Trải qua 35 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu ấn tượng về phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo, bình đẳng giới, thể hiện rõ nét nhất là người phụ nữ ngày càng được khẳng định và thể hiện vai trò quan trọng trong quá trình này...
 

Trải qua 35 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu ấn tượng về phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo, bình đẳng giới, thể hiện rõ nét nhất là người phụ nữ ngày càng được khẳng định và thể hiện vai trò quan trọng trong quá trình này... Là tổ chức tín dụng chủ lực trên thị trường tài chính nông thôn, có dịch vụ tài chính vi mô được đánh giá tốt nhất Việt Nam, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) đã và đang tích cực triển khai hỗ trợ người nghèo, người có thu nhập thấp, người dân khu vực nông thôn, và nhất là phụ nữ được tiếp cận nguồn vốn, dịch vụ tài chính, ngân hàng một cách thuận tiện để phát triển kinh tế.

Theo thời gian, hoạt động tài chính vi mô của Việt Nam đã khẳng định vai trò quan trọng thông qua đáp ứng nhu cầu của người dân, nhất là các hộ gia đình thu nhập thấp, khu vực nông thôn về nguồn vốn vay, các dịch vụ tài chính để phát triển kinh tế. Những chính sách ưu đãi, hỗ trợ phụ nữ xóa đói giảm nghèo và phát triển kinh tế, nâng cao vai trò, vị thế xã hội của phụ nữ trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước đã được Đảng, Nhà nước, toàn hệ thống chính trị, trong đó có ngành Ngân hàng và Agribank đặc biệt quan tâm. Agribank đã chủ động triển khai nhiều chương trình chính sách tín dụng như cho vay theo chính sách tín dụng phát triển nông nghiệp, nông thôn; cho vay hộ gia đình, cá nhân thông qua tổ vay vốn/tổ liên kết; cho vay theo chính sách hỗ trợ nhằm giảm tổn thất trong nông nghiệp; cho vay ưu đãi lãi suất đối với các huyện nghèo; cho vay xây dựng nông thôn mới; cho vay gia súc, gia cầm; cho vay tái canh cà phê; cho vay theo chính sách phát triển thủy sản; tín dụng ưu đãi phục vụ “Nông nghiệp sạch”… Qua đây, hàng triệu khách hàng, trong đó có số đông phụ nữ cả nước đã được tiếp cận nguồn vốn với lãi suất ưu đãi để phát triển sản xuất, có cơ hội nâng cao chất lượng cuộc sống, xóa đói, giảm nghèo, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
 

Trong nỗ lực chuyển tải vốn và dịch vụ đến người dân, mô hình tổ vay vốn của Agribank luôn được đánh giá cao về hiệu quả nhờ chuyển tải đồng vốn đến tay bà con nông dân một cách thuận lợi và nhanh chóng nhất, sử dụng vốn vay và thanh toán nợ, lãi đúng thời hạn, không xảy ra tình trạng chiếm dụng vốn, nợ đọng vốn vay, đồng thời, tránh được những tiêu cực hoặc vấn nạn “tín dụng đen” ở nông thôn. Tổ vay vốn còn là nơi để bà con nông dân gửi gắm niềm tin, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất kinh doanh… Ngày 23/9/2016, Agribank triển khai ký Thỏa thuận liên ngành với Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (HLHPN). Với sự tham gia tích cực của HLHPN, cùng các tổ chức hội, đã góp phần làm nên hiệu quả của mô hình tổ vay vốn, tạo điều kiện để người phụ nữ phát huy vai trò của mình trong gia đình, xã hội, phát triển kinh tế gia đình và kinh tế Việt Nam, qua đó, thúc đẩy bình đẳng giới.
 

