Mai Lâm 

 
15 năm xây dựng và trưởng thành, đến nay, những kết quả đạt được của Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) Thành phố Hà Nội nói riêng và của cả hệ thống NHCSXH nói chung đã khẳng định chủ trương đúng đắn của Đảng, Chính phủ khi thành lập NHCSXH trên cơ sở tổ chức lại Ngân hàng Người nghèo, tách tín dụng ưu đãi ra khỏi tín dụng thương mại, tập trung các nguồn lực tài chính về một đầu mối để thực hiện có chất lượng, hiệu quả tín dụng ưu đãi đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác. Hoạt động của NHCSXH Thành phố Hà Nội trên địa bàn đã trở thành một trong những giải pháp, công cụ đắc lực trong việc thực hiện các mục tiêu kinh tế, xã hội và chính trị của Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban Nhân dân Thành phố góp phần giảm nghèo nhanh và bền vững, tạo việc làm, xây dựng nông thôn mới, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn Thủ đô.

 

 

Nguồn vốn tín dụng đáp ứng cơ bản nhu cầu vốn cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn Thủ đô
Tính đến 30/6/2017, tổng nguồn vốn tín dụng chính sách tại NHCSXH Thành phố Hà Nội đạt 6.146 tỷ đồng, tăng 5.812 tỷ đồng, gấp 16 lần so với thời điểm mới thành lập (đầu năm 2003), trong đó: Nguồn vốn trung ương điều chuyển 3.821 tỷ đồng, tăng 3.487 tỷ đồng, gấp 11 lần so với thời điểm mới thành lập. Nguồn vốn nhận ủy thác đầu tư tại địa phương 1.696 tỷ đồng, tăng 1.696 tỷ đồng so với thời điểm năm 2003. Nguồn vốn huy động theo lãi suất thị trường 629 tỷ đồng, tăng 629 tỷ đồng so với thời điểm mới thành lập.
Sau 15 năm hoạt động, nguồn vốn tín dụng chính sách tại NHCSXH thành phố Hà Nội đều tăng trưởng cao qua các năm, bình quân mỗi năm tăng 23%. Hoạt động của NHCSXH luôn được UBND Thành phố Hà Nội và các quận, huyện, thị xã quan tâm bố trí chuyển vốn từ nguồn ngân sách sang NHCSXH để cho vay người nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn. Tăng trưởng nguồn vốn theo hướng chuyển dịch cơ cấu, đẩy mạnh nguồn vốn nhận ủy thác tại địa phương để nâng cao tự chủ về tài chính, phát huy vai trò, trách nhiệm của địa phương trong việc thực hiện các chương trình mục tiêu chiến lược quốc gia về giảm nghèo, tạo việc làm, xây dựng nông thôn mới, đảm bảo an sinh xã hội…
Nguồn vốn nhận ủy thác từ  ngân sách thành phố và các quận, huyện, thị xã hiện nay được thực hiện cho vay các chương trình: hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở, cho vay bò sinh sản và tập trung chủ yếu để cho vay giải quyết việc làm đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn. Đối với chương trình cho vay giải quyết việc làm, nguồn vốn nhận ủy thác tại địa phương được tập trung ưu tiên cho vay đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn thành phố và đối tượng người mù, người khuyết tật, đồng thời, ưu tiên cho vay để phát triển các làng nghề, phố nghề truyền thống cũng như cho vay thực hiện các chương trình, mục tiêu theo định hướng của Thành phố và các quận, huyện, thị xã.
Phát huy hiệu quả kinh tế - xã hội từ các chương trình tín dụng chính sách
