Trong 8 lần Ban Chỉ đạo cải cách hành chính (CCHC) của Chính phủ đánh giá kết quả thực hiện Chương trình tổng thể CCHC giai đoạn 2011 - 2020 theo chỉ số Par-Index, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã được xếp ở vị trí dẫn đầu liên tiếp 5 năm (2016, 2017, 2018, 2019) "1" trong số các bộ, ngành Trung ương.

Có thể nói, đây là thành tích rất tự hào của ngành Ngân hàng với vai trò, vị thế của một ngành trọng yếu, huyết mạch của nền kinh tế và cũng là vinh dự của Văn phòng NHNN với vai trò đầu mối tổ chức triển khai công tác CCHC trong ngành Ngân hàng. 
 

Tháng 12/2020, NHNN đã tổ chức Hội nghị trực tuyến tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình tổng thể CCHC Nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 theo Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08/11/2018 của Chính phủ. Đến dự và chủ trì Hội nghị, đồng chí Trương Hòa Bình - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Trưởng ban Chỉ đạo CCHC của Chính phủ đã biểu dương những kết quả tích cực đã đạt được của NHNN và ngành Ngân hàng trong suốt 10 năm triển khai thực hiện Chương trình tổng thể CCHC Nhà nước giai đoạn 2011 - 2020. Phó Thủ tướng Thường trực đã đánh giá cao những kết quả nổi bật về CCHC của ngành Ngân hàng, chính là minh chứng của sự chỉ đạo quyết liệt, mạnh mẽ, liên tục, sự thống nhất từ nhận thức đến hành động của cấp ủy, lãnh đạo cũng như toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành Ngân hàng.
 

Trong suốt những năm qua, với nhiệm vụ đầu mối tham mưu triển khai công tác CCHC trong toàn Ngành, Văn phòng NHNN đã tập trung nghiên cứu đề xuất các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp để cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ trong Chương trình tổng thể CCHC Nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 theo Nghị quyết số 30c/NQ-CP của Chính phủ; từ đó, tham mưu xây dựng kế hoạch CCHC của NHNN trong từng giai đoạn 5 năm và hằng năm với các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, tổ chức triển khai quyết liệt, đồng bộ với các mục tiêu: (i) Hoàn thiện thể chế về các lĩnh vực hoạt động ngân hàng đảm bảo đồng bộ, minh bạch góp phần cải thiện môi trường kinh doanh; (ii) Đẩy mạnh hiện đại hóa các lĩnh vực hoạt động ngân hàng, hiện đại hóa phục vụ chỉ đạo, điều hành và hoạt động hành chính; (iii) Tiếp tục cải cách mạnh mẽ tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức; (iv) Chủ động phối hợp, hỗ trợ các bộ, ngành thực hiện các chương trình cải cách.
 

Những kết quả nổi bật trong công tác CCHC giai đoạn 2011 - 2020
 

Nhờ sự quyết tâm trong tổ chức triển khai cùng với sự nỗ lực, tích cực chung của các đơn vị trong toàn Ngành, cả 6 lĩnh vực thuộc Chương trình tổng thể CCHC Nhà nước đều đạt được những kết quả rõ nét tích cực. 
 

Về cải cách, hoàn thiện thể chế, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật được ban hành đã tạo môi trường pháp lý minh bạch, an toàn, lành mạnh và hiệu quả cho hoạt động ngân hàng; tăng cường kỷ cương, kỷ luật trên thị trường tiền tệ; tạo thuận lợi cho hoạt động của TCTD theo các quy luật kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
 

Khuôn khổ điều hành chính sách tiền tệ ngày càng hoàn thiện đáp ứng mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định giá trị đồng tiền, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, tạo điều kiện nâng cao hiệu quả huy động và phân bổ nguồn vốn của nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng bền vững; chính sách tín dụng tiếp tục được hoàn thiện, tạo thuận lợi cho TCTD và khách hàng tiếp cận vốn vay, khơi thông nguồn vốn tín dụng cho nền kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho các khu vực sản xuất kinh doanh, hỗ trợ đắc lực chuyển dịch cơ cấu và chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế, khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn.
 

