Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị xã hội thực thi tín dụng chính sách đã tạo nên bước chuyển mạnh trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội của tỉnh Thái Nguyên.

“Gần 600 ngàn lượt khách hàng đã được vay vốn tín dụng chính sách xã hội với doanh số hơn 10,73 ngàn tỷ đồng, đưa hộ nghèo giảm chỉ còn 9.492 hộ, chiếm tỷ lệ 2,82%, tỷ lệ hộ cận nghèo còn 4,91% cuối năm 2020. Đó là kết quả của những nỗ lực không ngừng nghỉ của cán bộ, nhân viên Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh Thái Nguyên trong gần 18 năm qua, từ việc tăng cường huy động nguồn lực, mở rộng độ phủ đến nâng cao chất lượng tín dụng. Đặc biệt, sự vào cuộc ngày càng sâu rộng của cấp ủy chính quyền địa phương, cộng hưởng cả nhân lực và vật lực đã đẩy nhanh hành trình giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội bằng chính sách riêng có đầy tính nhân văn của Việt Nam - tín dụng chính sách xã hội”, Giám đốc NHCSXH tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Quang Thịnh cho biết.
 

Với vị trí địa lý, kinh tế, chính trị quan trọng, cùng hệ thống giao thông thuận lợi, Thái Nguyên đang là một trung tâm phát triển năng động, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cho vùng trung du và miền núi Bắc Bộ. Song điều đó cũng lại đặt ra những nhiệm vụ cấp thiết trong công tác giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội của tỉnh, không chỉ là giúp người nghèo và đối tượng chính sách thoát nghèo bền vững, mà còn giải quyết bài toán chênh lệch thu nhập, đáp ứng yêu cầu tăng trưởng kinh tế bền vững.
 

Bởi vậy, cùng với những hiệu quả rõ nét của tín dụng chính sách trong những năm qua, đặc biệt từ sau Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội (Chỉ thị số 40-CT/TW), các cấp ủy, chính quyền các cấp càng nhận thức rõ vị trí, vai trò của công cụ chính sách này trong việc thực hiện mục tiêu giảm nghèo, tạo việc làm, đảm bảo an sinh xã hội và xây dựng nông thôn mới. Từ đây, chương trình hành động xuyên suốt đã được triển khai đồng bộ từ cấp tỉnh đến cơ sở với sự chuyển biến tích cực về nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương các cấp khi đặt tín dụng chính sách là một trong những nhiệm vụ của địa phương, đơn vị, đặc biệt là đối với các đảng ủy cấp cơ sở.
 

Nhìn lại gần 6 năm qua, hiệu quả của sự chuyển biến này có thể thấy rõ qua việc chuyển nguồn vốn ủy thác địa phương sang NHCSXH để cho vay người nghèo và đối tượng chính sách. Tính đến cuối tháng 3/2021, con số này đã đạt 139.344 triệu đồng, tăng 4,847 lần so với trước khi có Chỉ thị số 40-CT/TW là 28.588 triệu đồng (năm 2014). Trong đó, vốn ngân sách địa phương cấp tỉnh là 72.507 triệu đồng; vốn ngân sách cấp huyện (9/9 đơn vị) là 66.837 triệu đồng. Đặc biệt, tỉnh Thái Nguyên đã huy động các doanh nghiệp chuyển vốn ủy thác qua NHCSXH để bổ sung nguồn vốn cho vay đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn với tổng đầu tư đạt 9.539 triệu đồng.
 

Ủy ban Nhân dân (UBND) tỉnh Thái Nguyên cũng đã hỗ trợ lãi suất số tiền là 542 triệu đồng cho hộ nghèo, cận nghèo vay vốn NHCSXH theo Đề án số 2037/QĐ-UBND ngày 16/9/2014 về việc phê duyệt Đề án "Phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất và đời sống các xóm, bản đặc biệt khó khăn có nhiều đồng bào dân tộc Mông sinh sống" tại 4 huyện Đồng Hỷ, Phú Lương, Định Hóa và Võ Nhai.
 

Các đơn vị của NHCSXH ở huyện, thị xã và thành phố còn được chính quyền địa phương hỗ trợ phương tiện, trang thiết bị, trụ sở làm việc; bố trí điểm giao dịch cho tổ giao dịch xã và khách hàng đến giao dịch; hỗ trợ kinh phí để NHCSXH giải phóng mặt bằng và xây dựng trụ sở với số tiền 3.384 triệu đồng, mua xe 300 triệu đồng; mua máy tính 71 triệu đồng, tài sản khác 192 triệu đồng.
 

Cấp ủy Đảng, chính quyền từ tỉnh, huyện, xã, Ban đại diện Hội đồng quản trị NHCSXH các cấp, NHCSXH cấp tỉnh, cấp huyện, các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác, các ngành liên quan đã không ngừng củng cố nâng cao năng lực hiệu quả hoạt động tín dụng chính sách xã hội, lồng ghép hoạt động tín dụng với chương trình, chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn, phát triển giáo dục, dạy nghề, tạo việc làm và xây dựng nông thôn mới tại Thái Nguyên.
 

Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị thực thi tín dụng chính sách đã tạo nên bước chuyển mạnh trong công cuộc xóa đói, giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội của tỉnh Thái Nguyên. Tổng nguồn vốn tín dụng chính sách đến thời điểm 31/12/2020 đạt 3.610.477 triệu đồng, tăng 3.431.084 triệu đồng và gấp 20 lần so với đầu năm 2003 (179.393 triệu đồng). Từ 3 chương trình tín dụng triển khai tại thời điểm đầu năm 2003, đến nay, NHCSXH tỉnh Thái Nguyên đã triển khai thêm 14 chương trình tín dụng chính sách mới. Tính đến 31/3/2021, tổng dư nợ 17 chương trình tín dụng chính sách đạt 3.676.371 triệu đồng, tăng 21 lần so với đầu năm 2003 (175.004 triệu đồng); doanh số cho vay đạt 10.737.778 triệu đồng với 578.110 lượt khách hàng được vay vốn. Đến ngày 31/3/2021, tổng nợ quá hạn và nợ khoanh của NHCSXH tỉnh Thái Nguyên chỉ chiếm tỷ lệ 0,063%/tổng dư nợ.
 

Vốn tín dụng chính sách góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo giai đoạn 2003 - 2005 đã giảm từ 9,85% xuống còn dưới 4,68%; giai đoạn 2006 - 2010 đã giảm từ 26,85% xuống còn 10,8%; giai đoạn 2011 - 2015 giảm từ 20,57% xuống còn 7,06%; giai đoạn 2016 - 2020 giảm từ 13,4% xuống còn 2,82%.
 

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên đặt mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025 phấn đấu tốc độ tăng trưởng kinh tế tỉnh (GRDP) bình quân từ 8%/năm; thu nhập bình quân đầu người tối thiểu 100 triệu đồng; 95% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; ít nhất 6 đơn vị cấp huyện hoàn thành và đạt chuẩn nông thôn mới, giảm tỷ lệ hộ nghèo 1%/năm so với chuẩn mới.
 

Giám đốc NHCSXH Chi nhánh tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Quang Thịnh cho biết, hiện NHCSXH đã nâng mức vay nhiều chương trình, đồng thời đặt mục tiêu đa dạng hóa các nguồn vốn và mở rộng dư nợ tín dụng chính sách tăng trưởng bình quân hằng năm từ 10% trở lên, đến năm 2025 dư nợ đạt trên 5.000 tỷ đồng, cung ứng đến 100% các hộ có nhu cầu và đủ điều kiện vay vốn để thoát nghèo bền vững. Tuy nhiên, nguồn vốn tín dụng chính sách để đáp ứng yêu cầu tạo việc làm và hỗ trợ các đối tượng yếu thế của tỉnh nhiều hơn, góp phần vào mục tiêu tăng 15.000 việc làm mới mỗi năm, giải quyết bài toán chuyển đổi sinh kế cho người dân khi đất sản xuất bị thu hẹp do tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, và hộ sản xuất kinh doanh nguồn vốn còn hữu hạn. Chính quyền các cấp tỉnh, huyện ngày càng quan tâm ngân sách địa phương qua NHCSXH, ngay trong Quý I/2021, đã có 21,2 tỷ đồng để ủy thác qua NHCSXH tiếp tục cho vay giải quyết việc làm cũng như giảm nghèo bền vững, vượt chỉ tiêu đề ra trong năm 2020. Tuy nhiên, trong cơ cấu nguồn vốn tín dụng chính sách của tỉnh, vốn do Trung ương chuyển về vẫn chiếm chủ yếu. Vốn ngân sách địa phương mới chỉ chiếm tỷ trọng 3,7% trong tổng nguồn vốn, thấp hơn nhiều so với mức bình quân chung của toàn hệ thống NHCSXH là 10%.
 

Tại buổi làm việc mới đây với Tỉnh ủy Thái Nguyên, Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng, thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia phân tích: “Đây chính là nguyên nhân khiến nguồn vốn của NHCSXH chưa đáp ứng được nhu cầu cho vay chương trình hộ sản xuất kinh doanh vùng khó khăn và giải quyết việc làm tại địa phương theo Chỉ thị số 40-CT/TW”.
 

Vì vậy, ông đề nghị tỉnh Thái Nguyên tiếp tục dành nguồn lực để ủy thác qua NHCSXH tỉnh, giúp việc thực hiện tín dụng chính sách trên địa bàn đạt hiệu quả cao hơn. Đồng thời cũng đề nghị tỉnh quan tâm, bố trí quỹ đất mới hoặc bổ sung thêm diện tích cho NHCSXH tỉnh để có được trụ sở làm việc đáp ứng được nhu cầu hiện nay.
 

Đánh giá cao những kết quả đạt được của hoạt động tín dụng chính sách trên địa bàn, Bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên Nguyễn Thanh Hải mong muốn NHCSXH tiếp tục đồng hành cùng tỉnh trong việc giảm khoảng cách chênh lệch giàu nghèo giữa các huyện, thành, thị. Nông nghiệp vẫn được tỉnh xác định có vai trò, vị trí quan trọng, giúp người nông dân ổn định cuộc sống một cách bền vững, chính vì thế, sự đồng hành của ngành Ngân hàng nói chung, NHCSXH nói riêng có vai trò rất quan trọng, giúp người dân có thêm nguồn lực để đầu tư, phát triển. Bà Nguyễn Thanh Hải cũng nhất trí về mặt chủ trương các ý kiến đề xuất của NHCSXH và giao UBND tỉnh quan tâm, rà soát, tạo điều kiện tốt nhất để cả hoạt động của NHCSXH cũng như chất lượng tín dụng đều được đảm bảo. Đây sẽ là tiền đề mới cho việc mở rộng hơn nữa tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn Thái Nguyên, góp phần đưa kinh tế tỉnh từng bước tiến vững chắc trên con đường hướng tới trung tâm công nghiệp hiện đại của khu vực trung du miền núi phía Bắc và vùng Thủ đô Hà Nội vào năm 2030. 

Minh Ngọc

Tạp chí Ngân hàng số 10/2021