Sáng 19/4/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo cải cách hành chính (CCHC) của Chính phủ chủ trì Phiên họp thứ 4 của Ban Chỉ đạo CCHC của Chính phủ. Cũng tại Phiên họp, các cơ quan đã công bố kết quả Chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính năm 2022, Chỉ số CCHC năm 2022 của các bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (PAR INDEX 2022). Trong đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) trở lại vị trí dẫn đầu bảng xếp hạng PAR INDEX 2022 của các bộ, cơ quan ngang bộ với điểm Chỉ số CCHC là 91,77%. Đây là lần thứ 7 NHNN đứng đầu PAR INDEX sau 6 năm đứng đầu liên tiếp (2014 - 2020), riêng năm 2021 xếp vị trí thứ 3.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại Phiên họp
CCHC NHNN có nhiều mảng sáng
Kết quả Chỉ số CCHC năm 2022 các bộ, cơ quan ngang bộ cho thấy có 03 nhóm điểm. Chỉ số CCHC trên 90%, có 02 đơn vị: NHNN và Bộ Tư pháp. Chỉ số CCHC từ trên 80% đến dưới 90%, có 11 đơn vị, bao gồm: Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Bộ Công Thương. Chỉ số CCHC dưới 80% có 04 đơn vị là: Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Ngoại giao.
Giá trị trung bình Chỉ số CCHC của 17 bộ, cơ quan ngang bộ năm 2022 là 84,05%, giảm 2,02% so với năm 2021 (giá trị trung bình Chỉ số CCHC năm 2021 của các bộ là 86,07%). Đây là năm đầu tiên triển khai thực hiện Đề án “Xác định Chỉ số CCHC của các bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương” giai đoạn 2022 - 2030 được ban hành tại Quyết định số 876/QĐ-BNV ngày 10/11/2022 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ, với nhiều tiêu chí, tiêu chí thành phần mới được đưa vào đánh giá phù hợp với Chương trình tổng thể CCHC Nhà nước giai đoạn 2021 - 2030 cũng như các chỉ đạo mới của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về CCHC. Theo đó, đây cũng là một trong những nguyên nhân các bộ chưa đạt kết quả cao trong Chỉ số CCHC năm 2022.
Có 11/17 bộ có Chỉ số CCHC năm 2022 trên mức giá trị trung bình. NHNN đạt Chỉ số CCHC năm 2022 cao nhất với kết quả là 91,77%, cao hơn 19,12% so với Bộ Ngoại giao, đơn vị có kết quả Chỉ số năm 2022 thấp nhất, với giá trị là 72,65% (khoảng cách này ở năm 2021 là 13,18%).
Kết quả đánh giá năm 2022 cho thấy, có 03/17 đơn vị có Chỉ số CCHC tăng cao hơn so với năm 2021, đó là: NHNN, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Thông tin và Truyền thông. Có 14/17 bộ có giá trị PAR INDEX năm 2022 giảm so với năm 2021.
Phân tích các chỉ số thành phần theo từng lĩnh vực cho thấy, NHNN đứng đầu chỉ số thành phần “Công tác chỉ đạo, điều hành CCHC" với điểm chỉ số 98,28%. Đây là điểm số cao trong bối cảnh giá trị trung bình chỉ số thành phần “Công tác chỉ đạo, điều hành CCHC" giảm so với năm 2021 với giá trị giảm 4,43% (từ 96,31% năm 2021 xuống còn 91,88% năm 2022). Khoảng cách giữa đơn vị đứng đầu là NHNN với đơn vị đứng cuối là 1,4 lần. NHNN là đơn vị duy nhất đạt số điểm tối đa tại các tiêu chí thành phần thuộc Tiêu chí “Kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao”.
Tiêu chí thành phần “Chất lượng cung cấp thông tin trên Cổng thông tin điện tử của bộ” thuộc Tiêu chí “Phát triển ứng dụng, dịch vụ phục vụ người dân, tổ chức” được đánh giá thông qua điều tra xã hội học. Phân tích kết quả cho thấy, NHNN đạt được tỉ lệ điểm số cao nhất với giá trị 83,42%.
Các tiêu chí khác như xây dựng chính phủ điện tử, chính phủ số, cải cách chế độ công vụ, cải cách tổ chức bộ máy đứng thứ 2 trong các bảng xếp hạng chỉ số thành phần...
Thành quả từ hai trọng tâm đột phá
Vinh dự và tự hào trước thành quả CCHC lần thứ 7 đứng đầu PAR INDEX trong 10 năm qua (3 năm còn lại nằm trong Top 3), Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú, thành viên Ban chỉ đạo CCHC của Chính phủ khẳng định, thành quả CCHC của ngành Ngân hàng có sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong tất cả các chương trình, kế hoạch CCHC cùng với cơ quan thường trực là Bộ Nội vụ. “Chúng tôi thấy việc áp dụng các chương trình, kế hoạch CCHC trong ngành Ngân hàng rất trúng” - Phó Thống đốc Thường trực NHNN cho biết.
Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú thông tin, với ngành Ngân hàng, thời gian qua, NHNN đã tập trung vào hai vấn đề mà Thủ tướng Chính phủ đặt ra:
Thứ nhất, tăng cường chỉ số tiếp cận tín dụng, hỗ trợ nền kinh tế trong điều kiện rất khó khăn, nhất là những năm có dịch và những năm sau dịch nhưng bị tác động rất lớn từ nền kinh tế thế giới, các chính sách tiền tệ quốc tế và những khó khăn thực tại của nền kinh tế Việt Nam với doanh nghiệp. Từ mục tiêu này, nhiệm vụ trọng tâm trong triển khai 06 lĩnh vực CCHC với ba trụ cột của NHNN đều hướng tới tạo điều kiện thuận lợi, nâng cao khả năng tiếp cận, tăng sự chủ động cho các doanh nghiệp và người dân trong tiếp cận tín dụng và dịch vụ ngân hàng; đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân vượt khó, ổn định và phát triển. Ngoài việc điều hành chung, việc tăng cường cải thiện chỉ số này còn được NHNN thông qua việc cải cách thủ tục hành chính. Đặc biệt là chỉ đạo các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại, mặc dù không phải là cơ quan nhà nước nhưng bản chất là một doanh nghiệp có tính chất phục vụ thực hiện nhiệm vụ chung của CCHC để giảm bớt các thủ tục, tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận vốn và dịch vụ thanh toán, nhất là thanh toán không dùng tiền mặt. Với việc triển khai rất tích cực cải thiện chỉ số tiếp cận tín dụng, trong những năm gần đây, Việt Nam luôn nằm trong bốn nước đứng đầu ASEAN về chỉ số tiếp cận tín dụng. Đặc biệt, năm 2021, Việt Nam vươn lên vị trí thứ hai trong các nước ASEAN về thủ tục tiếp cận tín dụng của người dân và doanh nghiệp. Đây là đánh giá khách quan của các tổ chức quốc tế.
Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú (bên trái, hàng đầu) tham dự Phiên họp
“Tôi cho rằng, đâu đó vẫn có thể vẫn còn có doanh nghiệp khó khăn khi tiếp cận tín dụng; tuy nhiên, về tổng thể, các tổ chức tín dụng đã có bước tiến rất lớn trên cơ sở ứng dụng công nghệ và cung ứng các sản phẩm, dịch vụ mới đáp ứng được nhu cầu cũng như giảm bớt chi phí đi lại, các chi phí không cần thiết có thể cải cách được thông qua ứng dụng công nghệ. NHNN cũng tạo điều kiện thuận lợi hơn rất nhiều để nguồn vốn đến được với doanh nghiệp và người dân trên cơ sở ban hành những chính sách về mặt kinh tế và các biện pháp hành chính. Như vậy, nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng là nội dung rất quan trọng làm giảm chi phí đầu vào của người dân và doanh nghiệp” - Phó Thống đốc Thường trực NHNN cho biết.
Trọng tâm thứ hai mà NHNN triển khai trong thời gian qua là nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong điều hành quản lí lĩnh vực ngân hàng; trong đó, NHNN đóng vai trò, trách nhiệm chính trong việc quản lí nhà nước, từ đó, tạo ra sự thông thoáng cũng như thống nhất triển khai, thực hiện chung trong toàn Ngành. Vì thế, trong thời gian qua, khi Thủ tướng Chính phủ có những chỉ đạo rất quyết liệt, khẩn trương nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ, phát triển kinh tế, thông qua hoạt động điều hành, quản lí và phương thức của mình, NHNN đã sớm đưa chính sách vào cuộc sống, đồng thời, tập trung xử lí các vấn đề theo yêu cầu đặt ra.
Nhìn nhận lại CCHC là nhiệm vụ trọng tâm không ngừng nghỉ trong suốt quá trình chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú đề xuất ba vấn đề cần đổi mới để xây dựng một nền hành chính hiệu lực, hiệu quả.
Một là, cần tiếp tục tăng cường hơn nữa biện pháp, giải pháp, trách nhiệm thực thi, phối hợp trong các đơn vị và trong mỗi một cơ quan bộ, ngành, chính quyền địa phương để giải quyết chính sách, triển khai chính sách, thực hiện nhiệm vụ với các bộ, ngành, các địa phương.
Hai là, cần tăng cường dữ liệu; kết nối chia sẻ dữ liệu; khai thác dữ liệu; công khai số liệu thông qua các trung tâm dữ liệu của quốc gia, ngân hàng, chính phủ để thực hiện Đề án "Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử, phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030" (Đề án 06); đồng thời, tiết kiệm cả nguồn lực kinh phí cho hoạt động quản lí, điều hành, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp và người dân.
Ba là, đề nghị xem xét, tạo sự chủ động hơn cho các bộ, ngành, địa phương trong tuyển dụng cán bộ để bổ nhiệm thêm nguồn cán bộ có tính chất đặc thù, tính chất riêng biệt của ngành nghề. Đây là những vấn đề cần đổi mới không chỉ riêng của NHNN mà với nhiều bộ, ngành, địa phương để nâng cao hiệu lực, hiệu quả điều hành, thực thi chính sách.
Mai Ngọc