Trong giai đoạn 2016 - 2020, hệ thống Agribank có 80 chi nhánh loại I triển khai ký kết chương trình phối hợp với HLHPN các cấp để triển khai thực hiện các nội dung về thực hiện chính sách tín dụng phát triển nông nghiệp, nông thôn theo Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015 của Chính phủ; ký 870 Thỏa thuận hợp tác với HLHPN các cấp; các chi nhánh Agribank nơi cho vay phối hợp với Hội Phụ nữ xã thành lập các tổ vay vốn, thời điểm cao nhất đạt trên 11 nghìn tổ vay vốn tại các thôn, bản, ấp, xã, phường, thị trấn, với gần 270 nghìn thành viên tổ vay vốn do các cấp Hội Phụ nữ quản lý. Đến ngày 30/9/2021, số lượng tổ vay vốn qua Hội Phụ nữ không ngừng được mở rộng, lên đến 10.964 tổ, dư nợ tăng trưởng từ 13.161 tỷ đồng của năm 2016 đã tăng lên 25.185 tỷ đồng năm 2020, chiếm trên 14% dư nợ cho vay qua tổ nhóm toàn hệ thống, tăng trưởng bình quân 21%/năm. Bình quân dư nợ trên 01 thành viên là 109 triệu đồng; bình quân dư nợ trên 1 tổ vay vốn đạt 2.297 triệu đồng. Điều này thể hiện sự quan tâm và nhận thức của chị em đã từng bước cải thiện, không còn gói gọn trong vai trò người vợ, người mẹ trong gia đình; các chị em đã mạnh dạn tiếp cận vốn vay ngân hàng để tổ chức sản xuất, tạo thêm nguồn thu cho gia đình, qua đó, khẳng định sự độc lập của bản thân và vai trò trong gia đình, xã hội. Nhiều chị em có hoàn cảnh nghèo khó được hỗ trợ, giúp đỡ cả về vật chất lẫn tinh thần, tạo điều kiện vươn lên trong cuộc sống, góp phần khơi dậy ý thức tự lực, tự cường, tình yêu thương và sự đùm bọc sẻ chia lẫn nhau. Chị Phạm Thị Thanh Tuyền, Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Quảng Lập, huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng đã khởi nghiệp thành công với mô hình nuôi trùn quế từ những phế phẩm rau củ quả thừa, khẳng định: “Đối với doanh nghiệp khởi nghiệp, đặc biệt là phụ nữ khởi nghiệp thì yếu tố vô cùng quan trọng là được sự hỗ trợ về nguồn vốn. Agribank đã hỗ trợ nguồn vốn với lãi suất thấp để chúng tôi nuôi trùn quế với diện tích 600m2 tạo thu nhập thêm cho 9 hội viên phụ nữ ngoài công việc chính và dự định mở rộng tới trên 1000m2 trong thời gian tới”.
 

Công tác phối hợp giữa Hội Phụ nữ các cấp cơ sở và ngân hàng nơi cho vay đã giúp chất lượng tín dụng qua tổ nhóm, đặc biệt, qua Hội Phụ nữ được nâng cao, hoạt động của tổ vay vốn đảm bảo an toàn, hiệu quả, chất lượng tín dụng tốt, tỷ lệ nợ xấu duy trì ở mức thấp (dưới 1%), tỷ lệ thu lãi cao. Một số tổ vay vốn hoạt động có hiệu quả điển hình, tăng trưởng dư nợ tốt, tỷ lệ nợ xấu 0% như tổ vay vốn xã Bảo Hà, huyện Bảo Yên (Lào Cai); tổ vay vốn thôn Ninh Động, xã Ninh Sơn, huyện Việt Yên (Bắc Giang); tổ vay vốn thôn Cây Xy, xã Cấp Tiến, huyện Sơn Dương (Tuyên Quang); tổ vay vốn xóm Mỏ Gà, xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai (Thái Nguyên)… Mô hình cho vay qua tổ vay vốn với sự phối hợp của Hội Phụ nữ đã tạo nên những hiệu quả nhất định về mặt chính trị, kinh tế - xã hội. Thông qua hoạt động của tổ vay vốn, các chị em được tuyên truyền về các cơ chế chính sách của Đảng, Nhà nước. Các chi nhánh Agribank loại I và HLHPN cấp tỉnh tại các địa phương đã phối hợp với Đài Phát thanh truyền hình, báo địa phương để thông tin đến các chi hội phụ nữ trong toàn tỉnh tuyên truyền, phổ biến chính sách tín dụng ngân hàng, quy định liên ngành đến cán bộ, hội viên phụ nữ, các thủ tục vay vốn tín chấp để phát triển sản xuất, kinh doanh; triển khai Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp” để hội viên phụ nữ tham gia khởi nghiệp, phát triển kinh tế gia đình…
 

