Năm 2017 là một năm nữa hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đạt kết quả cao nhất từ trước đến nay”, cũng là năm thứ 15 hoạt động tín dụng chính sách xã hội theo Nghị định 78/2002/NĐ-CP ngày 04/10/2002 của Chính phủ.

 

Khoảng 80% nguồn vốn tăng thêm dành cho chương trình hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn
Trong năm 2017, nguồn vốn tín dụng chính sách đã giúp cho hơn 2,1 lượt triệu lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn, góp phần giúp trên 400 nghìn hộ vượt qua ngưỡng nghèo; gần 210 nghìn lao động có việc làm; 62 nghìn HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; trên 1,2 triệu công trình cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; gần 41 nghìn căn nhà ở cho hộ nghèo…
Đến hết năm 2017, tổng dư nợ của NHCSXH đạt khoảng 172.000 tỷ đồng, tăng gần 15.000 tỷ đồng, với trên 6,7 triệu hộ đang có dư nợ. Với nguồn vốn tăng thêm đó, NHCSXH dành 80% cho chương trình hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn.
Nguồn vốn tín dụng chính sách trong năm qua đã được đầu tư đến 100% xã, phường, thị trấn trên cả nước, trong đó, tập trung ưu tiên cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, các xã vùng đồng bào DTTS, vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới… Đặc biệt đối với các địa phương bị thiệt hại do thiên tai, ngoài việc động viên, thăm hỏi kịp thời và chỉ đạo nắm chắc thiệt hại để xử lý nợ bị rủi ro theo quy trình, đã kịp thời bổ sung thêm vốn khôi phục sản xuất. Đối với các địa phương bị thiệt hại do mưa lũ vừa qua, NHCSXH đã bổ sung gần 300 tỷ đồng để hỗ trợ kịp thời hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác vay vốn khôi phục sản xuất, đồng thời đã xử lý rủi ro hơn 10.980 món vay, với số tiền trên 234 tỷ đồng của hộ vay vốn bị thiệt hại.
Để đảm bảo có đủ nguồn vốn thực hiện các chương trình tín dụng chính sách, NHCSXH đã thực hiện nhiều giải pháp về công tác nguồn vốn. Thứ nhất, NHCSXH thực hiện tốt công tác phát hành trái phiếu theo chỉ tiêu kế hoạch Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Thứ hai, NHCSXH nhận tiền gửi 2% của các TCTD Nhà nước. Thứ ba, NHCSXH tăng cường huy động tiền gửi từ các tổ chức và cá nhân tại trụ sở NHCSXH cũng như huy động tiền gửi tiết kiệm tại Điểm giao dịch xã.
Bên cạnh đó, NHCSXH đã tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp, các chủ đầu tư trong và ngoài nước chuyển vốn ủy thác sang NHCSXH để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác… Đặc biệt, NHCSXH đã tích cực thu hồi tốt nợ đến hạn của các chương trình để thực hiện cho vay quay vòng, với số tiền trên 45.000 tỷ đồng.
Trong năm qua, cùng với việc đẩy mạnh giải ngân các chương trình tín dụng chính sách, NHCSXH đã tích cực làm tốt công tác củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng. Nợ quá hạn chỉ chiếm khoảng 0,41% tổng dư nợ, thấp nhất trong toàn hệ thống các tổ chức tín dụng hiện nay. Quy trình cho vay và đối tượng cho vay được thực hiện nghiêm túc, Tổ tiết kiệm và vay vốn hoạt động đạt chất lượng tốt và khá đạt trên 96%, chỉ còn 1,62% tổ đạt chất lượng kém, công tác phối kết hợp với các tổ chức chính trị - xã hội và chính quyền địa phương được củng cố. Đặc biệt, việc sử dụng vốn và hiệu quả sử dụng vốn của người nghèo và các đối tượng chính sách khác được nâng cao.
Để phục vụ tốt nhất cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác, NHCSXH thực hiện tốt việc tổ chức giao dịch tại 10.974 Điểm giao dịch đặt tại trụ sở UBND cấp xã. Tại Điểm giao dịch xã, các chính sách tín dụng của Nhà nước, danh sách hộ vay vốn và các quy trình thủ tục của NHCSXH được niêm yết công khai. Người vay giao dịch trực tiếp với NHCSXH vào ngày cố định hàng tháng để vay và trả nợ, cũng như thực hiện gửi tiền tiết kiệm, trước sự chứng kiến của cán bộ tổ chức chính trị - xã hội, Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn và chính quyền xã. Khách hàng giao dịch tại Điểm giao dịch xã được giao dịch một cửa thuận lợi và hiện đại như khách hàng giao dịch tại trụ sở ngân hàng.
Năm 2017, NHCSXH đã tổ chức được gần 148 nghìn phiên giao dịch tại xã, với tổng giá trị hoạt động phục vụ của ngân hàng tại Điểm giao dịch xã chiếm trên 85% tổng giá trị hoạt động phục vụ của ngân hàng với khách hàng.
Khẳng định phương thức quản lý vốn tín dụng chính sách đặc thù phù hợp với cấu trúc chính trị của Việt Nam
Trong năm 2017, NHCSXH đã phối hợp với các Bộ, ngành tham mưu cho Thường trực Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố tổ chức thành công Hội nghị tổng kết 15 năm giai đoạn 2002 - 2017 thực hiện tín dụng chính sách xã hội và 03 năm thực hiện Chỉ thị 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội. Hội nghị đã được tổ chức từ cấp huyện, đến cấp tỉnh và Trung ương. Qua Hội nghị tổng kết đã khẳng định các chương trình tín dụng chính sách giao cho NHCSXH thực hiện đã phát huy hiệu quả, góp phần quan trọng trong việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.
