Tạo bước đột phá trong phát triển của Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam (NHHTX) là xu hướng không thể đảo ngược, đó không chỉ là yêu cầu của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), mà còn là đòi hỏi nội tại trước thực tế hoạt động của NHHTX và sự phát triển nhanh chóng của thị trường tài chính - tiền tệ...
 

Đó là khẳng định của Chủ tịch Hội đồng quản trị NHHTX Nguyễn Quốc Cường trong chỉ đạo hệ thống về định hướng phát triển NHHTX giai đoạn 2021- 2025 và tầm nhìn đến năm 2030.

Trong hệ thống các tổ chức tín dụng Việt Nam, NHHTX  là tổ chức tín dụng hợp tác xã, tiền thân là Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) Trung ương được thành lập ngày 05/8/1995, năm 2013 được chuyển đổi thành NHHTX theo Giấy phép số 166/GP-NHNN ngày 04/6/2013 của Thống đốc NHNN. Theo Luật Các tổ chức tín dụng, NHHTX là ngân hàng của tất cả các QTDND do các QTDND và một số pháp nhân góp vốn thành lập nhằm mục tiêu chủ yếu là liên kết hệ thống, hỗ trợ tài chính, điều hòa vốn trong hệ thống các QTDND. NHHTX hoạt động chủ yếu là điều hòa vốn và thực hiện các hoạt động ngân hàng đối với thành viên là QTDND; thực hiện một số hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác tương tự ngân hàng thương mại sau khi được NHNN chấp thuận bằng văn bản.

Với những trọng trách đã được luật định nêu trên, kể từ khi thành lập đến nay, NHHTX đã không ngừng nỗ lực đổi mới phương thức hoạt động, tạo những bước khác biệt  so với thời kỳ còn  là QTDND Trung ương: Quy mô vốn chủ sở hữu tăng gấp gần 4 lần, từ 1.000 tỷ đồng lên đến gần 4.000 tỷ đồng, tạo lợi thế cho phép NHHTX tăng quy mô huy động vốn và cho vay các QTDND, qua đó phục vụ tốt hơn các QTDND thành viên. Điểm đáng chú ý là các nghiệp vụ chuyên nghiệp hơn, quy trình nghiệp vụ chuẩn hóa và ứng dụng công nghệ tạo ra những sản phẩm mới phục vụ các QTDND tốt hơn. Trong năm 2021, công tác quản trị điều hành được củng cố một bước, đã tập trung xử lý dứt điểm nợ xấu đối với các QTDND tồn đọng từ trước đến nay bằng quỹ dự phòng rủi ro…

Đến nay, quy mô tổng tài sản của NHHTX tăng gần ba lần so với thời điểm mới thành lập năm 2013, là cơ sở để thực hiện tốt vai trò điều hòa nguồn vốn cho các QTDND. Trong một vài năm gần đây, trên thị trường tiền tệ, nguồn vốn gia tăng, thể hiện lãi suất tiền gửi/vay trên thị trường liên ngân hàng có xu hướng giảm sâu, đối với phân khúc thị trường của QTDND thì nguồn tiền gửi của các QTDND tại NHHTX ngày càng gia tăng, trong khi đó nhu cầu vay vốn của các QTDND từ NHHTX ngày càng giảm; với bối cảnh thị trường như hiện nay, điều này gây áp lực không nhỏ đối với NHHTX trong việc cân đối nguồn vốn và sử dụng vốn.
 

 