Thông qua việc phối hợp quản lý các khoản vay giữa cán bộ ngân hàng với các tổ trưởng tổ vay vốn, ngân hàng nắm bắt kịp thời các thông tin liên quan đến sự an toàn của khoản vay, mục đích sử dụng vốn vay của khách hàng, các rủi ro ảnh hưởng đến khoản vay. Bên cạnh đó, tổ vay vốn còn giúp các hội viên tiếp cận vốn vay ngân hàng và dịch vụ thanh toán, chuyển tiền, bảo hiểm một cách thuận lợi và có hiệu quả, nhất là đối với các hộ gia đình, cá nhân ở vùng sâu, vùng xa ít có điều kiện đến giao dịch với ngân hàng. Không những vậy, qua hoạt động tổ chức của tổ, các thành viên được tư vấn hướng dẫn về hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả, truyền tải kinh nghiệm và khoa học công nghệ, đồng thời là cơ hội các chị em trong tổ giao lưu gặp gỡ, qua đó, chia sẻ tâm sự trong cuộc sống thường ngày, cùng khích lệ, động viên nhau vượt qua khó khăn, vươn lên trong cuộc sống, yên tâm sản xuất kinh doanh, tạo thêm nguồn thu cho gia đình, nâng cao chất lượng đời sống.
 

Có thể thấy, mô hình tổ vay vốn kết hợp với Hội Phụ nữ các cấp cơ sở trở thành một kênh cung cấp sản phẩm, dịch vụ ngân hàng hiệu quả, góp phần cải cách hành chính trong hoạt động ngân hàng, đơn giản hóa hồ sơ vay vốn, giúp phụ nữ cơ sở có thể tiếp cận đầy đủ thông tin về sản phẩm, dịch vụ ngân hàng, được tư vấn hỗ trợ về quy trình thủ tục vay vốn, qua đó, hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế. Với việc chủ động, tích cực triển khai thực hiện xóa đói, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế gắn với phong trào giúp nhau xóa đói, giảm nghèo, Agribank đã cùng Hội Phụ nữ các cấp hướng dẫn tư vấn, hỗ trợ thành lập các mô hình kinh tế tập thể tạo việc làm cho phụ nữ, khắc phục được phương thức sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, tăng hiệu quả sản xuất phù hợp với yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phát triển nông thôn mới, điển hình tại các địa phương như: Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Bình Thuận, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Ninh Bình, Hải Dương, Lào Cai, Hưng Yên,… 
 

