Đắk Nông là tỉnh còn nhiều khó khăn, diện tích tự nhiên hơn 651.000 ha, dân số theo kết quả điều tra hộ nghèo đến cuối năm 2017 là 151.776 hộ (tăng 2.087 hộ so với năm 2016) với 631.761 nhân khẩu (tăng 8.917 nhân khẩu so với năm 2016), toàn tỉnh có 7 huyện và 01 thị xã, 71 xã, phường, thị trấn, 786 Thôn/Bon; trong đó có 55 xã thuộc vùng khó khăn; 12 xã và 78 Thôn/Bon đặc biệt khó khăn; hộ đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) 43.993 hộ, chiếm 29% dân số toàn tỉnh (trong đó đồng bào DTTS tại chỗ là 14.359 hộ, chiếm tỷ lệ 32,6% số hộ DTTS và chiếm 9,5% số hộ trong toàn tỉnh). Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều theo kết quả điều tra đến cuối năm 2017 là 16,57% giảm (2,63%) với 25.144 hộ (giảm 3.235 hộ), trong đó hộ nghèo là người dân tộc chiếm 34,58% (DTTS tại chỗ chiếm 44,45%); hộ cận nghèo là 10.636 hộ (giảm 188 hộ), chiếm 7,01%.
Trong những năm qua, Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh đã chủ động và tham mưu cho Ủy ban Nhân dân tỉnh, Ban Đại diện Hội đồng quản trị (BĐD HĐQT) NHCSXH tỉnh, NHCSXH Việt Nam về các mặt hoạt động từ công tác triển khai nguồn vốn vay đến công tác nâng cao chất lượng tín dụng, tạo điều kiện tốt nhất chăm lo cho nhân dân về nguồn vốn cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ chính sách khác được tiếp cận kịp thời để giảm bớt khó khăn và tăng thêm việc làm, thu nhập cho người dân, góp phần quan trọng trong việc thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách tín dụng ưu đãi, các mục tiêu, nhiệm vụ được giao, đảm bảo an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới, ổn định chính trị, phục vụ phát triển kinh tế theo hướng bền vững của tỉnh.
NHCSXH tỉnh đã tranh thủ sự chỉ đạo của NHCSXH Trung ương, bám sát định hướng phát triển kinh tế của địa phương để triển khai tốt các chương trình tín dụng chính sách xã hội. Đến hết năm 2017, tổng dư nợ cho vay trên địa bàn được 2.209 tỷ đồng, tỷ lệ tăng trưởng 10% so với đầu năm. Tỷ lệ tăng trưởng dư nợ bình quân chung của toàn chi nhánh có một số đơn vị mức tăng trưởng cao bình quân chung điển hình như: huyện Cư Jút tăng 34 tỷ đồng (12%); Krông Nô tăng 29 tỷ đồng (11%); Tuy Đức tăng 26 tỷ (10,5%)...
Hiện tại, cơ cấu cho vay nông nghiệp phát triển nông thôn chiếm 81% tổng dư nợ, với số tiền 1.786 tỷ đồng; trong đó, cho vay đầu tư vào lĩnh vực sản xuất nông nghiệp cây trồng chủ lực là cà phê, cao su, hồ tiêu, điều là 1.484 tỷ đồng, chiếm 67% dư nợ cho vay.
Thông qua việc triển khai hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách của NHCSXH đã góp phần hiệu quả trong việc thực hiện các chương trình mục tiêu về giảm nghèo bền vững, tạo việc làm, xây dựng nông thôn mới, phát triển nguồn nhân lực. Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 65.951 hộ nghèo, gia đình thuộc diện chính sách được vay vốn ưu đãi từ các chương trình tín dụng ưu đãi của NHCSXH đã giúp để phát triển kinh tế. Riêng trong năm 2017, nguồn vốn của NHCSXH đã giúp cho 24.032 lượt hộ vay vốn, trong đó có 5.221 lượt hộ nghèo, 2.827 lượt hộ cận nghèo, 1.580 lượt hộ thoát nghèo; giải quyết việc làm cho 1.438 lao động, giúp 5.914 hộ sống ở vùng nông thôn cải tạo, sửa chữa, xây dựng mới công trình nước sạch và nhà vệ sinh hợp chuẩn; 5.493 hộ sản xuất kinh doanh tại vùng khó khăn được vay vốn. Các nguồn vốn tín dụng chính sách trên đã góp phần thực hiện thành công mục tiêu giảm nghèo của tỉnh trong năm 2017 từ 19,2% xuống còn 16,57%.
Cùng với tăng trưởng tín dụng, chất lượng tín dụng trong năm qua cũng được chi nhánh chú trọng. Đến nay, tỷ lệ nợ quá hạn tại NHCSXH tỉnh chiếm 0,29% tổng dư nợ. Hoạt động các tổ Tiết kiệm và Vay vốn (TK&VV), điểm giao dịch xã dần đi vào ổn định, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nguồn vốn vay. Hiện tại, toàn tỉnh 1.519 tổ TK&VV ở các thôn, bon, bản. Trong đó, số tổ hoạt động tốt và khá chiếm 99,67%.
Tổng doanh số cho vay năm 2017 đạt 677 tỷ đồng, gồm 25.068 lượt hộ nghèo, cận nghèo, thoát nghèo và đối tượng chính sách vay vốn trong năm. Trong đó, số hộ là người DTTS vay vốn là 16.795 hộ, chiếm 67%, số căn nhà được vay vốn theo Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg là 338 căn, số tiền 8,45 tỷ đồng, đạt 76% kế hoạch. Các đơn vị có doanh số cho vay cao là Krông Nô 101 tỷ đồng, 3.766 hộ vay vốn trong năm, 9.535 hộ còn dư nợ; Đắk Song 99 tỷ đồng, 3693 hộ vay vốn trong năm, 9.223 hộ còn dư nợ…
Tổng doanh số thu nợ đạt 468 tỷ đồng, đặc biệt doanh số thu nợ đến hạn đạt 74% tăng 23% so với cùng kỳ năm 2016. Một số đơn vị có doanh số thu nợ đến hạn tốt là Đắk Mil 70 tỷ đồng, Đắk Song 71 tỷ đồng, Krông Nô 62 tỷ đồng… Các chương trình có thu nợ đến hạn tốt là cho vay hộ sản xuất kinh doanh tại vùng khó khăn số tiền 140 tỷ đồng, hộ nghèo 135 tỷ đồng, hộ cận nghèo 52 tỷ đồng…
Nguồn vốn từ các chương trình tín dụng ưu đãi đã đầu tư có hiệu quả, giúp người nghèo và các đối tượng chính sách biết tính toán trong làm ăn, thay đổi nếp nghĩ, cách làm, nhận thức và thói quen trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Các chương trình tín dụng ưu đãi luôn bám sát các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, phù hợp với điều kiện của từng địa phương và ý chí, nguyện vọng của người dân. Từ nguồn vốn các chương trình tín dụng ưu đãi của NHCSXH trong năm 2017 đã giúp 24.032 lượt hộ vay vốn (trong đó 5.221 lượt hộ nghèo, 2.827 lượt hộ cận nghèo, 1.580 lượt hộ thoát nghèo được vay vốn), giải quyết việc làm cho 1.438 lao động, giúp 5.914 hộ sống ở vùng nông thôn cải tạo, sửa chữa, xây dựng mới công trình nước sạch và nhà vệ sinh hợp chuẩn, 5.493 hộ sản xuất, kinh doanh tại vùng khó khăn được vay vốn, 306 căn nhà được xây dựng từ vốn trung ương và 53 căn nhà xây dựng từ vốn ngân sách cấp huyện... qua đó đã củng cố niềm tin của nhân dân vào chính sách tín dụng ưu việt góp phần vào việc phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị xã hội trên địa bàn Tỉnh, đặc biệt hộ đồng bào DTTS được tiếp cận với vốn tín dụng đã tăng rõ rệt, được vay vốn ngày càng nhiều, việc quản lý, sử dụng tiền vay cơ bản có hiệu quả, sử dụng đúng mục đích, trả nợ đúng hạn. Thông qua việc triển khai hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách của NHCSXH đã góp phần hiệu quả trong việc thực hiện các chương trình mục tiêu giảm nghèo của Tỉnh trong năm 2017 từ 19,20% xuống còn 16,57% (giảm 2,63% với 3.235 hộ) và hộ cận nghèo còn 7,01% giảm 188 hộ; đặc biệt hộ nghèo đồng bào dân tộc tại chỗ giảm 9,34% so với 2016, tạo việc làm, xây dựng nông thôn mới, phát triển nguồn nhân lực.
Nguyễn Hưng
(Tạp chí Ngân hàng số 3+4, tháng 2/2018)