“Tiến đến quốc gia không tiền mặt” là chủ đề Hội thảo trong khuôn khổ chương trình “Ngày không tiền mặt 2021”, dưới sự chỉ đạo nội dung từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN), do Báo Tuổi Trẻ tổ chức. Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái tham dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo.
 

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái phát biểu chỉ đạo Hội thảo
 

Về phía NHNN, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng tham dự và phát biểu tại Hội thảo. Bên cạnh đó còn có lãnh đạo Vụ Truyền thông NHNN, đại diện lãnh đạo một số đơn vị thuộc NHNN. Hội thảo còn có sự tham dự của đại diện Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, một số bộ, ngành, cơ quan, doanh nghiệp, đại diện lãnh đạo Công ty Cổ phần thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS), Hiệp hội Thương mại điện tử (Vecom), đại diện Ngân hàng TMCP Sacombank, HD Bank, VietinBank, Hệ thống siêu thị bán lẻ CoopMart, các hiệp hội, tổ chức trung gian thanh toán…
 

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng phát biểu tại Hội thảo
 

Hội thảo “Tiến đến quốc gia không tiền mặt” diễn ra trong bối cảnh khá đặc biệt khi cả nước đang thực hiện Chiến lược “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh Covid-19” và Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) tại Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025 theo Quyết định số 1813/QĐ-TTg với những mục tiêu, định hướng cụ thể để phát triển TTKDTM trong 5 năm tới.

Chuỗi các sự kiện của “Ngày không tiền mặt năm 2021” tiếp tục góp phần tích cực hiện thực hóa các mục tiêu của Chính phủ tại các Đề án Nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ ngân hàng cho nền kinh tế; Đề án Đẩy mạnh thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công; Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; và mới đây nhất là Đề án Phát triển TTKDTM giai đoạn 2021-2025.

Phát biểu chỉ đạo Hội thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đánh giá cao việc NHNN đã chủ động nghiên cứu, ban hành kịp thời các cơ chế, chính sách về chuyển đổi số và thúc đẩy TTKDTM. Phó Thủ tướng cũng đánh giá cao sự phối hợp tích cực, chặt chẽ của các bộ, ngành, cơ quan liên quan, sáng kiến và nỗ lực tổ chức chuỗi hoạt động hưởng ứng Ngày không tiền mặt 16 tháng 6 hàng năm, sự đóng góp của truyền thông, báo chí, qua đó đã giúp người dân hiểu và trải nhiệm nhiều hơn các giải pháp TTKDTM trong các giao dịch sinh hoạt hàng ngày.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái khẳng định, hướng tới xã hội không tiền mặt là vấn đề vừa có tính cấp bách vừa có ý nghĩa lâu dài trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư tác động tới mọi mặt đời sống và ảnh hưởng do đại dịch Covid-19 khiến nhu cầu, hành vi tiêu dùng của người dân có xu hướng thay đổi từ giao dịch gặp mặt trực tiếp sang tương tác chủ yếu qua các kênh số. “Chuyển đổi số, hướng tới xã hội không tiền mặt là xu hướng phát triển tất yếu trong bối cảnh của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tạo ra tác động kép vừa góp phần phục hồi, tăng trưởng kinh tế vừa hỗ trợ thực hiện mục tiêu tài chính toàn diện”.

Tại Hội thảo, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian qua, NHNN cũng đã chủ động nghiên cứu, xây dựng quy định pháp lý tạo thuận lợi cho việc triển khai các dịch vụ thanh toán dựa trên ứng dụng công nghệ: (i) Quy định hướng dẫn các ngân hàng mở tài khoản thanh toán thông qua xác thực khách hàng bằng phương thức điện tử (eKYC); (ii) Trình Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định thí điểm dùng tài khoản viễn thông để thanh toán cho các dịch vụ có giá trị nhỏ (Mobile-Money); (iii) Ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật thanh toán (QR Code, thẻ chip nội địa,..) tạo thuận lợi cho kết nối thanh toán liên thông, giảm chi phí chấp nhận thanh toán; (iv) Trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 101/2012/NĐ-CP về TTKDTM với nhiều điểm mới nhằm tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý chắc chắn, đầy đủ, rõ ràng, qua đó tạo thuận lợi hơn nữa cho TTKDTM.

Bên cạnh đó, các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán tích cực nghiên cứu, đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ, giải pháp kỹ thuật, tích hợp kết nối với các dịch vụ khác trong nền kinh tế thiết lập hệ sinh thái số và cung ứng các sản phẩm, dịch vụ thanh toán an toàn, tiện ích, nâng cao trải nghiệm, sự hài lòng của khách hàng... Nhiều phương thức thanh toán mới, hiện đại, tiết kiệm chi phí như thanh toán qua mã phản hồi nhanh QR code, thanh toán phi tiếp xúc (contactless), xác thực thanh toán sinh trắc học, mã hóa thông tin thẻ (tokenization) đã được các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán áp dụng, tích hợp vào trong sản phẩm, dịch vụ để nâng cao tiện ích, an toàn bảo mật, đem lại lợi ích lớn và giá trị thiết thực cho khách hàng.

Ở mức độ toàn Ngành, cơ sở hạ tầng kỹ thuật thanh toán được chú trọng đầu tư, nâng cấp hoạt động thông suốt, an toàn, đảm bảo sự kết nối liên thông giữa các ngân hàng, đáp ứng kịp thời nhu cầu thanh toán điện tử của người dân, doanh nghiệp trong nền kinh tế.