Về cải cách thủ tục hành chính, tính đến hết năm 2015, NHNN đã cơ bản hoàn thành việc thực thi các phương án đơn giản hóa theo Nghị quyết số 60/NQ-CP ngày 17/12/2010 của Chính phủ về việc đơn giản hóa thủ tục hành chính thuộc phạm vi chức năng quản lý của NHNN theo kết quả Đề án 30 của Thủ tướng Chính phủ. Từ năm 2018, Văn phòng NHNN tiếp tục làm đầu mối xây dựng phương án cắt giảm, đơn giản hóa 80 trên tổng số 257 điều kiện (đạt tỷ lệ 31%). 
 

Công tác kiểm soát thủ tục hành chính thường xuyên được chú trọng, đảm bảo nguyên tắc kiểm soát toàn bộ các văn bản có quy định thủ tục hành chính; các yêu cầu, điều kiện thủ tục hành chính được quy định rõ ràng, dễ thực hiện, đáp ứng yêu cầu cắt giảm tối đa; các thủ tục sau khi sửa đổi, bổ sung được công bố công khai, kịp thời trên Cổng Dịch vụ công quốc gia và Cổng thông tin điện tử NHNN để doanh nghiệp, người dân biết và thực hiện. 
 

Về cải cách tổ chức bộ máy, NHNN đã tổ chức thành hệ thống tập trung, thống nhất với 89 đầu mối cấp vụ, cục và tương đương. Trong giai đoạn 2015 - 2019, mặc dù số nhiệm vụ được giao tăng từ 35 lên 37 nhiệm vụ, nhưng số đầu mối cấp phòng trong toàn hệ thống NHNN đã cắt giảm được 74 phòng. Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng giảm từ 11 đầu mối xuống còn 08 đầu mối; tổ chức phòng thuộc Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng giảm 18 phòng, từ 48 xuống còn 30. Trong giai đoạn này, NHNN cũng đã tinh giản được 385 biên chế, đảm bảo đúng lộ trình theo chỉ đạo của Chính phủ.
 

Về nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, từ năm 2008, NHNN là cơ quan đầu tiên ban hành “Sơ đồ vị trí việc làm và bản mô tả công việc”; trên cơ sở đó, hoàn thiện và ban hành Danh mục công việc hoàn chỉnh trong hệ thống NHNN vào năm 2013. Đây là công cụ quản lý hữu hiệu trong công tác biên chế, bố trí công việc, hạn chế tối đa tình trạng thừa cán bộ hoặc không đáp ứng yêu cầu công việc. Bên cạnh đó, NHNN đã đa dạng các hình thức tuyển dụng; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong thi tuyển để đảm bảo tính minh bạch, công bằng, lựa chọn được cán bộ có đủ năng lực chuyên môn.  
 

Về cải cách tài chính công, NHNN đã kịp thời ban hành các văn bản quy định về chi tiêu nội bộ, định mức sử dụng, quản lý tài sản... tạo điều kiện nâng cao tính chủ động, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị trong việc mua sắm, trang bị cơ sở vật chất, thiết bị, đảm bảo tiết kiệm, đúng quy định của pháp luật và đáp ứng yêu cầu công việc. Đã giao tự chủ về tài chính đối với 7/7 đơn vị sự nghiệp công lập, từ đó nâng cao vai trò của Thủ trưởng đơn vị trong việc tổ chức thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ, khai thác tốt nguồn thu, nâng cao đời sống viên chức và người lao động. 
 

Về hiện đại hóa hành chính, NHNN cũng là một trong những cơ quan đi đầu về ứng dụng công nghệ thông tin và đẩy mạnh xây dựng Chính phủ điện tử. Đã sớm hoàn thành phiên bản cập nhật kiến trúc Chính phủ điện tử phù hợp với Khung kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam 2.0 và đưa vào sử dụng các hệ thống công nghệ đồng bộ theo mô hình tập trung, hiện đại, kết nối từ trung ương đến 63 tỉnh, thành phố. Các hệ thống công nghệ thường xuyên được đầu tư nâng cấp, mở rộng và tăng cường an ninh thông tin, hạn chế thấp nhất rủi ro trong hoạt động thanh toán và các lĩnh vực hoạt động ngân hàng.
 

