Tuyên Quang là tỉnh miền núi phía Bắc, có địa hình đa dạng và phức tạp, đồi núi chiếm hơn 73% diện tích với 02/07 huyện nghèo, 57/138 xã vùng khó khăn; Tuyên Quang có 213.357 hộ gia đình với 867.000 nhân khẩu. Trong 20 năm qua, đã có 825.906 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) để vươn lên thoát nghèo bền vững.

Tập trung nguồn lực cho giảm nghèo bền vững

Qua 20 năm triển khai tín dụng chính sách đã khẳng định, chính sách tín dụng ưu đãi đối với người nghèo và đối tượng chính sách xã hội khác có hiệu lực và hiệu quả cao; đã huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và xã hội tham gia vào thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo, tạo việc làm và đảm bảo an sinh xã hội. NHCSXH tỉnh Tuyên Quang đã thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được Đảng và Nhà nước giao, chuyển tải kịp thời chính sách tín dụng ưu đãi của Chính phủ đến đúng đối tượng thụ hưởng, góp phần tích cực ngăn chặn hoạt động cho vay nặng lãi ở khu vực nông thôn, giúp cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách có vốn để phát triển kinh tế, tạo việc làm, cải thiện cuộc sống vươn lên thoát nghèo.
Sau 20 năm triển khai thực hiện các chương trình tín dụng ưu đãi của Chính phủ, từ 03 chương trình ban đầu với tổng dư nợ là 146,7 tỷ đồng; đến nay, NHCSXH tỉnh Tuyên Quang đang thực hiện 18 chương trình tín dụng ưu đãi. Các chương trình tín dụng đã được triển khai kịp thời, đúng quy định, tiền vốn được giải ngân trực tiếp đến đúng đối tượng thụ hưởng ngay tại điểm giao dịch xã, không qua cấp trung gian, trước sự chứng kiến của các tổ chức chính trị - xã hội, của chính quyền địa phương và của nhân dân, đảm bảo nguyên tắc quản lý công khai, dân chủ. Vốn tín dụng chính sách xã hội đã được triển khai rộng khắp, đến tất cả các thôn, bản, tổ dân phố trên toàn tỉnh; góp phần quan trọng vào công cuộc chung tay giảm nghèo, ổn định an sinh xã hội trên địa bàn, nhất là đáp ứng kịp thời được nguyện vọng của hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác cần có vốn vay sản xuất, kinh doanh, chăn nuôi, trồng trọt để phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, thay đổi cuộc sống. Đến ngày 31/8/2022, tổng dư nợ các chương trình tín dụng đạt 3.573 tỷ đồng với 94.296 hộ nghèo và các đối tượng chính sách còn dư nợ, tăng 3.426 tỷ đồng, gấp 23,3 lần so với năm 2003, tốc độ tăng trưởng dư nợ bình quân hằng năm đạt 18,9%. Kết quả tăng trưởng qua các năm tập trung chủ yếu ở một số chương trình tín dụng như: Chương trình cho vay hộ nghèo tăng 973,2 tỷ đồng; hộ cận nghèo tăng 746,6 tỷ đồng; hộ mới thoát nghèo tăng 288,3 tỷ đồng; cho vay học sinh, sinh viên tăng 10,9 tỷ đồng; cho vay giải quyết việc làm, hỗ trợ và duy trì việc làm tăng 257,9 tỷ đồng; cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn tăng 445,2 tỷ đồng; cho vay hộ sản xuất kinh doanh vùng khó khăn tăng 545,8 tỷ đồng... Nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội tập trung chủ yếu đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; chú trọng ưu tiên tập trung vốn cho vay hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số, cho vay đối với các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, tạo điều kiện về vốn sản xuất kinh doanh, cải thiện cuộc sống, từ đó vươn lên thoát nghèo bền vững. Dư nợ lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn là 2.966 tỷ đồng (chiếm 83% tổng dư nợ); dư nợ tại vùng khó khăn 607 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 17% tổng dư nợ). Mức cho vay bình quân/khách hàng đã tăng gấp 8 lần so với năm 2003.
 

