Ngày 11/5/2023, tại Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) và Ngân hàng Thế giới (WB) đã phối hợp tổ chức buổi Tọa đàm “Vai trò và kinh nghiệm của ngân hàng trung ương trong thúc đẩy tín dụng xanh”. Tham dự buổi Tọa đàm, về phía NHNN, có ông Tô Huy Vũ - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế cùng đại diện lãnh đạo một số đơn vị thuộc NHNN; về phía WB, có ông Ketut Ariadi Kusuma - Chuyên gia tài chính cao cấp tại Việt Nam, ông Martijn Regelink - Chuyên gia tài chính cao cấp tại trụ sở chính cùng một số chuyên gia WB từ Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), Ngân hàng Trung ương Bangladesh.
Ông Tô Huy Vũ - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, NHNN phát biểu khai mạc buổi Tọa đàm
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, ông Tô Huy Vũ - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, NHNN cho biết, thời gian qua, Việt Nam đã chủ động, tích cực tham gia các cam kết quốc tế về chuyển đổi xanh, giảm phát thải khí nhà kính hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, cam kết đưa phát thải ròng về “0” đến năm 2050 tại Hội nghị COP26 và Tuyên bố chính trị về thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng. Ông Tô Huy Vũ cho biết, trong bối cảnh yêu cầu về chống biến đổi khí hậu đã trở nên cấp thiết, cùng những cam kết và tuyên bố chính trị với cộng đồng quốc tế, Chính phủ đang nhanh chóng triển khai một loạt các hành động để hướng tới một nền kinh tế carbon thấp, chuyển đổi năng lượng và giao NHNN thực hiện huy động nguồn lực cho tăng trưởng xanh, rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lí về tín dụng xanh, cơ chế chính sách, chế tài nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho tăng trưởng tín dụng xanh, nghiên cứu, xây dựng mô hình phát triển ngân hàng xanh.
Phát biểu tại Tọa đàm, ông Ketut Ariadi Kusuma - Chuyên gia tài chính cao cấp WB tại Việt Nam cho biết, một trong những câu hỏi quan trọng là vai trò của ngân hàng trung ương trong việc hỗ trợ chương trình tăng trưởng xanh và Việt Nam đã học hỏi được gì từ kinh nghiệm của ngân hàng trung ương ở các quốc gia khác trong lĩnh vực này? Tọa đàm này nhằm trả lời những câu hỏi đó. Bên cạnh đó, ông Ketut Ariadi Kusuma hy vọng rằng, Tọa đàm có thể bắt đầu quá trình tìm ra những gì NHNN có thể làm để hỗ trợ chương trình tăng trưởng xanh, cân bằng tất cả các mục tiêu duy trì sức mạnh của khu vực tài chính, bao gồm giảm thiểu rủi ro liên quan đến biến đổi khí hậu và hỗ trợ phát triển kinh tế.
Toàn cảnh buổi Tọa đàm
Theo dõi quá trình ban hành chính sách để tăng trưởng tín dụng xanh, ngân hàng xanh, ông Martijn Regelink - Chuyên gia tài chính cao cấp WB khẳng định, vai trò của ngân hàng trung ương trong việc thúc đẩy tín dụng xanh và xanh hóa ngành Ngân hàng là rất quan trọng. Hiện, các cơ quan Chính phủ, các bộ, ngành, bao gồm cả NHNN đã và đang xây dựng kế hoạch hành động để đạt được tầm nhìn trên, tìm kiếm và huy động các nguồn lực kĩ thuật và tài trợ như một phần của quá trình này. Các công cụ của ngân hàng trung ương có tiềm năng tạo điều kiện thuận lợi cho tín dụng và tài chính xanh.
