Trong thời đại cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư bùng nổ như hiện nay, với những đặc điểm như tốc độ truyền tải nhanh, tương tác cao, lượng thông tin lưu trữ vô hạn và tính liên kết không biên giới, không gian mạng đã và đang trở thành một bộ phận không thể thiếu, nhưng ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống xã hội. Bên cạnh những mặt tích cực, không gian mạng đã trở thành mảnh đất màu mỡ để các thế lực thù địch, phản động, các phần tử bất mãn, cơ hội tiến hành các hoạt động chống phá Đảng và Nhà nước ta. Chúng lợi dụng tính lan tỏa và kết nối rộng khắp nhưng khó kiểm soát trên không gian mạng để đưa các thông tin xấu, độc đến với mọi tầng lớp nhân dân thông qua các trang mạng xã hội như: Facebook, Twitter, Youtube, Tiktok... Mục đích của chúng không gì khác ngoài bôi nhọ, hạ thấp uy tín của Đảng, Nhà nước, phá vỡ mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Nhân dân với Đảng, gây bất ổn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội để làm lung lay chế độ, phá hoại sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của dân tộc Việt Nam.

Nhận thức rõ tầm quan trọng và sự cấp thiết của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng, Ban Thường vụ Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương đã ban hành Chỉ thị số 01-CT/ĐUK ngày 12/7/2021 về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong Đảng bộ Khối. Theo đó, cấp ủy các cấp trực thuộc chỉ đạo triển khai các biện pháp đấu tranh phòng, chống âm mưu “diễn biến hòa bình”, các quan điểm, luận điệu sai trái, thù địch, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Trong đó đặc biệt chú trọng việc phát hiện và phối hợp đấu tranh, gỡ bỏ, triệt phá, xử lý các trang mạng, thông tin sai sự thật, xấu, độc trên internet, mạng xã hội. Theo thống kê từ năm 2020 đến tháng 12/2023, các tổ chức đảng trực thuộc Đảng ủy Khối đã đấu tranh gỡ bỏ hơn 5.000 bài viết, video vi phạm trên internet, mạng xã hội.

 Hằng năm, Ban Chỉ đạo 35 Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương thường xuyên tổ chức tập huấn nghiệp vụ công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch cho các tổ chức đảng trực thuộc. Đồng thời, chú trọng nâng cao chất lượng công tác giáo dục, bồi dưỡng lý luận chính trị; thường xuyên nắm bắt tư tưởng của cán bộ, đảng viên; chủ động đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình”; tăng cường phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; chỉ đạo, hướng dẫn các đảng ủy trực thuộc giải quyết ngay tại cơ sở những vấn đề tư tưởng mới phát sinh, không tạo thành điểm nóng để các thế lực thù địch lợi dụng xuyên tạc, kích động.

Đảng ủy Khối và các đảng ủy trực thuộc tăng cường phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo phát huy vai trò của các cơ quan báo chí, truyền thông trong Đảng bộ Khối tham gia công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Đẩy mạnh lan tỏa thông tin tích cực, nhất là tăng cường tin, bài nêu gương người tốt, việc tốt; tuyên truyền, biểu dương các tập thể và cá nhân tiêu biểu, điển hình trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nhằm “lấy cái đẹp, dẹp cái xấu", “lấy tích cực, đẩy lùi tiêu cực”; chỉ đạo đội ngũ báo cáo viên, cộng tác viên dư luận xã hội các cấp tuyên truyền sâu rộng, đăng tải, chia sẻ thông tin chính thống, tích cực đến cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động các cơ quan Trung ương, nhất là thông tin liên quan đến các sự kiện chính trị quan trọng, vụ việc phức tạp, nhạy cảm được dư luận xã hội quan tâm; quyết liệt đấu tranh, phản bác thông tin xấu, độc trên không gian mạng.

