Hơn 20 năm qua, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) đã chứng minh vai trò là tổ chức thực hiện hiệu quả sứ mệnh bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền; là công cụ hữu hiệu của Nhà nước nhằm góp phần bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng; từng bước tham gia vào quá trình tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD).
Bảo vệ quyền lợi người gửi tiền, đồng hành cùng các TCTD
Được thành lập năm 1999 và đi vào hoạt động năm 2000, BHTGVN là tổ chức duy nhất được giao làm đầu mối triển khai chính sách bảo hiểm tiền gửi (BHTG) nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, hỗ trợ các TCTD gặp khó khăn, kiểm soát và phòng ngừa rủi ro trong hoạt động ngân hàng.
Những năm qua, BHTGVN đã đóng góp tích cực vào tiến trình đổi mới và phát triển kinh tế, tái cơ cấu hệ thống các TCTD, tiêu biểu là đối với hệ thống QTDND với địa bàn hoạt động chủ yếu ở khu vực nông thôn.
Thông qua triển khai các hoạt động nghiệp vụ BHTG, quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền đã được đảm bảo, niềm tin của người dân vào hệ thống ngân hàng ngày càng được củng cố, từ đó gia tăng uy tín, thúc đẩy quá trình huy động vốn của các TCTD.
Đặc biệt, ngay sau khi đi vào hoạt động, BHTGVN đã chi trả kịp thời tiền gửi được bảo hiểm cho người gửi tiền tại một số QTDND hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến đổ vỡ; qua đó giúp ổn định tâm lý của người dân, đảm bảo trật tự an toàn xã hội tại địa phương.
Hiện BHTGVN đang bảo vệ cho hơn 5,7 triệu tỷ đồng tiền gửi của người gửi tiền tại 1.282 tổ chức tham gia BHTG; thực hiện có hiệu quả các nghiệp vụ BHTG như: Cấp chứng nhận tham gia BHTG; thu phí, đầu tư nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi, kiểm tra, giám sát các tổ chức tham gia BHTG. Đặc biệt, đóng góp tích cực trong việc theo dõi, kiểm tra chuyên sâu và đề xuất phương án xử lý đối với các QTDND yếu kém theo quy định tại Luật số 17/2017/QH14 ngày 20/11/2017 của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các TCTD. Theo đó, trao cho BHTGVN một số nhiệm vụ mới để tham gia vào quá trình tái cơ cấu như: Cho vay đặc biệt; mua trái phiếu dài hạn của TCTD hỗ trợ; đánh giá tính khả thi của phương án phục hồi TCTD được kiểm soát đặc biệt; tham gia xây dựng phương án phá sản TCTD được kiểm soát đặc biệt trình Ngân hàng Nhà nước (NHNN) xem xét, quyết định.
Đến nay, BHTGVN đã hoàn thành Dự thảo báo cáo tổng kết thi hành Luật BHTG, đề xuất các nội dung cần sửa đổi, bổ sung để BHTGVN tham gia sâu hơn vào quá trình cơ cấu lại TCTD; thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường giải pháp nhằm đảm bảo an toàn hoạt động, củng cố vững chắc hệ thống QTDND và Đề án củng cố và phát triển hệ thống QTDND đến năm 2020, định hướng đến 2030 theo quyết định của NHNN.
Đồng thời, tích cực triển khai công tác thông tin tuyên truyền theo hướng đa dạng về nội dung, hình thức, mở rộng kênh truyền thông đến các vùng sâu, vùng xa, tạo sự an tâm, tin tưởng của người gửi tiền đối với hệ thống các TCTD tại Việt Nam.
Nâng cao vai trò của BHTGVN trong tái cơ cấu TCTD
Các nhiệm vụ mà Luật Các TCTD sửa đổi (2017) giao cho BHTGVN chủ yếu tập trung vào việc hỗ trợ cho sự phục hồi của các TCTD, đặc biệt là các TCTD quy mô vừa và nhỏ như Quỹ Tín dụng nhân dân (QTDND). Đồng thời, thể hiện rõ vai trò của BHTGVN là công cụ quan trọng để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người gửi tiền.
Trong thời gian tới, để BHTGVN hoàn thành tốt sứ mệnh bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người gửi tiền và góp phần đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng; tích cực tham gia sâu hơn vào quá trình tái cơ cấu các TCTD, BHTGVN cần triển khai thực hiện một số nội dung sau:
- Các cơ quan chức năng sớm tổng kết Luật BHTG, sửa đổi, bổ sung Luật BHTG và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến BHTG phù hợp với thực tế và thông lệ quốc tế; từ đó nâng cao năng lực của BHTGVN để có thể tham gia sâu hơn, hiệu quả hơn vào quá trình xử lý các TCTD yếu kém, bảo vệ tốt nhất quyền lợi của người gửi tiền, góp phần đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng;
- Chính phủ sớm ban hành Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030. Để triển khai có hiệu quả Chiến lược, BHTGVN cần chủ động xây dựng Dự thảo Chương trình hành động thực hiện Chiến lược nhằm triển khai ngay sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt;
- BHTGVN tiếp tục triển khai có hiệu quả Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường giải pháp nhằm đảm bảo an toàn hoạt động, củng cố vững chắc hệ thống QTDND, thực hiện Đề án củng cố và phát triển hệ thống QTDND đến năm 2020 định hướng đến 2030 theo quyết định của NHNN. Cụ thể, tham gia tái cơ cấu TCTD theo chỉ đạo của NHNN, nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát cảnh báo rủi ro và xử lý các TCTD yếu kém, đặc biệt là các QTDND có vấn đề;
- Nâng cao năng lực tài chính của BHTGVN thông qua việc tính và thu phí BHTG theo quy định; đầu tư hiệu quả nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi bảo đảm nguyên tắc an toàn và phát triển vốn. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hiện đại hóa công nghệ thông tin, ngày càng phát huy vai trò của tổ chức bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định, an toàn, thúc đẩy nhanh hơn quá trình cơ cấu lại hệ thống các TCTD, nhất là các QTDND. Đẩy mạnh hoạt động thông tin truyền thông nhằm phổ biến chính sách BHTG đến công chúng ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa - địa bàn hoạt động của các tổ chức tham gia BHTG.
Từng bước nâng cao vai trò, đổi mới hoạt động, BHTGVN thực sự trở thành công cụ chính sách hữu hiệu góp phần duy trì sự ổn định và phát triển an toàn, lành mạnh của hệ thống các TCTD; bảo vệ tốt quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền, từ đó nâng cao niềm tin công chúng, đóng góp có hiệu quả vào quá trình tái cơ cấu các TCTD.
ND
Tạp chí Ngân hàng số 9/2021