Từ 3 chương trình tín dụng  ban đầu với dư nợ nhận bàn giao là 334 tỷ đồng, qua 15 năm, trên địa bàn thành phố đang thực hiện triển khai 15 chương trình tín dụng chính sách, nguồn vốn tín dụng chính sách đã được đầu tư cho vay ở 100% xã, phường, thị trấn của Thành phố. Đến 30/6/2017, tổng doanh số cho vay đạt 20.599 tỷ đồng; tổng dư nợ đạt 6.120 tỷ đồng, tăng 5.786 tỷ đồng, gấp 16 lần so với dư nợ thời điểm nhận bàn giao.
Trong 15 năm qua, đã có trên 1 triệu 500 ngàn lượt hộ  nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn từ NHCSXH, trong đó có trên 630 ngàn lượt hộ nghèo được vay vốn, góp phần giúp cho gần 220 ngàn hộ thoát nghèo, thu hút, tạo việc làm cho trên 460 ngàn lao động, giúp cho trên 140 ngàn HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập, không để HSSV nào phải bỏ học vì lí do khó khăn về tài chính; xây dựng, cải tạo gần 430 ngàn công trình nước sạch vệ sinh môi trường nông thôn; hỗ trợ xây dựng trên 7.200 ngôi nhà cho hộ nghèo.
Vốn tín dụng ưu đãi đã được chuyển tải đến tất cả các xã, phường, thị trấn trên địa bàn thành phố. Dư nợ tập trung chủ yếu vào 5 chương trình tín dụng: chương trình cho vay giải quyết việc làm 1.959 tỷ đồng, chiếm 32%; cho vay hộ mới thoát nghèo 1.362 tỷ đồng; cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn 1.180 tỷ đồng; cho vay hộ cận nghèo 789 tỷ đồng; cho vay hộ nghèo 461 tỷ đồng và cho vay học sinh sinh viên có hoàn cảnh khó khăn 220 tỷ đồng.
Các chương trình tín dụng ưu đãi đã được tổ chức thực hiện kịp thời và đúng chính sách, đúng đối tượng thụ hưởng. Vốn vay được NHCSXH trực tiếp giải ngân đến người vay ngay tại các điểm giao dịch xã, không qua cầu cấp trung gian, trước sự chứng kiến của các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác, của chính quyền và của nhân dân, đảm bảo nguyên tắc công khai, dân chủ.
Riêng năm 2016, nguồn vốn NHCSXH đã cho vay được trên 101 ngàn lượt hộ, trong đó: cho vay hộ nghèo 7 ngàn lượt hộ, góp phần giúp trên 20.900 hộ thoát nghèo, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 3,64% đầu năm 2016 xuống còn 2,37% vào cuối năm; cho vay hộ cận nghèo 11 ngàn lượt hộ; cho vay hộ mới  thoát nghèo trên 23 ngàn lượt hộ, cho vay giải quyết việc làm trên 28 ngàn lượt khách hàng, góp phần thu hút trên 30 ngàn lượt lao động; cho vay NS&VSMTNT trên 26 ngàn lượt hộ, hỗ trợ và xây mới trên 52 ngàn công trình nước sạch, công trình vệ sinh.
Mô hình tổ chức và phương thức quản lý tín dụng chính sách được hoàn thiện phù hợp với thực tiễn
Những năm qua, Ban đại diện HĐQT NHCSXH các cấp đã chỉ đạo triển khai các chương trình tín dụng chính sách có hiệu quả trên địa bàn, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện tại cơ sở. Triển khai có hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát theo kế hoạch hằng năm. Tích cực tham mưu đề xuất cấp ủy chính quyền các cấp quan tâm chuyển vốn sang NHCSXH để cho vay trên địa bàn; hỗ trợ trang thiết bị, cấp đất xây dựng và hỗ trợ kinh phí hoạt động cho NHCSXH.