Trình bày tham luận tại Tọa đàm, ông Trần Anh Quý - Trưởng phòng Phòng Tín dụng chính sách nhà nước, Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN cho biết, NHNN đã hoàn thiện định hướng, chiến lược phát triển tín dụng xanh; hướng dẫn hoạt động tín dụng cho các ngành/lĩnh vực xanh, quản lí rủi ro môi trường xã hội. Cùng với đó, NHNN hướng dẫn hoạt động tín dụng cho các ngành/lĩnh vực xanh; ban hành Thông tư số 17/2022/TT-NHNN ngày 23/12/2022 hướng dẫn quản lí rủi ro môi trường xã hội trong hoạt động cấp tín dụng của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Nhờ đó, đã có 39/129 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ xanh, đạt hơn 500.524 tỉ đồng, chiếm tỉ trọng 4,2% dư nợ tín dụng của nền kinh tế, tập trung chủ yếu vào lĩnh vực năng lượng sạch, năng lượng tái tạo (chiếm tỉ trọng 46,7%) và nông nghiệp xanh (chiếm tỉ trọng hơn 31%). Giai đoạn 2017 - 2022, dư nợ cấp tín dụng xanh bình quân đạt gần 23%/năm, cao hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế.
Việc quan tâm đến chính sách “mở đường” cho tín dụng xanh, ngân hàng xanh không chỉ diễn ra tại Việt Nam mà nhiều quốc gia trên thế giới cũng đang chú trọng. Giáo sư Ulrich Volz - Giám đốc Trung tâm Tài chính bền vững (SOAS) cho biết, năm 2023, Ngân hàng Trung ương Thái Lan (BOT) yêu cầu các ngân hàng có tầm quan trọng hệ thống trong nước công bố thông tin trước năm 2023; tại Singapore, năm 2021, Tổ công tác ngành Tài chính xanh do Cơ quan Giám sát Tiền tệ (MAS) thành lập, ban hành hướng dẫn triển khai chi tiết về các công bố thông tin liên quan đến khí hậu của các định chế tài chính…
Các diễn giả tham gia buổi Tọa đàm chụp ảnh lưu niệm
Để tiếp tục góp phần hiện thực hóa cam kết đưa phát thải ròng về “0” năm 2050, NHNN sẽ hoàn thiện thể chế về ngân hàng và tín dụng phù hợp với các mục tiêu tăng trưởng xanh; hoàn thiện chính sách hỗ trợ chuyển đổi số mạnh mẽ trong ngành Ngân hàng như hạ tầng số, các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng số, góp phần thúc đẩy tài chính toàn diện và phát triển bền vững; đào tạo để nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ hoạch định chính sách của ngân hàng trung ương về ngân hàng xanh, tín dụng xanh và cán bộ thực hiện nghiệp vụ tín dụng xanh của ngân hàng thương mại. Bên cạnh đó, NHNN cũng đẩy mạnh hợp tác quốc tế như tham gia các diễn đàn về tài chính xanh, ngân hàng xanh để học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm nâng cao năng lực xây dựng, hoạch định và triển khai chính sách tín dụng xanh, tài chính xanh; tích cực đàm phán tìm kiếm các nguồn tài trợ từ các tổ chức trong và ngoài nước để triển khai các hoạt động tín dụng xanh, xây dựng kế hoạch huy động nguồn lực và dự thảo điều khoản tham chiếu hỗ trợ thực hiện Chương trình quan hệ đối tác về chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP).
Phát biểu tổng kết Tọa đàm, ông Tô Huy Vũ - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, NHNN khẳng định, kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng chính sách tín dụng xanh và thực tiễn triển khai cũng rất cần thiết để hỗ trợ NHNN nghiên cứu, định hướng và thực hiện tốt vai trò của một ngân hàng trung ương trong thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh. Ông bày tỏ đồng quan điểm với một số diễn giả tại Tọa đàm rằng, cấp tín dụng xanh chưa chắc giảm rủi ro môi trường, do đó để tăng tính hiệu quả cho vay lĩnh vực xanh, cần kết hợp công tác giám sát và sự phối hợp đồng bộ của các bên có liên quan.
MC