Cùng với việc tổ chức triển khai 6 lĩnh vực thuộc Chương trình tổng thể CCHC Nhà nước, NHNN đã thường xuyên đẩy mạnh CCHC nội bộ, đổi mới phương thức chỉ đạo, điều hành, nâng cao chất lượng, hiệu quả công việc tại Trụ sở chính NHNN. Nhiều giải pháp hiệu quả được thực hiện đã căn bản khắc phục, chấn chỉnh kịp thời những bất cập trong công tác quản lý, điều hành nội bộ, nâng cao ý thức chấp hành quy chế làm việc, quy chế văn hóa công sở và các quy định nội bộ của NHNN... 
 

Cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp đã gương mẫu, tiên phong trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ; cùng với đó, đội ngũ công chức, viên chức đã hình thành phong cách làm việc khoa học, có tinh thần, thái độ nghiêm túc với công việc; chấp hành nghiêm sự phân công và chỉ đạo, điều hành của cấp trên; tuân thủ đúng các quy định, thủ tục hành chính trong giải quyết công việc.
 

CCHC gắn với cải thiện môi trường kinh doanh trong ngành Ngân hàng
 

Nhằm chuyển hóa những thành quả CCHC thành lợi ích của người dân và doanh nghiệp, căn cứ Nghị quyết số 19-2016/NQ-CP ngày 28/4/2016 và Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16/5/2016 của Chính phủ, NHNN đã ban hành Quyết định số 1355/QĐ-NHNN ngày 28/6/2016 về Kế hoạch hành động của ngành Ngân hàng góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp năm 2016 - 2017, định hướng đến năm 2020. Triển khai Quyết định 1355/QĐ-NHNN, NHNN đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong việc tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV).

 

 

Theo đó, các cơ chế, chính sách tín dụng tiếp tục được hoàn thiện như quy định về bảo lãnh ngân hàng, quy định về hoạt động cho vay để đầu tư ra nước ngoài của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, các chính sách tín dụng đặc thù đối với các ngành, lĩnh vực. Đặc biệt, triển khai thực hiện Luật Hỗ trợ DNNVV, NHNN đã tích cực phối hợp với các bộ, ngành trình Chính phủ ban hành các Nghị định hướng dẫn, trong đó có chính sách hỗ trợ DNNVV tiếp cận vốn thông qua Quỹ bảo lãnh tín dụng địa phương, Quỹ Phát triển DNNVV; ban hành Thông tư số 45/2018/TT-NHNN ngày 28/12/2018 hướng dẫn các TCTD phối hợp với Quỹ bảo lãnh tín dụng trong cho vay DNNVV có bảo lãnh của Quỹ.
 

Cùng với đó, NHNN đã triển khai nhiều giải pháp tiền tệ, tín dụng tạo điều kiện thuận lợi trong việc tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp và người dân, cụ thể, đã điều hành tín dụng phù hợp với chỉ tiêu định hướng, đi đôi với nâng cao chất lượng tín dụng; triển khai kịp thời các giải pháp tín dụng nhằm hỗ trợ khách hàng giảm tác động tiêu cực từ đại dịch Covid-19. Chỉ đạo các TCTD nâng cao chất lượng tín dụng, tập trung tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nhất là lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ; thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn trong tiếp cận tín dụng ngân hàng, tạo điều kiện thuận lợi trong tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp và người dân, góp phần đẩy lùi tín dụng đen; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, tín dụng tiêu dùng và cho vay bằng ngoại tệ. Tăng cường triển khai chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp, trực tiếp đối thoại, tháo gỡ khó khăn trong quan hệ tín dụng giữa ngân hàng và doanh nghiệp.
 

