mới để sẵn sàng triển khai thực hiện Chính sách khi có đầy đủ hướng dẫn của Chính phủ và NHNN Việt Nam.
Hội nghị Sơ kết 4 tháng triển khai thực hiện Nghị định số 31/2022/NĐ-CP
của NHNN Chi nhánh tỉnh Tuyên Quang ngày 10/7/2022
Ngày 20/5/2022, khi Chính phủ ban hành Nghị định số 31/2022/NĐ-CP và Thống đốc NHNN Việt Nam ban hành Thông tư số 03/2022/TT-NHNN về hướng dẫn thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất 2%, thì ngày 31/5/2022, NHNN Chi nhánh tỉnh Tuyên Quang đã phối hợp với Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN tổ chức Hội nghị triển khai Nghị định số 31/2022/NĐ-CP, Thông tư số 03/2022/TT-NHNN đến một số sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh; các NHTM, Ngân hàng Chính sách xã hội từ cấp tỉnh đến cấp cơ sở và cộng đồng doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn.
Cùng với việc tổ chức các hội nghị triển khai Nghị định số 31/2022/NĐ-CP, NHNN Chi nhánh tỉnh Tuyên Quang đã thực hiện tuyên truyền chính sách hỗ trợ lãi suất 2% trên các phương tiện truyền thông như Báo Tuyên Quang, Cổng thông tin điện tử tỉnh Tuyên Quang; kịp thời có văn bản đề nghị Huyện ủy, Thành ủy, Ủy ban nhân dân (UBND) các huyện, thành phố quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện để hệ thống ngân hàng tỉnh Tuyên Quang thực hiện có hiệu quả các chính sách tín dụng theo Nghị quyết số 43/2022/QH15; đề nghị các sở, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội, UBND các huyện, thành phố, Liên minh Hợp tác xã tỉnh, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh, Hội Doanh nhân trẻ tỉnh, Hội Doanh nghiệp các huyện, thành phố phối hợp tuyên truyền và triển khai Nghị định số 31/2022/NĐ-CP; phối hợp thông tin những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện Nghị định. Đến nay, các đơn vị đã phản hồi lại không có khó khăn, vướng mắc trong công tác thực hiện.
Bên cạnh đó, NHNN Chi nhánh tỉnh Tuyên Quang chỉ đạo các ngân hàng trên địa bàn triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả, kịp thời báo cáo kết quả thực hiện và những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện Nghị định số 31/2022/NĐ-CP và Thông tư số 03/2022/TT-NHNN, đồng thời sao gửi tới các ngân hàng đầy đủ các tài liệu hỏi đáp và hướng dẫn thực hiện do NHNN, các bộ, ngành Trung ương ban hành. NHNN Chi nhánh tỉnh cũng đã thành lập bộ phận thường trực và đường dây nóng để tiếp nhận, xử lý các thông tin, phản ánh của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong việc thực hiện Nghị định số 31/2022/NĐ-CP và Thông tư số 03/2022/TT-NHNN. Tuy nhiên, đến nay, NHNN Chi nhánh tỉnh Tuyên Quang chưa nhận được ý kiến phản ánh của các tổ chức và cá nhân trên địa bàn tỉnh về khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.
