Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức từ thị trường trong và ngoài nước, với tinh thần đồng hành, chia sẻ, trách nhiệm cao với người dân, doanh nghiệp và xã hội, các ngân hàng thương mại (NHTM) như NHTM cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank), NHTM cổ phần Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (HDBank) đã tiên phong giảm lãi suất cho vay. Đây là hành động thiết thực, thể hiện cam kết mạnh mẽ của các NHTM trong việc chủ động, tiên phong thực hiện các chính sách điều hành của Chính phủ, của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), nỗ lực vì mục tiêu phục hồi và phát triển kinh tế của đất nước. Đáng chú ý, động thái giảm lãi suất cho vay của các NHTM nói trên diễn ra trong bối cảnh lãi suất huy động liên tục gia tăng gần đây.
 
Ngân hàng luôn đồng hành cùng doanh nghiệp

Chiều tối ngày 24/11/2022, Vietcombank đưa ra thông tin về việc giảm lãi suất cho vay. Theo Vietcombank, trong năm 2020 và 2021, để hỗ trợ và chia sẻ cùng khách hàng trước những khó khăn của dịch Covid-19, Vietcombank đã đi đầu trong việc thực hiện các chính sách giảm lãi suất cho vay, miễn giảm phí dịch vụ dành cho khách hàng tổ chức và khách hàng cá nhân.

Năm 2022, thực hiện chủ trương của Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của NHNN về triển khai các giải pháp thúc đẩy phục hồi và phát triển nền kinh tế, Vietcombank tiếp tục triển khai Chính sách giảm lãi suất cho vay đối với khách hàng. Theo đó, ngân hàng này quyết định giảm lãi suất tới 1,0%/năm đối với các khoản vay VND cho các khách hàng doanh nghiệp và khách hàng cá nhân hiện hữu với thời gian triển khai từ ngày 01/11/2022 đến hết ngày 31/12/2022. Ngân hàng cũng lưu ý, chính sách giảm lãi suất nói trên không áp dụng với các khoản vay chứng khoán, vay kinh doanh bất động sản, vay cầm cố giấy tờ có giá…

Đây là những hành động thiết thực, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Vietcombank trong việc chủ động, tiên phong thực hiện các chính sách điều hành của Chính phủ, của NHNN, nỗ lực vì mục tiêu phục hồi và phát triển kinh tế của đất nước.

Tiếp đó, ngày 28/11/2022, HDBank đã công bố giảm lãi suất cho hơn 43.000 khách hàng ở nhiều lĩnh vực kinh doanh nhằm tiếp tục mang đến những giải pháp góp phần phục hồi và phát triển nền kinh tế. Theo đó, từ ngày 01/11/2022 đến ngày 31/12/2022, HDBank giảm lãi suất cho vay lên đến 3,5%/năm đối với khách hàng cá nhân và doanh nghiệp ở các nhóm ngành, nghề khác nhau, với số tiền giảm lãi suất lên tới 120 tỷ đồng.

HDBank là một trong nhóm các ngân hàng hàng đầu cam kết giảm lãi suất cho vay VND đối với khách hàng, nhằm thực hiện chủ trương của Quốc hội, Chính phủ và NHNN hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
 

Với tinh thần đồng hành, chia sẻ, trách nhiệm cao với người dân, doanh nghiệp và xã hội, một số NHTM đã tiên phong giảm lãi suất cho vay (Nguồn: Internet)
 

Cụ thể, đối với khách hàng cá nhân, HDBank thực hiện giảm lãi suất cho khách hàng vay sản xuất, kinh doanh và kinh tế nông nghiệp, nông thôn với mức lãi suất giảm từ 0,5% - 3,5%/năm. HDBank ước tính, sẽ có 38.000 khách hàng cá nhân trên cả nước với 45.000 khoản vay được giảm lãi suất.

Đối với khách hàng doanh nghiệp, HDBank giảm lãi suất giảm từ 0,5 - 2,5%/năm với khách hàng thuộc các lĩnh vực: Xuất nhập khẩu; tại các khu chế xuất - khu công nghiệp; nông nghiệp; giao thông vận tải; khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ, siêu nhỏ; công nghiệp chế biến; chế tạo; du lịch; giáo dục - đào tạo; dịch vụ thông tin; lưu trú ăn uống. Theo đó, sẽ có hơn 5.000 khách hàng doanh nghiệp trên cả nước với gần 10.000 khoản vay sẽ được giảm lãi suất.

Như vậy, sẽ có hơn 43.000 khách hàng cá nhân và doanh nghiệp trên cả nước với 55.000 khoản vay sẽ được giảm lãi suất với số tiền lên tới 120 tỷ đồng. Bên cạnh đó, HDBank miễn, giảm các loại phí kèm theo như phí cam kết rút vốn, phí trả nợ trước hạn cho khách hàng.

