Hoạt động ngân hàng được xem là huyết mạch của nền kinh tế, song có thể bị ảnh hưởng do những yếu tố tác động từ bên ngoài. Ðôi khi chỉ một tin đồn thất thiệt có khả năng kích phát tâm lý hoảng loạn của đám đông…, dẫn đến những hệ quả khôn lường đối với tổ chức tín dụng, thị trường. Ðể ứng xử phù hợp trước các tin đồn thất thiệt liên quan đến hoạt động ngân hàng, ông Ngô Quang Lương - Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đưa tới người gửi tiền những thông tin hữu ích sau:
BHTGVN bảo vệ người gửi tiền thông qua những hoạt động như thế nào?
Khi người gửi tiền không thuộc các đối tượng loại trừ theo quy định của Luật BHTG, gửi tiền bằng đồng Việt Nam ở các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi là đã tự động được bảo hiểm và được BHTGVN bảo vệ.
Ngay từ khi tổ chức tín dụng có nhận tiền gửi bằng đồng Việt Nam được thành lập là đã bắt buộc phải tham gia BHTG. BHTGVN cấp giấy chứng nhận tham gia BHTG cho tổ chức này. Đồng thời, theo chức năng, nhiệm vụ được giao, BHTGVN thực hiện giám sát, kiểm tra  các tổ chức tham gia BHTG trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo hiểm tiền gửi; tổng hợp, phân tích, xử lý thông tin về tổ chức tham gia BHTG nhằm phát hiện và kiến nghị NHNN xử lý kịp thời những vi phạm quy định về an toàn hoạt động ngân hàng. Khi tổ chức tham gia BHTG lâm vào tình trạng khó khăn nghiêm trọng, BHTGVN tham gia quá trình kiểm soát đặc biệt theo quy định của NHNN. Trong trường hợp tổ chức đó không thể phục hồi mà lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả hoặc phá sản, theo quy định, BHTGVN trả tiền bảo hiểm cho người được BHTG. Sau đó, BHTGVN tham gia quản lý, thanh lý tài sản của các tổ chức tham gia BHTG khi bị giải thể, phá sản theo quy định của Chính phủ.
Có thể nói, các hoạt động nghiệp vụ của BHTGVN gắn liền với vòng đời của một tổ chức tín dụng tham gia BHTG, và suốt quá trình đó, mọi hoạt động nghiệp vụ của BHTGVN đều trực tiếp hoặc gián tiếp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền. Trong khi đó, người gửi tiền hoàn toàn không phải nộp bất cứ khoản phí BHTG nào, mà phí này do tổ chức nhận tiền
gửi đóng.
Người gửi tiền có thể nhận biết một tổ chức tín dụng đã tham gia BHTG như thế nào?
Theo Luật BHTG, các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoạt động tại Việt Nam, Ngân hàng Hợp tác, quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô có nhận tiền gửi bằng VND đều bắt buộc phải tham gia BHTG và phải niêm yết công khai giấy Chứng nhận tham gia BHTG tại trụ sở chính, chi nhánh và các điểm giao dịch có nhận tiền gửi của cá nhân.
Khi tới giao dịch tại các tổ chức tín dụng này, người gửi tiền có thể quan sát giấy Chứng nhận tham gia BHTG nói trên để nhận biết tổ chức đó đã tham gia BHTG hay chưa, có phải là tổ chức được phép nhận tiền gửi một cách hợp pháp
hay không. 
Trước những tin đồn thất thiệt người gửi tiền tới rút tiền trước kỳ hạn thì bản thân họ và phía tổ chức tín dụng có thể gặp phải những hậu quả gì?
Các hành động cảm tính nhất thời như tới rút tiền, kêu gọi người khác tới rút tiền trước hạn khiến người gửi tiền chỉ được hưởng mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn, thấp hơn nhiều so với rút tiền đúng hạn, có kỳ hạn, đồng thời gây ra khó khăn cho chính tổ chức tín dụng nơi mình gửi tiền. Thậm chí có trường hợp, tin đồn là không đúng sự thật, nhưng việc người gửi tiền đến rút tiền hàng loạt đe dọa tới khả năng thanh khoản, tạo ra nguy cơ khiến tổ chức đó đổ vỡ. Như vậy, cả tổ chức tín dụng và người gửi tiền đều bất lợi. 
Những lời khuyên cho người gửi tiền trước việc xuất hiện những tin đồn thất thiệt?
Khi xuất hiện tin đồn tiêu cực liên quan tới các TCTD, người gửi tiền cần bình tĩnh và xác minh thông tin. Trước hết, người gửi tiền cần báo cho NHNN, chính quyền địa phương và BHTGVN để các cơ quan chức năng ghi nhận, kiểm tra, xác minh. Đồng thời, người gửi tiền cũng nên theo dõi những thông báo chính thức của cơ quan chức năng, đặc biệt là của NHNN - cơ quan quản lý ngành Ngân hàng.
Trước đây đã có những trường hợp tin đồn thất thiệt được tung ra và lan truyền, khiến một số tổ chức tín dụng đối mặt với tình trạng rút tiền hàng loạt. Tuy nhiên, NHNN và các cơ quan có liên quan đã nhanh chóng can thiệp và ổn định tình hình. Các tổ chức tín dụng này sau đó đã hoạt động bình thường trở lại một cách nhanh chóng.
Người tung tin đồn, hoặc tiếp tay lan truyền tin đồn, nếu gây thiệt hại nghiêm trọng thì có thể sẽ phải đối mặt với việc bồi thường, chịu xử lý hành chính hoặc thậm chí bị khởi tố hình sự. 
Các tổ chức tín dụng cần làm gì trước những tin đồn thất thiệt đó?
Không chỉ đối với các tin đồn thất thiệt mà đối với mọi loại rủi ro, quan trọng nhất là việc phòng ngừa chứ không phải khi “có chuyện” mới bàn cách xử lý, và cách phòng ngừa hiệu quả nhất chính là minh bạch thông tin, minh bạch trong hoạt động của mình, đồng thời luôn lắng nghe thông tin dư luận nhằm kịp thời phản ứng sớm trước mọi diễn biến bất lợi.
Trong trường hợp xuất hiện thông tin tiêu cực liên quan đến chính tổ chức tín dụng mình hay tổ chức tín dụng khác, dù đó là thông tin đúng hay sai, các tổ chức tín dụng cũng nên báo cáo ngay với NHNN, BHTGVN và chính quyền địa phương nhằm giúp các cơ quan chức năng nắm bắt vấn đề, thống nhất về mặt thông tin và sớm có biện pháp can thiệp. Tin đồn thất thiệt liên quan đến một tổ chức tín dụng sẽ có thể gây nên những tác động lan truyền, ảnh hưởng đến hoạt động thông suốt của hệ thống ngân hàng nói chung. 
Với các tổ chức tín dụng quy mô nhỏ, có địa bàn hoạt động hẹp, như quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô, bên cạnh việc báo cáo NHNN, BHTGVN và phối hợp với chính quyền địa phương để ổn định tình hình, biện pháp quan trọng không thể thiếu là truyền thông trực tiếp, liên tục đến người gửi tiền, tránh thông tin tiêu cực lan rộng.
Về dài hạn, cần triển khai các chương trình nâng cao kiến thức tài chính cộng đồng, tăng khả năng “đề kháng” của người gửi tiền trước các thông tin thất thiệt. Có như vậy, hệ thống tài chính - ngân hàng sẽ đảm bảo duy trì vận hành một cách an toàn, lành mạnh.
 
Phạm Tuấn – BHTGVN
 
(Tạp chí Ngân hàng số 21, tháng 11/2017)