Từ kết quả hoạt động tín dụng chính sách xã hội trong 15 năm đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương và chính quyền địa phương các cấp đối với người nghèo và đối tượng chính sách khác; đã ưu tiên việc huy động và tập trung các nguồn lực tài chính, đáp ứng nhu cầu vay vốn của người nghèo và các đối tượng chính sách khác.
Kết quả hoạt động tín dụng chính sách xã hội trong 15 năm thể hiện mô hình tổ chức thực hiện tín dụng chính sách xã hội ngày càng được hoàn thiện, phù hợp với điều kiện, cấu trúc của hệ thống chính trị ở nước ta.
Kết quả hoạt động tín dụng chính sách xã hội trong 15 năm cũng đã xây dựng và tổ chức thực hiện thành công phương thức quản lý vốn tín dụng chính sách đặc thù phù hợp với cấu trúc chính trị của Việt Nam, theo đó, việc phân công trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong việc xác định đối tượng thụ hưởng chính sách; thực hiện dân chủ, công khai hoạt động tín dụng chính sách trong cộng đồng dân cư; kết hợp sự tham gia của 4 tổ chức chính tri - xã hội với vai trò vừa là người giám sát xã hội vừa làm ủy thác một số công việc trong quy trình nghiệp vụ tín dụng chính sách.
15 năm qua, chúng ta cũng đã xây dựng thành công bộ máy điều hành NHCSXH, cách thức hoạt động hoạt động có hiệu quả, được Đảng, Chính quyền, tổ chức đoàn thể từ Trung ương đến địa phương đánh giá cao. Thông qua hoạt động giao dịch tại xã đã tiết giảm chi chi phí cho người vay vốn, đồng thời phát huy dân chủ, giám sát xã hội, đảm bảo vốn tín dụng chính sách của Chính phủ được quản lý chặt chẽ, cho vay đúng đối tượng được thụ hưởng.
Thời gian tới, NHCSXH tiếp tục phát triển theo hướng ổn định, bền vững, hỗ trợ người nghèo và các đối tượng chính sách khác vươn lên thoát nghèo, góp phần thực hiện có hiệu quả các chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội và xây dựng nông thôn mới; không ngừng nâng cao chất lượng các sản phẩm, dịch vụ, đẩy mạnh áp dụng công nghệ hiện đại, đa dạng hoá sản phẩm, dịch vụ nhằm tạo thuận lợi nhất cho người nghèo và các đối tượng chính sách trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội. Đội ngũ cán bộ làm tín dụng chính sách nhất thiết phải gần dân, sát dân, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người vay vốn.
Để thực hiện tốt chủ trương xã hội hóa nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội, ngoài nguồn vốn cấp từ ngân sách Nhà nước, NHCSXH tiếp tục đẩy mạnh nhận nguồn vốn ủy thác tại địa phương; đồng thời kêu gọi sự đóng góp của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức chính trị - xã hội, hội, hiệp hội, tổ chức phi Chính phủ trong và ngoài nước ủy thác vốn, đóng góp vốn tự nguyện không hoàn lại để chung tay tạo lập nguồn vốn cho người nghèo và các đối tượng chính sách vay vốn ưu đãi phục vụ SXKD, tạo lập đời sống.
Về nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2018 của NHCSXH đó là tập trung thực hiện tốt kế hoạch tín dụng được Thủ tướng Chính phủ giao. Trong đó dự kiến tăng trưởng các chương trình tín dụng trên 8,5%, NHCSXH tập trung ưu tiên cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, các xã vùng đồng bào DTTS, vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, vùng có thiệt hại về thiên tai… Vốn tín dụng chính sách gắn với các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.
Tổ chức triển khai tốt các chương trình tín dụng chính sách xã hội đã ban hành, đặc biệt sẽ chính thức triển khai cho vay chương trình nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP và cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo Quyết định 2085/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Để thực hiện tốt nhiệm vụ tăng trưởng tín dụng, NHCSXH phải đẩy mạnh các giải pháp về huy động vốn như: tập trung huy động tiền gửi của các tổ chức, cá nhân, đặc biệt huy động tiền gửi của người dân tại Điểm giao dịch xã, tạo ra kênh huy động vốn mới gắn với hoạt động của NHCSXH tại các xã, phường, thị trấn…; thu hồi tốt nợ đến hạn tạo nguồn vốn cho vay mới.
Cùng với việc tiếp tục thực hiện các giải pháp nhằm đơn giản hóa thủ tục theo quy định, duy trì và nâng cao chất lượng tín dụng, chất lượng giao dịch tại các Điểm giao dịch xã, củng cố tốt các Tổ tiết kiệm và vay vốn, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân. NHCSXH tiếp tục phối hợp, lồng ghép có hiệu quả hoạt động tín dụng chính sách xã hội với hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội nhằm mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững, bảo đảm an sinh xã hội. Đồng thời, đẩy mạnh triển khai và nâng cao chất lượng các sản phẩm, dịch vụ; đưa ứng dụng công nghệ hiện đại vào các nghiệp vụ của NHCSXH nhằm phục vụ tốt hơn nữa người nghèo và các đối tượng chính sách khác.
Tăng cường công tác đào tạo, tập huấn nhằm nâng cao trình độ, năng lực đối với đội ngũ cán bộ của NHCSXH, các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác và Ban quản lý Tổ tiết kiệm và vay vốn; công tác kiểm tra, giám sát. Đồng thời, thực hiện tốt công tác truyền thông về tín dụng chính sách, đặc biệt những chính sách tín dụng mới đến các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân biết để thực hiện và giám sát thực hiện trên địa bàn.
VBSP
 
(Tạp chí Ngân hàng số 1, tháng 1/2018)