Năm 2020 và 2021, HDBank đã tiên phong triển khai các chương trình miễn giảm lãi suất và phí dịch vụ cho khách hàng ở một số lĩnh vực chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi dịch Covid-19 và cả nhóm khách hàng tại khu vực bị phong tỏa, giãn cách kéo dài theo Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 31/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ về các biện pháp cấp bách trong quá trình phòng, chống dịch Covid-19, với tổng dư nợ 42.000 tỷ đồng, tương ứng với số lượng hơn 18.000 khách hàng.

Đợt giảm lãi suất năm 2022 của HDBank là hoạt động ý nghĩa tiếp tục khẳng định nỗ lực của HDBank trong việc thực hiện chủ trương của Chính phủ, của NHNN, góp phần phục hồi và phát triển nền kinh tế.

Mới đây, ngày 01/12/2022, Agribank cũng cho biết, thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH2015 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, cùng việc triển khai hỗ trợ lãi suất 2% theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 của Chính phủ về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, từ ngày 01/12/2022 đến ngày 31/12/2022, Agribank tiếp tục giảm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng khôi phục, phát triển sản xuất, kinh doanh.

Theo đó, nhằm tiếp tục hỗ trợ khách hàng doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh đang gặp vướng mắc, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP, bằng nguồn lực của mình, Agribank chủ động giảm tiếp 20% so với lãi suất cho vay đang áp dụng đối với dư nợ bằng đồng Việt Nam tại thời điểm 30/11/2022. Đối với dư nợ phát sinh từ ngày 01/12/2022 đến ngày 31/12/2022, Agribank giảm tối đa 20% so với mặt bằng lãi suất đang áp dụng với từng đối tượng, lĩnh vực.

Ngoài ra, khách hàng doanh nghiệp, cá nhân có dư nợ bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi và giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư số 01/2020/TT-NHNN ngày 13/3/2020 của Thống đốc NHNN quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19. Các cá nhân, tổ chức có mục đích vay vốn kinh doanh xăng dầu… cũng được áp dụng chính sách giảm lãi suất này.

Theo Agribank, chia sẻ khó khăn với người dân, doanh nghiệp, năm 2022, Agribank chủ động triển khai các chương trình tín dụng ưu đãi hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng dịch Covid-19, khách hàng doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhỏ và vừa với tổng quy mô 160.000 tỷ đồng; cùng với đó là chính sách miễn phí thanh toán trong nước với tất cả khách hàng; dành 600 tỷ đồng triển khai các hoạt động an sinh xã hội trong cả nước.

Ước tính trong năm 2022, Agribank tiết giảm khoảng 2.000 tỷ đồng để hỗ trợ giảm lãi suất cho 2,2 triệu khách hàng. Đây là nỗ lực của Agribank trong bối cảnh mặt bằng lãi suất ở mức cao như hiện nay, thể hiện trách nhiệm của NHTM Nhà nước nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, NHNN triển khai đồng bộ các giải pháp tháo gỡ khó khăn, góp phần phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

NHTM cổ phần Á Châu (ACB) cũng vừa cho biết, đứng trước nhu cầu về dòng tiền sản xuất cho mùa vụ cuối năm, ACB đã đưa ra các giải pháp hỗ trợ giúp khách hàng cá nhân và doanh nghiệp như giảm lãi vay, chuẩn bị sẵn sàng hạn mức tín dụng và các ưu đãi về phí.

Đây là sự đồng hành của ACB cùng khách hàng vượt qua khó khăn, nắm bắt cơ hội kinh doanh để giúp cá nhân, doanh nghiệp nhanh chóng khôi phục năng lực phát triển.

Cụ thể, từ ngày 06/12/2022 đến ngày 31/01/2023, đối với khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp hiện đang có khoản vay và có giao dịch chính tại ACB (bao gồm giao dịch tài khoản, thẻ tín dụng, thanh toán quốc tế và bảo lãnh) sẽ được giảm 1%/năm cho lãi vay.

Mức giảm lãi suất vay này cũng được áp dụng cho khách hàng đang có khoản vay đến kỳ tái định lãi suất và khoản vay giải ngân mới.

Đối với khách hàng mới chọn ACB làm ngân hàng giao dịch chính trong hoạt động kinh doanh và đang có nhu cầu vay vốn sản xuất, kinh doanh thời điểm cuối năm, ACB cũng chuẩn bị một hạn mức tín dụng 4.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi giảm 1%/năm để giải ngân cho các khoản vay phù hợp với yêu cầu và quy định của ngân hàng.

Đáng chú ý, động thái giảm lãi suất cho vay của các NHTM nói trên diễn ra trong bối cảnh lãi suất huy động liên tục gia tăng gần đây.

