Năm 2022 là một năm có rất nhiều sự biến đổi trong xu hướng truyền thông xã hội, khi chúng ta đã chứng kiến những xu hướng tiêu dùng biến động, công nghệ mới ra mắt và sự bùng nổ của các nền tảng mới. Tốc độ thay đổi trên các ứng dụng truyền thông xã hội đang ngày càng gia tăng, buộc các nhà tiếp thị phải trang bị cho mình những nền tảng phù hợp để ứng phó với sự biến động mạnh sẽ tiếp diễn trong năm 2023. Tiếp thị truyền thông xã hội đang là thách thức đòi hỏi các thương hiệu cần phản ứng trước những thay đổi và xu thế của khách hàng, đồng thời chủ động thích ứng với các xu hướng đó. Những xu hướng và sự ảnh hưởng của các nền tảng xã hội được các chuyên gia dự đoán sẽ có nhiều tác động đến truyền thông xã hội trong năm 2023 và những năm tiếp theo.
1. Các nền tảng xã hội mới sẽ được khai thác triệt để
TikTok là một ứng dụng tạo video ngắn cho phép người dùng hát, nhảy, diễn xuất hoặc diễn giả các đoạn âm thanh được ghi sẵn. Nền tảng này dùng những thuật toán dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI) để giải phóng người dùng khỏi việc phải lựa chọn nhiều video và cung cấp chính xác video mà họ yêu thích. Theo đó, TikTok xác định phân phối thông tin phù hợp tới từng người dùng dựa trên phân tích nội dung của từng video mà họ tương tác. Với sự thành công của TikTok và các hành vi trực tuyến của thế hệ Z nói chung, các thương hiệu sẽ trở nên tự tin hơn trong việc tham gia vào các nền tảng mới nổi.
Ứng dụng Clubhouse đang làm thay đổi thế giới truyền thông xã hội
Ứng dụng BeReal là một nền tảng đang phát triển với rất nhiều hứa hẹn. BeReal chia sẻ ảnh nhắc người dùng đăng một ảnh chưa được lọc, chưa chỉnh sửa mỗi ngày cho một nhóm bạn bè được chọn. Mạng xã hội này ra mắt vào cuối năm 2019, nhưng mức độ phổ biến của nó thực sự bùng nổ vào năm 2022. Tính đến tháng 10/2022, đây là ứng dụng mạng xã hội hàng đầu trên App Store và đã được tải về khoảng 30 triệu lượt với người dùng chủ yếu là phụ nữ và giới trẻ. Đây là một trong những ứng dụng tiềm năng sẽ tiếp tục bùng nổ vào năm 2023.
Một mạng xã hội khác đó là Clubhouse được ra mắt vào tháng 3/2020, thời điểm mà dịch Covid-19 bùng phát và lan rộng khắp thế giới, ban đầu chỉ có 1.500 người tham gia. Đến khi Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk tổ chức một buổi Clubhouse với Giám đốc điều hành Robinhood Vlad Tenev, lúc này lượng người dùng đã tăng lên đột biến. Đầu năm 2021, Clubhouse mới có
2 triệu người dùng nhưng đến cuối năm 2022, ứng dụng này đã đạt hơn 10 triệu người dùng trên toàn cầu.
2. Nội dung do người dùng tạo ra (User Generated Content - UGC) sẽ được đánh giá cao và đáng tin cậy hơn trong tương lai
Việc sử dụng những người có sức ảnh hưởng trong marketing đã được sử dụng rộng rãi từ hầu hết các thương hiệu trên toàn cầu. Xu hướng sử dụng các Influencer (người ảnh hưởng) sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng hơn trong các chiến dịch marketing và quảng cáo của các tổ chức, doanh nghiệp.
Các công ty thuộc mọi quy mô đã hợp tác với những người có ảnh hưởng để giúp nâng cao mức độ nhận diện thương hiệu và tăng doanh số bán hàng một cách nhanh chóng.