Đặc biệt, thời gian qua, trước ảnh hưởng của dịch Covid-19, bên cạnh các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, giữ nguyên nhóm nợ, ngành Ngân hàng đã triển khai nhiều chính sách miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán hỗ trợ kịp thời cho người dân, doanh nghiệp như: (i) Giảm 50% phí Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng; (ii) Giảm 70 - 100% phí chuyển mạch, bù trừ điện tử (iii) Miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán dịch vụ công,... Tổng số tiền giảm phí của ngành Ngân hàng năm 2021 khoảng 1.557 tỷ đồng (tính cả năm 2020 thì con số này khoảng trên 2.000 tỷ đồng); khoảng 80% giao dịch thanh toán cá nhân trên kênh điện tử đã được miễn phí.
 

Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng phát biểu tại Hội thảo

Nhấn mạnh về chuyển đổi số ngân hàng, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, 95% tổ chức tín dụng đã có, đang xây dựng hoặc dự tính sẽ xây dựng chiến lược chuyển đổi số. Hiện có khoảng 80 ngân hàng triển khai dịch vụ Internet Banking, 44 ngân hàng cung cấp dịch vụ Mobile Banking, 45 tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, hơn 90 nghìn điểm thanh toán QR, gần 298 nghìn POS. 9 tháng đầu năm 2021 so với cùng kỳ năm 2020: Thanh toán Mobile tăng 76,2% về số lượng và 88,3% về giá trị; thanh toán qua Internet tăng 51,2% về số lượng và 29,1% về giá trị.

Đặc biệt, vấn đề an ninh, an toàn trong thanh toán luôn được quan tâm; khách hàng được đặt là vị trí trung tâm ưu tiên trong việc quá trình cung ứng các sản phẩm, dịch vụ; đồng thời, quyền lợi hợp pháp luôn được đảm bảo. Công tác truyền thông, giáo dục tài chính được ngành Ngân hàng chú trọng với các chương trình như "Tiền khéo tiền khôn", "Tay hòm chìa khóa", cuộc thi "Hiểu đúng về tiền"… qua đó góp phần nâng cao kiến thức, kỹ năng, giảm thiếu rủi ro cho người dân trong tiếp cận và sử dụng dịch vụ tài chính, từ đó thúc đẩy TTKDTM và phát triển tài chính toàn diện.

Những nỗ lực đó đã được phản ánh qua số liệu tăng trưởng, cụ thể: Thanh toán trên thiết bị di động tại Việt Nam tăng trưởng mạnh hàng năm (90% về số lượng và 150% về giá trị); nhiều ngân hàng đạt trên 90% giao dịch thực hiện trên kênh số.
Tại Hội thảo, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, trong thời gian tới, phát huy những kết quả đạt được, NHNN sẽ tiếp tục tập trung thực hiện một số giải pháp nhằm thúc đẩy TTKDTM, cụ thể như sau:

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng cơ chế, chính sách tạo thuận lợi cho việc chuyển đổi số hoạt động ngân hàng, thúc đẩy TTKDTM trên cơ sở ứng dụng công nghệ, tạo thuận lợi cho người dân vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa tiếp cận được dịch vụ,..; trong đó, trước mắt tập trung vào việc hoàn thiện, trình Chính phủ Nghị định về TTKDTM, Nghị định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng (Fintech Sandbox) và ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai.

 Thứ hai, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cơ quan liên quan triển khai có hiệu quả Đề án phát triển TTKDTM tại Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025; thí điểm dùng tài khoản viễn thông để thanh toán cho các dịch vụ có giá trị nhỏ (Mobile -Money); Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Thứ ba, tiếp tục hoàn thiện, nâng cấp hạ tầng thanh toán quốc gia, hạ tầng Hệ thống thanh toán bù trừ tự động phục vụ các giao dịch bán lẻ theo hướng cung ứng dịch vụ thanh toán trực tuyến, xử lý tức thời, hoạt động liên tục 24/7 cho mọi đối tượng và người dân.

Thứ tư, tăng cường công tác đảm bảo an ninh, an toàn trong thanh toán điện tử; triển khai hiệu quả các hệ thống thanh toán quan trọng và hoạt động của các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đảm bảo hoạt động đúng quy định, thông suốt, an toàn.

Thứ năm, tích cực phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về TTKDTM, giáo dục tài chính; tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền lợi hợp pháp người tiêu dùng.
 

 

Về định hướng công tác truyền thông - giáo dục tài chính thời gian tới, bà Lê Thị Thúy Sen - Vụ trưởng Vụ Truyền thông, NHNN cho biết, một trong những mục tiêu quan trọng là nâng cao nhận thức của công chúng về tài chính - ngân hàng, TTKDTM, từ đó thay đổi hành vi, thói quen và phương thức sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng, góp phần giảm thiểu chi phí xã hội, bảo vệ người sử dụng dịch vụ các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng… với công chúng mục tiêu là giới trẻ, phụ nữ, người nghèo, người già, hưu trí, công nhân và người dân ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, những đối tượng yếu thế trong xã hội. Nội dung truyền thông sẽ tiếp tục đề cập đến các tiện ích, giá trị, cách sử dụng các hình thức TTKDTM, đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật, giảm thiểu rủi ro cho người sử dụng dịch vụ thanh toán, vấn đề minh bạch về phí thanh toán… Hình thức truyền thông sẽ ngày càng sáng tạo, phong phú, đổi mới, hiện đại, ứng dụng công nghệ 4.0…