Thông qua được cung ứng vốn kịp thời, phụ nữ mạnh dạn đầu tư sản xuất, kinh doanh, qua đó góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, từng bước nâng cao năng suất, tăng sản phẩm hàng hóa cho xã hội, tăng thu nhập cho từng gia đình, cá nhân đóng góp tích cực vào công cuộc xóa đói, giảm nghèo ở nông thôn và làm giàu chính đáng, từng bước xóa được việc cho vay nặng lãi, tạo cơ hội cho hộ có thu nhập thấp, không có tài sản thế chấp tiếp cận được nguồn vốn vay. Được hưởng lợi trực tiếp từ chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn thông qua tín chấp của Hội Phụ nữ cơ sở, quy mô sản xuất của gia đình chị Lê Thị Nga được mở rộng trong 5 năm qua. Chị Lê Thị Nga chia sẻ, bản thân chị rất ngại khi làm thủ tục thế chấp để vay vốn ngân hàng vì thiếu chứng nhận quyền sử dụng đất và thiếu tài sản thế chấp. Nhờ sự hợp tác giữa Agrbank với Hội Phụ nữ đã giúp chị tiếp cận được vốn vay tín chấp với thủ tục đơn giản. Có được vốn, gia đình chị an tâm đầu tư phát triển chăn nuôi và cây công nghiệp. Qua Hội Phụ nữ xã Sa Nhơn, chị được vay vốn Agribank một cách thuận lợi, lúc đầu, chị vay 10 triệu đồng, sau đó, chị vay vốn 50 triệu đồng để đầu tư cà phê, cao su, kinh tế gia đình phát triển khá. Giai đoạn 2016 - 2020, có hàng trăm hội viên phụ nữ tại huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum thoát nghèo theo tiêu chí đa chiều, đặc biệt có hàng trăm gia đình hội viên đạt mức thu nhập từ 500 triệu đến trên 1 tỷ đồng mỗi năm. Trong kết quả này có sự đóng góp không nhỏ của chương trình hợp tác giữa Chi nhánh Agribank Sa Thầy với HLHPN huyện Sa Thầy.
 

Cùng với nhiều dịch vụ tài chính đa dạng như cho vay, tiết kiệm, bảo hiểm… và mạng lưới hoạt động rộng khắp, các tổ vay vốn đến từng xã, cũng như sự kết hợp có hiệu quả hoạt động của điểm giao dịch lưu động bằng ô tô chuyên dùng, Agribank đã giúp người dân nói chung và chị em phụ nữ nói riêng, đặc biệt trên địa bàn nông nghiệp, nông thôn, ổn định sản xuất, kinh doanh, từ đó tăng thu nhập và ổn định cuộc sống. Phụ nữ được tập huấn nghề, kỹ năng quản lý kinh doanh, quản lý doanh nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm của các nữ chủ doanh nghiệp thành đạt, thành lập các tổ hợp tác, xây dựng chuỗi giá trị, liên kết sản xuất kinh doanh với tiêu thụ sản phẩm; được khuyến khích, hỗ trợ mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh, tiếp cận vốn vay; tạo điều kiện để phát triển sản xuất, kinh doanh, tăng thu nhập, giải quyết việc làm, làm giàu cho gia đình và cho xã hội, rút ngắn dần khoảng cách về bình đẳng giới trên mọi lĩnh vực của đời sống. 
 

Hiện nay, nữ giới chiếm trên 47% lực lượng lao động cả nước. Còn theo số liệu thống kê từ Báo cáo của Hiệp hội Nữ doanh nhân Việt Nam, hiện số lượng doanh nghiệp Việt Nam do phụ nữ làm chủ tăng lên nhanh chóng trong những năm gần đây, từ 4% vào năm 2009 đã lên tới 21% vào năm 2011 và đến nay đạt tỷ lệ 25%, cao nhất khu vực Đông Nam Á. Đặc biệt, không chỉ tăng lên về số lượng, nhiều doanh nhân nữ hiện nay đã đạt được những thành tựu lớn, được vinh danh nhiều danh hiệu cao quý và các giải thưởng quốc tế, như: Anh hùng lao động thời kỳ Đổi mới; “Top 50 doanh nhân quyền lực nhất châu Á” nhiều năm liên tiếp; “Nữ doanh nhân ASEAN tiêu biểu”; “Nữ doanh nhân quyền lực” tại Diễn đàn Tri thức Thế giới (Hàn Quốc); “Top 50 nhà lãnh đạo doanh nghiệp xuất sắc đang thay đổi các ngành công nghiệp khu vực”… Đây là những minh chứng sống động cho thấy vai trò của phụ nữ ngày càng được khẳng định và trở thành lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Agribank với sứ mệnh gắn với “Tam nông” đã và đang không ngừng nỗ lực đồng hành cùng phụ nữ Việt Nam tiếp tục có nhiều đóng góp quan trọng trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trang Ngô (Hà Nội)