Đến năm 2023, chúng ta sẽ chứng kiến nhiều thương hiệu áp dụng hình thức tiếp thị truyền miệng, sử dụng mạng xã hội làm phương tiện để lấy nội dung UGC. Những nội dung được coi là UGC cũng vô cùng đa dạng, đó có thể là các bài đánh giá, hình ảnh, thậm chí là Video Review về một sản phẩm hoặc dịch vụ nào đó.
Ngày nay, khách hàng đang dần mất niềm tin vào quảng cáo từ chính doanh nghiệp hoặc thương hiệu. Lý do là vì có rất nhiều nội dung quảng cáo đã bị “thổi phồng” hoặc làm quá lên trong khi sản phẩm thực thì không như lời quảng cáo. Hệ quả là marketing truyền thống đang dần đánh mất vị trí của mình và UGC xuất hiện.
Các nhà tiếp thị đã nhận ra, UGC đã thúc đẩy chuyển đổi Website cao hơn so với các chiến dịch hoặc Website không tận dụng UGC. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí khủng trong quảng cáo mà còn giúp người mua đưa ra quyết định mua hàng một cách sáng suốt, đồng thời tạo được lòng tin với người tiêu dùng cao hơn hẳn so với quảng cáo truyền thống. Nhiều thống kê cho thấy, cứ một khách hàng hài lòng về sản phẩm hay dịch vụ thì họ sẽ “truyền miệng” cho ít nhất 04 người khác. Và khi khách hàng không thích một sản phẩm hay dịch vụ nào đó, họ sẽ sẵn sàng truyền thông tin tới 12 người khác.
Theo như một số liệu thống kê của Econsultancy (một Website nổi tiếng được thành lập tại Anh), có 61% khách hàng đọc các Review Online trước khi thực hiện hành động mua hàng. Đồng thời, có 63% khách hàng có nhiều khả năng thực hiện hành động mua hàng trên Website có các review của người dùng trước hơn. Vì vậy, không có gì tốt hơn việc thương hiệu của doanh nghiệp dành chỗ cho nội dung do người dùng tạo ra.
Theo một cuộc khảo sát do Deloitte (một mạng lưới dịch vụ kiểm toán đa quốc gia) thực hiện, sự tham gia tích cực của mọi người vào nội dung thương hiệu có thể tăng mức độ tương tác lên tới 30%. Nói cách khác, UGC là một cách hiệu quả để xây dựng lòng trung thành của khách hàng và thể hiện rằng doanh nghiệp luôn lắng nghe và quan tâm đến người tiêu dùng.
3. Khách hàng sẽ chuyển sang mạng xã hội để được chăm sóc
Dịch Covid-19 kéo dài đã làm thay đổi hoàn toàn cách khách hàng tương tác với các thương hiệu trên mạng xã hội. Một trong những thay đổi điển hình nhất mà các thương hiệu đã trải qua là số lượng khách hàng dần chuyển sang các tài khoản mạng xã hội của thương hiệu để giải quyết các câu hỏi và nhu cầu về dịch vụ của họ. Dịch vụ chăm sóc khách hàng trên mạng xã hội luôn là một thành phần của tiếp thị truyền thông xã hội.
Tuy nhiên, do trước đây nhu cầu của khách hàng ít và thậm chí họ muốn được hỗ trợ trực tiếp tại các cửa hàng nên cách thức này chưa được sử dụng rộng rãi. Nhưng với việc phong tỏa và hạn chế đi lại trong thời kỳ dịch Covid-19, các thương hiệu nhận ra rằng, họ không đủ khả năng đáp ứng kỳ vọng của khách hàng nếu không có chiến lược chăm sóc khách hàng xã hội thường xuyên.
