Việc xây dựng, phát triển mô hình chấm điểm tín dụng của Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) trước hết là nhằm mục tiêu hỗ trợ các tổ chức tín dụng (TCTD) từng bước chuyển đổi từ hình thức cho vay có đảm bảo bằng tài sản sang hình thức cho vay tín chấp dựa trên dự báo mức độ rủi ro của khách hàng.
 

Đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ trực tiếp cho khách hàng vay, cho phép khách hàng vay biết được mức độ tín nhiệm của mình, qua đó tư vấn hỗ trợ khách hàng vay hoàn thiện điểm tín dụng cũng như nâng cao văn hóa tín dụng trong quan hệ ngân hàng. Phóng viên (PV) đã có cuộc trò chuyện với ông Lê Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc CIC xung quanh mô hình chấm điểm tín dụng thể nhân CB 2.0 mà CIC vừa chính thức công bố. 
 

PV: Được biết CIC vừa công bố mô hình chấm điểm tín dụng thể nhân CB 2.0, ông có chia sẻ gì về mô hình mới này? Theo ông mô hình này có ưu điểm gì?
 

Ông Lê Anh Tuấn: Như chúng ta đã biết, từ năm 2015, CIC đã tổ chức xây dựng thành công mô hình chấm điểm tín dụng thể nhân 1.0. Mô hình này đã đáp ứng được một phần yêu cầu tra cứu thông tin của các TCTD, hỗ trợ khách hàng vay thể nhân trong việc giám sát hồ sơ tín dụng, điểm tín dụng và mức độ tín nhiệm của mình. Tuy nhiên, qua rà soát và kiểm định, mô hình chấm điểm tín dụng thể nhân 1.0 đã không còn phù hợp do sự phát triển, mở rộng cơ sở dữ liệu thông tin tín dụng (TTTD) của CIC trong những năm gần đây. Vì vậy, để đáp ứng được yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, đặc biệt là việc áp dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghệ lần thứ tư vào các hoạt động nghiệp vụ, CIC đã triển khai nghiên cứu, xây dựng mô hình chấm điểm tín dụng mới 2.0 với sự giúp đỡ của các chuyên gia đến từ Tập đoàn NICE - Hàn Quốc.
 

Mô hình chấm điểm thể nhân mới đã có các bước cải tiến nổi bật cả về phương pháp xây dựng, nguồn dữ liệu và phương thức vận hành. Một số điểm nổi bật chính của mô hình mới như sau: Mô hình chấm điểm mới được xây dựng, tạo lập trên cơ sở dữ liệu TTTD quốc gia sâu, rộng với trên 46 triệu hồ sơ khách hàng, cả thể nhân và pháp nhân, tích hợp được đa dạng các nguồn thông tin truyền thống từ các TCTD và thông tin phi truyền thống từ các đơn vị ngoài ngành Ngân hàng. Với mô hình chấm điểm thể nhân mới, CIC thực hiện chấm điểm được toàn bộ khách hàng trong kho dữ liệu với tần suất định kỳ hàng tháng nhờ áp dụng nền tảng công nghệ, hệ thống vận hành hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế; tất cả các khách hàng vay thể nhân, bao gồm cả các khách hàng có hồ sơ dữ liệu mỏng (thinfile) đều được đánh giá chấm điểm nhờ áp dụng phương pháp thuật toán mới (học máy - machine learning).
 

Nhờ các bước cải tiến trên, tính chính xác và độ ổn định của mô hình được đảm bảo, cải thiện hơn so với mô hình cũ; chất lượng sản phẩm, dịch vụ liên quan được nâng cao, tiến tới đạt các tiêu chuẩn quốc tế.
 

PV: Việc chấm điểm khách hàng thể nhân sẽ mang lại những lợi ích gì cho CIC và cho cả các TCTD?
 

Ông Lê Anh Tuấn: Việc phát triển, cải tiến mô hình chấm điểm mới với các ưu điểm nổi bật trên thể hiện sự chủ động nghiên cứu, tìm tòi, nhanh chóng tiếp cận các xu hướng kỹ thuật mới vào hoạt động nghiệp vụ của CIC, từ đó đẩy mạnh phát triển các sản phẩm, dịch vụ có giá trị gia tăng đạt tiêu chuẩn quốc tế, hỗ trợ giảm thiểu rủi ro trong hoạt động cho vay khách hàng thể nhân của các TCTD, đặc biệt trong xu hướng các TCTD từng bước chuyển đổi từ hình thức cho vay có tài sản đảm bảo sang cho vay tín chấp trên cơ sở đánh giá, dự báo mức độ rủi ro của khách hàng.
 

