Lê Văn Hồng & Nguyễn Thị Tuyết Nhung
Xóa đói giảm nghèo, tích cực chăm lo cho người nghèo nhanh chóng vươn lên thoát nghèo ổn định cuộc sống không chỉ là mục tiêu của Đảng và Chính phủ mà còn là nhiệm vụ của cả cộng đồng. Những năm qua, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh Thái Nguyên đã triển khai thực hiện hiệu quả công tác cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách trên địa bàn, góp phần thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội, tạo sự chuyển biến về đời sống vật chất và tinh thần cho các đối tượng được vay vốn trên địa bàn.
Những năm qua, từ nguồn vốn vay của NHCSXH Thái Nguyên, nhiều hộ nông dân trong tỉnh đã có điều kiện phát triển kinh tế hộ gia đình
Các chương trình tín dụng đã được triển khai tích cực và mang lại hiệu quả cho đời sống của người dân nhất là người có thu nhập thấp. Tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách đến 31/5/2017 đạt 2.852.198 triệu đồng với 117.739 khách hàng còn dư nợ. Nguồn vốn trên tập trung cho các đối tượng là hộ nghèo, cận nghèo, giải quyết việc làm, học sinh, sinh viên, nước sạch và vệ sinh môi trường, xuất khẩu lao động, thương nhân, hộ nghèo có khó khăn về nhà ở. Trong đó, chương trình cho vay hộ nghèo là 1.007.547 triệu đồng, hộ cận nghèo là 513.544 triệu đồng, hộ mới thoát nghèo là 136.825 triệu đồng, cho vay hộ nghèo theo Quyết định 167/2008/QĐ-TTg ngày 12/12/2008 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở và Quyết định 33/2015/QĐ-TTg ngày 10/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ ban hành về chính sách hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011 - 2015 là 99.337 triệu đồng, cho vay hộ đồng bào dân tộc thiểu số 50.257 triệu đồng, cho vay học sinh, sinh viên 198.333 triệu đồng, cho vay nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn 275.140 triệu đồng; cho vay giải quyết việc làm và xuất khẩu lao động 74.988 triệu đồng, cho vay sản xuất kinh doanh vùng khó khăn 374.488 triệu đồng, cho vay theo Quyết định 755/QĐ-TTg ngày 20/5/2013 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn bản đặc biệt khó khăn số tiền dư nợ 70.618 triệu đồng và cho vay khác 4.960 triệu đồng. Mức cho vay bình quân hộ nghèo đạt 37,1 triệu đồng/hộ và hộ cận nghèo là 37,4 triệu đồng/hộ. Từ các nguồn vốn vay của ngân hàng, nhiều hộ đã mạnh dạn đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, tăng thu nhập và thoát nghèo, thu hút lao động tham gia sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động, đầu tư cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn để học tập, đầu tư cho vay để xây dựng công trình hợp vệ sinh và công trình nước sạch, góp phần cải thiện môi trường nông thôn, nâng cao sức khỏe người dân, đảm bảo an sinh xã hội của địa phương.
Tính đến nay, NHCSXH tỉnh Thái Nguyên đã xây dựng được tổ chức mạng lưới giao dịch và triển khai chính sách tín dụng ưu đãi tại 180/180 xã, phường, trên địa bàn đặt 173/180 điểm giao dịch với cơ sở vật chất được trang bị khá đầy đủ, đáp ứng được yêu cầu hoạt động, tạo điều kiện cho người nghèo, các đối tượng chính sách được tiếp cận với nguồn vốn của NHCSXH ngay tại cơ sở, giảm bớt thời gian, chi phí đi lại, xử lý kịp thời những vướng mắc phát sinh tại cơ sở. Để nâng cao hiệu quả công tác tín dụng, trong quá trình hoạt động, NHCSXH tỉnh đã công khai kịp thời, đầy đủ tại UBND các xã, phường, thị trấn các chính sách tín dụng ưu đãi của Đảng và Nhà nước theo từng thời kỳ, lãi suất cho vay theo từng chương trình, đối tượng được thụ hưởng chính sách tín dụng ưu đãi và danh sách hộ vay còn dư nợ các chương trình tín dụng ưu đãi; đồng thời nguồn vốn vay đảm bảo được giải ngân đến đúng đối tượng thụ hưởng và giám sát hộ vay sử dụng vốn vay đúng mục đích, có hiệu quả.
Có được đồng vốn đã khó, nhưng làm thế nào để đồng vốn sinh lời càng khó hơn, nhất là với hộ nghèo, hộ sản xuất, kinh doanh tại vùng khó khăn, hộ gia đình chưa có việc làm ổn định. Vì vậy, công việc của cán bộ NHCSXH không đơn thuần chỉ là giải ngân, mà còn phải tìm cách hỗ trợ người nghèo sử dụng vốn có hiệu quả. Do đó, NHCSXH đã chủ động phối hợp với các ngành chức năng tập huấn, hướng dẫn áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tìm mô hình làm ăn có hiệu quả, phù hợp để các hộ gia đình có điều kiện học tập, sử dụng vốn đúng mục đích theo từng địa bàn cũng như nhu cầu vay vốn của người dân. Hàng tháng, NHCSXH duy trì lịch giao dịch tại xã, cán bộ tín dụng xuống tận cơ sở tuyên truyền, quán triệt chủ trương của Đảng và Nhà nước về nguồn vốn cho vay cũng như đối tượng được vay; thông báo dư nợ đến hạn, quá hạn, lãi phải thu của từng hộ cho tổ trưởng tổ tiết kiệm và vay vốn, tổ chức họp bàn đánh giá kết quả hoạt động, nhằm kịp thời khắc phục những sai sót trong quá trình thực hiện.
Nguồn vốn tín dụng ưu đãi của ngân hàng đã tác động thúc đẩy sản xuất - kinh doanh, khai thác có hiệu quả về tiềm năng, thế mạnh của địa phương; lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, nông dân được quan tâm đầu tư đúng mức; cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng công nghiệp dịch vụ, góp phần thiết thực vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội, giá trị sản phẩm nông nghiệp, nông thôn được nâng cao tạo thêm nhiều sản phẩm hàng hóa cho xã hội, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo hàng năm từ 2 - 3%, tạo thêm việc làm mới, cải thiện và nâng cao đời sống cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn tỉnh; đáp ứng được một phần về nguồn tài chính phục vụ cho nhu cầu phát triển sản xuất - kinh doanh của người dân, hỗ trợ được nhu cầu thiết yếu trong đời sống sinh hoạt, cải thiện đời sống của người nghèo, thu hẹp khoảng cách giữa người giàu và người nghèo tạo sự đồng thuận cao trong xã hội.
Trong thời gian tới, để phát huy tốt hơn nữa vai trò, nhiệm vụ được giao, đặc biệt đẩy mạnh các chương trình tín dụng ưu đãi vì người nghèo, NHCSXH tỉnh Thái Nguyên thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ và giải pháp sau: Triển khai và thực hiện tốt chủ trương chính sách của Đảng và Chính phủ về chương trình tín dụng chính sách xã hội và các Quyết định, Nghị quyết của Hội đồng quản trị NHCSXH Việt Nam; nỗ lực hoàn thiện bộ máy tổ chức, đổi mới cơ chế nghiệp vụ cho vay, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho khách hàng tiếp cận nguồn vốn; tập trung đôn đốc các khoản nợ gốc, lãi đến hạn theo kế hoạch nhằm hạn chế nợ quá hạn phát sinh; quan tâm củng cố nâng cao chất lượng hoạt động của tổ tiết kiệm và vay vốn; phối hợp với các tổ chức xã hội, đoàn thể làm tốt công tác tuyên truyền, giúp đỡ người nghèo, các đối tượng chính sách về phương thức sản xuất, mở rộng ngành nghề, phát huy hiệu quả nguồn vốn vay…
Với trọng trách khởi nghiệp cùng người nghèo, NHCSXH tỉnh đang nỗ lực tăng cường dư nợ cho vay để người nghèo có thêm cơ hội tiếp cận với nguồn vốn chính sách của Chính phủ, phục vụ sản xuất, xóa đói giảm nghèo, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
(Tạp chí Ngân hàng số 17, tháng 9/2017)