NHCSXH thường xuyên phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội quan tâm tới việc xây dựng, củng cố và kiện toàn các tổ TK&VV ở cơ sở. Mô hình Tổ TK&VV hoạt động có hiệu quả tại các thôn, khu dân cư có thể được coi là “cánh tay vươn dài” của NHCSXH tại cơ sở, góp phần tuyên truyền và truyền tải vốn tín dụng chính sách tới tận tay đúng người, đúng đối tượng thụ hưởng cũng như đảm bảo an toàn và sử dụng vốn đúng mục đích thông qua khâu kiểm tra, giám sát ngay tại từng địa bàn dân cư.
Hoạt động của Tổ theo nguyên tắc tự nguyện, tương trợ, giúp đỡ nhau trong sản xuất và đời sống. Ngoài ra, Tổ còn thực hiện nhiệm vụ tổ chức bình xét công khai, dân chủ những người có đủ điều kiện vay vốn tín dụng ưu đãi. Việc bình xét cho vay công khai tại các tổ TK&VV dưới sự chứng kiến của Ban Giảm nghèo, Hội đoàn thể và Trưởng thôn. Ngân hàng giải ngân trực tiếp cho các hộ vay vốn tại các điểm giao dịch xã đã phát huy hiệu quả và huy động sức mạnh của toàn xã hội tham gia hoạt động tín dụng chính sách, đảm bảo vốn tín dụng chính sách đến đúng đối tượng thụ hưởng một cách nhanh chóng và thuận tiện. Với phương thức ủy thác cho vay này, tổ chức đoàn thể có điều kiện lồng ghép hiệu quả chương trình tín dụng với các chương trình khuyến nông, khuyến ngư, chuyển giao khoa học kỹ thuật vào sản xuất góp phần nâng cao hiệu quả vốn tín dụng chính sách, hoạt động của các hội đoàn thể được mở rộng, phong phú; uy tín của Hội đoàn thể được nâng lên.
Bên cạnh đó, màng lưới hoạt động của Chi nhánh NHCSXH Thành phố được mở rộng phù hợp với thực tiễn và đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ. Với mô hình hoạt động của điểm giao dịch lưu động cấp xã, được tổ chức giao dịch vào ngày cố định hàng tháng tại UBND xã, phường, thị trấn, là nơi Ngân hàng, các tổ chức Hội, chính quyền địa phương và nhân dân cùng thực hiện quyền, nghĩa vụ trong thực hiện các chương trình vay vốn tại địa phương. Tại các điểm giao dịch, NHCSXH thực hiện giải ngân, thu nợ trực tiếp đến từng người vay, đồng thời tổ chức huy động vốn tiết kiệm dân cư đối với người dân trên địa bàn; công khai các chế độ, chính sách, công khai danh sách hộ gia đình được giải ngân và dư nợ từng chương trình vay; thông báo các quy định mới, lãi suất, mức vay của các chương trình tín dụng qua bảng thông tin giúp cho người dân hiểu rõ các quy định và nâng cao hiểu biết về từng chương trình tín dụng ưu đãi, đồng thời, để nhân dân giám sát việc giải ngân cho vay ngay tại điểm giao dịch.
Toàn chi nhánh  hiện có 561 điểm giao dịch lưu động tại xã, phường, thị trấn trên tổng số 584 xã, phường, thị trấn của Hà Nội (tỷ lệ 96%), 23 điểm hiện đang giao dịch tại trụ sở NHCSXH cấp huyện. Đây là mô hình đặc thù, sáng tạo riêng có của NHCSXH, giúp chuyển tải vốn tín dụng chính sách kịp thời, hiệu quả, đến đúng đối tượng thụ hưởng.
Trải qua chặng đường 15 năm thành lập và phát triển, từ những  ngày đầu đầy khó khăn, thách thức, đến nay, NHCSXH thành phố Hà Nội đã đạt được những kết quả đáng tự hào giúp cho nhiều người dân nghèo thủ đô… vươn lên có cuộc sống ấm no, hạnh phúc và với sứ mệnh cao cả được Đảng, Nhà nước giao phó, NHCSXH sẽ tiếp tục viết những trang thoát nghèo bền vững cho bà nghèo con vùng khó khăn và các đối tượng chính sách.
 
(Tạp chí Ngân hàng số 21, tháng 11/2017)