Minh Hòa

Nếu như nói “nơi nào có người nghèo nơi đó có Ngân hàng chính sách xã hội (NHCSXH)” thì đúng nhưng vẫn chưa đủ, khi đôi chân của cán bộ NHCSXH không chỉ chạm tới mà còn in hằn trên những con đường mòn vượt qua rừng sâu núi cao, vào đến những bản làng hẻo lánh nhất của cả nước. Nhiệt huyết làm những công việc nhọc nhằn ấy xuất phát từ cái tâm của mỗi cán bộ NHCSXH với người nghèo và thổi bùng thêm sức mạnh từ sự phối hợp chặt chẽ giữa Công đoàn NHCSXH cùng chính quyền chăm lo bảo vệ quyền lợi cho đoàn viên công đoàn.

 

Thổi bùng trái tim nhiệt huyết
Hình ảnh người cán bộ NHCSXH len lỏi vào từng bản làng, từng nếp xa xa mờ sau những đỉnh núi, hay biển đảo, những cán bộ của NHCSXH miệt mài làm việc, thậm chí hàng tháng trời chẳng biết đến ngày thứ bảy, chủ nhật. Bởi cứ dù là ngày nghỉ, đã vào phiên giao dịch tại xã vẫn diễn ra bình thường để kịp thời mang đồng vốn tới người nghèo và các đối tượng chính sách phát triển kinh tế, cải thiện đời sống. Và dù cách mạng công nghệ 4.0 đã hiện hữu ngày càng sâu rộng trong đời sống, thì với các cán bộ NHCSXH, chuyện trèo đèo lội suối cả ngày trời và làm việc dưới ánh đèn dầu, hay đèn pin vẫn là chuyện không hiếm thấy vì nhiều địa bàn đường bê tông và mạng lưới điện quốc gia mới chỉ đến trung tâm xã. Chưa kể những khi thiên tai ập đến bão lũ, mưa bão, dù là ngày nghỉ, cán bộ tín dụng cũng phải lên đường để cùng chính quyền đánh giá mức độ thiệt hại, từ đó có những chính sách phù hợp giúp hộ nghèo và các đối tượng chính sách vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống, góp phần bảo đảm ổn định an sinh xã hội.
Cũng chính cái đặc thù khó khăn ấy, mà nhiều nơi nguồn vốn thương mại không chạm đến, trợ lực vốn duy nhất cho người dân trông chờ cả vào NHCSXH. Và cũng thấu hiểu những khó khăn vất vả ấy, công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng cho đoàn viên Công đoàn đã được các cấp Công đoàn NHCSXH xác định là công việc trọng tâm xuyên suốt. Bởi chỉ có sự thấm nhuần về chủ trương đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, cùng việc hun đúc phẩm chất đạo đức lối sống, để cho mỗi đoàn viên Công đoàn có thể tiếp thêm sức mạnh vươn lên vượt qua khó khăn thách thức của công việc, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao.
5 năm nhìn lại, 3.508 lần với 148.063 lượt cán bộ được tuyên truyền, giáo dục, triển khai học tập quán triệt Nghị quyết các cấp cùng các nhiệm vụ chính trị và các quy định của NHCSXH cũng phản ánh phần nào hoạt động giáo dục tư tưởng của Công đoàn NHCSXH. Cùng với đó là việc đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Công tác đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ luôn được Ban lãnh đạo NHCSXH quan tâm, chỉ đạo; Công đoàn NHCSXH các cấp đã tích cực vận động đoàn viên Công đoàn tham gia học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ theo Chương trình “Nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp cho đoàn viên và người lao động” với 8.584 lượt cán bộ được tham gia đào tạo.