Bám sát kế hoạch của Ngành, hệ thống các TCTD đã tổ chức triển khai nhiều giải pháp tích cực trong công tác quản trị, điều hành để chuyển đổi mô hình tổ chức, thu gọn các bộ phận trung gian, lấy khách hàng làm trung tâm, tập trung tối đa nguồn lực nhân sự cho bộ phận kinh doanh, giảm thiểu chi phí hoạt động. Quy trình cấp tín dụng đã có nhiều cải tiến, đổi mới theo hướng đơn giản hóa thủ tục, giảm bớt phiền hà cho khách hàng vay vốn, nhưng vẫn đảm bảo an toàn vốn vay. Đồng thời, tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ, phát triển đa dạng hóa các sản phẩm phi tín dụng có khả năng giao dịch thông qua các phương tiện điện tử trên môi trường mạng, với tính năng an toàn, bảo mật cao.
 

Những kết quả cải cách thủ tục của hệ thống các TCTD đã đóng góp tích cực và hỗ trợ trực tiếp cho hoạt động của doanh nghiệp, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh. Cùng với đó, các TCTD đã tích cực hỗ trợ doanh nghiệp, người dân thông qua giảm lãi suất huy động, triệt để tiết giảm chi phí để giảm lãi suất cho vay; triển khai các chương trình cho vay với lãi suất ưu đãi đối với khách hàng thuộc các ngành, lĩnh vực bị ảnh hưởng lớn do dịch. Đến hết năm 2020, các TCTD đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho gần 300 ngàn khách hàng với dư nợ hơn 350 ngàn tỷ đồng; miễn, giảm, hạ lãi suất cho hơn 550 ngàn khách hàng với dư nợ gần 950 ngàn tỷ đồng, cho vay mới lãi suất ưu đãi với doanh số lũy kế từ 23/01/2020 đến cuối năm 2020 đạt hơn 2 triệu tỷ đồng cho hơn 350 ngàn khách hàng. 

 

Đánh giá chung về kết quả CCHC 10 năm giai đoạn 2011 - 2020 của ngành Ngân hàng
 

Công tác CCHC của ngành Ngân hàng giai đoạn 2011 - 2020 đã được Ban Lãnh đạo NHNN đặc biệt coi trọng và có sự chỉ đạo thường xuyên, liên tục, quyết liệt, đồng bộ, Thủ trưởng và cán bộ công chức, viên chức, người lao động các đơn vị trong toàn Ngành đã quán triệt, tổ chức triển khai nghiêm túc, chủ động và quyết tâm cao. Nhờ những nỗ lực liên tục, không ngừng, công tác CCHC của ngành Ngân hàng đã đạt được những kết quả toàn diện, nổi bật trên cả 6 lĩnh vực CCHC Nhà nước; tạo động lực rất quan trọng thúc đẩy toàn Ngành hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
 

Những kết quả tích cực trong công tác CCHC của ngành Ngân hàng giai đoạn 2011 - 2020 có ý nghĩa hết sức thiết thực, tạo sự chuyển biến căn bản trong nhận thức của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong toàn Ngành, góp phần xây dựng phương thức làm việc khoa học, hiện đại, chuyên nghiệp; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động công vụ của NHNN và hoạt động kinh doanh của TCTD, củng cố niềm tin của doanh nghiệp và người dân vào hệ thống ngân hàng.
 

Những bài học kinh nghiệm
 

Qua theo dõi và tổ chức triển khai nhiệm vụ CCHC, để có được những kết quả tích cực như trên, có thể rút ra được những bài học kinh nghiệm sau: 
 

Một là, NHNN luôn bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về CCHC và cải thiện môi trường kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp; bám sát sự chỉ đạo sát sao của Ban chỉ đạo CCHC của Chính phủ. Từ đó, xác định chương trình hành động của toàn Ngành trong cả giai đoạn 2011 - 2020 và kế hoạch nhiệm vụ từng năm. Quan điểm và trọng tâm trong điều hành CCHC của NHNN phải có sự thống nhất và sự chỉ đạo quyết liệt, mạnh mẽ, liên tục, từ lãnh đạo cao nhất là Thống đốc NHNN đến từng cán bộ, nhân viên trong Ngành, từ Trung ương đến địa phương và phải thực hiện bền bỉ, kiên trì, liên tục không có điểm dừng. 
 