Đồng thời, hoạt động chấm điểm và cung cấp các sản phẩm tích hợp điểm tín dụng đã góp phần minh bạch hóa thông tin tín dụng, tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng cho người dân, thúc đẩy phát triển tài chính toàn diện tiến tới phát triển mạnh kinh tế - xã hội.
 

PV:  Khách hàng cá nhân có thể tra cứu “điểm” tín dụng cá nhân của mình ở đâu và như thế nào thưa ông?
 

Ông Lê Anh Tuấn: Hiện tại, CIC cung cấp thông tin tín dụng cá nhân trực tiếp cho khách hàng vay trên Cổng thông tin kết nối với khách hàng vay qua Website: www.cic.gov.vn và ứng dụng “CIC Credit Connect” trên điện thoại thông minh (nền tảng Android và iOS). Thông qua đó, khách hàng hoàn toàn có thể tra cứu thông tin, điểm tín dụng miễn phí về bản thân mình, từ đó giúp người dân giám sát được các thông tin và mức độ tín nhiệm của mình, hỗ trợ kịp thời phát hiện thông tin sai sót hoặc gian lận nếu có. Đồng thời, người dân có thể đăng ký nhu cầu tín dụng, lựa chọn và tìm kiếm các sản phẩm tín dụng phù hợp từ hệ thống các TCTD, được các TCTD kết nối và tư vấn tín dụng.
 

PV: Ông có khuyến cáo gì để khách hàng thể nhân có thể nâng cao "điểm" tín dụng của mình trên CIC?
 

Ông Lê Anh Tuấn: Để duy trì và cải thiện điểm tín dụng, mỗi cá nhân khách hàng vay nên có ý thức kiểm soát hành vi tiêu dùng tài chính của mình. Điều này cũng có nghĩa là khách hàng cần thực hiện đúng trách nhiệm trả nợ đối với các TCTD. CIC đưa ra một số tiêu chí, định hướng cho khách hàng tham khảo để có thể nâng cao được điểm số tín dụng của mình, tiếp cận tín dụng thuận lợi hơn tại các TCTD như sau:
 

- Kiểm tra báo cáo tín dụng định kỳ để xác định các vấn đề bất thường trong lịch sử tín dụng hoặc các thông tin khác;
 

- Có kế hoạch trả nợ đầy đủ và đúng hạn: luôn cân nhắc về khả năng tài chính của mình để hoạch định kế hoạch chi tiêu nhằm trả nợ đủ và đúng thời gian;
 

- Khi có nhiều khoản nợ cùng lúc, khách hàng nên cố gắng chi trả dần số dư nợ hiện tại, không nên phát sinh thêm nhiều khoản nợ mới, đặc biệt là nợ tín chấp, nợ vay tiêu dùng.
 

PV: Để mô hình chấm điểm tín dụng thể nhân CB 2.0 của CIC phát huy được tính năng của mình, các TCTD và người dân nói chung cũng như CIC nói riêng cần phải làm gì?
 

Ông Lê Anh Tuấn: Ngoài vai trò của CIC trong việc đảm bảo cung cấp kịp thời, chính xác tới khách hàng, chúng tôi đặc biệt đề cao vai trò của TCTD và người dân trong việc chủ động khai thác, sử dụng điểm tín dụng cũng góp phần quan trọng để mô hình chấm điểm tín dụng thể nhân mới 2.0 sớm phát huy được hiệu quả.
 

Các TCTD cần chú trọng khai thác sử dụng điểm tín dụng khách hàng thể nhân và các sản phẩm, dịch vụ liên quan từ CIC nhằm thực hiện tốt hoạt động quản trị rủi ro tín dụng, đánh giá khách hàng vay vốn được minh bạch, hiệu quả; có phản hồi, đóng góp ý kiến kịp thời để CIC tiếp tục hoàn thiện, phát triển mô hình. 
 

Các khách hàng cá nhân cũng cần khai thác báo cáo tín dụng về bản thân mình để kiểm tra chéo với TCTD, biết thêm thông tin về bản thân để phòng tránh các trường hợp gian lận, sai sót thông tin.
 

Về phía CIC, CIC cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ với TCTD và người dân, thường xuyên lắng nghe ý kiến của khách hàng để hoàn thiện, phát triển mô hình và các dịch vụ liên quan phù hợp với xu hướng phát triển của ngành báo cáo tín dụng và hoàn cảnh thực tiễn Việt Nam.
 

PV: Cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!

 

Thanh Thủy 

(thực hiện)

Tạp chí Ngân hàng số Chuyên đề đặc biệt 2021