Nếu bạn đã từng vay tiền ngân hàng hoặc đang có ý định vay một khoản vay tại ngân hàng thì chắc hẳn bạn đã nghe đến nghiệp vụ ngân hàng “check CIC”. Nghiệp vụ “check CIC” để kiểm tra lịch sử tín dụng của một ai đó, xem tình trạng vay, trả nợ của khách hàng, khách hàng có bị nợ xấu hay không... làm thông tin tham khảo trước khi tổ chức tín dụng (TCTD) ra quyết định cấp tín dụng. Vậy, CIC là đơn vị nào, tại sao báo cáo thông tin tín dụng (TTTD) khai thác từ CIC lại ảnh hưởng đến quyết định cấp vốn của TCTD và việc cung cấp báo cáo TTTD được thực hiện đối với các đối tượng nào?
CIC là gì?
CIC là tên viết tắt tiếng Anh của Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (National Credit Information Centre of Vietnam), trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN). CIC đáp ứng yêu cầu thông tin phục vụ nhu cầu quản lý nhà nước của NHNN và thực hiện các dịch vụ TTTD cho các tổ chức, cá nhân theo quy định của NHNN và pháp luật, bao gồm: Thu nhận, xử lý, lưu trữ, phân tích TTTD, phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng, chấm điểm, xếp hạng tín dụng pháp nhân và thể nhân trên lãnh thổ Việt Nam. Hiểu theo cách đơn giản, CIC là cầu nối để các TCTD có căn cứ xác thực mức độ tín nhiệm của cá nhân hoặc tổ chức.
Hoạt động TTTD của CIC đã góp phần nâng cao tính minh bạch, độ chính xác của TTTD tại Việt Nam, giúp chỉ số chiều sâu TTTD (một trong hai chỉ số chính để đánh giá khả năng tiếp cận tín dụng tại Việt Nam) có sự tăng trưởng ấn tượng, từ 5/8 điểm năm 2015 lên điểm tối đa 8/8 năm 2020. Độ phủ TTTD công tăng từ 41,8% năm 2015 lên 59,6% năm 2020, cao hơn mức trung bình của khu vực châu Á - Thái Bình Dương và khu vực các nước có thu nhập cao OECD - Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế.
Hiện nay, CIC đã thu thập được thông tin từ 124/124 đầu mối tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 1.162 quỹ tín dụng nhân dân, 04 tổ chức tài chính vi mô chính thức và 54 tổ chức tự nguyện tham gia hoạt động trung tâm tín dụng với các tỷ lệ cập nhật số liệu thành công từ TCTD luôn đạt mức cao.
Căn cứ dựa trên quy định pháp luật và chỉ đạo của NHNN, CIC đang nghiên cứu và triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng cơ sở dữ liệu TTTD, mở rộng hơn nữa kho dữ liệu, vừa duy trì các nguồn thông tin trong Ngành, vừa đẩy mạnh thu thập các thông tin phi truyền thống từ các bộ, ngành có liên quan, các tổ chức tự nguyện, mở rộng và nâng mức độ bao phủ TTTD công và duy trì điểm số tối đa về chiều sâu TTTD. Đồng thời, CIC đang đẩy mạnh hiện đại hóa hệ thống công nghệ thông tin, chuẩn hóa giải pháp, quy trình, nghiệp vụ lõi cũng như đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về công nghệ thông tin, chuyên gia xử lý dữ liệu để có thể đảm bảo chất lượng nguồn dữ liệu thu thập, nâng cao tỷ lệ tự động hóa trong việc thu thập, xử lý, lưu giữ, cập nhật dữ liệu TTTD.
Cung cấp và khai thác TTTD
CIC thực hiện nhiệm vụ trọng tâm của mình là cung cấp thông tin phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của NHNN, bên cạnh việc cung cấp sản phẩm, dịch vụ dành riêng cho Ban Lãnh đạo NHNN, CIC cung cấp các báo cáo chuyên biệt phục vụ Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Vụ Chính sách tiền tệ, Vụ Dự báo, thống kê, Vụ Ổn định tiền tệ - tài chính, Vụ Quản lý ngoại hối...
Đồng thời, CIC cung cấp sản phẩm, dịch vụ TTTD cho các TCTD để phục vụ mục đích quản trị rủi ro, quản lý danh mục, tìm kiếm khách hàng… Bên cạnh các báo cáo tín dụng truyền thống, CIC cung cấp các báo cáo thiết kế theo yêu cầu, các gói dữ liệu xây dựng mô hình phù hợp với nhu cầu riêng của từng đơn vị tra cứu.
Để hỗ trợ khách hàng vay tra cứu TTTD về bản thân (theo tiêu chí đánh giá điểm chiều sâu TTTD), CIC đã và đang cung cấp dịch vụ cho khách hàng vay tự khai thác báo cáo về bản thân hoặc đăng ký nhu cầu vay qua Cổng thông tin kết nối khách hàng vay trên qua trang web https://cic.gov.vn và ứng dụng điện thoại thông minh (CIC Credit Connect). Đặc biệt, từ ngày 04/4/2022, CIC cung cấp thêm sản phẩm “Doanh nghiệp tự đăng ký xếp hạng tín dụng” và từ tháng 9/2022, CIC cung cấp thêm sản phẩm “Báo cáo thông tin doanh nghiệp” trên Cổng thông tin kết nối khách hàng vay của CIC để tạo điều kiện cho khách hàng doanh nghiệp thuận tiện hơn trong quá trình tra cứu báo cáo xếp hạng tín dụng của chính doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, đối với các cơ quan quản lý nhà nước, CIC luôn đảm bảo cung cấp thông tin kịp thời theo từng yêu cầu cụ thể của các đơn vị, đồng thời đảm bảo đúng quy định, chức năng, nhiệm vụ, đặc biệt đối với các trường hợp yêu cầu số liệu mang tính nhạy cảm, bất thường so với thông lệ.
Đối với các tổ chức tự nguyện, việc thu thập thông tin và cung cấp các báo cáo được dựa trên nguyên tắc có đi có lại, các sản phẩm cung cấp cho các tổ chức tự nguyện được CIC thận trọng thiết kế, cung cấp nhằm vừa đảm bảo hỗ trợ hiệu quả hoạt động của đơn vị, vừa đảm bảo an toàn bảo mật thông tin của khách hàng vay.
Tuấn Hưng