Cán bộ NHCSXH Lâm Bình giải ngân cho người nghèo tại xã Phúc Yên, huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang
 

Trong giai đoạn 2003 - 2022, NHCSXH tỉnh Tuyên Quang đã đưa 9.851 tỷ đồng vốn tín dụng chính sách đến với hơn 800 nghìn lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác, trong đó: 181.848 lượt hộ nghèo được vay vốn với số tiền 3.555 tỷ đồng; 40.442 lượt hộ cận nghèo được vay vốn phát triển sản xuất, kinh doanh với số tiền 1.580 tỷ đồng; 9.270 lượt hộ mới thoát nghèo được vay vốn phát triển sản xuất, kinh doanh với số tiền 439 tỷ đồng; 33.028 lượt người lao động được được vay 699,5 tỷ đồng; 56.642 lượt hộ gia đình thuộc vùng khó khăn được vay số tiền 1.498 tỷ đồng; 25.036 lượt học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay số tiền 375,3 tỷ đồng; 127.111 lượt hộ gia đình tại vùng nông thôn được vay 866,9 tỷ đồng để cải tạo nguồn nước sinh hoạt và hoạt động vệ sinh môi trường,... Nguồn vốn tín dụng chính sách đã góp phần tích cực giúp cho hơn 153.655 lượt hộ gia đình vượt qua ngưỡng nghèo, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh hằng năm; tạo việc làm cho nhiều lao động tại địa phương và 33.028 số lao động được tạo việc làm từ Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm, giúp 990 lượt lao động đi lao động có thời hạn ở nước ngoài; giúp trên 25.000 học sinh, sinh viên gia đình có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn đi học; 127.111 công trình nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn được xây dựng, hỗ trợ xây mới; sửa chữa 13.481 ngôi nhà cho hộ nghèo, hỗ trợ cải tạo, xây dựng mới nhà ở xã hội được 116 căn nhà cho cán bộ, công nhân viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động có thu nhập thấp; hỗ trợ cho 09 đơn vị doanh nghiệp và cơ sở giáo dục được vay vốn để trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất cho 143 tượt lao động; hỗ trợ 09 cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập vay vốn để sửa chữa cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế phòng, chống dịch Covid-19…

Hưởng ứng phong trào thi đua "Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới", NHCSXH tỉnh Tuyên Quang đã tích cực triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp tín dụng góp phần xây dựng nông thôn mới, kết quả cho vay các xã xây dựng nông thôn mới thực hiện đến ngày 31/8/2022 đạt 3.268 tỷ đồng với 76.952 hộ vay vốn.

Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang, chính sách tín dụng ưu đãi cùng với chương trình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương đã góp phần tích cực trong công tác giảm nghèo, giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới; hạn chế tình trạng học sinh, sinh viên phải bỏ học do gia đình gặp khó khăn về tài chính, nhiều hộ gia đình xây dựng được các công trình nước sạch và vệ sinh nâng cao sức khỏe, bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống, nhiều hộ nghèo có nhà ở ổn định, khang trang… Đặc biệt, vốn vay ưu đãi đã giúp nhiều hộ nghèo, hộ khó khăn ở nông thôn phát triển sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi, bộ mặt nông thôn được cải thiện…, tạo được sự phấn khởi, đồng thuận trong nhân dân, giúp nhiều hộ có điều kiện thoát nghèo để tiếp tục vươn lên trong cuộc sống. Ngoài ra, vốn tín dụng chính sách góp phần đáng kể trong việc thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, giảm tỷ lệ thất nghiệp, hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định và phát triển kinh tế tại địa phương.

Bộ máy điều hành, tác nghiệp của NHCSXH gọn nhẹ, hiệu lực, hiệu quả; mạng lưới Tổ tiết kiệm và vay vốn đến tận các thôn, bản, khối, phố; tổ chức giao dịch lưu động tại xã, phường, thị trấn, thực hiện được cơ chế quản lý dân chủ, công khai từ cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được tiếp cận dễ dàng với Ngân hàng, nguồn vốn đến đúng địa chỉ người thụ hưởng, ngăn chặn thất thoát, tiết kiệm chi phí quản lý.

Sự quan tâm chỉ đạo sát sao của cấp ủy Đảng, chính quyền, trực tiếp là Ban đại diện Hội đồng quản trị NHCSXH các cấp đã có nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động của NHCSXH tỉnh Tuyên Quang. Ngoài ra, các cấp, các ngành đã phối hợp chặt chẽ với NHCSXH tỉnh tuyên truyền, chuyển tải các chủ trương chính sách đến người dân, được nhân dân đón nhận và biết ơn Đảng, Nhà nước. NHCSXH tỉnh Tuyên Quang thực sự là ngân hàng của dân để thực hiện mục tiêu giảm nghèo, an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh.