Hai là, NHNN thường xuyên giám sát, đôn đốc và kiểm tra việc thực hiện của các đơn vị trong toàn Ngành để đánh giá sát tình hình, kịp thời quán triệt, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Định kỳ hằng năm, Văn phòng NHNN đều tham mưu Lãnh đạo NHNN xây dựng kế hoạch và tổ chức đi kiểm tra tại các địa phương, các đơn vị trong Ngành về việc tổ chức triển khai các chương trình, kế hoạch CCHC.
 

Ba là, việc tham mưu triển khai các lĩnh vực CCHC phải được tiến hành đồng bộ nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm để làm tiền đề triển khai các lĩnh vực khác đạt hiệu quả, cụ thể, NHNN đã tập trung chỉ đạo triển khai toàn diện 6 lĩnh vực CCHC, trọng tâm vào 3 lĩnh vực đó là: (i) Cải cách hoàn thiện thể chế trong các lĩnh vực hoạt động ngân hàng; (ii) Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến trên cơ sở hiện đại hóa, đồng bộ hóa hạ tầng cơ sở; (iii) Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. 
 

Bốn là, phải tiếp cận ứng dụng nhanh công nghệ số, chuyển đổi số trong các lĩnh vực hoạt động ngân hàng; đưa nhiều sản phẩm tiện lợi, an toàn nhất, có nhiều lựa chọn cho doanh nghiệp và người dân trong các lĩnh vực tiền tệ, tín dụng, thanh toán.
 

Năm là, NHNN đã chủ động đề xuất với Chính phủ và chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để thực hiện các chương trình cải cách thủ tục hành chính, triển khai giải pháp thanh toán điện tử đối với dịch vụ công mức độ 3, 4; thanh toán các nghĩa vụ đối với ngân sách Nhà nước.
 

Và cuối cùng, để triển khai có hiệu quả các chương trình, kế hoạch CCHC, Văn phòng NHNN thường xuyên bồi dưỡng, đào tạo để tổ chức bộ máy làm thường trực công tác CCHC năng động, có tinh thần cải cách và quyết liệt trong công việc; có ý thức trách nhiệm, năng lực công tác và đạo đức, tác phong công vụ, công chức.
 

Định hướng nhiệm vụ CCHC trong thời gian tới
 

Tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình tổng thể CCHC Nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 của NHNN, phát biểu kết luận Hội nghị, Thống đốc NHNN đã chỉ đạo, trong 10 năm tới, NHNN tiếp tục coi công tác CCHC, cắt giảm, đơn giản hóa các quy định về điều kiện kinh doanh, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, đẩy mạnh triển khai kinh tế số và triển khai Chính phủ điện tử là một trong các nhiệm vụ trọng tâm quan trọng của Ngành. Trong đó, NHNN sẽ chỉ đạo triển khai tập trung vào 3 trụ cột chính, gồm: (i) Cải cách hoàn thiện thể chế trong các lĩnh vực hoạt động ngân hàng; (ii) Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại hóa phương thức điều hành; (iii) Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực góp phần thực hiện tốt phương châm “Kỷ cương, liêm chính, hành động, trách nhiệm, sáng tạo, hiệu quả” của Chính phủ trong chỉ đạo, điều hành. 
 

Với định hướng chỉ đạo của Thống đốc NHNN, Văn phòng NHNN sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, tham mưu, đề xuất với Ban Lãnh đạo NHNN cụ thể hóa thành các chương trình, kế hoạch cho từng giai đoạn (2021 - 2025; 2025 - 2030) và từng năm. Trên cơ sở đó, chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc các đơn vị thuộc NHNN và các TCTD xây dựng các giải pháp, chỉ tiêu cụ thể và tổ chức triển khai có kết quả mục tiêu, nhiệm vụ CCHC đặt ra.

 

"1" Năm 2020 chưa có kết quả xếp hạng chỉ số CCHC (Par-Index).

Văn phòng NHNN

Tạp chí Ngân hàng số Chuyên đề đặc biệt 2021