Xu hướng này không chỉ duy trì vững chắc trong thời gian qua, mà các thương hiệu cũng sẽ ngày càng thấy nhiều khách hàng chuyển sang các nền tảng truyền thông xã hội cho các vấn đề liên quan đến dịch vụ. Trên thực tế, một cuộc khảo sát đã chỉ ra rằng, cứ 03 người tiêu dùng thì có 02 người thích sử dụng mạng xã hội trong quá trình mua hàng để đặt câu hỏi, mua hàng và tìm kiếm sự hỗ trợ khách hàng sau khi mua hàng.
Do đó, chúng ta có thể thấy rõ tầm quan trọng của việc tương tác khách hàng thông qua mạng xã hội và từ đó có thể giúp tăng trải nghiệm khách hàng tốt nhất. Ngoài ra, khi khách hàng đăng bình luận tốt hoặc xấu, cả thế giới đều biết và họ cũng có thể xem cách doanh nghiệp phản ứng trước những bình luận này.
4. Video ngắn sẽ thống lĩnh môi trường truyền thông xã hội
Sự bùng nổ của TikTok và các phiên bản Instagram Reel, Youtube Short trong những năm qua đã khẳng định xu hướng quảng cáo video ngắn đang thống lĩnh thị trường. Nguyên nhân là do người tiêu dùng ngày càng có ít sự kiên nhẫn đối với các video dài và những nội dung có nhiều chữ. Thời gian chú ý ở thế hệ Z chỉ còn kéo dài từ 5 - 6 giây. Vì thế, các thương hiệu cần phải tạo ra bố cục nội dung của video để trong khoảng thời gian ngắn nhất định có thể kể câu chuyện thương hiệu một cách lôi cuốn. Video ngắn hứa hẹn sẽ là loại hình quảng cáo cốt lõi nhờ vào 3 số liệu thống kê sau: 68% mọi người sẽ thích xem video kéo dài trong vòng 1 phút; 49% người dùng chọn video kéo dài dưới 1 phút; 66% người khảo sát chọn quảng cáo video kéo dài dưới 30 giây.
Không chỉ để phục vụ cho mục đích quảng cáo, các thương hiệu có thể tận dụng các nền tảng video ngắn để tăng cường giao tiếp với người tiêu dùng nhằm củng cố việc xây dựng hình ảnh và mức độ nhận diện thương hiệu.
Theo khảo sát, có 90% nhà tiếp thị đang sử dụng Short-form Video cho hoạt động tiếp thị và con số này sẽ tiếp tục tăng vào những năm tới. Bên cạnh đó, 21% nhà nghiên cứu thị trường có kế hoạch tận dụng video dạng ngắn lần đầu tiên vào năm 2023. Xu hướng này được xuất phát do mức độ tập trung xem quảng cáo của người dùng đã giảm, khiến thời lượng thu hút sự chú ý của đối tượng khách hàng với quảng cáo bị rút ngắn đi.
So với quảng cáo dạng tĩnh như Text Ads, Image Ads... thì Video Ads ngắn có thể nhanh chóng khơi dậy sự quan tâm của người tiêu dùng hơn. Bên cạnh đó, video cũng thuận tiện hơn trong việc lan tỏa và phổ biến, mọi người thường có xu hướng chia sẻ video nhiều hơn so với những loại hình khác.
5. Năm 2023 đầu tư số hóa sẽ tăng trưởng mạnh
Mặc dù các doanh nghiệp nhỏ đã đi một chặng đường dài trong việc áp dụng các sản phẩm công nghệ và số hóa, thế nhưng có đến 57% chủ doanh nghiệp nhỏ tin rằng cần nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin để hợp lý hóa hoạt động của mình một cách hiệu quả và linh hoạt.
Chẳng hạn, một doanh nghiệp SaaS (Software as a service) sắp ra mắt có thể sử dụng một công cụ chuyên dụng để thiết kế quy trình quản lý sản phẩm hiệu quả và giám sát quy trình dự án một cách chặt chẽ. Tương tự, một doanh nghiệp thương mại điện tử có thể tận dụng nền tảng tối ưu hóa lộ trình vận chuyển để tạo điều kiện giao hàng nhanh hơn và đơn giản hơn cho doanh nghiệp và khách hàng.