Bên cạnh đó, Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương đã tổ chức thành công Cuộc thi viết chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong Đảng bộ Khối, với sự tham gia hưởng ứng tích cực của đông đảo cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và người lao động trong Đảng bộ Khối công tác ở trong nước và ngoài nước. Năm 2022, Ban Tổ chức Cuộc thi nhận được 1.108 tác phẩm dự thi; năm 2023, Ban Tổ chức nhận được 3.736 tác phẩm của 52/61 Đảng bộ trực thuộc. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động đối với nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Đồng thời, thông qua Cuộc thi, tiếp tục phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện kỹ năng cho các lực lượng, hình thành mạng lưới rộng khắp bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác có hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch, góp phần bảo vệ Đảng, Nhà nước và chế độ.
 

Ban Tổ chức Cuộc thi viết chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương năm 2022 trao giải cho các thí sinh đạt giải của Cuộc thi
 

Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng của cán bộ, đảng viên trong các cơ quan Trung ương thời gian qua đã có nhiều bước tiến quan trọng, nhiều cán bộ, đảng viên đã bám sát thực tiễn cuộc sống để phản ánh, lan tỏa những chủ trương đúng đắn, kịp thời của Đảng, Nhà nước nhằm góp phần định hình nhận thức đúng đắn, tích cực cho Nhân dân. Giữ vững và phát huy được phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị khi tham gia hành động, phát ngôn trên không gian mạng, chủ động đấu tranh chống lại các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch bằng cách tích cực tuyên truyền quan điểm, tư tưởng, đường lối của Đảng; chủ trương, chính sách của Nhà nước. Thông qua các phương tiện thông tin truyền thông, qua mạng xã hội, nhiều cán bộ, đảng viên đã có những bài viết sắc sảo, kịp thời phản bác các luận điệu xuyên tạc, phiến diện của các thế lực thù địch, các phần tử bất mãn, cơ hội theo tinh thần Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị khóa XII về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”. Bên cạnh đó, sự vào cuộc kịp thời với những chủ trương, chỉ đạo sát, đúng của các cơ quan chức năng thực hiện nhiệm vụ quản lý, đấu tranh trên không gian mạng đã thôi thúc đội ngũ cán bộ, đảng viên tích cực hưởng ứng và tham gia viết bài cũng như thực hiện nhiều tương tác trên mạng xã hội. Qua đó, khơi dậy ý thức đoàn kết, trách nhiệm của mỗi công dân với đất nước; kịp thời vạch mặt những âm mưu, thủ đoạn chống phá từ các thế lực thù địch trên mạng xã hội; góp phần bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng một cách thiết thực, hiệu quả.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được thì công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng trong các cơ quan Trung ương còn một số tồn tại, hạn chế, đó là:

Trước hết là thái độ thờ ơ, vô cảm thấy đúng không bảo vệ, chia sẻ, lan tỏa, thấy sai không đấu tranh, phản bác của một bộ phận cán bộ, đảng viên sử dụng mạng xã hội vẫn chưa được khắc phục triệt để; có nhiều trang mạng của Đảng và Nhà nước hiện nay thường xuyên đăng tải, cập nhật nhiều thông tin chính thống, kịp thời, mang tính đấu tranh và định hướng dư luận đúng đắn nhưng lượng tương tác, chia sẻ lại hạn chế.

Kỹ năng, phương pháp sử dụng công nghệ thông tin trên không gian mạng của nhiều cán bộ, đảng viên còn hạn chế nên chưa đảm bảo các nguyên tắc bảo mật cũng như làm chủ được các cách thức đấu tranh hiệu quả; không những vậy, việc sử dụng các công cụ liên lạc thông qua mạng xã hội để trao đổi thông tin công việc, hoạt động cơ quan thường xuyên xảy ra, tạo cơ hội để các đối tượng thù địch đánh cắp thông tin, từ đó xuyên tạc, nói xấu chính quyền.