Bên cạnh việc thực hiện nhiệm vụ điều hòa vốn, với vai trò là tổ chức đầu mối hỗ trợ hệ thống QTDND, NHHTX đã không ngừng xây dựng và phát triển các sản phẩm, dịch vụ mới, ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ nhằm hỗ trợ hoạt động của các QTDND đáp ứng nhu cầu các thành viên. Nhất là về dịch vụ thanh toán, hệ thống chuyển tiền nội bộ của NHHTX luôn được duy trì hoạt động ổn định nhằm phục vụ tốt cho công tác điều hòa vốn trong hệ thống ngân hàng và công tác điều hòa vốn giữa NHHTX với QTDND. Đến nay, mạng lưới thanh toán của hệ thống ngân hàng điện tử (CF-eBank) có trên 700 điểm, gồm: 32 chi nhánh, 66 phòng giao dịch và hơn 580 QTDND tham gia liên kết thanh toán. Giao dịch chuyển tiền đi và đến của các QTDND qua hệ thống CF-eBank của NHHTX đều có chuyển biến tích cực về cả số lượng và doanh số giao dịch, góp phần phục vụ tốt công tác điều hòa vốn trong hệ thống NHHTX và công tác điều hòa vốn giữa NHHTX với QTDND. Riêng trong năm 2021, số giao dịch chuyển tiền đi qua hệ thống CF-eBank tăng đáng kể, đạt trên 700 nghìn món, với doanh số trên 400 nghìn tỷ đồng; giao dịch đến đạt trên 600 nghìn món, với doanh số khoảng 384 nghìn tỷ đồng. Trong đó, giao dịch chuyển tiền đi, đến của các QTDND thành viên đạt khoảng 300 nghìn món, với doanh số trên 25 nghìn tỷ đồng.

Trong giai đoạn 2020 - 2021, NHHTX tập trung vào đổi mới công nghệ; đẩy mạnh triển khai sản phẩm thấu chi tài khoản thanh toán tới các QTDND thành viên tham gia hệ thống CF-eBank nhằm thúc đẩy hoạt động thanh toán của hệ thống, đồng thời hỗ trợ về nguồn vốn thiếu hụt tạm thời của các QTDND thành viên. Tính đến ngày 31/10/2021, NHHTX đã cấp hạn mức thấu chi tài khoản thanh toán năm 2021 cho 366 QTDND thành viên hệ thống CF-eBank, tổng hạn mức thấu chi được cấp là 469,1 tỷ đồng, với doanh số phát sinh là 3.634 tỷ đồng. Trong bối cảnh tác động của dịch Covid-19, NHHTX đã áp dụng mức phí ưu đãi giảm 50% đối với giao dịch thanh toán qua hệ thống CF-eBank cho khách hàng là tổ chức, cá nhân và QTDND thành viên nhằm hỗ trợ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19. Ngoài ra, các kênh thanh toán điện tử liên ngân hàng và thanh toán đa phương với Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam được duy trì ổn định, đáp ứng nhu cầu chuyển tiền ngày càng tăng của QTDND và khách hàng với ngân hàng ngoài hệ thống. Các giao dịch chuyển tiền đi, đến giữa NHHTX với ngoài hệ thống được kiểm soát, đối chiếu đảm bảo an toàn, chính xác. Trong năm 2021, giao dịch chuyển tiền đi, đến ngoài hệ thống qua kênh thanh toán điện tử liên ngân hàng và thanh toán đa phương đạt khoảng 530 nghìn món, với doanh số khoảng 340 nghìn tỷ đồng.

Việc cung cấp dịch vụ và mở rộng mạng lưới thanh toán giúp tăng cường mối liên kết giữa NHHTX và các QTDND, tạo điều kiện để các thành viên của hệ thống QTDND và dân cư tại các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa được tiếp cận với các dịch vụ ngân hàng hiện đại, an toàn, thuận tiện, chi phí hợp lý; từ đó, uy tín và vị thế của các QTDND cũng được nâng cao.  Bên cạnh đó, NHHTX còn hỗ trợ đào đạo nâng cao năng lực quản trị điều hành, nghiệp vụ cho các QTDND; cùng với NHNN và Bảo hiểm tiền gửi tham gia xử lý các QTDND trong tình trạng kiểm soát đặc biệt, như một cánh tay kéo dài của NHNN để giám sát hoạt động của các QTDND phát triển an toàn, ổn định.

Có thể thấy, trong gần 10 năm kể từ khi thành lập NHHTX đến nay, NHHTX đã có những bước tiến đáng ghi nhận so với QTDND Trung ương. Tuy nhiên, đối với sự phát triển ngày càng cao của công nghệ thông tin, làn sóng công nghệ 4.0, cùng với lực đẩy của đại dịch Covid-19, hệ thống các ngân hàng thương mại mở ra nhiều sản phẩm, dịch vụ ngân hàng hiện đại, đang chuyển dịch mạnh mẽ sang ngân hàng số, xu thế này đặt ra một yêu cầu lớn, cấp bách đối với NHHTX.  