Thị trường kỹ thuật số đang phát triển nhanh chóng tại Việt Nam và được củng cố bởi sự phát triển mạnh mẽ về thương mại điện tử, tài chính số và giáo dục. Thương mại điện tử sẽ là động lực tăng trưởng lớn nhất, với sự đa dạng các nền tảng mua sắm trực tuyến.
Thị trường thương mại điện tử dự kiến sẽ tạo ra mức tăng trưởng cao hơn 25% mỗi năm và có giá trị thị trường là 35 tỷ USD vào năm 2025, tương đương 1/10 tổng doanh số bán lẻ theo tầm nhìn dài hạn của Việt Nam. Trong khi đó, là lĩnh vực quan trọng của đất nước, dịch vụ tài chính đang tận dụng xu hướng số hóa trong các quy trình.
Theo kế hoạch chuyển đổi số đến năm 2025 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, ngành dịch vụ tài chính đã được chỉ định đóng vai trò tiên phong trong việc thiết lập một hệ thống số hóa hoàn toàn. Do đó, các ngân hàng hiện đang theo đuổi các chiến lược phát triển kỹ thuật số. Cũng giống như thương mại điện tử, sự dễ dàng và thuận tiện của ngân hàng số sẽ thay đổi cách mọi người thực hiện các giao dịch tài chính.
6. Kết luận
Trong năm 2023 và những năm tiếp theo, không chỉ mô hình kinh doanh được các nhà lãnh đạo chú trọng, mà cùng với đó là trải nghiệm khách hàng, tính bền vững trong mô hình kinh doanh, môi trường làm việc linh hoạt, tạo cho nhân viên nơi làm việc tốt nhất, cũng được các nhà lãnh đạo đầu tư, quan tâm. Các nhà tiếp thị sẽ phải bắt kịp các xu hướng truyền thông xã hội để đồng hành và cùng phát triển. Tính xác thực sẽ chi phối tất cả các khía cạnh của hoạt động tiếp thị và đóng vai trò là thành phần chính tạo nên một chiến dịch quảng cáo phát triển và phát triển bền vững trong kỷ nguyên chuyển đổi số toàn cầu.
Sự gia tăng của UGC và video ngắn với chi phí thấp ngày càng chiếm ưu thế trong không gian kỹ thuật số khi người dùng rời xa các chiến dịch hào nhoáng được người nổi tiếng ủng hộ. Thay vào đó, người dùng sẽ tiếp tục bị thu hút bởi trải nghiệm nội dung có ảnh hưởng trực tiếp và sự đánh giá thực tế của khách hàng.
Chính vì vậy, năm 2023, các tổ chức, doanh nghiệp cần đảm bảo rằng, quy trình về môi trường, xã hội cũng như quản trị được ưu tiên nhiều nhất và trở thành chiến lược trọng tâm. Mọi tổ chức, doanh nghiệp cần có một kế hoạch với các mục tiêu và khung thời gian rõ ràng về cách giảm thiểu mọi tác động tiêu cực, đồng thời có kế hoạch và hành động cụ thể, đặc biệt chú trọng đến các nền tảng như: Sản xuất thông minh; công nghệ tài chính và công nghệ bảo hiểm; công nghệ nông nghiệp và thực phẩm; công nghệ tiếp thị và bán hàng; công nghệ chuỗi khối (Blockchain), tiền mã hóa (Tokenomics), vũ trụ ảo (Metaverse)... Các nền tảng này là xu hướng phát triển chủ đạo trong truyền thông xã hội, đặc biệt là trong công cuộc chuyển đổi số đang phát triển mạnh trên toàn cầu hiện nay.
ThS. Trần Quốc Việt
Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội