Kinh tế - xã hội 7 tháng đầu năm chịu tác động lớn bởi đại dịch Covid-19, nhất là trong thời gian thực hiện biện pháp cách ly, giãn cách xã hội để phòng chống dịch, đã tác động đến các hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân kinh doanh và đời sống người dân.

Mặc dù từ tháng 5, tình hình dịch bệnh đã cơ bản được kiểm soát, các hoạt động sản xuất - kinh doanh dần trở lại bình thường, song mức độ phục hồi còn chậm và tình hình hiện vẫn còn rất khó khăn, phức tạp trước nguy cơ dịch bùng phát trở lại ở một số địa phương như Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Quảng Nam... Kết hợp với việc thực hiện các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí và tiền thuê đất để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp, đã ảnh hưởng đến số thu, chi NSNN.

Tổng thu NSNN lũy kế ước đạt 779,8 nghìn tỷ đồng, bằng 51,6% dự toán, giảm 13,1% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, thu nội địa đạt 51,4% dự toán, giảm 10,6%; thu về dầu thô đạt 65,4% dự toán, giảm 32,6%; thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 51,2% dự toán, giảm 20,5% so cùng kỳ năm 2019.

Chỉ có 6/12 khoản thu nội địa đảm bảo tiến độ dự toán (đạt trên 58%), nhưng chủ yếu là các khoản thu nhỏ hoặc tiền sử dụng đất, 6 khoản thu còn lại không đảm bảo tiến độ dự toán và giảm mạnh so cùng kỳ năm 2019. Trong đó, thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước đạt 44,8% dự toán, giảm 21%; thu từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 48,5% dự toán, giảm 12,6%; thu từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đạt 42,9% dự toán, giảm 20,5%; các loại phí, lệ phí đạt 44,4% dự toán, giảm 17% so với cùng kỳ năm 2019...

Ngoài nguyên nhân do tác động của dịch Covid-19, số thu NSNN 7 tháng còn bị ảnh hưởng một phần do điều chỉnh chính sách thu theo Nghị định số 41/2020/NĐ-CP ngày 08/4/2020 của Chính phủ về việc gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất cho các doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình và cá nhân kinh doanh bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Tính đến 20/7/2020, tổng số tiền được gia hạn khoảng 47,6 nghìn tỷ đồng.

Cơ quan Thuế đã thực hiện khoảng 32,8 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra thuế tại doanh nghiệp; tổ chức kiểm tra khoảng 301,4 nghìn hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp, kiến nghị xử lý thu vào ngân sách và giảm lỗ gần 30 nghìn tỷ đồng, trong đó thu vào NSNN 10,9 nghìn tỷ đồng (số đã thu được vào NSNN 5.148 tỷ đồng); tích cực xử lý thu hồi 16,37 nghìn tỷ đồng thuế nợ đọng từ năm trước chuyển sang. Cơ quan Hải quan đã thực hiện 869 cuộc thanh tra, kiểm tra (trong đó có 752 cuộc kiểm tra sau thông quan), kiến nghị xử lý thu vào NSNN 811 tỷ đồng (đã thu nộp 806 tỷ đồng); chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ 1.081 vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan, xử lý thu vào NSNN 67 tỷ đồng.

Chi NSNN 7 tháng ước đạt 855,5 nghìn tỷ đồng, bằng 49% dự toán, tăng 10,1% so với cùng kỳ năm 2019, trong đó: chi đầu tư phát triển đạt 40,8% dự toán, tuy có cải thiện về tiến độ giải ngân so với năm 2019, song vẫn ở mức thấp so với yêu cầu; chi trả nợ lãi 57,8% dự toán; chi thường xuyên đạt 55,8% dự toán; đảm bảo đáp ứng các nhiệm vụ chi ngân sách theo dự toán được giao và tiến độ triển khai thực hiện của các chủ đầu tư, đơn vị sử dụng ngân sách, đáp ứng các nhiệm vụ đảm bảo an sinh xã hội.

NSNN đã chi khoảng 17,77 nghìn tỷ đồng phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 theo Nghị quyết số 37/NQ-CP ngày 29/3/2020 và Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09/4/2020 của Chính phủ.

Cân đối ngân sách trung ương và ngân sách các cấp địa phương được đảm bảo. Đến hết tháng 7/2020, Bộ Tài chính đã thực hiện phát hành 154,8 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ theo kế hoạch năm 2020 để chi trả nợ trái phiếu đến hạn và để nhận nợ với Bảo hiểm xã hội Việt Nam theo Nghị quyết của Quốc hội.