Tình trạng cán bộ, đảng viên tìm kiếm thông tin xấu, độc trên mạng xã hội không phải là hiếm, đặc biệt trước những vấn đề, sự kiện quan trọng của đất nước. Đây cũng là một phần nguyên nhân khiến cho các thế lực phản động gia tăng, mở rộng các hoạt động chống phá trên không gian mạng cả về quy mô lẫn số lượng. Cá biệt còn một số cán bộ, đảng viên có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, khi tham gia mạng xã hội đã có những chia sẻ, phát ngôn tùy tiện, võ đoán, thậm chí đi ngược quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, gây dư luận xấu trên không gian mạng.

Vai trò của cấp ủy, chi bộ và người đứng đầu một số cơ quan, đơn vị còn hạn chế, chưa thực hiện tốt việc giáo dục ý thức và hành động trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng cho chính cán bộ, đảng viên của đơn vị mình. Kỹ năng nhận diện thông tin sai trái, xuyên tạc giữa vô vàn thông tin trên không gian mạng của cán bộ, đảng viên chưa cao, dẫn đến tình trạng cán bộ, đảng viên vô tình chia sẻ các thông tin xấu độc, trái với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước là một thực tế đang còn diễn ra.

Từ thực tế trên, nhằm tăng cường công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng cho cán bộ, đảng viên trong các cơ quan Trung ương, Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương đã đề ra một số giải pháp như sau:

Một là, phát huy vai trò của cấp ủy, tổ chức đảng trong việc giáo dục ý thức, trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng cho cán bộ, đảng viên.

Mỗi cấp ủy, tổ chức đảng cần tăng cường giáo dục, quán triệt một cách nghiêm túc, có hiệu quả đến mọi cán bộ, đảng viên, đặc biệt là cán bộ, đảng viên trẻ các nội dung, quy định của Đảng, Nhà nước trong bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng như: Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 25/7/2018 của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng, Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 25/7/2018 của Bộ Chính trị về Chiến lược An ninh mạng quốc gia, Luật An ninh mạng năm 2018, Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội; đặc biệt là Quy định số 85-QĐ/TW ngày 07/10/2022 của Ban Bí thư về việc cán bộ, đảng viên thiết lập và sử dụng trang thông tin điện tử cá nhân trên internet, mạng xã hội. Đồng thời, chú trọng công tác giáo dục chính trị - tư tưởng cho cán bộ, đảng viên của đơn vị mình trước những thông tin, sự kiện có ảnh hưởng trong đời sống xã hội, những vấn đề mang tính nhạy cảm, bởi đây luôn là mục tiêu để các thế lực thù địch thực hiện chống phá, xuyên tạc, bịa đặt các thông tin xấu, độc hòng gây bất ổn chính trị, bôi nhọ sự lãnh đạo, điều hành của Đảng, Nhà nước, làm lung lay niềm tin của Nhân dân với chế độ xã hội chủ nghĩa. Trên cơ sở đó, củng cố, nâng cao nhận thức, niềm tin và quyết tâm bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng cho mọi cán bộ, đảng viên, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ quốc gia, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chế độ và Nhân dân trên không gian mạng.

Hai là, nâng cao năng lực nhận thức, kỹ năng, phương pháp đấu tranh trên không gian mạng cho cán bộ, đảng viên.

Chú trọng việc bồi dưỡng, nâng cao năng lực đấu tranh trên không gian mạng cho cán bộ, đảng viên. Trong bối cảnh mới, cần ưu tiên những nội dung xây dựng bản lĩnh chính trị, trách nhiệm, ý thức và kỹ năng phòng, chống thông tin xấu, độc trên mạng xã hội cho cán bộ, đảng viên. Thực hiện công tác bồi dưỡng, tập huấn theo hướng hiện đại, xây dựng bài giảng mô phỏng theo những tình huống thực tiễn, trực tiếp trên không gian mạng để cán bộ, đảng viên hiểu và nắm bắt được những vấn đề cơ bản cần tập trung đấu tranh. Vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, phương pháp tuyên truyền để nâng cao năng lực nhận thức và đấu tranh cho mỗi cán bộ, đảng viên.

