Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh tỉnh An Giang luôn bám sát chỉ đạo của NHNN Việt Nam, tích cực triển khai đến các tổ chức tín dụng (TCTD) trên địa bàn tỉnh thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của ngành Ngân hàng theo chủ trương của Chính phủ, định hướng của NHNN Việt Nam và Kế hoạch số 298/KH-UBND của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh An Giang, trong đó tập trung đẩy mạnh hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt...
Theo đó, các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh An Giang đã thực hiện chuyển đổi số về quy trình và kênh giao tiếp, mang lại trải nghiệm mới cho khách hàng, như: LiveBank của Ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) Tiên Phong (TPBank); không gian giao dịch công nghệ số - Vietcombank Digital Lab của NHTMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank); ứng dụng trợ lý ảo Chatbot của NHTMCP Quân đội (MB), NHTMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) với ứng dụng ngân hàng số Timo... Ngoài ra, nhiều ngân hàng hợp tác với doanh nghiệp Fintech để triển khai ứng dụng thanh toán di động, ví điện tử, cổng thanh toán,… qua đó cho phép khách hàng dễ dàng thực hiện giao dịch thanh toán hằng ngày (trả tiền taxi, điện, nước, viễn thông, học phí, viện phí, chuyển tiền,…) từ điện thoại, máy tính có kết nối Internet mà không cần đến phòng giao dịch ngân hàng; tạo thuận lợi cho khách hàng ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa được tiếp cận dịch vụ tài chính.
Để các sản phẩm ngân hàng số nhanh chóng phát triển trên thị trường, các NHTM trên địa bàn tỉnh An Giang đã tăng cường công tác tuyên truyền, phối hợp đào tạo, nâng cao kỹ năng ứng dụng công nghệ, ngân hàng số cho toàn thể cán bộ, công nhân viên (CBCNV) qua hình thức đào tạo online các sản phẩm, dịch vụ của ngân hàng, các chương trình ưu đãi dành cho khách hàng, đồng thời, triển khai cho CBCNV ngân hàng trải nghiệm sản phẩm, dịch vụ trước khi triển khai rộng rãi trên thị trường. Nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng ứng dụng về thương mại điện tử, ngân hàng số cho từng khách hàng đến giao dịch, yêu cầu mỗi CBCNV ngân hàng phải có trách nhiệm tuyên truyền với khách hàng qua các ấn phẩm, giới thiệu, quảng bá sản phẩm, dịch vụ với các hình thức khác nhau, lấy khách hàng làm trung tâm, gia tăng trải nghiệm của khách hàng nhằm hướng khách hàng thanh toán không dùng tiền mặt.
Bên cạnh đó, các ngân hàng đẩy mạnh liên kết, phối hợp với Kho bạc Nhà nước, các trường học, bệnh viện, điện lực, công ty cấp nước,… thực hiện các chính sách thu hộ; giới thiệu, khuyến khích khách hàng thực hiện giao dịch trực tuyến trong các hoạt động thanh toán viện phí, học phí, ăn uống, mua sắm, du lịch,…; triển khai giới thiệu các chính sách, sản phẩm của ngân hàng liên kết với các sàn thương mại điện tử lớn, như: Lazada, Shopee, Tiki… để tạo sự đa dạng, tiện ích, đáp ứng đầy đủ nhu cầu thanh toán của khách hàng.
Tính đến ngày 30/11/2021, toàn tỉnh An Giang có 61 TCTD, 14 chi nhánh cấp 2, 3 và 136 phòng giao dịch, 157 điểm giao dịch, 24 điểm giới thiệu dịch vụ của quỹ tín dụng nhân dân đang hoạt động lĩnh vực trung gian tài chính. Với mạng lưới ngân hàng phủ kín 156 xã, phường, thị trấn của tỉnh, đã tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận nhanh chóng các dịch vụ ngân hàng để phục vụ đời sống hằng ngày.
Bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp đã làm thay đổi đáng kể nhận thức và thói quen của một bộ phận người dân Việt Nam về giao dịch trên nền tảng số… nhằm thích nghi với hoạt động phòng, chống dịch bệnh. Vì vậy, trong năm qua, hoạt động ngân hàng số ở Việt Nam nói chung và tỉnh An Giang nói riêng đã phát triển vượt trội. Đến ngày 30/11/2021, toàn tỉnh An Giang có 1.253.407 tài khoản ngân hàng đang hoạt động, tăng 148.181 tài khoản, tăng 13,4% so với cuối năm 2020. Thẻ (ATM, thẻ tín dụng) tăng 227.460 thẻ, tăng 25,7% so với cùng kỳ năm 2020, đạt 1.112.231 thẻ; Internet Banking/Mobile Banking tăng 93,4%, tương ứng tăng 230.249 tài khoản tham gia so với năm 2020. Đặc biệt, doanh số chuyển tiền qua Internet Banking, ví điện tử tăng cao, cụ thể: Doanh số chuyển tiền qua Internet Banking tăng 290,4% về số lượng và tăng hơn 7 lần về giá trị so với năm 2020, tương ứng đạt 4.042.874 món và 111.200 tỷ đồng trong năm 2021; doanh số chuyển tiền qua ví điện tử đạt 129.334 món, tăng 62,8% so với cuối năm 2020 và xét về giá trị đạt 836 tỷ đồng trong năm 2021, tăng hơn 5 lần so với cuối năm 2020.
