Trình bày Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Các TCTD (sửa đổi), Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, việc xây dựng dự thảo Luật Các TCTD (sửa đổi) phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội được nêu tại: Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH về triển khai thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị về Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII cho giai đoạn 2021 - 2025; Nghị quyết số 27-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới; Nghị quyết số 63/2022/QH15 về nội dung Kỳ họp thứ 3, Quốc hội Khóa XV; Nghị quyết số 31/2021/QH15 của Quốc hội về cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025; Nghị quyết số 33/2023/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Phiên họp thứ 21;

Dự thảo cũng đảm bảo phù hợp với các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo Nghị quyết số 50/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Quyết định số 986/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Quyết định số 149/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt “Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Quyết định số 689/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lí nợ xấu giai đoạn 2021 - 2025”…

Việc xây dựng dự thảo Luật Các TCTD (sửa đổi) nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về các TCTD, xử lí những vướng mắc, bất cập của Luật Các TCTD hiện hành; luật hóa các quy định về xử lí nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu, tiếp tục tạo hành lang pháp lí trong hoạt động xử lí nợ xấu của các TCTD sau khi Nghị quyết số 42 hết hiệu lực từ ngày 31/12/2023. Dự thảo cũng sửa đổi, bổ sung các quy định phòng ngừa rủi ro, tăng cường hơn nữa việc tự kiểm tra, kiểm soát nội bộ, tự chịu trách nhiệm của TCTD; xây dựng công cụ để quản lí các TCTD, đặc biệt kiểm soát chặt chẽ nhân sự quản lí, điều hành của TCTD; phát hiện sớm vi phạm và xử lí kịp thời trách nhiệm của các cá nhân quản trị, điều hành TCTD...

Dự thảo Luật được bố cục gồm 13 Chương, 195 Điều. Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung một số quy định về quản trị, điều hành của TCTD như: sửa đổi, bổ sung quy định về người có liên quan; sửa đổi, bổ sung quy định những trường hợp không được đảm nhiệm chức vụ; giảm tỉ lệ sở hữu tối đa của một cổ đông, một cổ đông và người có liên quan tại TCTD...

Dự thảo Luật cũng sửa đổi, bổ sung các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của chủ sở hữu, Hội đồng thành viên của TCTD là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên để thống nhất với pháp luật về quản lí, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp. Bên cạnh đó, sửa đổi, bổ sung các quy định về dịch vụ ngân hàng qua phương tiện điện tử như: bổ sung quy định điều chỉnh hoạt động cấp tín dụng bằng phương tiện điện tử; giao Chính phủ quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng…

Để hạn chế rủi ro từ tập trung tín dụng, hạn chế sở hữu chéo, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung quy định về giới hạn cấp tín dụng theo hướng giảm tỉ lệ giới hạn cấp tín dụng của một khách hàng, một khách hàng và người có liên quan; sửa đổi, bổ sung quy định về giới hạn góp vốn, mua cổ phần của TCTD … Dự thảo Luật cũng rà soát, điều chỉnh kĩ thuật một số nội dung để đảm bảo rõ ràng, phù hợp, thống nhất với các Luật hiện hành. 

Trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm một số quốc gia và để đảm bảo có cơ chế ứng phó kịp thời khi phát sinh trường hợp TCTD bị rút tiền hàng loạt có nguy cơ ảnh hưởng, đe dọa an toàn hệ thống, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về các biện pháp xử lí khi có sự cố rút tiền hàng loạt.

Ngoài ra, dự thảo Luật đã luật hóa một số quy định tại Nghị quyết số 42 về thí điểm xử lí nợ xấu của các TCTD về nợ xấu, bán nợ xấu và tài sản bảo đảm; Mua, bán khoản nợ xấu có tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai; Kê biên tài sản bảo đảm của bên phải thi hành án…

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ về dự án Luật Các TCTD (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế tán thành với sự cần thiết sửa đổi Luật Các TCTD. Hồ sơ dự án Luật đã được chuẩn bị khá công phu, đầy đủ theo danh mục quy định tại khoản 1 Điều 64 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Tuy nhiên, để có thêm cơ sở nghiên cứu, xem xét các quy định tại dự thảo Luật, Ủy ban Kinh tế đề nghị tiếp tục hoàn thiện một số tài liệu và làm rõ đã sửa đổi, bổ sung và giữ nguyên bao nhiêu điều so với Luật hiện hành. Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị tiếp tục rà soát dự thảo Luật với quy định tại các luật liên quan để hoàn thiện dự thảo Luật, khắc phục tối đa những vướng mắc trong áp dụng, triển khai thực hiện quy định của Luật;…

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết có một số ý kiến liên quan đến các nội dung được quy định tại Dự thảo Luật về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, các quy định điều chỉnh hoạt động của ngân hàng chính sách; tổ chức, quản trị, điều hành của TCTD; hoạt động được phép của TCTD;…

Tại phiên họp, các đại biểu đều tán thành với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Kinh tế. Các ý kiến đều đánh giá hồ sơ dự án Luật được chuẩn bị tương đối công phu, tuân thủ trình tự, thủ tục của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Nhất trí cao về sự cần thiết xây dựng dự án Luật Các TCTD (sửa đổi), các đại biểu cho rằng việc xây dựng dự án nhằm thể chế hóa kịp thời những chủ trương, đường lối của Đảng, các nghị quyết của Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ đối với lĩnh vực ngân hàng, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn và phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Dự án cũng sẽ khắc phục những hạn chế, bất cập qua thực tiễn thi hành Luật, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật. 

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đã thảo luận, đưa ra ý kiến về các nội dung cần tiếp tục được nghiên cứu, làm rõ để hoàn thiện dự thảo luật.

Theo sbv.gov.vn