Trong bối cảnh này, để tồn tại và phát triển, thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ của mình, xây dựng thương hiệu trên thị trường, tăng sự tin tưởng và chia sẻ từ các QTDND thành viên, tạo cơ chế quản lý thanh khoản và định giá sản phẩm hiệu quả; tăng sự hỗ trợ về đào tạo, thanh toán cho các QTDND thành viên, tăng tính liên kết hệ thống QTDND, NHHTX đã và đang tạo sự đột phá mới:

Thứ nhất: Trước mắt, NHHTX đã trình NHNN xin tăng vốn điều lệ, làm cơ sở tăng quy mô hoạt động. Đây là một trong những điều kiện tiên quyết để NHHTX có cơ hội chuyển mình phát triển, là điều kiện để NHHTX có thể đổi mới công nghệ tạo ra những sản phầm, dịch vụ phù hợp đáp ứng tốt cho các QTDND hội viên và khách hàng.

Thứ hai: Song song với việc tăng vốn, dưới sự tài trợ của Chính phủ Canada, NHHTX đã và đang xây dựng Chiến lược Chuyển đổi số và Công nghệ thông tin cho giai đoạn 2021 - 2025 và tầm nhìn đến năm 2030. Chiến lược này sẽ tạo bước đi quan trọng trong sự phát triển của NHHTX, làm thay đổi mô hình kinh doanh, tạo ra sản phẩm, dịch vụ mới, kênh phân phối sản phẩm và sức cạnh tranh về sản phẩm, dịch vụ cũng như giảm giá thành sản phẩm, dịch vụ. Chủ tịch Hội đồng quản trị NHHTX Nguyễn Quốc Cường đã nhấn mạnh tầm quan trọng của chuyển đổi số trong việc hỗ trợ NHHTX thực hiện vai trò là đầu mối cho hệ thống QTDND phát triển an toàn, hiệu quả, bền vững. Chủ tịch Hội đồng quản trị NHHTX Nguyễn Quốc Cường khẳng định, cam kết của Ban lãnh đạo NHHTX sẽ tạo mọi điều kiện, ưu tiên các nguồn lực để NHHTX chuyển đổi số nhanh chóng và hiệu quả.  

 Thực tế, đến tháng 11/2021, NHHTX đã bước đầu đưa vào vận hành hệ thống Mobile Banking và sẽ chính thức đưa ra thị trường vào đầu năm 2022; hệ thống thanh toán nhanh kết nối qua cổng thanh toán quốc gia Napas và cổng thanh toán của NHNN cũng như chuyển đổi thẻ chip theo đúng lộ trình của NHNN đã đưa ra. NHHTX cũng dự kiến năm 2022, sẽ đưa vào giải pháp an toàn bảo mật cao nhất và cho phép các thành viên của QTDND có thể mở tài khoản giống như khách hàng của các ngân hàng thương mại khi tham gia sử dụng ứng dụng trên Internet và điện thoại di động. Dịch vụ thẻ của NHHTX cũng đầy đủ tính năng và sử dụng như thẻ tín dụng nội địa và đã được Napas chấp thuận. NHHTX sẽ trở thành cổng thanh toán cho các QTDND. 

Thứ ba: Công tác củng cố nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cũng đã được đặt ra, bởi con người là yếu tố quyết định của sự thành công. Cùng với việc đánh giá cơ cấu tổ chức, nâng cấp hệ thống quản trị nội bộ, tái cơ cấu tổ chức để phù hợp với Chiến lược của Ngành cũng như Chiến lược phát triển tài chính toàn diện quốc gia và để đảm bảo một cơ cấu tổ chức vận hành hiệu quả hướng tới sứ mệnh và giá trị cốt lõi của NHHTX, đó là “luôn đồng hành, hỗ trợ sự phát triển cho các QTDND thành viên; chia sẻ và cung cấp dịch vụ tài chính - ngân hàng hiện đại, tốt nhất cho các QTDND và khách hàng; cam kết mang lại giá trị tốt nhất cho các thành viên; tạo lập môi trường chuyên nghiệp, thân thiện, cơ hội phát triển nghề nghiệp và lợi ích xứng đáng cho mọi nhân viên”, NHHTX đã đổi mới tư duy trong công tác đào tạo nguồn nhân lực: đào tạo liên tục, nâng cao chất lượng cán bộ để có thể vận hành tốt công nghệ ngân hàng hiện đại, tạo ra những sản phẩm, dịch vụ riêng có phù hợp với đặc điểm khách hàng của mình, có thể đứng vững và cạnh tranh trên thị trường. Đây cũng chính là điều kiện quan trọng để thực hiện chuyển đổi số thành công, tạo dựng thương hiệu cho NHHTX trên thị trường tiền tệ trong những năm tiếp theo.