Các phong trào thi đua, phong trào nghiên cứu khoa học có sức lan tỏa mạnh mẽ, trở thành một trong những đòn bẩy tích cực, khích lệ CBVCLĐ hăng say làm việc tích cực, hiệu quả, góp phần cùng toàn đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao qua các năm; đóng góp công sức vào thành tích chung của toàn hệ thống. Từ những phong trào này đã có 02 đề tài khoa học được công nhận cấp ngành; 17 đề tài khoa học được công nhận cấp trung ương; 21 đề tài được công nhận cấp cơ sở và 2.468 sáng kiến cải tiến được công nhận hàng năm và đưa vào áp dụng trong thực tế mang lại hiệu quả tốt…
Tất cả những nỗ lực ấy góp phần vào bước chuyển mạnh mẽ mang tính đột phá của NHCSXH trong 5 năm qua. Tổng nguồn vốn tín dụng đến 31/12/2017 đạt trên 175 nghìn tỷ đồng. Cơ cấu nguồn vốn tín dụng chính sách chuyển biến theo hướng tăng nguồn vốn NHCSXH tự huy động được cấp bù lãi suất và nguồn ủy thác của địa phương tăng cao, giảm dần nguồn vốn cấp trực tiếp từ NSNN cho các chương trình. Quy mô tín dụng được mở rộng, với trên 20 chương trình tín dụng đang được NHCSXH triển khai thực hiện với tổng dư nợ đạt trên 171 nghìn tỷ đồng (tăng 50,8% so với đầu nhiệm kỳ). Chất lượng tín dụng chính sách xã hội đã không ngừng được củng cố và nâng cao, tỷ lệ nợ quá hạn và nợ khoanh của toàn hệ thống NHCSXH đã giảm từ 1,24% (thời điểm đầu năm 2013) xuống còn 0,80% tính đến hết năm 2017. Từ khi thực hiện Chỉ thị 40-CT/TW của Ban Bí thư TW Đảng, nguồn vốn ủy thác địa phương đã tăng thêm 5.212 tỷ đồng (134 % so với trước khi có Chỉ thị 40-CT/TW), đưa tổng nguồn vốn ủy thác địa phương đến 31/12/2017 đạt 9.104 tỷ đồng.
Mức độ bao phủ chính sách càng rõ qua con số trên 10,8 triệu lượt hộ nghèo và đối tượng chính sách khác được vay vốn từ NHCSXH; vốn tín dụng chính sách góp phần giúp trên 2 triệu hộ vượt qua ngưỡng nghèo; thu hút, tạo việc làm cho gần 849 nghìn lao động, hơn 582 nghìn lượt học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng trên 5,9 triệu công trình nước sạch và vệ sinh môi trường ở nông thôn; trên 17 nghìn căn nhà cho hộ gia đình vượt lũ vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, gần 73 nghìn căn nhà cho hộ nghèo và gia đình chính sách…
Tinh thần vì người nghèo và đối tượng chính sách càng đậm nét thông qua hoạt động an sinh xã hội. Như chương trình “Cặp lá yêu thương” do Trung tâm Tin tức VTV24 - Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp với NHCSXH và Bộ Lao động - thương binh và xã hội thực hiện. Bên cạnh việc thực hiện tốt vai trò cầu nối quản lý và chuyển nhanh chóng, kịp thời 18,3 tỷ đồng kinh phí hỗ trợ của các nhà hảo tâm đến với 2.500 đối tượng khó khăn tại 55 tỉnh, thành phố, Công đoàn NHCSXH đã phát động đoàn viên công đoàn trong hệ thống nhận hỗ trợ 700 đối tượng khó khăn trong thời gian 5 năm, từ năm 2016 đến năm 2020. Hưởng ứng cuộc vận động này, trong 2 năm 2016 và 2017, đoàn viên Công đoàn NHCSXH đã nhận hỗ trợ kinh phí định kỳ cho 595 đối tượng khó khăn với tổng số tiền là trên 3,5 tỷ đồng.
Hàng năm căn cứ tình hình thực tế Công đoàn NHCSXH hướng dẫn các Công đoàn cơ sở vận động CBVCLĐ trong toàn hệ thống tự nguyện đóng góp, ủng hộ để thực hiện công tác an sinh xã hội, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam từ ngàn xưa với truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Tương thân tương ái”, “Lá lành đùm lá rách”. Trong nhiệm kỳ qua, toàn hệ thống tham gia đóng góp ủng hộ, hỗ trợ trên 107 tỷ đồng để thực hiện công tác an sinh xã hội.
Trên hành trình thực hiện an sinh xã hội, cùng với việc tích cực chuyển tải nguồn vốn tín dụng chính sách đến với người nghèo và các đối tượng chính sách, đoàn viên công đoàn trong hệ thống NHCSXH luôn sát cánh, kịp thời chia sẻ khó khăn với người dân lúc hoạn nạn, khó khăn do thiên tai gây ra. Phát huy tinh thần “tương thân, tương ái”, “Lá lành đùm lá rách”, ngay sau khi xảy ra bão lũ, rét đậm, rét hại, Công đoàn NHCSXH đã phối hợp với chuyên môn kịp thời tổ chức các Đoàn công tác trực tiếp tới thăm, động viên gia đình có người thân bị mất, các gia đình bị thiệt hại nặng nề và trao trên 5,4 tỷ đồng ủng hộ đồng bào để khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra.
Đánh giá của Đảng, Chính phủ, Quốc hội cũng như người dân cho thấy, phương thức hoạt động của NHCSXH được định hình và rất hiệu quả, phù hợp với cấu trúc chính trị Việt Nam, đó là ủy thác từng phần công việc cho các tổ chức chính trị - xã hội. Những thành công này cũng cho thấy những nỗ lực của công đoàn trong việc giáo dục động viên người lao động phát huy vai trò làm chủ đất nước, thực hiện nghĩa vụ công dân, xây dựng và phát triển bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Những nỗ lực của tập thể CBVCLĐ NHCSXH đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất (tháng 10/2017).
 
Điểm tựa niềm tin của người lao động
Với nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, các công đoàn cơ sở đã phối hợp chặt chẽ với chuyên môn đồng cấp tích cực tham gia xây dựng, quản lý và kiểm tra giám sát việc thực hiện pháp luật, chế độ chính sách có liên quan trực tiếp đến CBVCLĐ như: tiền lương, các chế độ BHXH, BHYT, BHTN chế độ độc hại, khen thưởng, kỷ luật đảm bảo công khai, dân chủ theo đúng quy định của Nhà nước; tham gia góp ý xây dựng các văn bản của hệ thống và Công đoàn Ngành có liên quan đến quyền lợi của người lao động.
Việc khám sức khỏe định kỳ cho người lao động được các cấp Công đoàn NHCSXH phối hợp với chuyên môn quan tâm, 100% đơn vị trong hệ thống đã tổ chức khám sức khỏe cho cán bộ CBVCLĐ, định mức chi phí khám sức khỏe hàng năm cũng đã được điều chỉnh theo từng thời kỳ cho phù hợp với tình hình thực tế. Thường xuyên quan tâm động viên thăm hỏi kịp thời cán bộ CBVCLĐ khi ốm đau, hiếu hỉ, hỗ trợ các gia đình CBVCLĐ gặp khó khăn, hoạn nạn, bị ảnh hưởng do thiên tai
bão lũ...
Các cấp Công đoàn cũng đã phối hợp với chuyên môn sử dụng có hiệu quả nguồn quỹ phúc lợi của NHCSXH để tổ chức cho đoàn viên đi tham quan du lịch trong nước, nước ngoài; tham quan học tập kinh nghiệm và trao đổi nghiệp vụ; nghỉ dưỡng, phục hồi sức khỏe; tổ chức các hoạt động giao lưu giữa các chi nhánh, khen thưởng, tặng quà cho các cháu thiếu nhi, con em cán bộ đạt thành tích cao trong học tập nhân ngày quốc tế thiếu nhi 1/6.
Việc thực hiện chế độ chính sách liên quan đến người lao động đã cải thiện, nâng cao thu nhập của cán bộ, góp phần nâng cao sự gắn bó, niềm tin của cán bộ đối với NHCSXH, đồng thời tạo cơ hội để người lao động được phát huy năng lực, tạo cơ hội thăng tiến trong công việc cho người lao động.