Các NHTM trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đã tổ chức quán triệt, tập huấn cho cán bộ, nhân viên, nhất là nhân viên quan hệ khách hàng về chính sách hỗ trợ lãi suất, đặc biệt là các nội dung liên quan đến điều kiện, quy trình, thủ tục thực hiện hỗ trợ lãi suất cho khách hàng vay vốn để thuận lợi trong việc hướng dẫn khách hàng thực hiện thủ tục, hồ sơ theo quy định; chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan báo chí, các sở, ngành, cơ quan có liên quan, tổ chức chính trị - xã hội, chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về Nghị định số 31/2022/NĐ-CP, Thông tư số 03/2022/TT-NHNN để khách hàng nắm bắt, hiểu và đồng thuận trong quá trình thực hiện; chủ động rà soát, tiếp cận khách hàng thuộc đối tượng được hỗ trợ lãi suất, hướng dẫn khách hàng trong việc thực hiện thủ tục, hồ sơ theo quy định; kịp thời giải đáp cho khách hàng các quy định mà khách hàng còn băn khoăn, chưa rõ; đồng thời trả lời rõ ràng, cụ thể các trường hợp khách hàng không đủ điều kiện vay vốn hoặc không đúng đối tượng được hỗ trợ lãi suất hoặc không bảo đảm điều kiện được hỗ trợ lãi suất; thực hiện nghiêm công tác thẩm định, phê duyệt hồ sơ vay vốn của khách hàng nhanh chóng, kịp thời, bảo đảm hồ sơ cho vay chặt chẽ, đầy đủ, đúng quy định của pháp luật. Thực hiện hỗ trợ tiền lãi cho khách hàng theo đúng phương thức hỗ trợ lãi suất quy định tại Nghị định số 31/2022/NĐ-CP và Thông tư số 03/2022/TT-NHNN.
Đến ngày 30/9/2022, dư nợ tín dụng đầu tư cho các thành phần kinh tế trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đạt 24.800 tỷ đồng, tăng 11,5% so với cuối năm 2021. Trong đó, dư nợ đối với khách hàng doanh nghiệp đạt 6.980 tỷ đồng, tăng 14%; dư nợ đối với các hợp tác xã đạt 65 tỷ đồng, tăng 22,6%. Các NHTM trên địa bàn rà soát toàn bộ các khách hàng vay vốn, kết quả rà soát có 356 khách hàng với số dư nợ 1.187 tỷ đồng thuộc đối tượng của Nghị định số 31/2022/NĐ-CP, cụ thể: 222 khách hàng với số dư nợ 337,6 tỷ đồng không đủ điều kiện hỗ trợ lãi suất, 134 khách hàng với số dư nợ 849,4 tỷ đồng đủ điều kiện hỗ trợ lãi suất (09 khách hàng đã được hỗ trợ lãi suất với số dư nợ 685,7 tỷ đồng, số tiền lãi đã hỗ trợ cho khách hàng là 1,63 tỷ đồng; 09 khách hàng đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị hỗ trợ lãi suất; 116 khách hàng đã phản hồi không có nhu cầu hỗ trợ lãi suất).
2. Những khó khăn, vướng mắc và giải pháp trong thời gian tới
Theo các NHTM trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, việc triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2% còn gặp một số khó khăn như đối tượng khách hàng hộ sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ thuộc ngành nghề theo quy định tại khoản 2 Điều 2 Nghị định số 31/2022/NĐ-CP là tương đối lớn nhưng không có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh nên không thuộc đối tượng được hỗ trợ lãi suất; khó phân tách chi phí để cho vay đối với khách hàng kinh doanh nhiều ngành nghề, trong đó có ngành nghề được hỗ trợ lãi suất, có ngành nghề không thuộc đối tượng hỗ trợ lãi suất; việc đánh giá tiêu chí “có khả năng phục hồi” theo quy định tại điểm 4 Điều 3 Nghị định số 31/2022/NĐ-CP không đồng nhất giữa các NHTM do chưa có hướng dẫn cụ thể từ cơ quan nhà nước.
Ông Nguyễn Văn Minh - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Tuyên Quang cho biết, hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh đều hoạt động nhiều ngành, nghề khác nhau trong đó có ngành được hỗ trợ lãi suất, có ngành không được hỗ trợ lãi suất, việc tách tiền vay ra từng hoạt động cụ thể là rất khó khăn. Cùng quan điểm với lãnh đạo Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh Tuyên Quang, ông Nguyễn Vũ Linh - Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Tuyên Quang cho biết thêm, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đều là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, việc thực hiện công tác kế toán còn chưa được chuẩn chỉnh, số tiền vay không lớn và tâm lý ngại kiểm tra thường xuyên đã làm cho các doanh nghiệp dù còn khó khăn nhưng không có nhu cầu thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất tín dụng.