Những bước đột phá này tạo ra sự đổi mới rất cần sự hỗ trợ tích cực hơn nữa của cơ quan quản lý nhà nước trong việc tập trung hoàn thiện hành lang pháp lý cho hệ thống QTDND và NHHTX, tạo điều kiện thuận lợi cho NHHTX và QTDND hoạt động đúng với mục đích ban đầu là tương trợ các thành viên phát triển sản xuất kinh doanh và đời sống, để khai thác tốt nhất nguồn vốn tại chỗ và cho vay tại chỗ, đặc biệt là nhằm hướng đến mục tiêu Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đưa ra là phát triển các dịch vụ tài chính sâu, rộng, phủ khắp các vùng, phục vụ thành viên, bà con nông dân những nơi có QTDND và NHHTX hoạt động.  

Ngoài ra, vai trò của Hiệp hội QTDND cũng không thể thiếu trong quá trình phát triển này, đó là ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Hiệp hội QTDND Nguyễn Quốc Cường cũng là Chủ tịch Hội đồng quản trị NHHTX. Bởi, Hiệp hội QTDND là tổ chức xã hội - nghề nghiệp của NHHTX và các QTDND, có trách nhiệm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các hội viên, tuyên truyền phổ biến các chính sách mới tới hội viên và phản ánh kịp thời tới cơ quan quản lý nhà nước về những khó khăn, vướng mắc khi triển khai cơ chế chính sách trong quá trình họat động của các hội viên; đồng thời, hỗ trợ đào tạo, tư vấn cho hội viên và cũng là tổ chức liên kết hệ thống. Các hoạt động của Hiệp hội QTDND đã và đang hướng tới thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, tăng cường tính liên kết hệ thống, không ngừng hỗ trợ đào tạo các QTDND nâng cao năng lực quản trị điều hành, hướng các QTDND hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, hỗ trợ thành viên, góp phần đẩy lùi nạn tín dụng đen và hỗ trợ phát triển kinh tế địa phương, xóa đói giảm nghèo.   

Chủ tịch Hội đồng quản trị NHHTX Nguyễn Quốc Cường khẳng định: “Tạo bước đột phá trong phát triển của NHHTX là xu hướng không thể đảo ngược, đó không chỉ là yêu cầu của Chính phủ và NHNN, mà còn là đòi hỏi nội tại trước thực tế hoạt động của NHHTX và sự phát triển nhanh chóng của thị trường tài chính - tiền tệ”. Để thành công trong bước đột phá này, thực hiện sứ mệnh NHNN giao cho, là công cụ hữu hiệu của NHNN hỗ trợ hệ thống QTDND hoạt động an toàn, ổn định và đặc biệt là hỗ trợ hiệu quả cho các thành viên QTDND, ngoài sự hỗ trợ và chỉ đạo sát sao của NHNN, các cấp ủy, chính quyền địa phương, sự nỗ lực quyết tâm chính trị cao của Ban lãnh đạo cùng hơn 2.000 cán bộ, nhân viên của NHHTX còn rất cần sự ủng hộ, chung tay, thấu hiểu của gần 1.200 QTDND thành viên trong quá trình phát triển này. 
 

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. NHHTX hỗ trợ QTDND chuyển đổi số - Website NHHTX.

2. Vai trò của NHHTX trong phát triển tài chính toàn diện - Website Hiệp hội QTDND.

3. Báo cáo khảo sát của DID năm 2018.