Khách hàng giao dịch với ngân hàng Agribank An Giang
Hệ thống ATM đã lắp đặt ở thành phố, thị xã và các huyện trong tỉnh An Giang; chất lượng phục vụ khá an toàn, thuận lợi cho việc trả lương qua tài khoản; song song đó, NHNN đã tổ chức triển khai thực hiện kết nối liên thông thanh toán qua POS của các ngân hàng thành viên, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thẻ khi thực hiện giao dịch.
Ngoài ra, các đơn vị tham gia hệ thống thanh toán luôn tuân thủ các quy định, quy trình nghiệp vụ, bảo đảm an toàn cho khách hàng thanh toán qua chi nhánh, luôn bảo mật thông tin khách hàng một cách tuyệt đối. Cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ cho công tác thanh toán ngày càng hiện đại đáp ứng yêu cầu thanh toán nhanh và chính xác. Các ngân hàng liên kết thanh toán thẻ có trách nhiệm hơn trong việc giải quyết sự cố, khiếu nại của khách hàng trong thời gian sớm nhất. Đồng thời, rút ngắn thời gian tra soát để sớm hoàn tiền lại cho khách hàng khi có xảy ra sự cố.
Hoạt động thanh toán của các tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh An Giang
(Nguồn: Tác giả tổng hợp số liệu từ báo cáo của các TCTD trên địa bàn)
Kết quả tích cực nói trên cho thấy, người dân đã thay đổi thói quen dùng tiền mặt sang thích ứng công nghệ số, ngân hàng số, góp phần thực hiện Đề án “Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025” của Chính phủ. Vừa qua, NHNN đã chính thức cấp phép triển khai thí điểm dùng tài khoản viễn thông thanh toán cho các hàng hóa, dịch vụ có giá trị nhỏ (Mobile-Money) cho VNPT và Mobifone, điều này sẽ góp phần phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt đến từng vùng miền, đặc biệt là vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa.
Bên cạnh những thuận lợi, vẫn còn nhiều khó khăn trong triển khai thực hiện chuyển đổi số như người dân còn thói quen sử dụng tiền mặt khi thanh toán, nhiều đơn vị nhận thanh toán (các cửa hàng kinh doanh nhỏ lẻ, các đơn vị trường học, bệnh viện, các đơn vị chi trả an sinh xã hội…) vẫn chưa nhận thấy được sự tiện ích khi tham gia thanh toán qua ngân hàng nên chưa sử dụng dịch vụ hoặc các đơn vị đã sử dụng nhưng chưa thực sự quan tâm, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, khuyến khích khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán điện tử tại đơn vị nên chưa đạt hiệu quả cao.
Thời gian tới, trên cơ sở định hướng của NHNN Việt Nam, NHNN chi nhánh tỉnh An Giang tiếp tục triển khai và tạo điều kiện thuận lợi cho các TCTD trên địa bàn đẩy mạnh việc mở rộng lắp đặt hệ thống ATM và hệ thống thanh toán POS ở địa bàn nông thôn và miền núi để đẩy mạnh công tác thanh toán không dùng tiền mặt trên cơ sở ứng dụng công nghệ, tạo thuận lợi cho người dân vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa tiếp cận được dịch vụ…
NHNN chi nhánh tỉnh An Giang tiếp tục phối hợp với các sở, ban, ngành trên địa bàn triển khai có hiệu quả Đề án Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025; triển khai có hiệu quả Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030; triển khai thí điểm dùng tài khoản viễn thông để thanh toán cho các dịch vụ có giá trị nhỏ (Mobile-Money). Tăng cường công tác đảm bảo an ninh, an toàn trong thanh toán điện tử; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về thanh toán không dùng tiền mặt, giáo dục tài chính; tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh An Giang tiếp tục chỉ đạo các cấp chính quyền địa phương; các sở, ban, ngành trong tỉnh phối hợp cùng hệ thống ngân hàng trên địa bàn tuyên truyền, khuyến khích người dân an tâm sử dụng thanh toán qua ngân hàng vì đây là kênh thanh toán hiện đại, an toàn và tiện ích, nhằm từng bước mở rộng việc thanh toán không dùng tiền mặt trong dân cư theo chủ trương của Chính phủ, thay đổi thói quen sử dụng tiền mặt khi thanh toán.
ThS. Trần Trọng Triết
Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh An Giang