Dù còn nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện nhưng với tinh thần hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, hệ thống ngân hàng tại tỉnh Tuyên Quang đồng thuận thực hiện một số nội dung sau:
Một là, tiếp tục chủ động phối hợp với các cơ quan, các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh để thực hiện tốt chính sách hỗ trợ lãi suất phục vụ sản xuất kinh doanh của tổ chức, cá nhân; đồng thời phối hợp giải quyết khó khăn, vướng mắc trong hoạt động ngân hàng hoặc kịp thời báo cáo, đề xuất với cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết theo quy định; quán triệt từng cán bộ, nhân viên thường xuyên chủ động tiếp cận khách hàng, phối hợp hướng dẫn khách hàng trong việc thực hiện thủ tục, hồ sơ theo quy định; kịp thời giải đáp cho khách hàng các quy định mà khách hàng còn băn khoăn, chưa rõ, báo cáo ngay lãnh đạo cấp trên trực tiếp để xem xét, giải quyết các vấn đề vượt thẩm quyền.
Hai là, chủ động phối hợp với các cơ quan báo chí, các sở, ngành, cơ quan có liên quan, tổ chức chính trị - xã hội, chính quyền địa phương tuyên truyền đầy đủ, kịp thời các chính sách hỗ trợ lãi suất của Nhà nước, đặc biệt là chính sách hỗ trợ theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP.
Ba là, tiếp tục thực hiện có hiệu quả, nghiêm túc chính sách hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP; Thông tư số 03/2022/TT-NHNN; Chỉ thị số 03/CT-NHNN ngày 16/8/2022 của Thống đốc NHNN về việc triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn ngân sách nhà nước 40.000 tỷ đồng theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP và Thông tư số 03/2022/TT-NHNN. Thực hiện nghiêm công tác thẩm định, phê duyệt hồ sơ vay vốn của khách hàng nhanh chóng, kịp thời, bảo đảm hồ sơ cho vay chặt chẽ, đầy đủ, đúng quy định của pháp luật, hướng dẫn của ngân hàng cấp trên từng hệ thống; thực hiện đúng quy định việc kiểm tra sử dụng vốn vay, bảo đảm vốn vay của khách hàng được sử dụng đúng mục đích, hiệu quả; tiếp tục cải tiến, đổi mới, hiện đại hóa quy trình cung cấp sản phẩm, dịch vụ ngân hàng; nhất là quy trình cho vay theo hướng đơn giản hóa thủ tục vay vốn phù hợp với quy định của pháp luật, nâng cao năng lực thẩm định để rút ngắn thời gian giải quyết cho vay, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng để khôi phục, duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh.
Bốn là, tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chương trình kết nối Ngân hàng - Doanh nghiệp với các hình thức, biện pháp linh hoạt, phù hợp, thiết thực tiếp cận thường xuyên với 100% các doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ trang trại, hộ kinh doanh trên từng địa bàn để nắm bắt tình hình sản xuất kinh doanh, nhu cầu vay vốn tín dụng, sử dụng dịch vụ ngân hàng, những khó khăn, vướng mắc (nếu có) liên quan đến hoạt động ngân hàng, từ đó kịp thời giải quyết, tháo gỡ khó khăn để tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận vốn tín dụng và sử dụng các dịch vụ ngân hàng.
Năm là, NHNN Chi nhánh tỉnh Tuyên Quang thường xuyên thực hiện thanh tra, giám sát chặt chẽ việc cho vay hỗ trợ lãi suất của các NHTM trên địa bàn theo quy định để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý nghiêm các thiếu sót, tồn tại, hoặc vi phạm, ngăn ngừa rủi ro xảy ra; chủ động phối hợp với các sở, ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan xử lý những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình cho vay hỗ trợ lãi suất của các NHTM trên địa bàn; báo cáo, đề xuất với UBND tỉnh, Thống đốc NHNN xử lý các vấn đề phát sinh vượt thẩm quyền.
Minh Tú Hoàng (NHNN)