NHCSXH đã ban hành Quy chế dân chủ ở cơ sở, Quy chế đối thoại tại nơi làm việc. Việc tổ chức Hội nghị người lao động, tổ chức đối thoại định kỳ đã trở thành nề nếp hàng năm của các đơn vị, các vấn đề liên quan đến triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị hàng năm và thực hiện thỏa ước lao động tập thể được đưa ra bàn bạc và ký kết một cách dân chủ công khai. Hàng năm tại Hội nghị người lao động các đại biểu và cán bộ CBVCLĐ đã nhất trí cao các chỉ tiêu phấn đấu trong năm của mỗi đơn vị và mục tiêu phấn đấu cho năm sau.
Thông qua việc phối hợp thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, tổ chức công đoàn các cấp ngày càng thể hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, trở thành chỗ dựa tin cậy đối với người lao động, cùng với chuyên môn xây dựng đội ngũ CBVCLĐ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Cùng với việc chăm lo bảo vệ người lao động trên phương diện vật chất và tinh thần, các phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao trở thành sân chơi và giao lưu học hỏi giữa các đơn vị trong hệ thống. Vào mỗi dịp kỷ niệm những ngày lễ trọng đại của đất nước, của ngành Ngân hàng, cũng như NHCSXH, Công đoàn tổ chức hội thi văn hóa văn nghệ, thể thao với quy mô và hình thức phù hợp. Đặc biệt năm 2017, Công đoàn NHCSXH tham mưu tổ chức Hội thi “Nghiệp vụ giỏi, tài năng văn nghệ NHCSXH”. Đây không chỉ là đợt tìm hiểu nghiên cứu tài liệu, văn bản hướng dẫn chế độ nghiệp vụ mà còn là sân chơi bổ ích của toàn thể đoàn viên Công đoàn NHCSXH, qua đó, các đoàn viên được giao lưu, học hỏi, tích cực thi đua phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị hàng năm và góp phần quảng bá được hình ảnh của NHCSXH.
Trong nhiệm kỳ qua, đã có 2.330 đoàn viên công đoàn ưu tú NHCSXH được giới thiệu cho Đảng và đã có 2.242 đoàn viên Công đoàn được kết nạp Đảng. Hệ thống tổ chức của Công đoàn NHCSXH được kiện toàn từ Trung ương tới cơ sở, các cấp Công đoàn luôn đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp hoạt động, năng động, sáng tạo, phong phú, đưa hoạt động Công đoàn phát triển đi vào chiều sâu, phát huy được vai trò của tổ chức Công đoàn, tập hợp, động viên cán bộ, đoàn viên và người lao động hăng hái thi đua lao động sáng tạo, nêu cao tinh thần trách nhiệm có ý thức tổ chức kỷ luật, kỷ cương, đoàn kết khắc phục mọi khó khăn, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị của toàn hệ thống.
Bước sang giai đoạn phát triển mới của NHCSXH, đặt ra cho công tác Công đoàn NHCSXH nhiệm kỳ 2018 - 2023 rất nhiều nhiệm vụ quan trọng mà trọng tâm là: Xây dựng đội ngũ cán bộ, đoàn viên công đoàn giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, có tư cách phẩm chất đạo đức tốt, đủ sức, đủ tài để tham gia vào quá trình xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai các kế hoạch, nhằm hiện thực hóa các mục tiêu, chiến lược phát triển NHCSXH, sắp xếp lại màng lưới tổ chức, củng cố nâng cao chất lượng tín dụng.
Từ chiến lược của NHCSXH, Công đoàn NHCSXH nhiệm kỳ 2018 - 2023 cũng đã đặt cho mình những mục tiêu mới: Phát triển NHCSXH theo hướng ổn định, bền vững, đảm bảo thực hiện tốt tín dụng chính sách của Nhà nước; đồng thời phát triển các sản phẩm dịch vụ hỗ trợ có hiệu quả hơn cho người nghèo và các đối tượng chính sách; đổi mới về tổ chức bộ máy quản lý, công khai minh bạch về tài chính. Thông qua việc tham gia quản lý, bảo vệ quyền lợi người lao động, cùng các phong trào thi đua, Công đoàn NHCSXH sẽ tiếp tục trở thành nguồn động viên cổ vũ đoàn viên công đoàn hoàn thành sứ mệnh mà Đảng, Chính phủ đã giao phó.
 
(Tạp chí Ngân hàng số 8, tháng 4/2018)