Nguồn vốn trên địa bàn không ngừng tăng trưởng, ngày càng đáp ứng được tốt hơn nhu cầu vay vốn của hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và các đối tượng chính sách khác. Cơ cấu nguồn vốn có sự chuyển dịch từ nguồn vốn Trung ương sang nguồn vốn địa phương, nhất là nguồn vốn ngân sách tỉnh, ngân sách huyện ủy thác sang NHCSXH để cho vay người nghèo và các đối tượng chính sách khác. Đến ngày 31/8/2022, tổng nguồn vốn là 3.581,3 tỷ đồng (tăng 3.432 tỷ đồng, gấp 22,9 lần so với năm 2003); trong đó: Nguồn vốn cân đối từ Trung ương là 3.223,9 tỷ đồng (tăng 3.074 tỷ đồng,  gấp 20,6 lần so với năm 2003); nguồn vốn huy động tại địa phương được cấp bù lãi suất là 281,6 tỷ đồng (tăng 281,6 tỷ đồng so với năm 2003); nguồn vốn nhận ủy thác từ ngân sách địa phương là 75,8 tỷ đồng (tăng 75,5 tỷ đồng, gấp 239 lần so với năm 2003, chiếm 2,17% tổng nguồn vốn).

Để không ai bị bỏ lại phía sau

Với những kết quả đã đạt được trong 20 năm qua, trong thời gian tới, với quyết tâm cao nhất, tập thể lãnh đạo và hơn 100 người lao động trong toàn hệ thống NHCSXH tỉnh Tuyên Quang tiếp tục bám sát định hướng, chiến lược phát triển giai đoạn 2021 - 2030 của NHCSXH Việt Nam; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang; chỉ đạo của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân tỉnh, của NHCSXH Việt Nam quyết liệt tổ chức triển khai thực hiện tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn đảm bảo kịp thời, hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân, phát huy vai trò của tín dụng chính sách xã hội đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong từng giai đoạn.
 

Cán bộ NHCSXH Lâm Bình giải ngân cho người nghèo tại xã Phúc Yên, huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang

Theo đó, NHCSXH tỉnh Tuyên Quang đã xây dựng các mục tiêu trong giai đoạn mới là:

(i) Thực hiện có hiệu quả mô hình tổ chức và phương thức quản lý tín dụng chính sách đặc thù của NHCSXH; phát triển NHCSXH theo hướng ổn định, bền vững, bảo đảm thực hiện tốt chính sách tín dụng của Đảng, Chính phủ, phát triển các sản phẩm dịch vụ hỗ trợ ngày càng có hiệu quả hơn cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn.

(ii) Tập trung nguồn lực và chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách trên địa bàn tỉnh theo chủ trương, định hướng của Chính phủ, của tỉnh trong từng giai đoạn, tạo điều kiện hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác vươn lên thoát nghèo bền vững, góp phần thực hiện có hiệu quả công tác giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.

(iii) 100% hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và các đối tượng chính sách khác có nhu cầu, đủ điều kiện đều được tiếp cận các sản phẩm, dịch vụ do NHCSXH cung cấp.

(iv) Hằng năm, phấn đấu tăng trưởng tín dụng đối với các chương trình được phép tăng trưởng dư nợ bình quân đạt từ 8% trở lên; hoàn thành 100% kế hoạch tăng trưởng tín dụng được giao; đạt 100% trở lên kế hoạch tăng trưởng huy động tiền gửi từ các tổ chức, cá nhân, nhận tiền gửi từ thành viên của Tổ tiết kiệm và vay vốn.

(v) Hằng năm, bổ sung tăng nguồn ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác đảm bảo tối thiểu bằng với kế hoạch tăng trưởng được NHCSXH Trung ương giao.

(vi) Tỷ lệ nợ xấu dưới 0,2%/tổng dư nợ; trong đó, tỷ lệ nợ quá hạn không cao hơn tỷ lệ nợ quá hạn bình quân chung của toàn quốc; phấn đấu trên 98% Tổ tiết kiệm và vay vốn xếp loại hoạt động khá, tốt, không có Tổ tiết kiệm và vay vốn hoạt động yếu kém.

(vii) Đảm bảo đầy đủ quyền lợi về tiền lương và phúc lợi cho cán bộ, viên chức và người lao động để cán bộ yên tâm công tác, gắn bó với Ngành.

Để thực hiện các nhiệm vụ đã đề ra, trong thời gian tới, NHCSXH tỉnh Tuyên Quang tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò và trách nhiệm của đơn vị trong việc đưa nguồn vốn ưu đãi của Chính phủ hỗ trợ người nghèo và các đối tượng chính sách trên địa bàn toàn tỉnh thoát nghèo, ổn định cuộc sống, xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, các tổ chức Hội đoàn thể nhận ủy thác, trọng tâm là các nội dung sau:

Một là, tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, triển khai có hiệu quả toàn diện các mặt hoạt động. Tập trung các nguồn lực về con người và nguồn vốn để triển khai có hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách. Tích cực huy động các nguồn vốn để cho vay; trong đó, đẩy mạnh công tác huy động tiền gửi tiết kiệm (huy động thông qua Tổ tiết kiệm và vay vốn, huy động dân cư tại Điểm giao dịch). Thường xuyên rà soát nhu cầu vay vốn, phấn đấu đáp ứng 100% vốn vay cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác có nhu cầu và đủ điều kiện vay vốn. Tiếp tục ưu tiên nguồn vốn thực hiện cho vay các chương trình tín dụng theo quy định hiện hành của Chính phủ, cho vay theo các chính sách hỗ trợ lãi suất của Hội đồng nhân dân tỉnh; ưu tiên nguồn vốn cho vay hỗ trợ đầu tư phát triển tại các địa bàn thuộc phạm vi của Chương trình, các xã thuộc vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn và các xã điểm đăng ký xây dựng nông thôn mới.

Hai là, thực hiện tốt phương thức quản lý vốn tín dụng chính sách xã hội đặc thù và hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tiễn địa phương. Tập trung chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện đồng bộ các giải pháp củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng chính sách xã hội. Trong đó, đặc biệt coi trọng chất lượng tín dụng, công tác ủy thác của các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác, chất lượng hoạt động của các Tổ tiết kiệm và vay vốn, hoạt động giao dịch tại xã, xây dựng hình ảnh NHCSXH phục vụ chuyên nghiệp, tận tình, chu đáo với phương châm “Thấu hiểu lòng dân, tận tâm phục vụ”.

Thực hiện nghiêm túc công tác bình xét cho vay, đảm bảo đúng đối tượng, đúng quy trình, thủ tục, mức vay phù hợp; đặc biệt, hộ vay phải có phương án rõ ràng, hiểu và thực hiện đúng trách nhiệm, quyền lợi khi vay vốn; đồng thời, phối hợp với các cơ quan chức năng hướng dẫn cách làm ăn, chuyển giao khoa học - kỹ thuật, giúp người vay sử dụng vốn vay đúng mục đích, có hiệu quả.

Ba là, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động ủy thác và chất lượng tín dụng chính sách đối với các xã, phường, thị trấn có tỷ lệ nợ quá hạn trên 0,3%; tiếp tục kiện toàn nâng cao chất lượng hoạt động của Tổ tiết kiệm và vay vốn, Ban quản lý Tổ tiết kiệm và vay vốn kết hợp củng cố các Tổ tiết kiệm và vay vốn theo cụm dân cư liền kề một cách triệt để.

Bốn là, tiếp tục thực hiện đúng các cơ chế xử lý rủi ro theo quy định, đề nghị xử lý kịp thời các khoản nợ bị rủi ro do nguyên nhân khách quan để hỗ trợ hộ vay vốn giảm bớt khó khăn trong cuộc sống; thường xuyên rà soát, đối chiếu, phân tích các khoản vay tại NHCSXH. Tiếp tục nghiên cứu, tham mưu đề xuất với Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét xử lý nợ bị rủi ro chương trình cho vay bò sữa HF tại tỉnh Tuyên Quang.

Năm là, làm tốt hơn nữa công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ, chú trọng công tác kiểm tra chuyên đề để kịp thời chấn chỉnh, xử lý những tồn tại, sai sót trong quá trình hoạt động, từ đó nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động tín dụng chính sách trên địa bàn.

Sáu là, hoàn thiện tất cả các mặt hoạt động của Điểm giao dịch, nhất là chất lượng hoạt động của Điểm giao dịch là nhân tố quan trọng để phục vụ nhân dân ngày một tốt hơn. Đẩy mạnh việc khai thác, ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động thực tiễn phục vụ nhanh chóng, kịp thời, có hiệu quả cho hoạt động chuyên môn.

Bảy là, tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền: Phối hợp với cơ quan báo, đài, chính quyền địa phương và Hội đoàn thể nhận ủy thác đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về hiệu quả hoạt động tín dụng chính sách, các mô hình làm ăn hiệu quả, các chủ trương, chính sách mới, về quyền và nghĩa vụ của hộ vay vốn,...

Tám là, tiếp tục nâng cao công tác đào tạo tập huấn, xây dựng đội ngũ cán bộ ngân hàng tâm huyết, nhiệt tình, trách nhiệm, có đạo đức nghề nghiệp, tinh thông nghiệp vụ để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho đối tượng làm việc trực tiếp tại cơ sở.

Phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác các cấp tiến hành củng cố, đào tạo, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của tổ chức hội, đoàn thể cơ sở, Tổ tiết kiệm và vay vốn trong việc thực hiện dịch vụ ủy thác đối với NHCSXH.
 
Hoàng Minh Tú
NHNN Chi nhánh tỉnh Tuyên Quang