Tăng cường bồi dưỡng phương pháp đấu tranh, nhận biết các thông tin giả, xấu, độc; kỹ năng nhận diện âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch. Nâng cao kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa các hoạt động tuyên truyền, đấu tranh trên không gian mạng để cán bộ, đảng viên chủ động, tích cực lan tỏa các thông tin chính thống, các thông điệp tốt đẹp trong cuộc sống và cảnh báo các thông tin xấu, độc đến mọi tầng lớp nhân dân, góp phần giữ vững an ninh chính trị, bảo vệ Tổ quốc trước mọi hành động chống phá trên không gian mạng.

Ba là, chủ động, kịp thời trong công tác dự báo và xây dựng cách thức đấu tranh để làm thất bại âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch trên không gian mạng.

Để nâng cao ý thức, hành động cho cán bộ, đảng viên trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng thì một trong những biện pháp cần thiết là phải chủ động, kịp thời trong công tác dự báo và đấu tranh. Điều này thể hiện ở việc trước những sự việc, hiện tượng hay những nguy cơ tiềm ẩn trên không gian mạng có thể ảnh hưởng đến an nguy của Tổ quốc, các cơ quan chức năng và các đơn vị chuyên trách cần có những dự báo kịp thời, chính xác về các xu hướng, bản chất sự việc, từ đó tham mưu tốt các biện pháp đấu tranh một cách hiệu quả. Trên cơ sở này, các cấp ủy, tổ chức đảng sẽ quán triệt đến cán bộ, đảng viên tích cực, chủ động đấu tranh, bác bỏ các luận điệu sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ Tổ quốc trước những hành động xuyên tạc, chống phá cực đoan. Bởi vậy, “nâng cao năng lực dự báo chiến lược, giữ vững thế chủ động chiến lược; không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống"1 và chủ động nắm chắc tình hình, nhận diện sớm hoạt động chống phá của các thế lực thù địch là chìa khóa để tự thân mỗi cán bộ, đảng viên sẽ ý thức được vai trò, trách nhiệm của mình trong việc thực hiện các hành động đấu tranh thiết thực, gắn với những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống.

Bốn là, xây dựng mạng lưới đấu tranh đa dạng, liên kết chặt chẽ với cơ chế hoạt động linh hoạt, hiệu quả.

Tiếp tục phát huy vai trò, trách nhiệm của Ban Chỉ đạo 35 các cấp trong việc lãnh đạo, định hướng và xây dựng lực lượng đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, đấu tranh trên không gian mạng một cách cụ thể, tùy theo đặc thù của mỗi địa phương, đơn vị. Đồng thời, cần có sự kết nối chặt chẽ, đảm bảo tính thống nhất, hiệu quả giữa các cơ quan, đơn vị, lực lượng và những người trực tiếp tham gia đấu tranh trên không gian mạng để phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng và mỗi cán bộ, đảng viên không chỉ trong đấu tranh mà còn lan tỏa các thông tin, thông điệp tốt đẹp, chính thống đến với mọi người dân. Bên cạnh đó, cần có cơ chế hoạt động linh hoạt, hiệu quả, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, ban, ngành có liên quan nhằm đẩy mạnh đấu tranh phản bác các quan điểm, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phần tử cơ hội trên mạng xã hội. Xây dựng nhiều kênh truyền thông uy tín nhằm tuyên truyền, định hướng thông tin dư luận trên các nền tảng mạng xã hội như Youtube, Tiktok, Facebook… với sự tham gia của cán bộ, đảng viên để đẩy mạnh tương tác, chia sẻ các thông tin chính thống đến cộng đồng. Có cơ chế đãi ngộ phù hợp cũng như biện pháp bảo vệ đối với những người thực hiện công tác đấu tranh, bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng, đặc biệt đối với các lực lượng chuyên trách để mỗi người, mỗi cán bộ, đảng viên luôn giữ vững ý chí và quyết tâm đấu tranh, cống hiến cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng./.

¹ Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia - Sự thật, 2021, trang 159.