Nhiều ngân hàng hiện nay cũng điều chỉnh, nâng mức lãi suất tiết kiệm cao trên ngưỡng 9,5%/năm ở nhiều kỳ hạn: NHTM cổ phần Sài Gòn (SCB), NHTM cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB), NHTM cổ phần Kiên Long (Kienlongbank), NHTM cổ phần Hàng Hải Việt Nam (MSB)... Những ngân hàng có mức lãi suất cao nhất thị trường kỳ hạn 6 tháng có thể kể đến SCB, KienlongBank, NHTM cổ phần Quốc Dân (NCB)… Với kỳ hạn 12 tháng, nhiều ngân hàng trả lãi cao trên 9% như: SCB 9,65%/năm; NCB 9,5%/năm; NHTM cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) 9,3%/năm... NCB còn tặng thêm 0,2% lãi suất cho khách hàng lần đầu gửi tiết kiệm tại NCB (áp dụng gửi trực tuyến).

Với nhóm NHTM nhà nước (Big 4), lãi suất cao nhất hiện nay thuộc về VietinBank là 8,2%/năm, áp dụng cho các khoản tiền gửi trực tuyến tại kỳ hạn 12 tháng, 13 tháng, 18 tháng, 24 tháng; tại Vietcombank là 7,4%/năm, tại NHTM cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và Agribank là 7,9%/năm.

Với hình thức gửi tiết kiệm tại quầy, lãi suất của nhóm Big 4 khá giống nhau, đều cao nhất là 7,4%/năm. Như vậy, chênh lệch lãi suất giữa các ngân hàng tư nhân lớn và nhóm quốc doanh hiện vào khoảng 1 - 2%, tùy từng kỳ hạn và hình thức gửi.

Theo cập nhật mới nhất từ NHNN, sau khi giảm 02 tháng liên tiếp, tiền gửi của khách hàng tại hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) đã tăng trở lại, thêm hơn 106.000 tỷ đồng trong tháng 9/2022. Cụ thể, tiền gửi của khách hàng tổ chức kinh tế tăng mạnh thêm gần 105.000 tỷ đồng so với cuối tháng 8/2022, đạt 5,78 triệu tỷ đồng. Trong khi đó, tiền gửi của dân cư chỉ tăng thêm 1.436 tỷ đồng, đạt 5,63 triệu tỷ đồng.

Ưu tiên kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ

Từ đầu năm tới nay, tình hình thế giới và trong nước có nhiều biến động khó lường, điều hành chính sách tiền tệ của NHNN đứng trước nhiều khó khăn, thách thức, trong khi phải vừa đảm bảo hỗ trợ phục hồi và tăng trưởng kinh tế, vừa kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá, đảm bảo an toàn hệ thống...

Trong 8 tháng đầu năm 2022, lãi suất trên thế giới tăng nhanh. Nhiều ngân hàng trung ương (NHTW) điều chỉnh tăng nhanh và mạnh lãi suất điều hành. Trong nước, áp lực lạm phát gia tăng. Trước bối cảnh đó, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp.

Tuy nhiên, lạm phát toàn cầu vẫn ở mức cao, 9 tháng đầu năm đã có khoảng 70 NHTW tăng lãi suất với 292 lượt tăng trong đó Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã 05 lần điều chỉnh tăng lãi suất mục tiêu lên mức 3 - 3,25%/năm, dự báo còn tiếp tục tăng trong các tháng cuối năm 2022 và năm 2023, đồng USD lên giá mạnh, gia tăng áp lực lên mặt bằng lãi suất và tỷ giá trong nước, tạo sức ép lên lạm phát.

Trong bối cảnh có nhiều yếu tố không thuận lợi từ cả thị trường trong nước và quốc tế, để tiếp tục triển khai đồng bộ các biện pháp, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ, đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng, NHNN đã điều chỉnh tăng đồng bộ các mức lãi suất, cụ thể: (i) Tăng 02 lần các mức lãi suất điều hành với tổng mức tăng 2% và 02 lần lãi suất tiền gửi tối đa bằng VND kỳ hạn dưới 6 tháng tại TCTD (ngày 23/9 và ngày 25/10/2022) với mức tăng tăng 0,8 - 2%/năm; (ii) Tăng 1%/năm lãi suất cho vay tối đa bằng VND đối với một số lĩnh vực ưu tiên (vào ngày 25/10/2022).

Trần lãi suất tiền gửi được nới lên giúp lãi suất thực duy trì dương, tiếp tục thu hút lượng tiền gửi vào hệ thống ngân hàng, đảm bảo thanh khoản cho chính TCTD do tỷ lệ dư nợ tín dụng/tiền gửi bằng VND đã ở mức cao, tiềm ẩn rủi ro thanh khoản; nguồn vốn mới giúp hệ thống ngân hàng có thể đáp ứng nhu cầu vay mới, hỗ trợ quá trình phục hồi kinh tế.

Trước tình hình tác động từ bên ngoài dịu bớt, thanh khoản của hệ thống các TCTD cải thiện hơn, ngày 05/12/2022, NHNN đã quyết định điều chỉnh chỉ tiêu tín dụng định hướng năm 2022 thêm khoảng 1,5 - 2% cho toàn hệ thống các TCTD. Nguyên tắc điều chỉnh tăng chỉ tiêu tín dụng cho các TCTD theo hướng, các TCTD có thanh khoản tốt hơn, lãi suất thấp hơn sẽ được tăng trưởng tín dụng cao hơn.

Thống đốc NHNN yêu cầu các TCTD cân đối vốn phù hợp để cấp tín dụng, tập trung vốn vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, nhất là lĩnh vực ưu tiên như nông nghiệp nông thôn, xuất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa, công nghiệp phụ trợ…, các động lực tăng trưởng theo đúng chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Việc mở rộng tín dụng đi đôi với việc kiểm soát rủi ro kỳ hạn để đảm bảo thanh khoản, an toàn hoạt động, đảm bảo khả năng chi trả cho doanh nghiệp và người dân, nhất là dịp Tết Nguyên đán. Thống đốc cũng yêu cầu NHNN theo dõi sát diễn biến tình hình, có giải pháp hỗ trợ thanh khoản kịp thời qua các kênh, trường hợp cần thiết hỗ trợ với kỳ hạn dài hơn, kể cả kéo dài thời hạn qua Tết để các TCTD yên tâm hơn khi cấp tín dụng.

Đây là những giải pháp linh hoạt trong tình hình hiện nay. Thời gian tới, NHNN cho biết sẽ bám sát những dự báo, diễn biến tình hình của hệ thống các TCTD, đặc biệt là diễn biến của lạm phát để xây dựng chỉ tiêu định hướng và các giải pháp điều hành tiền tệ, tín dụng phù hợp theo đúng chủ trương của Chính phủ.

Theo đó, NHNN tiếp tục chỉ đạo TCTD tập trung tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên, các ngành hàng trọng yếu, tín dụng đối với một số dự án trọng điểm quốc gia; kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản, chứng khoán, các dự án BOT, BT giao thông; tăng cường quản lý rủi ro đối với cho vay phục vụ đời sống, tín dụng tiêu dùng. Trong đó, tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản được kiểm soát trên tinh thần không siết chặt một cách bất hợp lý theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 13/CT-TTg; theo dõi sát tình hình cấp tín dụng đối với ngành lĩnh vực, nhất là các lĩnh vực thiết yếu như xăng dầu, một số mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực..., nắm bắt kịp thời các khó khăn, vướng mắc để có các giải pháp xử lý phù hợp; tiếp tục triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2% theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP và có các đề xuất phù hợp để góp phần tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực ngân sách cho các chính sách hỗ trợ nền kinh tế; tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện tốt các chương trình, chính sách tín dụng ưu đãi theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ; đẩy mạnh triển khai nhiệm vụ của ngành Ngân hàng trong các Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số theo quyết định phê duyệt của cơ quan có thẩm quyền.

Để vượt qua khó khăn trong giai đoạn hiện nay và dự báo năm 2023 tình hình kinh tế thế giới còn nhiều diễn biến khó lường, sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến kinh tế trong nước, về phía doanh nghiệp cần cải thiện năng lực quản trị kinh doanh, năng lực tài chính, nâng cao tính minh bạch trong hoạt động để tạo lòng tin với các ngân hàng, đồng thời tích cực nghiên cứu thị trường, các mô hình liên kết, tìm đầu ra cho sản phẩm…

Về phía các ngân hàng, cần tích cực ứng dụng công nghệ, cải cách quy trình thủ tục, rút ngắn thời gian tiếp cận tín dụng, đồng thời phát triển thêm nhiều sản phẩm, dịch vụ mới để phục vụ cho doanh nghiệp. Các ngân hàng cũng cần lắng nghe, chủ động tháo gỡ khó khăn để tăng khả năng tiếp cận tín dụng cho doanh nghiệp.

Ở tầm vĩ mô, Chính phủ cần sớm hoàn thiện hành lang pháp lý để tạo điều kiện cho thị trường vốn phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững, trong đó có thị trường trái phiếu, chứng khoán - đây là những kênh huy động vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế, giúp giảm lệ thuộc vào tín dụng ngân hàng khi nguồn vốn huy động của ngân hàng chủ yếu là kỳ hạn ngắn./.
 
Tuyết Minh
Hà Nội